Shkvirin Igor Anatolyevich – sovet va oʻzbek futbolchisi va murabbiyi. Oʻzbekiston davlat Jismoniy maʼdaniyat institutini tugatgan

Igor Shkvirin
Shaxsiy maʼlumot
Tavallud sanasi 29-aprel 1963-yil (1963-04-29) (61 yosh)
Tavallud joyi Toshkent, Oʻzbekiston. SSR
Boʻyi 174 sm
Ampluasi Hujumchi
Mukofotlari
Raqami 9
Professional faoliyati*
Yillar Jamoa Isht. (Gol.)
1980-1983 Oʻzbekiston Yangiyer 79 (11)
1983-1985 Oʻzbekiston Paxtakor FK 66 (13)
1986-1987 Ukraina Lvov Karpati 46 (11)
1988-1989 Ukraina Dnepr 14 (2)
1989-1991 Oʻzbekiston Paxtakor FK 67 (51)
1992 Rossiya Spartak Vladikavkaz 10 (5)
1992-1993 Isroil Hapoel Tel-Aviv 39 (16)
1993-1994 Isroil Makkabi Netanya 32 (13)
1995 Malayziya Shri Pahang 18 (15)
1995-1996 Isroil Bnei Yehuda Tel-Aviv 18 (5)
1996 Isroil Makkabi Petah Tikva 2 (0)
1996-1997 Isroil Makkabi Gertsliya 21 (1)
1997-1998 Isroil Makkabi Yaffa - (3)
1998-1999 Oʻzbekiston Paxtakor FK - (3)
1999-2000 Hindiston Mohun Bagan AC - (11)
2000 Oʻzbekiston Paxtakor FK 33 (20)
2000-2001 Hindiston Cherchill Brothers - (12)
2001 Oʻzbekiston Paxtakor FK 26 (7)
Total 394 (219)
Milliy terma jamoa
1992-2000 Oʻzbekiston] 31 (20)
Boshqargan klublari
2003-2004 Rossiya Krylia Sovetov Samara yordamchi murabbiy
2005-2007 Oʻzbekiston Qizilqum
2007 Oʻzbekiston Oʻzbekiston U23 yordamchi murabbiy
2008-2010 Oʻzbekiston Oʻzbekiston yordamchi murabbiy
2008-2016 Oʻzbekiston Olmaliq
2021 Oʻzbekiston Turon
Xalqaro medallar
*Professional klublardagi gollari (ichki chempionat)

Futbolchilik faoliyati

tahrir

Igor Shkvirin Toshkentda tugʻilgan. Bolaligida Igor Shkvirin askar boʻlishni orzu qilar edi, lekin u biroz bezori edi va harbiy qoʻmitaning tibbiy komissiyasida shu asosda uni Suvoriv maktabiga qabul qilish rad etildi. Intervyuda Shkvirin unga harbiy boʻlish imkoniyatini bermagan va futbolchi sifatidagi faoliyatiga turtki bergan bu ayol shifokorga katta minnatdorchilik bildirdi[1]. Olti yoshida u suv sportiga qatnasha boshlagan, keyinroq sambo bilan shugʻullangan[2], ammo bu sport turlari uning uzoq muddatli qiziqishini uygʻotmagan va u oxir-oqibat futbolda shugʻillanishni tanlagan. Faoliyatini viloyat chempionati futbol oʻyinlardan boshlagan. U 17 yoshidayoq Oʻzbekistonning „Yangiyer“ klubida sovet ikkinchi ligasida oʻynay boshlagan. 18 yoshida uning maoshi (700 sovet rubli) hamshira boʻlib ishlagan onasining maoshidan (90 rubl) sezilarli darajada oshib ketdi[3].

