Alto Ligonya

Alto Ligonya (portugalcha: Alto Ligonha) – Mozambikning Zambezia provinsiyasidagi noyob tuproqli granit pegmatitlar hududi. Umumiy maydoni 40 ming boʻlib u 60-70 pegmatit konlarida birlashtirilgan 800 km² dan ziyod konlarni oʻz tarkibiga oladi.

Uning jami zaxiralari 8 ming tonnaga baholanmoqda. Ta ₂ O ₅ va 30 mingga yaqin. Eng yirik konlari: Muiane, Morrua, Marropino, Monegha .

Pegmatit tomirlarining rivojlanishi XX asrning boshidan boshlab amalga oshirildi.

• litiy – lepidolit, spodumen, ambligonit va petalit ;
• seziy – pollusit, seziy slyuda, sezyum beril;
• tantal – kolumbit, mangantantalit, iksiolit, stibiotantalit, mikrolit, samarskit ;
• berilliy – texnik beril, akuamarin, geliodor, morganit, qora beril, zumrad, bertrandit .

Bundan tashqari, quyidagilar sanoat manbalariga ega hisoblanadi: monazit, evksenit, mahalliy vismut, vismutin, scheelit, kassiterit, turmalinning qimmatbaho navlari, muskovit, amazonit, mikroklin, kvarts, kaolinit va yana boshqalar .

Mintaqada – ogʻirligi 42 tonna boʻlgan beril kristali (Munyamola I koni), 20-25 kg ogʻirlikdagi morganit kristallari (Namakotche koni), kristall uzunligi 50 sm boʻlgan rubellit druzalari(Muyane koni) kabi noyob foydali qazilma topilmalari mavjud hisoblanadi.

Alto Ligonya mintaqasida noyob metall pegmatitlarini ishlab chiqish Minas Gerais de Mozambique Ltd " va „Empesa Mineira do Alto Ligonha SARL“ milliy kompaniyalari tomonidan 20-25 metr chuqurlikda ochiq usulda qazib olish yoʻli bilan amalga oshiriladi. Asosiy kon texnikasi buldozerlar va qirgʻichlar hisoblanadi. Qayta ishlash Moppia (100 tonna tantal konsentrati, 1983-yil) va Marropino (30 tonna) qayta ishlash zavodlarida amalga oshiriladi. Alto-Ligonya mintaqasida (1967—74-yillar) oʻrtacha yillik ishlab chiqarish 70 tonna mikrolit, 70 tonna vismut, 300 tonna lepidolitni tashkil qiladi. Yoʻqotishlarni hisobga olgan holda (70-75%), Altu-Ligoniy konlarining nurash rudalaridan 10 ming tonnagacha tantal-niobatlar olinadi. Yoʻl davomida muskovit Alto Ligonierda qazib olinadi. 1910–70-yillarda 1 ming tonnadan ortiq varaqli muskovit va hurda qazib olindi (1980-yillarda yiliga 100 tonnagacha). Xom ashyo Janubiy Afrika va Buyuk Britaniyaga eksport qilinadi.

Mamlakat hududida abraziv (yillik ishlab chiqarish 240-884 tonna hisoblanadi) va zargarlik granatasi (2-17 tonna), zumrad (Niane, Marropino, Pitea konlari, eng kamida 18 kg) qoʻlda saralangan holda ochiq usulda qazib olinadi va zumrad chiplari (3 tonnagacha), akvamarin va geliodorlar (Moppya, 500 kg), rangli turmalinlar (Monea, 4-12 tonna), topazlar (Muiane,16 tonnagacha).

Alto-Ligonya mintaqasining chetida noyob tuproqli granit pegmatit konlari (Ile, Giyermi, Komua va boshqalar) mavjud hisoblanadi) va uranotorium (Enluma, Mugotaya va boshqalar) minerallashadi.