Pinocchio (film, 1940)

Pinocchio (talaffuzi: Pinokkio) 2^chi toʻliq metrajli Disney animatsion filmidir. 1940-yilda ekranlarga chiqarilgan. Walt Disney Productions tomonidan ishlangan va RKO Radio Pictures tomonidan tarqatilgan. Film gʻoyasi italiyalik bolalar yozuvchisi Carlo Collodi qalamiga mansub 1883-yilda yozilgan The Adventures of Pinocchio kitobiga asoslangan. Film bosh qahramonlariga Cliff Edwards, Dickie Jones, Christian Rub, Mel Blanc, Walter Catlett, Charles Judels, Evelyn Venable, Frankie Darro va Thurl Ravenscroft ovoz bergan.

Pinocchio
Film posteri
Rejissyor(lar)	Ben Sharpsteen Hamilton Luske Bill Roberts Norman Ferguson Jack Kinney Wilfred Jackson T. Hee
Prodyuser(lar)	Walt Disney
Hikoya	Ted Sears Otto Englander Webb Smith William Cottrell Joseph Sabo Erdman Penner Aurelius Battaglia
Qaysi asarga asoslangan	The Adventures of Pinocchio –Carlo Collodi
Rollarda	Cliff Edwards Dickie Jones Christian Rub Mel Blanc Walter Catlett Charles Judels Evelyn Venable Frankie Darro Thurl Ravenscroft
Bastakor(lar)	Leigh Harline Paul J. Smith
Studiya(lar)	Walt Disney Productions
Distribyutor	RKO Radio Pictures
Chiqarilgan sanasi	7-fevral, 1940-yil(1940-02-07) (Center Theatre) 23-fevral, 1940-yil(1940-02-23) (AQSh)
Davomiyligi	88 daqiqa
Mamlakat	AQSh
Til	inglizcha
Byudjeti	$2,6 million
Daromadi	$164 million

Pinocchio kinotanqidchilar tomonidan juda xush qarshilandi, u Rotten Tomatoesda 100% reyting bilan baholandi.

Ollie Johnston

Frank Thomas

Film animatorlari — Ollie Johnston va Frank Thomas

Syujeti

Jiminy Cricket tomoshabinlarga tilak amalga oshishi mavzusida hikoya qilmoqda. Uning hikoyasi, Italiyada yogʻochni qayta ishlash ustaxonasida ishlovchi Geppetto ismli yogʻoch oʻymakor kulbasidan boshlanadi. Jiminy, Geppetto Pinocchio deb nomlagan yogʻoch qoʻgʻirchoqni yasashni nihoyalayotganini kuzatmoqda. Geppetto uxlashdan oldin yulduzga boqib, Pinocchioning haqiqiy bola boʻlishini tilaydi. Kecha davomida Moviy pari ustaxonaga tashrif buyuradi va Pinocchioni tiriltiradi, garchi u qoʻgʻirchoq holda boʻlsa ham. Moviy pari, Pinocchioga oʻzini jasur, rostgoʻy va fidoyi ekanligini isbotlasa, haqiqiy bolaga aylanishini aytadi.

Qoʻgʻirchogʻining tirikligini koʻrgan Geppetto hayratda qoladi. Ertasi kuni maktabga yoʻl olgan Pinocchio, tulki Honest John va uning hamrohi hisoblanmish mushuk Gideon bilan tanishadi. Ular Jiminyning eʼtirozlariga qaramay, Pinocchioni aldab, Strombolining qoʻgʻirchoq tomoshasiga qoʻshilishga undaydi. Pinocchio Stromboli yulduzlari safiga qoʻshiq va raqs tusha oladigan marionetka sifatida qoʻshiladi. Biroq, Pinocchio uyga tunash uchun ketmoqchi boʻlganida, Stromboli uni qushlar qafasiga qamab qoʻyadi. Jiminy Strombolining aravasiga yashirincha kirib boradi, lekin doʻsti boʻlgan Pinocchioni ozod qila olmaydi. Keyin oʻsha yerda moviy pari paydo boʻladi va Pinocchioni nega maktabga bormaganliginh soʻraydi. Jiminy Pinocchioni haqiqatni aytishga undaydi, biroq Pinocchio, aksincha yolgʻon gapiradi, bu esa burnining uzun boʻlib oʻsishiga olib keladi. Pinocchio bundan buyon rostgoʻy boʻlishga qasamyod qiladi va moviy pari burnini asl holiga qaytaradi hamda bu unga soʻnggi yordam ekanligi haqida ogohlantirib, uni ozod etadi.

