Maydanak balandtogʻ rasadxonasi

Maydanak balandtogʻ rasadxonasi — Oʻzbekiston FA Astronomiya institutining ilmiy tadqiqot muassasasi. Kitob Skiand tog' rasadxonsi ar majmuasiga kiradi. Qashqadaryo viloyati, Yakkabogʻning Qamashi tumanlari chegarasidagi Maydanak togʻining Gʻarbiy choʻqqisida joylashgan. Maydanak alp rasadxonasi oʻz turi boʻyicha noyob boʻlib, 1970-yilda Maydanak platosining gʻarbiy qismida, Shahrisabzdan 45 km janubda tashkil etilgan astronomik rasadxona hisoblanadi.

1990-yillardan buyon rasadxona Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi qoshidagi Mirzo Ulugʻbek nomidagi Astronomiya instituti tasarrufida.Dengiz sathidan balandligi 2650 m, umumiy maydoni 40 ga teng. Rasadxonaga oʻrnatilgan teleskoplar koʻzgularining diametri 1,5 m va 1,0 m. Bulardan tashqari, kuzgusining diametri 60 sm dan boʻlgan 4 ta, 50 sm dan boʻlgan 3 ta teleskoplar ham oʻrnatilgan. Rasadxonada Galaktikamiz Shimoliy qutbi sohalarida va Quyosh sistemasi atrofidagi tumanliklarda joylashgan oʻzgaruvchan yulduzlar fotometriyasi maʼlumotlari toʻplanadi, yulduzlar yorqinligining kuchsiz oʻzgarishlari fotometrik effektlari topildi. Ushbu fotometriya natijasidan foydalanib dunyoda muhim boʻlgan rangli fotometriya banki barpo etildi. Rasadxonada koinotning eng uzoq, chekkalarida joylashgan noyob obʼyektlar — gravitatsion linzalar, kvazarlar va faol yadroli galaktikalarni tadqiq etish boʻyicha izlanishlar olib boriladi.

U Kitob baland togʻli astronomik rasadxonalar majmuasining tarkibiy boʻlinmalaridan biridir.

Yulduzlarning atmosfera tasvirlarining yuqori sifati va rasadxonada tungi vaqtda ko'plab kuzatuv dasturlarini samarali amalga oshirish imkonini beradi.

Faktlar:

• Maydanak baland tog'li rasadxonasi Shimoliy yarim shardagi eng yaxshi astronomik ob'ektlardan biri va eng yaxshisi.
• Observatoriya 4 ta kometani topdi
• Maydanak rasadxonasi olimlari tomonidan topilgan 80 dan ortiq asteroidlar
• 2007 yilda rasadxona yangi kichik sayyora "Samakand"ni kashf etdi.
• Rasadxona Quyosh tuzilishini geliseysmologik tadqiq qiladi
• MDHda birinchi astrovideo Maydanakda suratga olingan
• Rasadxonaning joylashgan joyi - 2650 m balandlikda
• Rasadxona joylashgan hudud juda sokin, shu qadar sokinki, ko'pchilikda eshitish gallyutsinatsiyalari paydo bo'la boshlaydi.

Manbalar

2. O'zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi