Roberto Firmino Barbosa de Oliveyra (1991-yil 2-oktabrda tugʻilgan) — braziliyalik professional futbolchi, „Liverpool“ klubi va Braziliya terma jamoasida hujumchi sifatida oʻynaydi.

Roberto Firmino
Firmino 2018-yil
Shaxsiy maʼlumot
Toʻliq ismi Roberto Firmino Barbosa de Oliveira[1]
Tavallud sanasi 2-oktyabr 1991-yil (1991-10-02) (32 yosh)[2]
Tavallud joyi Maceió, Braziliya
Boʻyi 1.81 m
Ampluasi Hujumchi
Klub maʼlumoti
Joriy klub
Al-Ahli
Yoshligida aʼzo boʻlgan klublar
2004—2008 CRB
2008—2009 Figueirense
Professional faoliyati*
Yillar Jamoa Isht. (Gol.)
2009—2011 Figueirense 38 (8)
2011—2015 1899 Xoffenheim 140 (38)
2015—2023 Liverpul 231 (71)
Milliy terma jamoa
2014 Braziliya 55 (17)
Xalqaro medallar
*Professional klublardagi gollari (ichki chempionat)

Faoliyatini 2009-yilda „Figeyrense“da boshlaganidan soʻng, u „Hoffenhaim“da toʻrt yarim mavsum oʻtkazdi. Bundesliganing 2013-14-yilgi mavsumida 33 oʻyinda 16 ta gol urgan gol u liganing eng yaxshi oʻyinchisi sovrinini qoʻlga kiritdi. 2015-yilning iyulida u „Liverpul“ bilan shartnoma imzoladi. Uning kreativligi, gol urishi va ish tezligi uni „Liverpool“da olqishlarga sazovor boʻldi, murabbiy Yurgen Klopp esa Firminoni klubning qarshi hujum tizimini harakatga keltiruvchi „dvigatel“ deb ataydi[3]. 2018—2019-yilgi mavsumda u UEFA Chempionlar ligasida gʻolib chiqdi.

Jamoalardagi faoliyati tahrir

Dastlabki faoliyati tahrir

Alagoasning Maseyo shahrida tugʻilgan Firmino CRBda ish boshlaganidan soʻng, 2008-yilda 17 yoshida Figueirensening yoshlar tarkibiga qoʻshilgan[4][5]. Ikkinchisi bilan u asosan himoyachi yarim himoyachi sifatida ishlatilgan[6].

Firmino professional debyutini 2009-yil 24-oktabrda oʻtkazdi va B Seriya chempionligi uchun " Ponte Preta "ga qarshi oʻz uyida 1:2 hisobida magʻlub boʻlgan Toninyoning oʻrniga yarimta oʻrinbosar sifatida maydonga tushdi[7].

Firmino oʻzining birinchi professional golini 2010-yilning 8-mayida urdi va " San Caetano "ga qarshi oʻyinda gʻalaba qozondi[8].

Xoffenxaym tahrir

 
Firmino 2014-yilda 1899-yilda "Xoffenxaym "da oʻynagan

Firmino Xoffenxaym bilan 2010-yilning dekabrida shartnoma imzolagan, shartnoma 2015-yilning iyunigacha davom etadi[9]. U rasmiy ravishda Xoffenxaymga 2011-yil 1-yanvarda keldi. Keyin „Xoffenxaym“ menejeri Ernst Tanner „braziliyalik isteʼdodni ishga olishdan mamnun ekanliklarini“ izohladi[10]. U klubdagi ilk golini 16-aprel kuni urdi, bu ligadagi gʻalabaning yagona goli boʻldi[11].

U 2011-yil noyabr oyi oxirida Chinedu Obasi bilan birga asosiy jamoa tarkibidan Bayerga qarshi liga oʻyinini oʻtkazib yuborgani uchun mashgʻulotlarga kech kelgani uchun chetlatilgan edi[12]. U oʻsha mavsumda „Volfsburg“ va „Borussiya Myonxengladbax“ ga qarshi oʻyinlarda yana ikkita gol urdi.

Ni2013-yilning iyulida Rossiyaning „Lokomotiv“ klubi Firmino uchun 12 million yevro taklif qilgan edi[13]. Xoffenxaym sardori Andreas Bek 2013-yil avgust oyida Firminoning rivojlanishini „ajoyib“ deya olqishladi[14]. 2014-yilning 27-martida Firmino klub bilan shartnomasini uzaytirib, uch yillik shartnoma imzoladi[15][16] va liganing eng yaxshi oʻyinchisi deb topildi[17].

