Vikipediya

Katta Beshlik

Katta Beshlik, shuningdek, Texnologiya Gigantlari yoki Texnologiya Titanlari nomlari bilan ham tanilgan[1], dunyodagi eng yirik IT kompaniyalaridir. Katta Beshlik tushunchasi boshqa sohalardagi dominant kompaniyalarni guruhlashga oʻxshaydi[2]. Bu odatda Amerikaning beshta yirik texnologik kompaniyasiga ishora qiladi: Alphabet (Google'ning bosh kompaniyasi), Amazon, Apple, Meta va Microsoft[3][4] ; yoki Buyuk Yettilik, ular orasida Nvidia va Tesla ham bor[5][6][7]. Katta Beshlik shuningdek, Xitoy kompaniyalari, masalan, Baidu, Alibaba, Tencent va Xiaomi'ni ham oʻz ichiga olishi mumkin.

Katta Beshlik kompaniyalar Google, Amazon, Apple, Meta va Microsoft

Tarix

tahrir

XX asrda IBM va Microsoft IT sanoatini zabt etishdi[8]. Dot-kom pufagi aksariyat Nasdaq Composite fond bozori indeksini yoʻq qilgandan soʻng, omon qolgan texnologik startaplar oʻz bozor ulushlarini kengaytirib, oʻz bozorlarida hukmronlik qilishdi. Katta Beshlik atamasi 2013-yil atrofida paydo boʻla boshladi, aynan ayrim iqtisodchilar tartibga solishning yoʻqligi bozor kuchlarining toʻplanishiga olib kelishi mumkinligini taxmin qilgan paytda. 2016-yilda AQSh saylovlariga Rossiyaning aralashuvi boʻyicha tekshiruvdan soʻng Katta Beshlik atamasi ommalashdi, chunki katta miqdordagi maʼlumotlarga kirish texnologik kompaniyalarga foydalanuvchilariga taʼsir oʻtkazish imkoniyatini berdi[9]. Katta Beshlik tushunchasi 1970-yillarda energetika inqirozidan soʻng eng yirik neft kompaniyalari Katta Neft deb atalganiga va eng yirik sigaret ishlab chiqaruvchilari Kongress tomonidan tartibga solinganida Katta Tamaki deb atalganiga oʻxshaydi[2]. XXI asr boshlarida asosiy ommaviy axborot vositalari kichik miqdordagi korporatsiyalar tomonidan Katta Media yoki Media Gigantlar deb nomlanganiga oʻxshaydi[10].

Katta Beshlik kompaniyalar

tahrir

Amerika kompaniyalari

tahrir
 
Bozor kapitali boʻyicha Amerika Qoʻshma Shtatlardagi eng yirik korporatsiyalar

Alphabet (Google)

tahrir

Google onlayn reklamalar (Google Ads), onlayn qidiruv (Google Search), video almashish (YouTube), elektron pochta (Gmail), veb-brauzerlar (Google Chrome), veb xaritalash (Google Maps va Waze) va mobil operatsion tizimlar (Android) va bulutli saqlash (Google Drive) sohalarida yetakchi hisoblanadi. Google Cloud Platform Amazon Web Services va Microsoft Azure'dan keyin uchinchi eng mashhur bulutli hisoblash platformasidir. Google va Meta raqamli reklamalar bozorida duopol sifatida tan olingan[11]. Google oʻz daromadining 82% va asosiy foydasini reklamalardan oladi[12]. Alphabet sunʼiy intellekt, kvant hisoblash va o'z-o'zini boshqaruvchi avtomobillar sohasida dunyo boʻyicha yetakchi hisoblanadi. 2019-yilda Google oʻzining Sycamore protsessori kvant ustunligini qoʻlga kiritganini daʼvo qildi[13]. 2021-yilda Alphabetʼning shoʻba korxonasi Waymo ommaviy robotaksi xizmatini taklif qilgan birinchi kompaniya boʻldi[14]. Alphabet 2020-yil yanvar oyida birinchi marta bozorda 1 trillion dollar kapitalizatsiyaga yetgan[15][16].

Amazon

tahrir

Amazon Alexa va Amazon Echo bilan Amazon sunʼiy intellektga asoslangan shaxsiy raqamli yordamchilar va aqlli karnaylar (Amazon Echo) sohasida 69% bozor ulushi bilan yetakchilik qilmoqda, undan keyin Google (Google Nest) 25% bozor ulushi bilan ikkinchi oʻrinda turadi. Amazon Web Services 2020-yilda Amazon foydasining 59% ni tashkil etdi[17] va 2014-yildan beri har yili kompaniyaning foydasining yarimidan koʻpini tashkil etmoqda[18]. 2006-yilda Amazon Elastic Compute Cloud (EC2) chiqqandan soʻng, Google Google App Engine (hozir Google Cloud Platform) va Microsoft Windows Azure (hozir Microsoft Azure) ni rivojlantirdi[19].

2018-yil sentabr oyida va 2020-yil yanvar oyida birinchi marta 1 trillion dollardan oshganidan keyin[20][21], Amazon 2020-yil aprel oyida birinchi marta 1 trillion dollardan yuqori yopildi[22]. 2022-yil noyabr oyida Amazon 2020-yildan beri birinchi marta 1 trillion dollardan pastga tushdi[23] va 2022-yil boshidagi 1,7 trillion dollardan 834 milliard dollargacha 51% ga pasaydi[24]. 2023-yil may oyida Amazon aksiyalari yana 1 trillion dollardan yuqori edi[25]. 2024 yil iyun oyida Amazon 2 trillion dollardan oshdi[26].

Apple

tahrir

Apple noutbuklar, smartfonlar va aqlli soatlar kabi iste'mol elektronikasi mahsulotlarini sotadi. Apple mobil operatsion tizimlarda Google bilan duopoliya boʻlib, Appleʼning iOS 27% bozor ulushi va Googleʼning Android 72% bozor ulushiga ega[27][28].