Butun shahar boʻylab Honest John va Gideon, Pleasure oroliga boradigan yaramas bolalarni topganga pul toʻlashni vaʼda qilgan aravachini uchratishadi. Pul ishlab olishni koʻzlagan Honest John va Gideon, uyga ketayotgan Pinocchioni uchratib, Pleasure oroliga taʼtilga borish kerakligiga ishontirishadi. Pleasure oroliga borishda, Pinocchio Lampwick ismli bezori bola bilan doʻstlashadi. Pleasure oroliga borgan Pinocchio va u yerdagi boshqa bolalar, qonunga xilof tarzda chilim va sigaret chekish, qimor oʻynash, bezorilik kabi nomaqbul ishlar bilan mashgʻul boʻlishardi. Keyinchalik, Pinocchio uyga borishga harakat qilayotganda, Jiminy, orolda dahshatli laʼnat yashiringanligini aniqladi: Pleasure oroliga olib kelingan bolalar notoʻgʻri xatti-harakatlari uchun eshakka aylanishadi va keyinchalik sirkda qul sufatida sotilib yuboriladi. Jiminy Pinocchioni ogohlantirish uchun orqaga qaytadi. Qaytganda esa, faqat Lampwickning eshakka aylanishiga guvoh boʻladi. Jiminyning yordami bilan Pinocchio oroldan faqat eshak quloqlari va dumiga ega boʻlgan holda qochib qutuladi.

Uyga qaytgach, Pinocchio va Jiminy ustaxonani boʻm-boʻsh ekanligiga guvoh boʻlishadi. Tez orada ular Geppettoni Pinocchioni Pleasure orolidan qutqarish maqsadida dengizga chiqqanligi, lekin dahshatli ulkan kit — Monstro tomonidan yutib yuborilganligi va ayni damda kitning qornida yashayotgani haqida kaptar orqali xat olishadi. Otasini qutqarishga bel bogʻlagan Pinocchio, Jiminy bilan birga dengiz tomon oshiqadi. Pinocchioni tez orada Monstro ham yutib yuboradi va kitning qornida, u Geppettoni topadi. Pinocchio Monstrodan qutilish rejasini ishlab chiqadi hamda ularga qochish imkoniyatini beradi. Pinocchio tuzgan reja muvaffaqiyatli ishlaydi, biroq gʻazablangan kit ularni taʼqib qiladi. Keyin gʻorgacha taʼqib qilgan Mostro, toshlarga uriladi. Pinocchio Geppettoni Monstro, ularning ustiga qulab tushishidan oldin xavfsiz joyga olib oʻtadi. Geppetto, Figaro, Kleo va Jiminy sohilboʻyida xavfsiz va yuvilgan tarzda yotishibdi, biroq Pinocchio vafot etgan.

Uyga qaytgach, Geppetto, Jiminy va uy hayvonlari, Pinocchioni yoʻqotganlaridan qaygʻu chekmoqdalar. Shu payt, moviy pari Pinocchioning oʻzini jasur, rostgoʻy va fidoyi ekanligini isbotlaganiga qaror qildi; keyin uni mukofotlash maqsadida, Pleasure oroli laʼnatini bekor qiladi hamda uni tiriltirib, haqiqiy odam bolasiga aylantiradi. Pinocchio uygʻonadi. Endilikda haqiqiy bola ekanligini bilgan Pinicchio, barchani quvonch bagʻishlaydi. Jiminy pariga minnatdorchilik bildirish uchun tashqariga chiqadi hamda film tugashi bilan uni rasmiy vijdon sifatida tasdiqlaydigan oltin medal bilan taqdirlanadi.

Ovoz berganlar

• Dick Jones — Pinocchio
• Cliff Edwards — Jiminy Cricket
• Christian Rub — Geppetto
  • Figaro laqabli mushuk va Cleo laqabli oltin baliq personajlariga Clarence Nash ovoz bergan.
• Walter Catlett — „Honest“ John Worthington Foulfellow ismli qiziq tusdagi tulki
  • „Giddy“ Gideon ismli mushuk
• Charles Judels — Stromboli
  • Judels, shuningdek, Coachman personajiga ovoz bergan.
• Evelyn Venable — moviy pari
• Frankie Darro — Lampwick
• Stuart Buchanan — Carnival Barker

Musiqasi

Pinocchio
Turli ijrochilar saundtreki
Chiqarilgan sanasi	9-fevral, 1940-yil
Yozib olingan sanasi	1939—1940
Janr	saundtrek
Leybl	Victor Disneyland Records Buena Vista Records
Disney film;ari saundtreklari xronologiyasi
Oppogʻoy va yetti gnom (1938) Pinocchio (1940) Fantasia (1940)

Film taronalari Leigh Harline tomonidan bastalangan, taronalar matnini esa qoʻshiqnavis — Ned Washington yozilgan.