2015-yil 23-iyun kuni u Amerika Kubogida Braziliya termasi uchun kurashayotganida, Xoffenxaym va Firmino uni Premer-liga klubi "Liverpul" ga ishlash uchun ruxsatnoma asosida turnir yakunlangandan keyin 29 million funt sterlinggacha oʻtkazish shartlarini kelishib olishdi[18][19]. Kelishuv 4-iyul kuni yakunlandi[20].

2015— 2016-yilgi mavsum tahrir

Firmino „Liverpul“dagi debyutini 2-avgust kuni " Suindon Taun "ga safarda boʻlib oʻtgan mavsumoldi oʻrtoqlik oʻyinida oʻtkazdi[21] va bir hafta oʻtib ligadagi debyutini " Stok Siti "da 1:0 hisobidagi gʻalabaning soʻnggi 12 daqiqasida Jordon Ibeni almashtirdi[22]. 21-noyabr kuni Firmino „Liverpul“ uchun birinchi golini „Manchester city“ ustidan 4:1 hisobida „Manchester city“ stadionida urdi[23]. 2016-yilning yanvarida Irlandiyalik imtihonchi Pol Little Firminoni Angliyadagi birinchi mavsumida barqaror ravishda yaxshilanib borayotgani haqida taʼriflagan[24][25].

Biroq, 2016-yilda Firminoning formasi yaxshilandi, chunki murabbiy Yurgen Klopp uni yolgʻiz 9 -raqamda oʻynatdi[26]. U oʻsha oyda "Arsenal" va „Norvich Siti“ga qarshi oʻyinlarda dubl qayd etdi; 5-4 hisobida gʻalaba qozondi. Soʻnggi oʻyinda Rahim Sterling bilan taqqoslangan[27]. Formasi yaxshilangan Firmino yanvar oyida „Liverpul“da oyning eng yaxshi futbolchisi deb topildi[28][29].

 
Firmino „Liverpul“ safida "Chelsi" ga qarshi oʻyinda, 2017-yil 31-yanvar

2016— 2017-yilgi mavsum tahrir

Firmino 2016-17-yilgi mavsumdagi ilk golini urdi va EFL kubogining ikkinchi bosqichida Burton Albion ustidan 5:0 hisobida gʻalaba qozondi[30][31]. 29-oktabr kuni Firmino " Kristal Pelas " ustidan 4:2 hisobida gʻalaba qozongan boʻlsa, 6-noyabrda " Uotford „ga qarshi oʻyinda 6:1 hisobida gol urdi.[32][33] 27-dekabr kuni u Stok Siti ustidan 4:1 hisobida gʻalaba qozondi[34]. 2017-yilning 21-yanvarida Firmino oʻz maydonida Suonsi cityga qarshi oʻyinda (2:3) dubl qayd etdi.[35] 4-mart kuni u “Arsenal"ga qarshi oʻyinda (3:1) hisobni ochdi[36]. 8-aprel kuni Firmino „Stok Siti“ ustidan 2:1 hisobida gʻalaba qozongan golga mualliflik qildi, 16-aprel kuni „Liverpul“ 1:0 hisobida gʻalaba qozongan „Vest Bromvich“ ga qarshi oʻyinda ham gʻalaba golini kiritdi[37][38]. Firmino mavsumni 12 ta gol bilan yakunladi[39].

2017— 2018-yilgi mavsum tahrir

2017-18-yilgi mavsum boshlanishidan oldin Firmino oʻzining futbolka raqamini 9 ga almashtirdi, yangi futbolchi Muhammad Saloh esa 11 raqamini oldi[40]. Firmino yangi mavsumdagi ilk golini 12-avgust kuni Uotfordga qarshi oʻyinda (3:3) penaltini kiritdi[41]. 17-dekabr kuni u safarda „Bornmut“ ustidan 4:0 hisobida gʻalaba qozondi[42][43][44].

 
Firmino „Liverpul“ bilan UEFA Chempionlar ligasi doirasida Moskvaning „Spartak“iga qarshi 2017-yilgi oʻyinda

2018-yilning 5-yanvarida Angliya kubogi doirasidagi Evertonga qarshi oʻyinda[45] Firmino „Everton“ himoyachisi Meyson Xolgeyt bilan toʻqnash kelganidan keyin bahs mavzusi boʻldi. Xolgeyt Firminoni reklama taxtasiga itarib yubordi, buning ortidan juft soʻz almashishdi, Firmino futbolchini haqorat qilgandek tuyuldi. Bir kun oʻtib, futbol assotsiatsiyasi bu borada tergov boshladi[46]. Taxminan ikki oy oʻtgach, bir nechta hakamlardan koʻrsatmalar olishgan va Futbol Assotsiatsiyasi „yetarli dalillar“ natijasida Firminoni har qanday qoidabuzarlikdan tozaladi[47][48][49].