2018-yil avgust oyida Apple tarixda birinchi marta 1 trillion dollar kapitalizatsiyaga ega boʻlgan AQSh kompaniyasi boʻldi[29][30]. 2020-yil avgust oyida Apple tarixda birinchi marta 2 trillion dollar kapitalizatsiyaga ega boʻlgan AQSh kompaniyasi boʻldi[31]. 2022-yil yanvar oyida Apple tarixda birinchi marta 3 trillion dollar kapitalizatsiyaga ega boʻlgan AQSh kompaniyasi boʻldi[32]. 2023-yil yanvar oyida Apple 2 trillion dollardan pastga tushdi[33]. Apple 2023-yil iyun oyida birinchi marta 3 trillion dollardan yuqori yopildi va 2023-yil dekabr oyida yana 3 trillion dollardan yuqori yopildi[34][35].

Meta

tahrir

Meta Platforms (sobiq Facebook)[36] Facebook ijtimoiy tarmoq xizmatiga, Instagram rasm almashish xizmatiga va WhatsApp tezkor xabar almashish xizmatiga ega. Facebook 2014 yilda Oculus'ni sotib oldi va virtual reallik bozoriga kirdi[37].

2021-yil iyun oyida birinchi marta 1 trillion dollardan yuqori yopilganidan soʻng[38], Meta Platforms 2021-yil oxirida 1 trillion dollardan pastga tushdi[39][40]. 2022-yil fevral oyida Meta Platforms 600 milliard dollardan kamroqqacha pasaydi (AQSh fond bozorida bir kunlik eng katta pasayish rekordini oʻrnatib)[41][42][43][44] va 2022-yil oktyabr oyida 270 milliard dollargacha tushib, AQShning eng qimmat 20 kompaniyasi qatoridan chiqib ketdi[45][46]. 2024-yil yanvar oyida Meta birja savdosi davomida 1 trillion dollardan oshdi[47].

Microsoft

tahrir

Microsoft operatsion tizimlar (Microsoft Windows)[48], mahsuldorlik uchun dasturlar (Microsoft Office va Microsoft 365)[49] va biznes muloqot dasturlar (Microsoft Teams)[50] bozorida katta ulushni egallaydi. Microsoft ikkinchi eng katta bulutli hisoblash platformasiga (Microsoft Azure)[51] ega va Amazon Web Services'dan keyingi ikkinchi oʻrinda turadi. Microsoft video oʻyin sanoatining eng katta kompaniyalaridan biri hisoblanadi (Microsoft Gaming).

2019-yil aprel oyida Microsoft birinchi marta 1 trillion dollarlik kapitalizatsiyaga erishdi[52]. 2021-yil iyun oyida Microsoft birinchi marta 2 trillion dollardan oshdi[53][54] va 2021 yil oktyabr oyida qisqa muddat davomida Appleʼdan oʻtib, dunyoning eng qimmat kompaniyasi boʻldi, ammo yil oxirida Appleʼdan keyin 2,5 trillion dollar bilan ikkinchi oʻrinni egalladi[55][39]. Aksiyalari 2022 yil davomida pasayganidan keyin[56], Microsoft yil oxirida 2 trillion dollardan pastga tushdi[57]. 2023-yil may oyida Microsoft aksiyalari yana 2 trillion dollardan oshdi[25]. 2024 yil yanvar oyida Microsoft qisqa muddat davomida Appleʼdan oʻtib, AQShning eng qimmat kompaniyasi boʻldi[58] va savdo davomida 3 trillion dollardan oshdi[59].

Nvidia

tahrir

Nvidia – dasturiy taʼminot va chip ishlab chiqaruvchi (fabrikasiz) kompaniya boʻlib, grafik protsessorlar (GPU), maʼlumotlar ilmi va yuqori samaradorlikdagi hisoblash uchun dasturiy interfeyslar (API), shuningdek, mobil hisoblash va avtomobil bozoriga moʻljallangan tizim-chiplar (SoC) ishlab chiqaradi va yetkazib beradi. Nvidia, shuningdek, sunʼiy intellekt (AI) uchun apparat va dasturiy taʼminotning yetakchi yetkazib beruvchisi hisoblanadi[60][61][62].

2020-yillarning boshida Nvidia AI chiplarining yetakchi ishlab chiqaruvchisiga aylandi[63]. 2023-yil may oyida Nvidia savdo soatlarida bozor qiymati 1 trillion dollardan oshdi[64], va 2023-yil noyabriga kelib 1,2 trillion dollarni tashkil etdi[65]. 2024-yil fevral oyida Nvidia bozor qiymati boʻyicha 1,83 trillion dollardan oshib, Amazon va Alphabet kompaniyalarini ortda qoldirib, Apple va Microsoftʼdan keyin AQShning uchinchi eng qimmat kompaniyasiga aylandi[66][67], va keyinroq savdo soatlarida 2 trillion dollardan oshdi[68][69]. 2024-yil iyun oyida Nvidia bozor qiymati boʻyicha 3 trillion dollardan oshib, AQShning ikkinchi eng qimmat kompaniyasi sifatida Appleʼni ortda qoldirdi[70][71], va keyinroq oʻsha oyning oʻzida Microsoftʼdan oʻtib, AQShning eng qimmat kompaniyasiga aylandi[72]. Microsoftʼdan oʻtganidan bir hafta oʻtib, Nvidia bozor qiymatidan 540 milliard dollar yoʻqotdi[73][74].

