Finlandiya — Polsha munosabatlari
Finlandiya — Polsha munosabatlari Finlandiya va Polshaning ikki tomonlama munosabatlariga tegishli. Ikkala davlat ham Yevropa Ittifoqi, Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti, YXHT, Boltiq dengizi davlatlari kengashi, HELCOM, Yevropa Kengashi va Jahon savdo tashkilotiga aʼzodir. Ikki davlat diplomatik munosabatlarni 1919-yil 8-martda oʻrnatgan. Polsha NATOning toʻliq aʼzosi, Finlandiya toʻliq aʼzo emas. Polsha Finlandiyaning NATO aʼzoligini qoʻllab-quvvatlaydi.
 | |
 Finlandiya |
 Polsha |
.jpg)
Tarixi tahrir
Polsha va Finlandiya qirol Sigismund III Vasa hukmronligi davrida Polsha-Shved ittifoqi ostida birlashtirilgan.
1922-yilda Polsha va Finlandiya Varshava kelishuvini imzolagan davlatlar qatorida edi, ammo Finlandiya Polshaga dushman boʻlgan Germaniya bosimi ostida uni ratifikatsiya qilmagani sababli shartnoma kuchga kirmagan. Buning oʻrniga, 1925-yilda Polsha va Finlandiya Estoniya va Latviya bilan birgalikda Xelsinkida yarashuv va arbitraj toʻgʻrisidagi konvensiyani imzolaganlar.
1937-1938-yillarda Sovet Ittifoqidagi etnik polyaklar va finlar NKVD tomonidan oʻtkazilgan genotsid kampaniyalariga duchor boʻldilar, bu mos ravishda Polsha operatsiyasi va Finlandiya operatsiyasi deb nomlanadi. 1939-yilda ikkala davlat ham Germaniya-Sovet Molotov-Ribbentrop paktining qurboni boʻldi, unga koʻra mamlakatlar fashistlar Germaniyasi va Sovet Ittifoqi oʻrtasidagi „taʼsir doiralari“ ga boʻlinishi kerak edi. Ikkinchi jahon urushi boshlanishida Germaniya-Sovet qoʻshinlarining Polshaga bostirib kirishidan soʻng, 1939-yil oktyabr oyida Polsha diplomatlari va konsullari oilalari bilan (sovetlar tomonidan hibsga olinganlardan tashqari) Sovet Ittifoqi hududidan Finlandiyaga evakuatsiya qilindi[1]. Keyinchalik, 1939-yil noyabr oyida Finlandiya ham Sovet Ittifoqi tomonidan bosib olindi. Ikkinchi jahon urushi natijasida Finlandiya ham, Polsha ham Sharqiy hududlarini Sovet Ittifoqiga boy berdi.
Finlandiya va Polsha 2021-yilgi erkaklar oʻrtasidagi voleybol boʻyicha Yevropa chempionatiga mezbonlik qilishdi.
2022-yilda Finlandiya va Polsha gaz bozorlari, Balticconnector va GIPL oʻzaro bogʻlanishlari ishga tushirilgandan soʻng, Yevropa Ittifoqi Finlandiyani gaz bozoriga ulanishni taʼminladi[2]. Finlandiyani Polsha va Markaziy Yevropa bilan bogʻlaydigan hayotiy ahamiyatga ega zamonaviy temir yoʻl va avtomobil yoʻllari — Baltika va Via Baltika temir yoʻllari qurilishi davom etmoqda (2022-yil holatiga koʻra).
Polsha Finlandiyaning NATOga kirishini qoʻllab-quvvatlaydi[3].
Iqtisodiy munosabatlar tahrir
2015-yilda Polsha va Finlandiya oʻrtasidagi ikki tomonlama savdo qiymati 2,8 milliard yevroni tashkil etdi[4].
Shartnomalar tahrir
Ikki davlat oʻrtasida 1990-yilda imzolangan atrof-muhitni muhofaza qilish boʻyicha ikkita kelishuv mavjud[5].
Yevropa Ittifoqi tahrir
Finlandiya 1995-yilda Yevropa Ittifoqiga qoʻshildi. Polsha 2004-yilda Yevropa Ittifoqiga qoʻshilgan.
NATO tahrir
Polsha 1999-yilda NATOga aʼzo boʻlgan boʻlsa, Finlandiya NATOga aʼzo emas.
Doimiy diplomatik vakolatxonalar tahrir
- Finlandiyaning Varshavada elchixonasi bor.
- Polshaning Xelsinkida elchixonasi bor.
-
Finlandiyaning Varshavadagi elchixonasi -
Xelsinkidagi Polsha elchixonasi -
Finlandiyaning Krakovdagi faxriy konsulligi
Faxriy konsulliklar tahrir
Finlandiyaning Belystok, Gdynia, Kielce, Krakov, Poznan, Shetsin, Torun va Vrotslavda[6] va Polshaning Espoo, Jyväskylä, Kuopio, Turku va Tampereda faxriy konsulliklari mavjud[7].
Manbalar tahrir
- ↑ Wasilewski, Aleksander. Polskie Konsulaty na Wschodzie 1918-1939 (pl,en,ru), Warszawa, 2010 — 88–89 bet. ISBN 978-83-7585-140-3.
- ↑ „Inauguration of gas interconnection between Poland and Lithuania“. European Commission (2022-yil 5-may). Qaraldi: 2022-yil 9-iyul.
- ↑ „Poland supports accession of Finland to Nato“. Polska Agencja Prasowa (Polish Press Agency) (2022-yil 12-may). Qaraldi: 2022-yil 9-iyul.
- ↑ „ECONOMIC COOPERATION BETWEEN POLAND AND THE NORDIC COUNTRIES“. Scandinavian Polish Chamber of Commerce.
- ↑ „Environmental agreements – Ministry of the Environment“. www.ym.fi.
- ↑ „Honorary Consulates“. Finland Abroad. Qaraldi: 2022-yil 7-may.
- ↑ „Konsulaty honorowe“ (pl). Portal Gov.pl. Qaraldi: 2022-yil 7-may.