14-yanvar kuni Firmino oʻz maydonida „Manchester Siti“ ustidan 4:3 hisobida gʻalaba qozondi; „Liverpul“ „City“ning magʻlubiyatsiz liga seriyasini yakunladi[50]. 10-aprel kuni u Chempionlar ligasi chorak final javob oʻyinida „Manchester city“ ustidan 2:1 hisobida gʻalaba qozondi; umumiy hisobda 5:1 hisobida gʻalaba qozongan „Liverpul“ yarim finalga yoʻl oldi[51][52][53].

Mavsum davomida Firmino, Mohamed Salah, Filippe Koutino va Sadio Mane klub bilan bir shahardan boʻlgan The Beatles rok guruhiga tayanib, „Fab Four“ deb nomlangan sermahsul hujum choraklarini tashkil qilishdi[54]. Koutinoning mavsum oʻrtalarida ketganidan soʻng, qolgan uchta oʻyinchi „Ajoyib uchlik“ deb nomlandi[55][56][57]. Firmino „Liverpul“ning UEFA Chempionlar ligasida Saloh bilan birgalikda 11 ta gol bilan eng yaxshi toʻpurariga aylangan[58]. Firmino, shuningdek, 2017-18-yilgi mavsumda UEFA Chempionlar ligasining eng yaxshi tarkibiga kiritilgan[59][60].

2018—2019-yilgi mavsum tahrir

Avgust oyida oʻtkazilgan uchta oʻyinda ham gol oʻtkazmagan Firmino mavsumdagi ilk golini 1-sentabr kuni " Lester Siti "ga qarshi oʻyinda (2:1) kiritdi.[61] 15-sentabr kuni u Liverpulning „Uembli“da „shporlar“ ustidan 2:1 hisobida gʻalaba qozongan oʻyinida gol urdi[62]. Uch kundan soʻng u „Liverpul“ning " Pari Sen-Jermen "ga qarshi „Enfild“da boʻlib oʻtgan Chempionlar Ligasida 3:2 hisobidagi gʻalabasi bilan yakunlangan vaqt gʻolibiga gol urish uchun zaxiradan maydonga tushdi[63]. 29-dekabr kuni Firmino "Arsenal" ustidan 5:1 hisobida gʻalaba qozongan „Liverpul“dagi ilk xet-trikini uch daqiqada ikkita gol va ikkinchi boʻlimda penaltini kiritd.[64][65].

1-iyun kuni Firmino 2019-yilgi UEFA Chempionlar Ligasi finalida „Liverpul“ safida „Tottenxem“ga qarshi oʻyinda maydonga tushdi va mavsumning soʻnggi bir necha haftalarini jarohat olib oʻtkazib yuborganidan keyin qaytdi. Firmino almashtirilishidan oldin 60 daqiqa davom etdi[66].

2019—2020-yilgi mavsum tahrir

 
Firmino 2019-yilgi UEFA Superkubogi finalida „Chelsi“ga qarshi oʻyinda

2019-yilning 14-avgustida Firmino 2019-yilgi UEFA Superkubogi finalida „ Chelsi“ ga qarshi oʻyinda „Liverpul“ penaltilar seriyasida 5:4 hisobida gʻalaba qozongan oʻyinda zaxiradan maydonga tushdi. Oʻyin 120 daqiqadan soʻng 2:2 hisobi bilan yakunlandi, Firmino Sadio Mane uchun ikkala golni ham oʻrnatdi[67][68]. 2019-yil 31-avgust kuni Firmino Byornliga qarshi oʻyinda (3:0) uchinchi va yakuniy golni kiritdi[69][70].

Dekabr oyida boʻlib oʻtgan FIFA Klublar oʻrtasidagi Jahon chempionatida Firmino Monterrey ustidan 2:1 nimchorak finalda gʻalaba qozongan golni urdi[71]. Uch kundan soʻng u "Flamengo" ga qarshi oʻyinda gʻolibni gol urib, finalda oʻyinning eng yaxshi odami deb topildi[72].

2020—2021-yilgi mavsum tahrir

2021-yilning 13-mayida u 2014-yil martidan beri „Liverpul“ning „Old Trafford“da ilk bor mehmonda „Manchester Yunayted“ ustidan 4:2 hisobida gʻalaba qozongan uchrashuvida ikkita gol urdi[73][74]. „Vest Bromvich“ dagi keyingi oʻyinda Firmino birinchi marta „Liverpul“ sardori boʻldi[75][76].

2021—2022-yilgi mavsum tahrir

2021-yil 16-oktabrda Firmino „Liverpul“ uchun ikkinchi xet-trikini " Uotford " mehmoni boʻlgan uchrashuvda (5:0) hisobiga oʻz hissasini qoʻshdi[77].