Tesla

tahrir

Tesla'ning texnologik kompaniya sifatida tasniflanishi hozirgacha muhokama qilib kelinmoqda. 2022-yilda Fortune Teslaʼni Katta Beshlik (yirik texnologiya kompaniyalari) qatoriga qoʻshdi, va The Washington Post Tesla avtomobillarini iPhone telefonlari bilan taqqosladi[75][76]. Business Insider esa Tesla avtomobil ishlab chiqaruvchi kompaniya sifatida tasniflanishi kerakligini ta′kidladi[77]. Barron's Tesla texnologik kompaniya ekanligini, biroq IT va avtomobil bozorlaridagi farqlar tufayli u yaxshi texnologiya kompaniya emasligini aytdi[78]. The Wall Street Journal esa ta′minot zanjiri, yarimo′tkazgichlar tanqisligi va elektromobil batareyalari narxi borasida xavotir bildirdi[79]. 2021-yil oktyabr oyida Tesla bozor qiymati boʻyicha 1 trillion dollardan oshdi[80][81]. 2022-yilda fond bozorining pasayishi davomida Tesla aksiyalari 2021-yil noyabr oyidagi 1,3 trillion dollardan 2022-yil oxiriga kelib 495 milliard dollarga tushib, 73% pasaydi, jumladan, 2022-yil dekabrda 40% kamaydi[82][83][84]. Aksiyalar narxi Nasdaq Composite indeksidan ikki barobar koʻproq tushganiga javoban, Tesla bosh direktori Elon Musk xodimlariga „fond bozori jinniliklari“dan xafa boʻlmaslikni maslahat berdi[85].

Boshqa AQSh kompaniyalari

tahrir

Adobe, Netflix, Oracle, Salesforce, Snap, Uber va X kabi kichikroq kompaniyalar oʻzlarining mashhur taʼsiri tufayli baʼzan Big Tech deb ataladi[86][87].

Osiyo kompaniyalari

tahrir

Xitoyning ikki texnologik kompaniyasi – Alibaba va Tencent 2010-yillarning oxirida dunyodagi eng qimmat oʻnta kompaniya qatoriga kirdi. Smyrnaios 2016-yilda Osiyo texnologiya gigantlari Samsung, Alibaba, Baidu va Tencent Big Tech ta′rifiga kiritilishi mumkinligini taʼkidladi[88]. TikTok ishlab chiqaruvchisi ByteDance va dron ishlab chiqaruvchisi DJI ham Big Tech deb ataladi[89][90].

Guruhlash

tahrir

Katta To′rtlik

tahrir

2010-yillarning boshlarida Alphabet, Amazon, Apple va Meta odatda Katta Toʻrtlik deb atalardi. Ularni shuningdek, Toʻrtlik, Toʻrtlik Jamoasi yoki Toʻrt Apokalipsis Otliqlari deb ham atashardi[91][92][93]. Facebook 2021-yilda Meta nomiga oʻzgartirilishidan oldin ular GAFA nomi bilan tanilgan edi[94]. Eric Shmidt, Phil Saymon va Scott Galloway Katta Toʻrtlikni jamiyatda ijtimoiy oʻzgarishlar yaratish qobiliyatiga asoslanib bir guruhga jamlagan. Ular milliardlab foydalanuvchilarga xizmat koʻrsatib, foydalanuvchilarning xatti-harakatlariga taʼsir oʻtkazish[95] va ulkan foydalanuvchi maʼlumotlarini nazorat qilish imkoniyatiga ega[9]. Shu sababli ular kuzatuv kapitalizmi deb ataladigan yangi iqtisodiy tartib yaratishda tanqid qilinib kelmoqda[96]. Simon va Gallowayga koʻra, bu ularni Microsoft va IBM kabi boshqa yirik texnologiya kompaniyalaridan ajratib turadi[97][98].

2011-yilda Google ijrochi raisi Erik Shmidt Microsoftʼni bu guruhdan chiqarib tashlab, „Microsoft isteʼmolchilar ongida isteʼmolchi inqilobini amalga oshirmayapti“, deb aytgan edi[99][100]. 2010-yillarning oxirlarida Katta Toʻrtlik atamasi oʻz mashhurligini yoʻqotdi, chunki Microsoft oʻz biznes strategiyasini oʻzgartirdi va bozor qiymatini oshirdi, natijada u Katta Toʻrtlik qatoriga qoʻshilib, Katta Beshlik atamasi paydo boʻldi[101][102][55].

Katta Beshlik

tahrir

Alphabet, Amazon, Apple, Meta va Microsoft Katta Beshlik texnologiya kompaniyalari sifatida tanilgan[101][103][104][105][106]. 2021-yilda Facebook Meta nomiga oʻzgartirilishidan oldin ular GAFAM nomi bilan tanilgan edi[94]. Ular dunyoning eng qimmat ommaviy kompaniyalari qatoriga kiradi[107][108]. 2020-yilda Katta Beshlik Saudi Aramco’dan keyin dunyoning ikkinchi va oltinchi oʻrinlari orasidagi eng qimmat ommaviy kompaniyalar roʻyxatida joylashgan edi[107]. 2020-yil avgust oyida Katta Beshlik S&P 500 indeksining deyarli toʻrtdan bir qismini tashkil etgan. 2023-yil mart oyida Apple va Microsoft S&P 500 indeksining 13 foizini tashkil etdi[109]. Katta Beshlik dunyoning eng nufuzli ish beruvchilari qatorida turadi[110][111][112].

21-asrda Katta Beshlik texnologiya kompaniyalari tarixan yetakchi boʻlgan yirik neft kompaniyalari BP, Chevron, ExxonMobil va Shell’ning bozor qiymatidan oshib ketdi. 2019-yilda Jeyson Uittaker ularning Comcast, Disney va Warner Bros. Discovery kabi yirik media kompaniyalarini ham 10 barobar ortda qoldirganini aytgan[113].[113] 2017-yilda Katta Beshlikning umumiy qiymati 3,3 trillion dollardan oshib, Nasdaq 100 indeksining deyarli yarmini tashkil etgan edi[27].

Muhtasham Yettilik

tahrir

2022-yildan boshlab S&P 500 indeksiga qoʻshgan hissalari asosida Nvidia va Tesla Katta Beshlik safiga qoʻshilib, Muhtasham Yettilik deb nomlangan katta guruhni tashkil etadi. 2023-yilda Muhtasham Yettilik S&P 500 indeksining 24% oʻsishining deyarli uchdan ikki qismiga sabab boʻldi[114]. Guruh 107% investitsiya daromadini qayd etdi, bu esa tahlilchilar tomonidan sunʼiy intellektning rivojlanishi va Federal Zaxira foiz stavkalarining pasayishi kutilganligi bilan izohlandi[115][116]. 2024-yil yanvar oyida guruh S&P 500 indeksining bozor qiymatining 29 foizini tashkil etdi[117]. 2024-yil fevral oyida Muhtasham Yettilikning umumiy bahosi misli koʻrilmagan 13 trillion dollarga yaqinlashganida[118], Deutsche Bank Muhtasham Yettilikni dunyodagi ikkinchi yirik fond bozoriga tenglashtirdi.

