Achchiqmiya (Gobelia pachycarpa)- Burchoqdoshlar oilasiga mansub koʻp yillik oʻsimlik. Boʻyi 30 — 45 sm, qalin tuk bilan qoplangan. Barglari murakkab patsimon, uzunligi 10 — 18 sm. Gullari poyaning yuqorisida shingil boʻlib joylashgan. Dukkagining uzunligi 4,5 — 6 sm, eni 7 — 9 mm. Achchiqmiya aprel — mayda gullab, iyun — iyulda urugʻlaydi. Toshkent, Samarqand, Fargʻona va Buxoro viloyatlarida turli sharoitda, shuningdek lalmi ekinlar orasida oʻsadi. Eron va Afgʻonistonda xam tarkalgan. Achchiqmiya zaharli oʻsimlik. Urugʻida va poyasida 2,5 — 3 % alkaloid (asosan paxikarpin, sofokarpin, soforamin, soforidin va aloperinlar) bor. Paxikarpin alkaloidi tibbiyotda har xil qon va teri kasalliklarini davolashda keng qoʻllaniladi. Achchiqmiya urugʻi aralashgan bugʻdoy uni achchiq va zaxarli boʻladi. Xalq tabobatida Achchiqmiyaning maydalangan urugʻi ovqat xazm boʻlishini yaxshilash va ishtaxa ochishda qoʻllaniladi[1].

Manbalar tahrir

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent 2000-yil