Xalqaro faoliyati tahrir

 
Firmino 2018-yilda Avstriyaga qarshi oʻynaydi

Firmino terma jamoada oʻynash uning „orzusi“ ekanligini aytdi, garchi u „terma jamoa bosh murabbiyi Dunga bilan aloqasi yoʻq“[78]. 2014-yil 23-oktabr kuni Firmino Braziliya terma jamoasiga Turkiya va Avstriyaga qarshi oʻrtoqlik oʻyinlariga ilk chaqiruvini oldi. U shunday izoh berdi: „Men nomzodlikdan juda xursandman va ayniqsa jamoaga minnatdorchilik bildirmoqchiman“[79]. U 12-noyabr kuni Turkiyaga qarshi oʻyinda (4:0) debyut qildi va soʻnggi 17 daqiqada debyutanti Luiz Adrianoni almashtirdi[80][81].

2015-yilning may oyida Firmino 2015-yilda Chilida boʻlib oʻtadigan Amerika Kubogi uchun Braziliya terma jamoasining 23 kishilik tarkibiga kiritildi[82]. 21-iyun kuni u Venesuelani 2:1 hisobida magʻlubiyatga uchratdi[83].

2018-yil may oyida u Titening Rossiyada boʻlib oʻtadigan JCh-2018 uchun yakuniy 23 kishilik tarkibiga kiritildi[84][85]. Firmino 16-turda Meksika ustidan 2:0 hisobida gʻalaba qozongan Braziliya termasining ikkinchi golini urdi[86].

2019-yil may oyida Firmino Braziliyaning 2019-yilgi Amerika Kubogi uchun 23 kishilik tarkibiga kiritildi[87]. Firmino Peruga qarshi finalning barcha 90 daqiqasini oʻtkazdi[88].

2021-yilning iyun oyida u Braziliya terma jamoasining 2021-yilgi Amerika Kubogi uchun oʻz maydonida oʻtkaziladigan terma jamoaga kiritildi[89][90].

Oʻyin uslubi tahrir

 
Firmino oʻzining ijodkorligi, bogʻlangan oʻyini, gol urishi va ish tezligi bilan mashhur.

„Xoffenxaym“da Firmino asosan hujumkor yarim himoyachi yoki ikkinchi hujumchi sifatida oʻynagan, ammo hujumchi, qanot yarim himoyachisi yoki markaziy yarim himoyachi sifatida ham foydalanilgan, Firmino qayerda boʻlmasin tezligi, yaqin nazorati va koʻrish qobiliyatidan foydalangan[91][92]. Brendan Rojers qoʻl ostida „Liverpul“da chap qanot himoyachisi sifatida ish boshlaganidan soʻng, yangi menejer Yurgen Klopp Firminoni koʻproq markazda ishlatgan, dastlab hujumchi sifatida[93]. Biroq, Kloppning pressing tizimi ostida taassurot qoldirganidan soʻng, Firmino 2017-18-yilgi mavsumda oʻzini „Liverpul“ning birinchi tanlangan markaziy hujumchisi sifatida koʻrsatdi[94][95].

Firminoning „Xoffenxaym“dagi jamoadoshi Rayan Babel uni „ayyor oʻyinchi“ deb taʼrifladi. U dribling qila oladi, zarba bera oladi, u ajoyib zarbaga ega, toʻplarni juda koʻp oʻynay oladi va uning uzatmalari juda zoʻr", shu bilan birga Firminoning nozik tanasi va nisbatan kichik boʻyidagi boshqa oʻyinchilar orasida keng tarqalgan boʻlmagan bosh bilan harakatini maqtadi va ESPN muallifi Maykl Koks ham buni qayd etgan[96]. Babel, shuningdek, Firmino kamtarona mentalitetga ega ekanligini va u bilan muammo yoʻqligini aytdi[97]. Firmino texnik mahorati, ijodkorligi, bir-biriga bogʻlangan oʻyini va gol urishidan tashqari, oʻzining pozitsiyasini his qilish, harakatchanlik, aqlli harakati va toʻpdan tashqarida hujum qilish qobiliyati uchun menejerlari, jamoadoshlari va ekspertlari tomonidan maqtovga sazovor boʻldi[98][99][100][101].

Firmino oʻzining mashhur „koʻrinmas“ gollari bilan ham mashhur[102][103]. Uning eng mashhur gol nishonlashlaridan biri „Matador“ FIFA 19 videooʻyinida tasvirlangan[104].