2024-yil fevral oyida Muhtasham Yettilik texnologiya kompaniyalarining umumiy bozor qiymati G20 davlatlari ichida Xitoy, Yaponiya va AQShdan tashqari barcha davlatlarning umumiy kompaniya qiymatidan oshib ketdi[115]. 2024-yil ikkinchi choragining oxirida Muhtasham Yettilik S&P 500 indeksining bozor qiymatining 31 foizini tashkil etdi[119]. Baʼzi tahlilchilar haddan tashqari konsentratsiya bozor inqiroziga, masalan, dot-kom pufagi yoki hatto 1929-yildagi Wall Street inqiroziga olib kelishi mumkinligi haqida xavotir bildirdilar[115]. Boshqalar esa Muhtasham Yettilik kapital indeks fondlariga oqib tushgani uchun boshqa aksiyalardan yuqori daromad keltirishni davom ettirish mumkinligiga ishonadilar[114].

Qisqartmalar

tahrir

FANG, FAANG, GAFA, GAFAM, MAMAA kabi qisqartmalar Katta Beshlik kompaniyalariga nisbatan qoʻllanib kelinmoqda[120]. Googleʼning bosh kompaniyasi boʻlgan Alphabet bu qisqartmalarda G harfi bilan, Facebook nomini Metaʼga oʻzgartirgandan soʻng esa F harfi bilan ifodalangan bo′lishi mumkin[102].

FANG qisqartmasi 2013-yilda CNBC telekanalining Mad Money dasturi boshlovchisi Jim Cramer tomonidan Facebook, Amazon, Netflix va Googleʼni ifodalash uchun kiritilgan. Cramer bu kompaniyalarni „oʻz bozorlarida toʻliq hukmron“ deb atagan[121]. RealMoney.com saytida Cramerning hamkasbi Bob Langning soʻzlariga koʻra, Cramer bu kompaniyalarni ayiq bozoridan „tishlab olishga“ tayyor ekanligini aytib, qisqartmaga ikki maʼno yuklagan[121][122][123]. Cramer 2017-yilda FANG qisqartmasiga Appleʼni qoʻshib, FAANG deb oʻzgartirdi, chunki Appleʼning daromadi uni Fortune 50 kompaniyalariga nomzod qildi[124].

Facebook 2021-yil oktyabr oyida Meta Platforms’ga aylangandan va Google 2015-yilda Alphabet holding kompaniyasini yaratganidan soʻng, Kramer FAANG qisqartmasini MAMAA ga oʻzgartirishni taklif qildi, Netflix oʻrniga Microsoftʼni qoʻshdi, chunki Netflix’ning qiymati boshqa kompaniyalardan ortda qolgan edi. Microsoft bilan birgalikda bu kompaniyalar har biri $900 milliarddan oshgan qiymatga ega edi, Netflix esa $310 milliardga teng edi[102]. 2021-yil noyabr oyida The Motley Fool Microsoft, Apple, Netflix, Alphabet, Meta, Amazon, Nvidia va Adobeʼni ifodalovchi MANAMANA (1968-yilgi „Mah Nà Mah Nà“ qoʻshigʻiga ishora) qisqartmasini taklif qildi[125].

Xalqaro miqyosda Baidu, Alibaba, Tencent va Xiaomi, BATX deb ataluvchi kompaniyalar, koʻpincha Xitoyning Katta Texnologiya kompaniyalariga raqobatchi sifatida qaraladi. Futurist Amy Webb Katta Beshlik, IBM, Alibaba, Baidu va Tencentning birlashmasini „G-MAFIA BAT“ deb atagan[126].