1983-yilda yosh iqtidorli hujumchi Toshkentning „Paxtakor“ jamoasining oʻsha paytdagi bosh murabbiyi Ishtvan Sekechning nazariga tushib, respublikaning oʻsha davrdagi eng kuchli jamoasiga chaqiriladi[4][3]. Igor Shkvirin „Paxtakor“da oʻrinbosarlar tarkibidagi oʻyinlar bilan boshlandi va Toshkent klubining dubli uchun oʻyinni muvaffaqiyatli boshlaganidan soʻng, asosiy tarkibga oʻtkazildi[2]. „Dnepr“ bilan oliy diviziondagi birinchi oʻyindayoq Shkvirin raqib darvozasini ishgʻol qilishga muvaffaq boʻldi, ammo gol hisoblanmadi[3]. Asta-sekin yosh hujumchi „Paxtakor“ bazasidan doimiy joy egalladi va 1984-yilgi mavsumda jamoaning eng yaxshi toʻpurari boʻldi, garchi bu mavsum umuman jamoa uchun omadsiz boʻlib chiqqan boʻlsa-da – „Paxtakor“ ittifoq oliy ligasidan tushib ketdi[2].

Shkvirin 1985-yilning oxirigacha „Paxtakor“da oʻynadi. Sovet Armiyasida xizmat qilishi kerak boʻlgani sababli, Shkvirinning sobiq murabbiyi, oʻsha paytda Lvovning „Karpati“ SKA armiya klubi rahbari boʻlgan Ishtvan Sekech uni oʻz jamoasiga taklif qildi. Jamoa takibidada muvaffaqiyatli koʻrib chiqilgandan va okrug qoʻmondoni bilan tanishishdan soʻng, Shkvirin nafaqat jamoaga qabul qilindi, balki uning armiya xizmati olti oyga kamroq davom etishi uchun orqaga qaytgan holda armiyaga chaqirildi[3]. Lekin Lvov armiyasida uxizmat qilayotgan Shkvirin uchun yomon boshlandi, u jarohat oldi va armiya klubidagi chiqishlarining ikkinchi mavsumida odatdagi darajasiga yetdi. Hujumchi armiyadagi xizmatini tugatgach, „Paxtakor“ga qaytishga qaror qildi, rahbariyat futbolchiga kvartira vaʼda qilgan, biroq vaʼdasini bajarmagan. Natijada Shkvirin Dnepropetrovskning „Dnepr“ iga oʻtishga qaror qildi, „Paxtakor“ klubi bu transferga toʻsqinlik qilmoqchi boʻldi, Toshkentning „Vodnogolos“ gazetalari esa Shkvirinni oʻgʻri deb ataydi. „Dnepr“da Shkvirin jamoaning ikkinchi chempionligi yilida oʻynashni boshladi va keyingi yil SSSR kubogini[2] shuningdek, SSSR futbol federatsiyasi kubogini qoʻlga kiritdi[5]. Ammo bu davrda Shkvirin SSSR chempionatida bor-yoʻgʻi 14 ta oʻyin va 4 ta kubok oʻyinida maydonga tushdi va „Paxtakor“ga qaytishga qaror qildi[3].

Shkvirinning oʻzi keyingi mavsumni faoliyatidagi eng yaxshisi deb hisoblaydi. Mavsum davomida hujumchi raqiblar darvozasiga 37 ta gol urdi, bu SSSR birinchi ligasi mavjud boʻlgan butun davr mobaynidagi turnirlarda uchinchi oʻrinda turadi[2][3]; va „Paxtakor“ning oliy ligaga qaytishiga eng katta hissasini qoʻshdi[6]. 1991-yilda „Paxtakor“ oliy ligaga qaytdi va Shkvirin u yerda jamoaning hujum chizigʻida asosiy rol oʻynashda davom etdi va mavsumda 14 marta raqiblar darvozasini ishgʻol qildi. Bu Sovet Ittifoqining soʻnggi chempionati edi va chet el klublari vakillari eng yaxshi sovet futbolchilariga borgan sari qiziqish bildirishdi. Fransiyaning „Sent-Eten“ vakillari Igor Shkvirinni tomosha qilish uchun Toshkentga maxsus tashrif buyurishdi, ammo „Paxtakor“ futbolchi uchun 400 000 dollar tovon puli belgilamagan, Fransiya terma jamoasi vakillari esa 800 000 dollar toʻlashdan bosh tortgan va transfer amalga oshmagan[3][2][7].