Shaxsiy hayoti tahrir

Firmino Larissa Pereyraga 2017-yil iyun oyida oʻz shahrida turmushga chiqdi. Ularning ikkita qizi bor[105]. „Liverpul“ muxlislari va futbolchilari Firminoga „Bobbi“ laqabini berishgan — bu uning „Roberto“ nomini qisqartirish[106].

2016-yil dekabr oyida Firmino mast holda mashina haydagani uchun hibsga olingan. U 20 000 funt sterling miqdorida jarimaga tortildi[107].

Firmino ona portugal tilidan tashqari ingliz va nemis tillarini ham biladi[108].

Faoliyat statistikasi tahrir

Klub tahrir

Klub Mavsum Liga Xalqaro kubok Liga kubogi Mintaqa Boshqa Jami
Turnir Oʻyinlar Gollar Oʻyinlar Gollar Oʻyinlar Gollar Oʻyinlar Gollar Oʻyinlar Gollar Oʻyinlar Gollar
Figueirense 2009 Série B 2 0 2 0
2010 Série B 36 8 15 4 51 12
Jami 38 8 15 4 53 12
1899 Xoffenheim 2010—2011 Bundesliga 11 3 11 3
2011—2012 Bundesliga 30 7 3 0 33 7
2012—2013 Bundesliga 33 5 1 0 2 2 36 7
2013—2014 Bundesliga 33 16 4 6 37 22
2014—2015 Bundesliga 33 7 3 3 36 10
Jami 140 38 11 9 0 0 2 2 153 49
Liverpool 2015—2016 Premier League 31 10 0 0 5 0 13 1 49 11
2016—2017 Premier League 35 11 2 0 4 1 41 12
2017—2018 Premier League 37 15 2 1 0 0 15 11 54 27
2018—2019 Premier League 34 12 1 0 1 0 12 4 48 16
2019—2020 Premier League 38 9 2 0 0 0 8 1 4 2 52 12
2020—2021 Premier League 36 9 2 0 0 0 9 0 1 0 48 9
2021—2022 Premier League 20 5 5 1 3 0 7 5 35 11
Jami 231 71 14 2 13 1 64 22 5 2 327 98
Karyerada jami 409 117 25 11 13 1 64 22 22 8 533 159

Xalqaro tahrir

Milliy terma jamoa Yil Oʻyinlar Gollar
Braziliya 2014-yil 2 1
2015-yil 9 3
2016-yil 2 1
2017-yil 5 0
2018-yil 11 3
2019-yil 15 5
2020-yil 4 3
2021-yil 7 1
Jami 55 17

Yutuqlari tahrir

Liverpool

Braziliya

  • Kopa Amerika: 2019[119],
  • Superclásico de las America: 2018[120].

Shaxsiy yutuqlari

  • Bundesliganing mavsumdagi muvaffaqiyati: 2013-14[121],
  • PFA oyning eng yaxshi futbolchisi: 2016-yil yanvar[122],
  • PFA muxlislari tomonidan oyning eng yaxshi futbolchisi: 2016-yil yanvar[123],
  • UEFA Chempionlar ligasining mavsumdagi tarkibi: 2017-18[124],
  • Samba Gold: 2018[125].