References

tahrir
  1. ↑ Feller, E., Alphabet Earnings Preview: Tech Titans Battle for AI and Cloud Supremacy, Yahoo! Finance, published on 18 July 2023, accessed on 22 June 2024
  2. ↑ 2,0 2,1 Oremus, Will „Big Tobacco. Big Pharma. Big Tech?“. Slate (2017-yil 17-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 22-noyabr.
  3. ↑ „The Economics of Big Tech“ (en-GB). Financial Times (2018-yil 29-mart). Qaraldi: 2019-yil 6-iyun.
  4. ↑ „We're Stuck With the Tech Giants. But They're Stuck With Each Other.“ (en-US). New York Times (2019-yil 13-noyabr). Qaraldi: 2020-yil 22-aprel.
  5. ↑ „Tesla Just Officially Became Big Tech After Surging Beyond 4 Trillion in Market Value“ (en-US). interestingengineering.com (2021-yil 25-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 22-aprel.
  6. ↑ Bergan, Brad „Tesla Has Officially Become Big Tech After Surging Beyond 5 Trillion in Market Value“ (en-gb). www.autobodynews.com. 2021-yil 28-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 22-aprel.
  7. ↑ Levy, Ari „Tech's top seven companies added $3.4 trillion in value in 2020“ (en). CNBC (2020-yil 31-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 22-aprel.
  8. ↑ Researcher, C. Q.. Issues for Debate in American Public Policy: Selections from CQ Researcher. CQ Press, September 14, 2021. ISBN 9781071835258. 
  9. ↑ 9,0 9,1 Hendrickson, Clara; Galston, William A. „Big tech threats: Making sense of the backlash against online platforms“. Brookings Institution (2019-yil 28-may). Qaraldi: 2021-yil 19-noyabr.
  10. ↑ Herrmann, Edward; McChesney, Robert W. (2001), Global Media: The New Missionaries of Global Capitalism, A&C Black, 52–53-bet
  11. ↑ Fischer, Sara „Media's failed attempt to take on the Facebook-Google "duopoly"“ (en). Axios (2020-yil 29-sentyabr). Qaraldi: 2022-yil 12-mart.
  12. ↑ Novet, Jordan „Google is slashing the amount it keeps from sales on its cloud marketplace as pressure mounts on app stores“ (en). CNBC (2021-yil 26-sentyabr). Qaraldi: 2021-yil 24-oktyabr.
  13. ↑ Gibney, Elizabeth (2019-10-23). "Hello quantum world! Google publishes landmark quantum supremacy claim" (en). Nature 574 (7779): 461–462. doi:10.1038/d41586-019-03213-z. PMID 31645740. 
  14. ↑ O'Kane, Sean „Waymo starts offering autonomous rides in San Francisco“ (en). The Verge (2021-yil 24-avgust). Qaraldi: 2022-yil 13-mart.
  15. ↑ Elias, Jennifer. „Alphabet, Google's parent company, hits trillion-dollar market cap for first time“. CNBC (2020-yil 16-yanvar). Qaraldi: 2023-yil 15-mart.
  16. ↑ Ramkumar, Amrith. „Alphabet Becomes Fourth U.S. Company to Reach 15 Trillion Market Value“. The Wall Street Journal. News Corp (2020-yil 16-yanvar). Qaraldi: 2023-yil 15-mart.
  17. ↑ „In the 15 years since its launch, Amazon Web Services transformed how companies do business“ (en-US). The Seattle Times (2021-yil 13-mart). Qaraldi: 2021-yil 24-oktyabr.
  18. ↑ Novet, Jordan „How Amazon's cloud business generates billions in profit“ (en). CNBC (2021-yil 5-sentyabr). Qaraldi: 2021-yil 24-oktyabr.
  19. ↑ Metz, Cade. „The Cult of Amazon: How a Bookseller Invented the Future of Computing“ (en-US). Qaraldi: 2021-yil 24-oktyabr.
  20. ↑ Salinas, Sara. „Amazon reaches 19 trillion market cap for the first time“. CNBC (2018-yil 4-sentyabr). Qaraldi: 2023-yil 15-mart.
  21. ↑ Palmer, Annie. „Amazon joins the trillion-dollar club again after knockout earnings report“. CNBC (2020-yil 31-yanvar). Qaraldi: 2023-yil 15-mart.
  22. ↑ Feiner, Lauren. „Amazon stock hits a new all-time high as it sees unprecedented demand“. CNBC (2020-yil 14-aprel). Qaraldi: 2023-yil 15-mart.
  23. ↑ Capoot, Ashley. „Amazon sell-off pushes market cap below 22 trillion for first time since April 2020“. CNBC (2022-yil 1-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 11-noyabr.
  24. ↑ Palmer, Annie. „Amazon lost half its value this year as tech stocks got crushed and recession fears grew“. CNBC (2022-yil 29-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 29-dekabr.
  25. ↑ 25,0 25,1 Macheel, Tanaya. „Nvidia nears elite trillion-dollar market cap club of Apple, Microsoft, Alphabet and Amazon“. CNBC (2023-yil 25-may). Qaraldi: 2023-yil 30-may.
  26. ↑ Palmer, Annie. „Amazon reaches $2 trillion market cap for the first time“. CNBC (2024-yil 26-iyun). Qaraldi: 2024-yil 26-iyun.
  27. ↑ 27,0 27,1 „The 'Big Five' Could Destroy the Tech Ecosystem“, Bloomberg.com, November 15, 2017
  28. ↑ „How 5 Tech Giants Have Become More Like Governments Than Companies“, NPR.org, October 26, 2017
  29. ↑ Salinas, Sara. „Apple hangs onto its historic 26 trillion market cap“. CNBC (2018-yil 2-avgust). Qaraldi: 2023-yil 15-mart.
  30. ↑ „Here's the memo Apple CEO Tim Cook sent to employees after hitting 27 trillion“. CNBC (2018-yil 3-avgust). Qaraldi: 2023-yil 15-mart.
  31. ↑ Bursztynsky, Jessica. „Apple becomes first U.S. company to reach a $2 trillion market cap“. CNBC (2020-yil 19-avgust). Qaraldi: 2023-yil 15-mart.
  32. ↑ Leswing, Kif. „Apple becomes first U.S. company to reach $3 trillion market cap“. CNBC (2022-yil 3-yanvar). Qaraldi: 2023-yil 3-yanvar.
