Kodima (daryo)

 

Kodima
Daryo
48°0′24.001″N 30°48′33.998″E
Mamlakat	Ukraina
Kodima

Kodima (ukraincha: Кодима) — Ukrainaning Odessa va Nikolaev viloyatlaridagi daryo, Janubiy Bugning oʻng irmogʻi. U Nikolaev viloyatining Pervomaysk shahridagi Janubiy Bugga oqadi.

Geografiyasi

Daryo boʻyida Krivoye Ozero qishlogʻi, Nikolaev viloyatining Pervomaysk shaharlari, Odessa viloyatidagi Balta va Kodima joylashgan.

Etimologiya

Daryoning nomi, ehtimol, Udmurt kud „botqoqlik“, „botqoqli hududdan oqib oʻtadigan daryo“ dan kelib chiqqan. Bu nom Fin-Ugr xalqlarini oʻz ichiga olgan koʻchmanchi qabilalar tomonidan keltirilishi mumkin edi. Boshqa versiyaga koʻra, bu nom Oltoydan koʻchmanchilar tomonidan olib kelingan va moʻgʻul xotini „ayol, malika“ dan keladi.

Tarixi

Ilgari u yuk tashish faoliyati uchun ishlatilgan. Krivoe Ozero qishlogʻida Kodima daryosining tubidan 3 va undan ortiq metr uzunlikdagi eman qoziqlari koʻtarilgan, bu esa iskala mavjudligidan dalolat beradi.

1693−yil 27-oktyabrda oʻng qirgʻoq polkovniklari Semyon Paliy, Andrey Abazin, polkovnik Ivan Mirovich Pereyaslav va ot ovchi Pashkovskiy boshchiligidagi qozoq qoʻshinlari Kodimada Kievga yurish qilgan va noʻgʻay tatarlarini magʻlub etganlar.

1738−yil 11-iyulda turk — tatar qoʻshinlari Kodimda feldmarshal Munnix qoʻshinlari tomonidan magʻlubiyatga uchradilar.

1764−1767-yillarda daryo boʻyida Golta (30-uy), Egri koʻl (40-uy), Yasenovo (20-uy), Goʻlma (300-uy) qishloqlari allaqachon mavjud edi.

19-asrda daryo Podolsk va Xerson viloyatlari oʻrtasidagi chegara boʻlib xizmat qilgan.

Adabiyot

• Kodyma (polsk.) v Geograficheskom slovare Tsarstva Polskogo i drugix stran slavyanskix, tom IV (Kęs — Kutno) ot 1883 goda
• Vodnie resursi i kachestvo rechnix vod basseyna Yujnogo Buga // Pod red. V. K. Xilchevskogo — K.: Nika-sentr, 2009. — 184 s. (ukr).
• Resursi poverxnostnix vod SSSR. Opisanie rek i ozyor i raschyoti osnovnix xarakteristik ix rejima. — T. 6. Ukraina i Moldaviya. Vip. 1. Zapadnaya Ukraina i Moldaviya (bez basseyna r. Dnestra). — L., Gidrometeoizdat, 1978. — s. 152—154.
  • Resursi poverxnostnix vod SSSR: Gidrologicheskaya izuchennost. T. 6. Ukraina i Moldaviya. Vip. 1. Zapadnaya Ukraina i Moldaviya / pod red. B. M. Shteyngolsa. — L.: Gidrometeoizdat, 1964. — 245 c