Manbalar tahrir

  1. „FIFA World Cup Russia 2018: List of Players: Brazil“. FIFA (2018-yil 15-iyul). 2019-yil 11-iyunda asl nusxadan arxivlangan.
  2. „FIFA Club World Cup Qatar 2019: List of Players: Liverpool“. FIFA (2019-yil 21-dekabr). 2019-yil 5-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-yanvar.
  3. „Klopp: What can I say about Firmino? He's like the engine of the team“. Liverpool F.C.. Qaraldi: 5-dekabr 2017-yil.
  4. „De volante no CRB a alvo de ingleses, Firmino emociona amigo de Maceió“ (pt). Globo Esporte (22-iyun 2015-yil). Qaraldi: 23-iyun 2015-yil.
  5. „Firmino was destined for top“. Daily Mirror (28-iyun 2015-yil). Qaraldi: 29-iyun 2015-yil.
  6. „Primeiro técnico de Firmino no CRB rasga elogios e revela: "Era volante"“ (pt). Globo Esporte (11-iyun 2015-yil). Qaraldi: 23-iyun 2015-yil.
  7. „Figueirense perde para a Ponte Preta e vê G-4 se distanciar“ (pt). ZH Esportes (24-oktabr 2009-yil). Qaraldi: 23-iyun 2015-yil.
  8. „Figueirense estreia com vitória em cima do São Caetano“ (pt). ESPN Brasil (8-may 2010-yil). Qaraldi: 23-iyun 2015-yil.
  9. „Official: Hoffenheim Sign Roberto Firmino From Figueirense“. Goal.com (14-dekabr 2010-yil).
  10. „Hoffenheim contrata Roberto Firmino, do Figueirense“. Esportes Estadao. Qaraldi: 31-mart 2015-yil.
  11. „Eintracht stürzt weiter ab“. Frankfurter Rundschau. Qaraldi: 27-mart 2015-yil.
  12. „Chinedu Obasi dropped from Hoffenheim squad“. BBC Sport (30-noyabr 2011-yil).
  13. „1899 Hoffenheim: Geht Roberto Firmino nach Russland?“ (de). T-Online (5-iyul 2013-yil). Qaraldi: 8-yanvar 2018-yil.
  14. „Roberto Firmino: "Ich bin wie befreit"“. Kicker. Qaraldi: 27-mart 2015-yil.
  15. „Roberto Firmino verlängert Vertrag bis 2017“ (de). TSG 1899 Hoffenheim (27-mart 2014-yil).
  16. „Statistics | Season 2019/2020“. Bundesliga. 2-fevral 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-yanvar 2020-yil.
  17. „Breakthrough of the Season“. Bundesliga (23-may 2014-yil). Qaraldi: 23-may 2014-yil.
  18. Smith, Ben. „Roberto Firmino: Liverpool agree £29m deal for Brazil striker“. BBC Sport (23-iyun 2015-yil). Qaraldi: 23-iyun 2015-yil.
  19. Carroll, James. „Liverpool complete Firmino signing“. Liverpool F.C. (24-iyun 2015-yil). Qaraldi: 24-iyun 2015-yil.[sayt ishlamaydi]
  20. Jones, Neil. „Roberto Firmino will bring joy to Liverpool FC fans, says Ryan Babel“. Liverpool Echo (4-iyul 2015-yil). Qaraldi: 4-iyul 2015-yil.
  21. Jones, Neil. „Christian Benteke: Liverpool striker scores in Swindon friendly“. BBC Sport (2-avgust 2015-yil). Qaraldi: 5-avgust 2015-yil.
  22. Hafez, Shamoon. „Stoke 0–1 Liverpool“. BBC Sport (9-avgust 2015-yil). Qaraldi: 9-avgust 2015-yil.
  23. „Manchester City 1–4 Liverpool: Jurgen Klopp masterminds stunning win“. Sky Sports. Qaraldi: 11-mart 2016-yil.
  24. Little, Paul. „Klopp must counter cultural legacy to free Benteke potential“. Irish Examiner (22-yanvar 2016-yil). Qaraldi: 24-yanvar 2016-yil.
  25. „Jurgen Klopp says Christian Benteke has Liverpool future“. Sky Sports (20-yanvar 2016-yil). Qaraldi: 24-yanvar 2016-yil.
  26. Rej, Arindam. „Norwich 4 Liverpool 5: five things we learnt“. The Daily Telegraph (23-yanvar 2016-yil). 12-yanvar 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-yanvar 2016-yil.
  27. Ankers, George. „Is Roberto Firmino finally paying off Liverpool's £29m investment?“. Goal.com (23-yanvar 2016-yil). Qaraldi: 24-yanvar 2016-yil.
  28. „Firmino picks up first Player of the Month award“ (4-fevral 2016-yil). 2016-yil 12-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 1-iyul.
  29. „All Games Goalscorers 2015–2016“. LFCstats (15-may 2016-yil). Qaraldi: 4-oktabr 2016-yil.
  30. „Burton Albion 0–5 Liverpool“. BBC Sport (23-avgust 2016-yil). Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  31. „Liverpool 4–1 Leicester City“. BBC Sport (10-sentabr 2016-yil). Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  32. „Crystal Palace 2–4 Liverpool“. BBC Sport (29-oktabr 2016-yil). Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  33. „Liverpool 6–1 Watford“. BBC Sport (6-noyabr 2016-yil). Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  34. „Liverpool 4–1 Stoke City“. BBC Sport (27-dekabr 2016-yil). Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  35. „Liverpool 2–3 Swansea City“. BBC Sport. Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  36. „Liverpool 3–1 Arsenal“. BBC Sport (4-mart 2017-yil). Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  37. „Stoke City 1–2 Liverpool“. BBC Sport (8-aprel 2017-yil). Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  38. „West Bromwich Albion 0–1 Liverpool“. BBC Sport (16-aprel 2017-yil). Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  39. „LFC Stats – Liverpool FC 2016/2017 All Appearances – Roberto Firmino“. lfcstats.co.uk. Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  40. „Mohamed Salah's LFC squad number confirmed“. Liverpool F.C.. Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  41. „Watford 3–3 Liverpool“. BBC Sport (12-avgust 2017-yil). Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  42. „Liverpool news: Jurgen Klopp's side make history with record away day goal tally after 4–0 win at Bournemouth | Goal.com“. Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  43. „Key Stats From Bournemouth 0–4 Liverpool“. AnfieldIndex.com. Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  44. „Bournemouth 0 Liverpool 4: Reds run riot on the south coast“. London Evening Standard. Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  45. „Liverpool 2–1 Everton“. BBC Sport. Qaraldi: 12-avgust 2018-yil.
  46. Hunter, Andy. „FA to investigate racism allegations after Firmino and Holgate flare-up“. The Guardian (6-yanvar 2018-yil). Qaraldi: 12-avgust 2018-yil.
  47. Hunter, Andy. „Roberto Firmino cleared by FA over Mason Holgate racism allegations“. The Guardian (21-fevral 2018-yil). Qaraldi: 12-avgust 2018-yil.
  48. „Roberto Firmino breaks silence on Mason Holgate clash after being cleared of racist abuse“. The Independent. Qaraldi: 12-avgust 2018-yil.
  49. „Statement from Roberto Firmino“. Liverpool F.C.. Qaraldi: 12-avgust 2018-yil.
  50. „Liverpool 4–3 Manchester City“. BBC Sport. Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  51. „Manchester City 1–2 Liverpool“. BBC Sport (10-aprel 2018-yil). Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  52. „Real Madrid 3–1 Liverpool“. BBC Sport (26-may 2018-yil). Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  53. Smyth, Rob. „Real Madrid beat Liverpool 3–1 to win Champions League final 2018 – as it happened“. The Guardian (26-may 2018-yil). Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  54. „Liverpool team news: Fab Four start at Arsenal with Oxlade-Chamberlain on the bench“. Goal.com. Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  55. „The Fab Three? Liverpool better equipped to cope with Coutinho exit after Suarez experience“. FourFourTwo (7-yanvar 2018-yil). Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  56. „'Fab Three' make Liverpool dangerous outsiders to win Champions League“. The National. Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  57. „Liverpool's fab three: Only PSG's MCN have more goals than Salah, Mane and Firmino“. Marca. Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  58. „UEFA Champions League | Player statistics of 2017/2018 season | Europe“. World Football. 8-iyul 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  59. „UEFA Champions League Squad of the Season“. UEFA. Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  60. Carroll, James. „Roberto Firmino agrees terms on new long-term LFC deal“. Liverpool F.C. (19-aprel 2018-yil). Qaraldi: 7-iyul 2018-yil.
  61. Murray, Scott. „Leicester City 1–2 Liverpool: Premier League – as it happened“. The Guardian (1-sentabr 2018-yil). Qaraldi: 7-sentabr 2018-yil.
  62. „Liverpool beat Tottenham Hotspur 2–1 to maintain 100% Premier League start“. BBC Sport. Qaraldi: 18-sentabr 2018-yil.
  63. „Firmino strike sees Liverpool win five-goal thriller at Anfield“. BBC Sport. Qaraldi: 18-sentabr 2018-yil.
  64. „Liverpool 5–1 Arsenal: Roberto Firmino hits hat-trick as Jurgen Klopp's side thrash Arsenal“. BBC Sport (29-dekabr 2018-yil). Qaraldi: 30-dekabr 2018-yil.
  65. „The stats behind Mohamed Salah's 50 Premier League goals“. Sky Sports (20-yanvar 2019-yil). Qaraldi: 21-yanvar 2019-yil.
  66. McNulty, Phil. „Tottenham Hotspur 0–2 Liverpool“. BBC Sport (1-iyun 2019-yil). Qaraldi: 1-iyun 2019-yil.
  67. „Adrian the hero as Liverpool beat Chelsea on penalties to win Super Cup“. BBC Sport. Qaraldi: 14-avgust 2019-yil.
  68. „Liverpool beat Chelsea on penalties to win Super Cup“. UEFA (14-avgust 2018-yil). Qaraldi: 14-avgust 2018-yil.