  33. ↑ Leswing, Kif. „Apple's market cap falls under $2 trillion as selloff continues“. CNBC (2023-yil 3-yanvar). Qaraldi: 2023-yil 3-yanvar.
  34. ↑ Field, Hayden. „Apple's market cap closes above $3 trillion for the first time“. CNBC (2023-yil 30-iyun). Qaraldi: 2023-yil 1-iyul.
  35. ↑ Leswing, Kif. „Apple's market cap closes above $3 trillion“. CNBC (2023-yil 5-dekabr). Qaraldi: 2023-yil 5-dekabr.
  36. ↑ Dwoskin, Elizabeth. „Facebook is changing its name to Meta as it focuses on the virtual world“ (en-US) (2021-yil 28-oktyabr). Qaraldi: 2021-yil 28-oktyabr.
  37. ↑ „Facebook's $2 Billion Acquisition Of Oculus Closes, Now Official“ (en-US). TechCrunch (2014-yil 21-iyul). 2022-yil 1-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 24-oktyabr.
  38. ↑ Rodriguez, Salvador. „Facebook closes above 35 trillion market cap for the first time“. CNBC (2021-yil 28-iyun). Qaraldi: 2022-yil 11-noyabr.
  39. ↑ 39,0 39,1 Vega, Nicolas. „Microsoft's market cap grew more than $800 billion in 2021—here's how it compares to the most valuable companies in the world“. CNBC (2021-yil 27-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 12-noyabr.
  40. ↑ Rodriguez, Salvador. „Facebook shares rise as investors focus on earnings beat and look past whistleblower document dump“. CNBC (2021-yil 25-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 12-noyabr.
  41. ↑ Feiner, Lauren. „Facebook shares plunge more than 20% on weak earnings, big forecast miss“. CNBC (2022-yil 2-fevral). Qaraldi: 2022-yil 11-noyabr.
  42. ↑ Feiner, Lauren. „Facebook stock plummets 26% in its biggest one-day drop“. CNBC (2022-yil 3-fevral). Qaraldi: 2022-yil 11-noyabr.
  43. ↑ Sherman, Alex. „Facebook's $232 billion fall sets record for largest one-day value drop in stock market history“. CNBC (2022-yil 3-fevral). Qaraldi: 2022-yil 11-noyabr.
  44. ↑ Feiner, Lauren. „Facebook market cap falls below $600 billion – which could actually help it dodge new antitrust scrutiny“. CNBC (2022-yil 8-fevral). Qaraldi: 2022-yil 12-noyabr.
  45. ↑ Vanian, Jonathan. „Meta shares plummet on weak fourth-quarter forecast and earnings miss“. CNBC (2022-yil 26-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 11-noyabr.
  46. ↑ Levy, Ari. „Facebook used to be a Tech Giant – now Meta isn't even in the top 20 most valuable U.S. companies“. CNBC (2022-yil 27-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 11-noyabr.
  47. ↑ Koller, Alex. „Meta passes 44 trillion in market cap“. CNBC (2024-yil 24-yanvar). Qaraldi: 2024-yil 24-yanvar.
  48. ↑ „Desktop Operating System Market Share Worldwide, Jan 2020“. StatCounter GlobalStats. 2020-yil 27-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 27-yanvar.
  49. ↑ „Microsoft 365 Now Boasts Over 50 Million Subscribers“ (en-US). MUO (2021-yil 29-aprel). Qaraldi: 2021-yil 21-dekabr.
  50. ↑ „Microsoft Teams Now Has Roughly 250 Million Monthly Active Users Globally“ (en). News18 (2021-yil 28-iyul). Qaraldi: 2021-yil 21-dekabr.
  51. ↑ Vargas, Cristina „Cloud Market Share 2019: AWS vs Azure vs Google – Who's Winning?“. Skyhigh Networks (McAfee) (2019-yil 25-oktyabr). 2020-yil 11-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 27-yanvar.
  52. ↑ Levy, Ari. „Microsoft hits 49 trillion market cap for the first time as stock jumps on earnings beat“. CNBC (2019-yil 25-aprel). Qaraldi: 2023-yil 15-mart.
  53. ↑ Duffy, Clare. „Microsoft reaches a $2 trillion market cap“. CNN Business. CNN (2021-yil 22-iyun). Qaraldi: 2023-yil 3-yanvar.
  54. ↑ Novet, Jordan. „Microsoft closes above $2 trillion market cap for the first time“. CNBC (2021-yil 24-iyun). Qaraldi: 2023-yil 3-yanvar.
  55. ↑ 55,0 55,1 Subin, Samantha. „Microsoft passes Apple to become the world's most valuable company“. CNBC (2021-yil 29-oktyabr). Qaraldi: 2023-yil 15-mart.
  56. ↑ Hum, Robert. „The biggest tech stocks have lost $3 trillion in market cap over the last year“. CNBC (2022-yil 27-oktyabr). Qaraldi: 2023-yil 15-mart.
  57. ↑ Eswaran, Soumya. „Will Microsoft Corporation (MSFT) Bounce Back?“. Yahoo! News. Yahoo! Inc. (2022-yil 27-dekabr). Qaraldi: 2023-yil 3-yanvar.
  58. ↑ Grant, Charley. „Microsoft Dethroned Apple as the Largest U.S. Company—For a Minute“. The Wall Street Journal. News Corp (2024-yil 11-yanvar). Qaraldi: 2024-yil 12-yanvar.
  59. ↑ Capoot, Ashley. „Microsoft briefly crosses $3 trillion in market cap“. CNBC (2024-yil 24-yanvar). Qaraldi: 2024-yil 24-yanvar.
  60. ↑ Enderle, Rob „Why NVIDIA Has Become a Leader in the AI Market“. Datamation (2022-yil 18-yanvar). 2022-yil 29-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 11-aprel.
  61. ↑ Goldman, Sharon „How Nvidia dominated AI — and plans to keep it that way as generative AI explodes“. VentureBeat (2023-yil 23-fevral). 2023-yil 1-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 1-mart.
  62. ↑ „Nvidia: The chip maker that became an AI superpower“ (en) (2023-yil 25-may). 2023-yil 23-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 2-yanvar.
  63. ↑ „Why everyone is suddenly talking about Nvidia, the nearly $3 trillion-dollar company fueling the AI revolution“ (en). NBC News (2024-yil 5-iyun). Qaraldi: 2024-yil 12-iyun.