Shkvirin 1991-yilgi mavsum oxirigacha „Paxtakor“da oʻynagan, Mirjalol Qosimov va Gennadiy Denisov bilan birgalikda Rossiya oliy ligasida oʻynay boshlagan Vladikavkazning „Spartak“ jamoasiga ijaraga berilgan[3][8]. Yangi klubi uchun CSKA Moskvaga qarshi birinchi oʻyinda Shkvirin raqiblar darvozasiga gol urdi, bu Osetiya klubiga armiya jamoasini 2:0 hisobida magʻlub etishga yordam berdi[9]. Umumiy hisobda toshkentlik hujumchi Vladikavkaz tarkibida 10 ta oʻyin oʻtkazib, 5 ta gol urgan. Ijara muddati tugagach, futbolchi oʻzini chet el chempionatida sinab koʻrishga qaror qildi va mashhur futbolchi Yevgeniy Milevskiy yordamida „Forverts“ (Shtiriya) klubini tomosha qilish uchun Avstriyaga borgan, ammo Avstriya klubining shartlari futbolchini qoniqtirmagan va u Avstriyani tark etgan.  Keyin Shkvirin Belgiyaning „Lokeren“ ni koʻrgani bordi, lekin klubga yaqinlashmadi[2][6]. Igor Shkvirin oʻz agentidan Isroilning Tel – Avivning „Makkabi“ klubi qoʻshni Gollandiyada mavsumoldi yigʻini oʻtkazayotganini bilib oldi. Futbolchi bosh murabbiy Avram Grantga yoqdi, ammo Isroil ligasida joriy etilgan legionerlar chegarasi (jamoada ikkitadan koʻp boʻlmagan) munosabati bilan Shkvirina Tel-Aviv klubi tomonidan rad etildi, ammo bu shaharning boshqa klubi – „Hapoel“  hujumchini taklif qilishga qaror qildi, Grantning tavsiyasi bilan[2][6]. Mavsum oldi mashgʻulotlarida Shkvirin oʻzining eng yaxshi fazilatlarini koʻrsatishga muvaffaq boʻldi, ammo klub tezda oʻrnini futbol taktikasi haqida turli fikrlarga ega boʻlgan murabbiy egalladi va mavsum boshida Shkvirin oʻynadi va kamroq gol urdi. Ammo olti oy ichida bu murabbiyni isteʼfoga chiqarishni soʻrashdi va yangi murabbiy Shkvirin uchun maydonda kerakli joyni topa oldi va ikkinchi davrada u 13 ta gol urdi[8][2][6]. Keyin klubda moliyaviy muammolar paydo boʻla boshladi va keyingi mavsum oʻrtalarida hujumchi Isroilning boshqa klubiga oʻtdi. Netaniyadan „Makkabi“, u yerda u faoliyatining keyingi yilini oʻtkazdi[6].

1994-yilgi Osiyo oʻyinlaridagi muvaffaqiyatli ishtirokidan soʻng Igor Shkviringa Malayziyaning „Pahang“ klubidan mahalliy knyazlardan biri va mahalliy futbol federatsiyasi rahbarlari[2][3] va uning oʻgʻli homiylik qilgan moliyaviy foydali taklif oldi[8]. Klubda Shkvirin Saudiya Arabistoni chempionatida oʻynash uchun borgan hamyurti Azamat Abduraimovga oʻrinini egalladi[6]. Malayziyadagi mavsum hujumchi uchun juda muvaffaqiyatli boʻldi, u yangi klubi tarkibida jamoaning eng yaxshi toʻpurarlaridan biriga aylandi va Malayziya chempioniga aylandi[2][6]. Ammo mamlakatning eng nufuzli turniri – Malayziya kubogi  – „Pahang“ gʻalaba qozona olmadi, jamoa final bahsida 0:1 hisobida imkoniyatni boy berdi. Bu bahsda Ihor Shkvirin oʻzini koʻrsata oldi, biroq hakam gol urishni hisobga olmadi[2].

