Mintimer Shaymiyev
Mintimer Sharipovich Shaymiyev (tatarcha: Минтимер Шәрип улы Шәймиев; ruscha: Минтиме́р Шари́пович Шайми́ев; 1937-yil 20-yanvarda tugʻilgan) — rossiyalik sobiq siyosatchi, 1991—2010-yillarda Rossiya tarkibidagi Tatariston respublikasi prezidenti lavozimida ishlagan. 1996, 2001 va 2005-yillarda prezident etib qayta saylangan.
| Mintimer Sharipovich Shaimiev Минтимер Шәрип улы Шәймиев Минтимер Шарипович Шаймиев | |
|---|---|
 | |
| Tataristonning 1-prezidenti | |
|
Mansab davri 1991-yil 12-iyun – 2010-yil 25-mart | |
| Hukumat boshligʻi |
Muhammat Sabirov Farid Muxammedshin Oʻzi Rustam Minnixanov |
| Avvalgisi | Lavozimga asos solingan |
| Keyingisi | Rustam Minnixanov |
| Tatariston Respublikasi Bosh vaziri | |
|
Mansab davri 1998-yil 27-may – 1998-yil 10-iyul | |
| Avvalgisi | Farid Muxammetshin |
| Keyingisi | Rustam Minnixanov |
| Shaxsiy maʼlumotlari | |
| Tavalludi |
20-yanvar 1937-yil Anyakovo, Aktanyshsky District, Tatar ASSR, RSFSR, Soviet Union |
| Millati | Tatar |
| Siyosiy partiyasi | Yagona Rossiya |
| Turmush oʻrtogʻi | Sakina Shakirovna Shaimieva |
| Bolalari | 2 |
.jpg)
Biografiya tahrir
Shaymiyev Tatar ASSRning Aktanishskiy tumanidagi Anyakovo qishlogʻida tugʻilgan. 1959-yilda Qozon qishloq xoʻjaligi institutini tamomlagan, qishloq xoʻjaligi muhandisi boʻlib ishlagan. 1963-yilda u Kommunistik partiyaga qoʻshildi. 1967-yilda Tatariston viloyat partiya tashkilotida instruktor va qishloq xoʻjaligi boʻlimi boshligʻining oʻrinbosari lavozimlarida faoliyat koʻrsatgan. 1969-yilda Shaymiyev oʻz respublikasining melioratsiya va suv xoʻjaligi vaziri etib tayinlandi. 1983-yilda Tatar Vazirlar Kengashi raisining birinchi oʻrinbosari boʻldi. 1989-yil sentabr oyida Shaymiyev Tatariston Kommunistik partiyasi tashkilotining birinchi kotibi boʻldi. O'sha yili u Xalq deputatlari qurultoyiga saylandi. 1990-yil aprel oyida Tatariston Oliy Kengashining spikeri etib saylandi. 1990-yil 31-avgustda Oliy Kengash Tatariston suverenitetini e'lon qildi.
Tatariston prezidenti tahrir
1991-yil 12-iyunda Shaymiyev Tatar Sovet Sotsialistik Respublikasi Prezidenti etib saylandi va 1991-yil avgust oyida Moskvada davlat toʻntarishiga urinish paytida Prezident sifatida Favqulodda Holat Davlat qoʻmitasi pozitsiyasini qoʻllab-quvvatlovchi deklaratsiyani e'lon qildi. 1992-yil mart oyida u Tatariston suvereniteti boʻyicha referendum oʻtkazdi, unda saylovchilarning 62 foizi suverenitetni yoqlab ovoz berdi. O'sha yili uning mamlakatdan tashqaridagi birinchi davlat tashrifi Qozogʻistonga boʻlib, u yerda Prezident Nursulton Nazarboyev tomonidan sharaf bilan qabul qilindi.[1]
Prezident Dmitriy Medvedevning chaqirigʻiga koʻra, rahbariyatning yangi avlodiga yoʻl ochmoqchi ekanligini aytgan Shaymiyev 2010-yil yanvarida Medvedevga Tatariston prezidenti lavozimiga yana bir muddatga nomzod boʻlishni istamasligini ma'lum qildi. Uning soʻzlariga koʻra, Tatariston bosh vaziri Rustam Minnixanov uning vorisi boʻlgan.[2] Shundan soʻng Medvedev 2010-yil 27-yanvarda Shaymiyevning oʻrniga Minnixanovni nomzod qilib koʻrsatdi.