  64. ↑ Goswami, Rohan. „Nvidia crosses into 62 trillion market cap before giving back gains“. CNBC (2023-yil 30-may). Qaraldi: 2023-yil 30-may.
  65. ↑ Levy, Ari. „Nvidia stock closes at all-time high, a day before earnings“. CNBC (2023-yil 20-noyabr). Qaraldi: 2023-yil 20-noyabr.
  66. ↑ Leswing, Kif. „Nvidia is now worth more than Amazon thanks to the AI chip boom“. CNBC (2024-yil 13-fevral). Qaraldi: 2024-yil 15-fevral.
  67. ↑ Leswing, Kif. „Nvidia passes Alphabet in market cap and is now the third most valuable U.S. company“. CNBC (2024-yil 14-fevral). Qaraldi: 2024-yil 15-fevral.
  68. ↑ Fitch, Asa. „Nvidia Hits $2 Trillion Valuation on Insatiable AI Chip Demand“. The Wall Street Journal. News Corp (2024-yil 23-fevral). Qaraldi: 2024-yil 23-fevral.
  69. ↑ Capoot, Ashley. „Nvidia briefly surpasses $2 trillion in market cap during intraday trading“. CNBC (2024-yil 23-fevral). Qaraldi: 2024-yil 23-fevral.
  70. ↑ Leswing, Kif. „Nvidia hits $3 trillion market cap on back of AI boom“. CNBC (2024-yil 5-iyun). Qaraldi: 2024-yil 5-iyun.
  71. ↑ Leswing, Kif. „Nvidia passes Apple in market cap as second-most valuable public U.S. company“. CNBC (2024-yil 5-iyun). Qaraldi: 2024-yil 5-iyun.
  72. ↑ Leswing, Kif. „Nvidia passes Microsoft in market cap to become most valuable public company“. CNBC (2024-yil 18-iyun). Qaraldi: 2024-yil 18-iyun.
  73. ↑ Leswing, Kif. „Nvidia slides 13% in three days after briefly becoming most valuable company“. CNBC (2024-yil 24-iyun). Qaraldi: 2024-yil 25-iyun.
  74. ↑ Browne, Ryan. „Nvidia's half-a-trillion dollar wipeout leaves global chip stocks volatile“. CNBC (2024-yil 25-iyun). Qaraldi: 2024-yil 25-iyun.
  75. ↑ „Big Tech stocks weathered the Q1 selloff. Others weren't so lucky“ (en). Fortune. Qaraldi: 2022-yil 22-aprel.
  76. ↑ „Tesla is like an 'iPhone on wheels.' And consumers are locked into its ecosystem.“ (en-US). Qaraldi: 2022-yil 22-aprel.
  77. ↑ DeBord, Matthew „Everyone who thinks Tesla is a tech company is completely wrong — Tesla should aspire to be Honda“ (en-US). Business Insider. Qaraldi: 2022-yil 22-aprel.
  78. ↑ Root, Al „Why Tesla Isn't a Very Good Tech Company“ (en-US). www.barrons.com. Qaraldi: 2022-yil 22-aprel.
  79. ↑ Wilmot, Stephen. „Tesla Is a Proven Automaker, an Unproven Tech Giant“ (en-US). Wall Street Journal (2022-yil 27-yanvar). Qaraldi: 2022-yil 22-aprel.
  80. ↑ Subin, Samantha. „Tesla hits 78 trillion market cap for the first time after Hertz says it will buy 100,000 electric vehicles“. CNBC (2021-yil 25-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 29-dekabr.
  81. ↑ Lahiff, Keris. „As Tesla joins the elite 79 trillion stock club, two traders see another potential milestone ahead“. CNBC (2021-yil 25-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 29-dekabr.
  82. ↑ Bobrowsky, Meghan. „Tesla Stock Fell 65% in 2022, Its Biggest-Ever Annual Decline“. The Wall Street Journal. News Corp (2022-yil 30-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 30-dekabr.
  83. ↑ Kolodny, Lora. „Elon Musk sells another huge chunk of Tesla shares“. CNBC (2022-yil 14-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 29-dekabr.
  84. ↑ Goswami, Rohan. „Tesla's stock is headed for its worst month, quarter and year on record“. CNBC (2022-yil 27-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 29-dekabr.
  85. ↑ Kolodny, Lora. „Elon Musk tells Tesla employees don't be 'bothered by stock market craziness'“. CNBC (2022-yil 28-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 29-dekabr.
  86. ↑ Alexandra S. Levine „Is Twitter angling to become Big Tech?“ (en). Politico (2021-yil 26-fevral). Qaraldi: 2021-yil 8-avgust.
  87. ↑ „From Facebook to Twitter, Big Tech sees social commerce driving sales growth“. Reuters (2021-yil 29-iyul). Qaraldi: 2021-yil 8-avgust.
  88. ↑ Smyrnaios, Nikos (2016). "L'effet GAFAM : stratégies et logiques de l'oligopole de l'internet" (fr). Communication et Langages (NecPlus) 2016 (188): 61–83. doi:10.4074/S0336150016012047. ISSN 0003-5033. https://www.cairn.info/article.php?ID_ARTICLE=COMLA_188_0061#. Qaraldi: July 13, 2019. Katta Beshlik]]
  89. ↑ „Why China crushed its tech giants“ (en-GB). Qaraldi: 2021-yil 29-sentyabr.
  90. ↑ „China's DJI rebuffs Russian post calling its drones 'symbol of modern warfare'“ (en). South China Morning Post (2022-yil 15-avgust). Qaraldi: 2022-yil 18-noyabr.
  91. ↑ Swisher, Kara. „Opinion | Here Come the 4 Horsemen of the Techopolypse“ (en-US). The New York Times (2020-yil 1-iyul). Qaraldi: 2020-yil 28-avgust.
  92. ↑ Galloway, Scott. The Four: The Hidden DNA of Amazon, Apple, Facebook, and Google. Random House Large Print, 2017. ISBN 978-0525501220. 
  93. ↑ Schonfeld, Erick „Eric Schmidt's Gang Of Four: Google, Apple, Amazon, And Facebook – TechCrunch“. techcrunch.com (2011-yil 31-may). 2019-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 25-may.
  94. ↑ 94,0 94,1 „GAFA Approach to Digital Banking Transformation – Accenture“ (en). accenture.com. 2022-yil 31-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 23-aprel.
  95. ↑ Beard, Alison (January 2022). "Can Big Tech Be Disrupted?". Harvard Business Review. https://hbr.org/2022/01/can-big-tech-be-disrupted. Qaraldi: February 26, 2023. 