Malayziya safaridan soʻng Ihor Shkvirin Isroilga qaytib keldi va u yerda yana uch yil toʻrtta jamoa tarkibida oʻynadi – „Bney Yehuda“, „Makkabi“ (Herzliya), „Makkabi“ (Petax-Tikva) va „Makkabi“ (Jaffa), lekin bu jamoalarning har birida bir yildan ortiq qolmadi. 1998-yilning oʻrtalarida hujumchi Toshkentga qaytishga qaror qildi. Bu qarorga asosiy sabab futbolchining kenja oʻgʻli maktabning birinchi sinfiga borishi kerakligi va Shkvirin oʻgʻlining Oʻzbekistonda oʻqishi maʼqulroq, degan qarorga kelgan. Mavsumni oʻrtadan boshlagan forvard chempionatning 14ta oʻyinida 14ta oʻyinda raqiblar darvozasiga 22 marta zarba berdi va Mirjalol Qosimov bilan birgalikda toʻpurar boʻldi. Futbol boʻyicha Oʻzbekiston chempionati sovrindori boʻldi va klubning mamlakat chempioni boʻlishiga yordam berdi[8][10].

Shkvirin 1999-yilda Oʻzbekiston chempionatida ham oʻynagan va mavsum oraligʻida Hindiston chempionatida oʻzini sinab koʻrishga qaror qilgan va Kalkuttaning „Mohun Bagan“ klubidan taklif olgan. Jamoadagi toʻrt oy davomida Shkvirin liganing eng yaxshi toʻpurariga aylandi va oʻzining birinchi hind klubiga mamlakat chempioni boʻlishiga yordam berdi. Bengal klubi Shkviringa navbatdagi Hindiston chempionatidan keyin jamoa murabbiylar shtabiga kirishni taklif qilgan va hatto futbolchiga keyingi yil uchun viza ham bergan, biroq oʻsha paytdagi jamoa bosh murabbiyi bu qarorga toʻsqinlik qilishga muvaffaq boʻlgan, chunki u Shkvirin oʻz oʻrnini egallashni xohlayotganiga ishondi. Natijada oʻzbekistonlik forvard yana Hindistonga yoʻl oldi, biroq oʻzbekistonlik mutaxassis Xrixoriy Zaytlin bosh murabbiy sifatida ish boshlagan Goa shtatining „Broder Cherchill“ klubiga yoʻl oldi. Bu klubda Shkvirin 12 bor raqiblar darvozasini ishgʻol qilib, chempionatning eng yaxshi toʻpurari boʻldi va jamoa bilan birgalikda chempionatning bronza medali sohibiga aylandi. Igor Shkvirin Hindistondan ikkinchi marta qaytganidan soʻng 2001-yilgi Oʻzbekiston chempionatida ishtirok etdi, unda jamoa kumush medal sohibiga aylandi va klubga Oʻzbekiston kubogini yutishiga yordam berdi, shundan soʻng u futbol maydonlarida oʻz chiqishlarini yakunladi[8][11][12][13][14].

2001-yil futbolchilik faoliyatidagi oxirgi mavsum uchun „Paxtakor“ ga qaytdi va 7 ta gol urib kumush medallarga ega boʻldi. Atigi 4 mavsumda 66 gol bilan „Paxtakor“ tarixida eng yaxshi toʻpurar boʻldi[15][16][17].

Milliy terma jamoa

tahrir

Shkirin Oʻzbekiston terma jamoasi safida 1992-yilning 17-iyunida Tojikistonga qarshi oʻyinda (2:2) durang oʻynadi va oʻsha yerda terma jamoamizdagi ilk golini kiritdi[18].