Boshqa tashabbuslar tahrir
2001-yilda u Moskva meri Yuriy Lujkov bilan birgalikda “Yagona Rossiya” partiyasiga asos solgan.[3] U iste'foga chiqqanidan koʻp oʻtmay Tatariston Respublikasi Davlat maslahatchisi boʻldi. Shuningdek, “Yanarish” jamgʻarmasi raisi sifatida ham faoliyat koʻrsatmoqda.[4]
Mukofotlar tahrir
- Lenin ordeni (1966)
- Oktabr inqilobi ordeni (1976)
- Mehnat Qizil Bayroq ordeni (1971)
- Xalqlar doʻstligi ordeni (1987)
- "Vatanga xizmatlari uchun" ordeni ;
- 1-darajali (2007-yil 20-yanvar) - Rossiya davlatchiligini mustahkamlash va ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishga qoʻshgan ulkan hissasi uchun
- 2-darajali (1997-yil 17-yanvar) - Rossiya davlatchiligini, xalqlar oʻrtasidagi doʻstlik va hamkorlikni mustahkamlash va rivojlantirishga qoʻshgan katta shaxsiy hissasi uchun.
- 3-darajali (2010-yil 6-fevral) - uzoq muddatli va mashaqqatli mehnati uchun ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishga qoʻshgan ulkan hissasi uchun
- 4-darajali (2014-yil 14-yanvar)
- PM toʻpponcha mukofoti (2002-yil 20-yanvar)
- "Sharq" deb yozilgan qilich (XVI asrga oid Eron "Shamshir" qilichining nusxasi)
- Rossiya Federatsiyasi Prezidentining diplomi (2008-yil 12-dekabr) - Konstitutsiyani ishlab chiqishdagi faol ishtiroki va Rossiya Federatsiyasining demokratik asoslariga qoʻshgan katta hissasi uchun
- "Tatariston Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun" ordeni (2010)
- 2-darajali "Shon-sharaf va shon-shuhrat" ordeni (Abxaziya, 2003) - Kavkazda tinchlik va doʻstona munosabatlarni mustahkamlashga qoʻshgan katta hissasi, Abxaziyaga faol yordami uchun
- Moskva shahzodasi Muqaddas Daniel ordeni, 1-darajali (Rus pravoslav cherkovi, 1997)
- 1-darajali Avliyo Sergius ordeni (Rus pravoslav cherkovi, 2005-yil)
- Rossiya Tashqi ishlar vazirligining "xalqaro hamkorlikka qoʻshgan hissasi uchun" koʻkrak nishoni (2007)
- Rossiya Federatsiyasi Hukumatining diplomi (1997)
- Qozogʻiston Respublikasi Birinchi Prezidentining tinchlik va taraqqiyot uchun Davlat mukofoti (2005)
- Qozonning faxriy fuqarosi (2005)
- 1-darajali "Al-Fahr" faxriy ordeni (2005-yil iyun)
- Qirol Faysal xalqaro mukofoti (Saudiya Arabistoni) - "Islom madaniyatini tiklashga qoʻshgan hissasi uchun" (2007)
- Rossiya Badiiy akademiyasining faxriy a'zosi
- Olimpiya ordeni (2008) - "Olimpiya harakatini rivojlantirishga qoʻshgan ulkan hissasi uchun".
- 1-darajali "Doʻstlik" ordeni (Qozogʻiston, 2010)
Manbalar tahrir
- ↑ „Nursultan Nazarbayev: Looking Back at a Legacy of Friendship and Cooperation with Tatarstan“ (2-iyul 2020-yil).
- ↑ Alexandra Odynova and Alexander Bratersky, "Tatarstan President Quits As Kremlin Revamps Regions", The St. Petersburg Times, Issue #1542, January 26, 2010.
- ↑ United Russia: Nine years later, Oleg Artyukov, Pravda.Ru, 2 December 2001.Retrieved January 12, 2010.
- ↑ „Состав Попечительского и Административного Советов“. 2020-yil 10-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 22-iyun.