1. „When You Wish Upon a Star“ — 3:15
2. „Little Wooden Head“ — 5:45
3. „Clock Sequence“ — 0:55
4. „Kitten Theme“ — 0:40
5. „The Blue Fairy“ — 3:28
6. „Give a Little Whistle“ — 1:38
7. „Old Geppetto“ — 4:44
8. „Off to School“ — 4:19
9. „Hi Diddle Dee Dee“ — 1:41
10. „So Sorry“ — 1:36
11. „I've Got No Strings“ — 2:23
12. „Sinister Stromboli“ — 2:28
13. „Sad Reunion“ — 3:22
14. „Lesson in Lies“ — 2:31
15. „Turn On the Old Music Box“ — 0:50
16. „Coach to Pleasure Island“ — 4:45 (Hi-Diddle-Dee-Dee (reprise)
17. „Angry Cricket“ — 1:20
18. „Transformation“ — 3:51
19. „Message from the Blue Fairy“ — 1:30
20. „To the Rescue“ — 0:34
21. „Deep Ripples“ — 1:29
22. „Desolation Theme“ — 1:42
23. „Monstro Awakens“ — 2:03
24. „Whale Chase“ — 3:19
25. „A Real Boy“ — 1:42

Bibliografiya

• Barrier, Michael. Hollywood Cartoons : American Animation in Its Golden Age: American Animation in Its Golden Age. Oxford University Press, 1999. ISBN 978-0-19-802079-0. 
• Barrier, Michael. The Animated Man: A Life of Walt Disney. University of California Press, 2008. ISBN 978-0520256194. 
• Beck, Jerry. The Animated Movie Guide. Chicago Review Press, 2005. ISBN 978-1-56976-222-6. 
• Booker, M. Keith. Disney, Pixar, and the Hidden Messages of Children's Films. ABC-CLIO, 2010. ISBN 978-0-313-37672-6. 
• Canemaker, John. Walt Disney's Nine Old Men and the Art of Animation. Disney Editions, 2001. ISBN 978-0786864966. 
• Gabler, Neal. Walt Disney: The Triumph of the American Imagination. Vintage Books, 2006. ISBN 978-0-679-75747-4. 
• Honeyman, Susan. Consuming Agency in Fairy Tales, Childlore, and Folkliterature. Routledge, 2013. ISBN 978-1-136-60395-2. 
• Jewell, Richard B.; Harbin, Vernon. The RKO Story. Arlington House, 1982. ISBN 9780517546567. 
• Mitchell, Claudia; Reid-Walsh, Jacqueline. Girl Culture: Studying girl culture : a readers' guide. ABC-CLIO, 2008. ISBN 978-0-313-33909-7. 
• Moritz, William. Optical Poetry: The Life and Work of Oskar Fischinger. Indiana University Press, 2004. ISBN 0-253-34348-8. 
• Pinsky, Mark I. „4“, . The Gospel According to Disney: Faith, Trust, and Pixie Dust. Westminster John Knox Press, 2004. ISBN 978-0-664-23467-6. 
• Roberts, David. British Hit Singles and Albums. Guinness World Records Limited, 2006. ISBN 978-1-904994-10-7. 
• Thomas, Bob. Walt Disney: An American Original. San Val, Incorporated, 1994. ISBN 978-0-7857-5515-9. 
• Wasko, Janet. Understanding Disney: The Manufacture of Fantasy. John Wiley & Sons, 2013. ISBN 978-0-7456-6904-5. 

Havolalar

• Rasmiy sayti
• Pinocchio AllMovieda
• Pinocchio Box Office Mojoda
• Pinocchio IMDbda
• Pinocchio Rotten Tomatoesda
• Eagan, Daniel „Pinocchio“, . America's Film Legacy: The Authoritative Guide to the Landmark Movies in the National Film Registry. A & C Black, 2010 — 311–313-bet. ISBN 978-0826429773.