  96. ↑ Zuboff, Shoshana. The Age of Surveillance Capitalism: The Fight for a Human Future at the New Frontier of Power. Profile Books, 2019. ISBN 978-1781256855. 
  97. ↑ Simon, Phil. The Age of the Platform: How Amazon, Apple, Facebook, and Google Have Redefined Business, 1, Motion Publishing, October 22, 2011 — 312-bet. ISBN 9780982930250. 
  98. ↑ Galloway, Scott. The Four: The Hidden DNA of Amazon, Apple, Facebook, and Google. Random House, 2017. ISBN 9781473542105. 
  99. ↑ „Eric Schmidt's "Gang Of Four" Doesn't Have Room for Microsoft“. AllThingsD.
  100. ↑ „Eric Schmidt is stepping down as the executive chairman of Alphabet“. CNBC (2017-yil 21-dekabr).
  101. ↑ 101,0 101,1 Waters, Richard „Move over Faangs, make way for Maga“. Financial Times (2018-yil 27-iyul). Qaraldi: 2018-yil 18-noyabr.
  102. ↑ 102,0 102,1 102,2 Stankiewicz, Kevin „'Bye-bye FAANG, hello MAMAA'—Cramer reveals a new acronym after Facebook's name change“ (en). CNBC (2021-yil 29-oktyabr). Qaraldi: 2021-yil 30-oktyabr.
  103. ↑ Stevens, Pippa „Four 'MAGA' stocks are worth a combined $4 trillion. Here's the one to own, say two experts“. CNBC (2019-yil 26-aprel). 2020-yil 1-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 27-yanvar.
  104. ↑ „Move over FAANG, here comes MAGA – The tech giants are still in rude health“ (2018-yil 4-avgust). Qaraldi: 2020-yil 27-yanvar.
  105. ↑ 김제림 (Kim Je-rim). „'FAANG' 지고 'MAGA' 시대 온다 ("FAANG" is losing and "MAGA" is coming)“ (ko). 매일경제 (2019-yil 29-may). Qaraldi: 2020-yil 27-yanvar.
  106. ↑ Khan, Kim „Defining 'tech stocks': GAMMA stocks dominate“. Seeking Alpha (2021-yil 22-dekabr).
  107. ↑ 107,0 107,1 „Most Valuable Companies in the World - 2020“ (en). FXSSI - Forex Sentiment Board. 2020-yil 27-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 27-yanvar.
  108. ↑ Balu, Nivedita „Apple becomes first company to hit $3 trillion market value, then slips“. Reuters (2022-yil 3-yanvar). Qaraldi: 2022-yil 3-yanvar.
  109. ↑ Singh, Hardika. „Apple, Microsoft Dominate U.S. Markets After FAANG Trade Fizzles“. The Wall Street Journal. News Corp (2023-yil 22-mart). Qaraldi: 2023-yil 22-mart.
  110. ↑ „Top Companies 2021: The 50 best workplaces to grow your career in the U.S.“ (en). linkedin.com. Qaraldi: 2021-yil 5-oktyabr.
  111. ↑ Bariso, Justin „Life at Google vs. Life at Amazon: From Hiring to Firing (and Everything in Between)“ (en). Inc.com (2021-yil 30-may). Qaraldi: 2021-yil 5-oktyabr.
  112. ↑ Jackson, Abby „14 things that are harder to get into than Harvard“ (en-US). Business Insider. Qaraldi: 2022-yil 3-aprel.
  113. ↑ Jason Paul Whittaker (February 11, 2019), „Introduction“, Tech Giants, Artificial Intelligence, and the Future of Journalism (Open Access), Routledge
  114. ↑ 114,0 114,1 Krauskopf, Lewis „Can sizzling Magnificent Seven trade keep powering US stocks in 2024?“. Reuters (2023-yil 29-dekabr). Qaraldi: 2024-yil 27-fevral.
  115. ↑ 115,0 115,1 115,2 Smith, Elliot. „Magnificent 7 profits now exceed almost every country in the world. Should we be worried?“. CNBC (2024-yil 19-fevral). Qaraldi: 2024-yil 19-fevral.
  116. ↑ „The 'Magnificent Seven' tech stocks drive markets higher as AI mania grips investors“ (en-US). Yahoo Finance (2023-yil 30-may). Qaraldi: 2024-yil 28-fevral.
  117. ↑ Russell, Karl; Rennison, Joe „These Seven Tech Stocks Are Driving the Market“. The New York Times (2024-yil 22-yanvar). Qaraldi: 2024-yil 27-fevral.
  118. ↑ Cingari, Piero „Magnificent 7 Eye 1113-Trillion Market Cap: 'They Are Sucking All The Air Out Of The Universe,' Wall Street Veteran Says - Apple (NASDAQ:AAPL), Amazon.com (NASDAQ:AMZN)“ (English). Benzinga. Qaraldi: 2024-yil 28-fevral.
  119. ↑ Iacurci, Greg. „Is the U.S. stock market too 'concentrated'? Here's what to know“. CNBC (2024-yil 1-iyul). Qaraldi: 2024-yil 1-iyul.
  120. ↑ „What are the Four Big Tech Companies in the US?“ (en). WorldAtlas (2019-yil 24-oktyabr). Qaraldi: 2020-yil 27-yanvar.
  121. ↑ 121,0 121,1 Brodie, Lee „Cramer: Does Your Portfolio Have FANGs?“. CNBC (2013-yil 5-fevral). Qaraldi: 2021-yil 9-noyabr.
  122. ↑ Grant, Kinsey „FANG Stocks Are Getting Their Own Index“. The Street (2017-yil 26-sentyabr).
  123. ↑ Frankel, Matthew. „What Are the FANG Stocks?“. Motley Fool (2017-yil 29-sentyabr). Qaraldi: 2018-yil 11-avgust.
  124. ↑ Gurdus, Lizzy „Cramer: Disney, Apple and the fate of FANG“. CNBC (2017-yil 1-may). Qaraldi: 2021-yil 9-noyabr.
  125. ↑ Mann, Bill „FAANG is Dead. Long Live MANAMANA“ (en). The Motley Fool (2021-yil 5-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 22-aprel.
  126. ↑ Sterling, Bruce (March 15, 2019). „The Big Nine G-MAFIA BAT“. Wired. Qaraldi: August 10, 2019.

Manba xatosi: <ref> tag with name "cnbc_avoid_taxes" defined in <references> is not used in prior text.

Manba xatosi: <ref> tag with name "leMonde_GAFAM" defined in <references> is not used in prior text.

Qo′shimcha havolalar

tahrir
Vikiiqtibosda Katta Beshlikga tegishli iqtiboslar mavjud. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Katta_Beshlik&oldid=5253232" dan olindi