U 1992–2000-yillarda Oʻzbekiston milliy terma jamoasi safida 31 ta oʻyin oʻtkazib, 20 ta gol urgan[19]. 1994-yili Yaponiyaning Xirosima shahrida boʻlib oʻtgan Osiyo oʻyinlari futbol turnirida ishtirok etgan (Oʻzbekiston milliy terma jamoasi birinchi marta rasmiy futbol turnirida ishtirok etgan. Sovet Ittifoqidan mustaqillikka erishdi va jamoa oltin medalni qoʻlga kiritdi).

Murabbiylik faoliyati

tahrir

2002-yilda u murabbiylik faoliyatini boshlagan va 2003–2004-yillarda „Krilya Sovetov Samara“ da Aleksandr Tarxanovning yordamchi murabbiyi sifatida ishlagan[20][21]. 2005–2007-yillarda Oʻzbekiston Oliy Ligasining „Qizilqum Zarafshon“ klubi bosh murabbiyi boʻlgan. 2007-yilda Oʻzbekiston U-23 terma jamoasiga Vadim Abramovning yordamchi murabbiyi etib tayinlangan, 2008–2010-yillarda esa Oʻzbekiston terma jamoasida Rauf Inileyev, keyinroq Mirjalol Qosimovga hammualliflik qilgan.

2008-yildan „Olmaliq“ FK bosh murabbiyi. 2009-yilgi mavsumda Olmaliq ligada toʻrtinchi oʻrinni egalladi va Shkvirin yilning eng yaxshi futbol murabbiyi deb topildi[22][21].

Shaxsiy hayoti

tahrir

Igor Shkvirin oila qurgan, rafiqasi bilan ikki oʻgʻil farzandi bor, ulardan eng kichigi Nikita Shkvirin ham futbolchi boʻlib[23], Rossiyaning „Chertanovo“ va Oʻzbekistonning „Olmaliq“ klublarida toʻp surgan[24].

1994-yilda Osiyo oʻyinlarida terma jamoa safida erishgan gʻalabadan soʻng Shkvirin boshqa oʻyinlar gʻoliblari va ularning murabbiylari qatori Oʻzbekiston Respublikasi davlat mukofoti – „Shuhrat“ medali bilan taqdirlandi[25].

2015-yilda oʻzbek futbol tarixchisi va statistik olimi Volodimir Safarov Igor Shkvirin haqida „Odissey of Forward“ (Одиссея форварда) deb nomlangan biografik kitobini chop etgan edi[26].

Mukofotlari

tahrir
Jamoaviy

1988-yil SSSR chempioni;

1989-yil SSSR futbol ittifoqi kubogi soxibi;

1994-yil Osiyo oʻyinlari gʻolibi;

1995-yil Malaziya chempioni;

1998-yil O'zbekiston chempioni;

2000-yil Hindiston chempioni; Shaxsiy mukofotlari;

„Paxtakor“ bilan SSSR 1-ligasining eng yaxshi toʻpuraru (1990-yil 37 oʻyinda 37 gol);

SSSR oliy ligasida urilgan gollar soni boʻyicha 2-oʻrin;

1994-yil Osiyo oʻyinlarida eng yaxshi futbolchi (7 oʻyinda 8 gol);

O'zbekiston chempionating eng yaxshi toʻpurari (1998-yil 14 oʻyinda 22 gol);

Hindiston milliy futbol ligasining eng yaxshi toʻpurari (2000-yil 16 oʻyinda 11 gol).

Davlat mukofotlari

tahrir

Faoliyat statistikasi

tahrir
Yil Klub Daraja Oʻyin Gol
2001 "Paxtakor" Toshkent I 26 7
2000-2001 Aka-uka Cherchill I ? 12
2000 "Paxtakor" Toshkent I 33 20
1999-2000 Mohun Bagan I ? 11
1998 "Paxtakor" Toshkent I 29 17
1999 I 14 22
1997–1998 Makkabi Jaffa II ? 3
1996-1997 Makkabi Petah Tikba I 18 5
1996–1997 Makkabi Gerzliya I 21 1
1995–1996 Pahang FA I 18 15
1994–1995 Makkabi Netanya I 21 9
1993–1994 Hapoel Tel-Aviv I 21 9
1992–199 Hapoel Tel-Aviv I 31 15
1992 Spartak Vladikavkaz I 10 5
1991 "Paxtakor" Toshkent I 30 14
1990 II 37 37
1989 II 27 6
1989 Dnepr I 4 0
1988 I 10 2
1987 Karpati Lvov II 38 11
1986 II 8 0
1985 "Paxtakor" Toshkent II 26 2
1984 I 25 9
1983 I 15 2
1983 Yangiyer FK III 11 4
1982 III 34 5
1981 III 33 2

Manbalar

tahrir
  1. UZBYeKSKIY ODISSYeY (rus.)
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 Igor Shkvirin – chempion pyati stran i odnogo kontinenta (rus.)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 UZBYeKSKIY ODISSYeY (rus.)
  4. „«Розмова з минулим»: Іштван Секеч“. 10 червня 2014da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24 листопада 2015.
  5. Naydenniy trofey dlya uzbekskogo odisseya! (rus.)
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 Igor ShKVIRIN: VSYe NAChALOS S KOMANDI, V KOTOROY IGRAL BLOXIN (rus.)
  7. „Мозийга қайтиб... Бардам бўл, Игорь!“. 2023-yil 16-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 16-may.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 „Одиссея форварда: Россия и дальнее зарубежье, победа на Азиаде“ (ruscha). ИнтерФутбол (25 липня 2015). 2015-yil 26-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23 листопада 2015.
  9. „Яка історія ФК ЦСКА Москва? — Ч. 4“ (deadlink). 8 грудня 2015da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26 листопада 2015.
  10. Yest Klub Uzbekistanskix Bombardirov! (chast vtoraya) (Wayback Machine saytida 4 October 2011 sanasida arxivlangan) 25 Iyulya 2008, (ruscha)
  11. Sengupta, Somnath „Tactical Evolution Of Indian Football: Part Four – Modern Era (1999—2011)“ (inglizcha). thehardtackle.com. Kolkata: The Hard Tackle (2011-yil 13-iyul). 18-sentabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-oktabr 2022-yil.
  12. Chaudhuri, Arunava „Season ending Transfers 2000: India“. indianfootball.de. Indian Football Network. 2019-yil 4-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-iyul 2021-yil.
  13. „NFL Champions and Goalscorers“. Rediff. 3-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 16-iyul.
  14. „From the History Book“. All India Football Federation. the-aiff.com. 2014-yil 17-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-oktabr 2018-yil.
  15. https://www.transfermarkt.world/igor-shkvyrin/profil/spieler/88153
  16. http://www.footballtop.ru/coaches/igor-shkvyrin
  17. https://footballfacts.ru/person/19307-shkvyrinigoranatolevich
  18. „Shkvyrin, Igor“. National-Football-Teams. 12-iyun 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2021-yil.
  19. „Uzbekistan - Record International Players“. RSSSF. 22-oktabr 2008-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-oktabr 2008-yil.
  20. Shkvirin stal trenerom „Krilev Sovetov“ (rus.)
  21. 21,0 21,1 Igor Shkvirin – chempion pyati stran i odnogo kontinenta (rus.)
  22. „ru:Журналисты назвали лучшего футболиста и тренера“ (ruscha). gazeta.uz (26-dekabr 2009-yil). 6-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-may 2012-yil.
  23. Igor ShKVIRIN: VSYe NAChALOS S KOMANDI, V KOTOROY IGRAL BLOXIN (rus.)
  24. Profіl na saytі footballfacts.ru (rus.)
  25. Ukaz Prezidenta (rus.)
  26. Knigi Vladimira Safarova o futbole: ocherednaya novinka (rus.)
  27. „О награждении группы спортсменов и тренеров республики“. 2017-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-iyul 2015-yil.

Havolalar

tahrir