  69. „The media on Burnley 0-3 LFC: 'Firmino the complete centre-forward'“. Liverpool F.C.. Qaraldi: 1-sentabr 2019-yil.
  70. „Best Brazilian to play in the Premier League“. Caught Offside. Qaraldi: 31-avgust 2019-yil.
  71. Graham, Bryan Armen. „Monterrey 1-2 Liverpool: Club World Cup semi-final – as it happened“. The Guardian (18-dekabr 2019-yil). Qaraldi: 21-dekabr 2019-yil.
  72. „Firmino winner seals Club World Cup win“. BBC Sport. Qaraldi: 21-dekabr 2019-yil.
  73. „Manchester United 2–4 Liverpool“. BBC Sport (13-may 2021-yil).
  74. „Liverpool keep top-four hopes alive with victory over Manchester United“. The Independent (13-may 2021-yil).
  75. Bradbury. „Roberto Firmino sends emotional message on captaincy and Alisson goal“. Liverpool Echo (16-may 2021-yil).
  76. Doyle. „Klopp's reason for making Roberto Firmino captain at risk of upsetting Mo Salah“. mirror (16-may 2021-yil).
  77. „Watford 0-5 Liverpool: Roberto Firmino hat-trick and Mohamed Salah scores another stunner“. BBC. Qaraldi: 16-oktabr 2021-yil.
  78. „Firmino: "Ich will noch viel mehr"“ (German). Kicker (28-iyul 2014-yil). Qaraldi: 27-mart 2015-yil.
  79. „Dunga beruft Roberto Firmino in die Seleçao“. Kicker. Qaraldi: 27-mart 2015-yil.
  80. „Roberto Firmino feiert Debüt bei Neymar-Show“. Kicker. Qaraldi: 27-mart 2015-yil.
  81. „Roberto Firmino strikes late winner“. BBC Sport. Qaraldi: 27-mart 2015-yil.
  82. „2015 Copa America squad lists“. ESPN FC (28-may 2015-yil).
  83. „Brazil v Venezuela: 2–1 win sees Dunga side progress in Copa America despite Neymar absence“. Fox Sports (22-iyun 2015-yil).
  84. „World Cup: Neymar named in Brazil's 23-man squad“. BBC Sport (14-may 2018-yil).
  85. „Roberto Firmino Player Profile“. ESPN FC.
  86. „Brazil beat Mexico to reach last 8“. BBC Sport (2-iyul 2018-yil). Qaraldi: 2-iyul 2018-yil.
  87. „Brazil name Copa America squad“. Football Italia (17-may 2019-yil). Qaraldi: 21-may 2019-yil.
  88. „Brazil end Copa América drought with victory over Peru in final“. The Guardian (7-iyul 2019-yil). Qaraldi: 21-mart 2020-yil.
  89. „Brazil national team squad Copa America 2021: selected players, absences...“ (en). AS.com (10-iyul 2021-yil). 2021-yil 13-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 1-iyul.
  90. Graham, Bryan Armen. „Argentina 1-0 Brazil: Copa América final – as it happened“. The Guardian (10-iyul 2021-yil). Qaraldi: 13-iyul 2021-yil.
  91. „Roberto Firmino“. Liverpool F.C.. Qaraldi: 19-mart 2016-yil.
  92. Tremlett. „Player Profile: Roberto Firmino“. World Soccer (15-oktabr 2018-yil). Qaraldi: 19-iyun 2019-yil.
  93. „How Firmino's excellent false nine display almost led Liverpool to victory“. FourFourTwo. Qaraldi: 12-fevral 2018-yil.
  94. „Why there's nothing false with Roberto Firmino being Liverpool's new number nine“. Liverpool Echo. Qaraldi: 12-fevral 2018-yil.
  95. „Roberto Firmino is now a true Liverpool number nine – and his numbers are up there with Harry Kane, Sergio Aguero and Alvaro Morata“. Liverpool Echo. Qaraldi: 13-avgust 2018-yil.
  96. Cox. „Liverpool's Roberto Firmino does the simple things right and that's why he's so important“. ESPN (19-aprel 2019-yil). Qaraldi: 19-iyun 2019-yil.
  97. Hunter, Andy. „Liverpool's Roberto Firmino: shy, strong-willed – and a complete striker“. The Guardian (25-may 2018-yil). Qaraldi: 19-iyun 2019-yil.
  98. Bull, J. J.. „Why Roberto Firmino is so key to Liverpool's heavy metal style of play“. The Daily Telegraph (10-avgust 2017-yil). 12-yanvar 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  99. Critchley, Mark. „Hoffenheim and the man who discovered Roberto Firmino must now try to stop him and Liverpool“. The Independent (23-avgust 2017-yil). Qaraldi: 16-oktabr 2018-yil.
  100. Adrian Clarke. „Firmino and Kane deadly in different ways“. Premier League (3-fevral 2018-yil). Qaraldi: 16-oktabr 2018-yil.
  101. Haugstad, Thore. „Man United overcome Liverpool's high pressing as Roberto Firmino links play“. ESPN (18-yanvar 2016-yil). Qaraldi: 16-oktabr 2018-yil.
  102. „Roberto Firmino's no-look finishes are exactly the arrogance football needs“. Planet Football (19-mart 2018-yil). Qaraldi: 7-sentabr 2018-yil.
  103. „Roberto Firmino: Liverpool's no-look Brazilian magician, made in the Bundesliga“. Bundesliga. Qaraldi: 7-sentabr 2018-yil.
  104. „UPDATED FIFA 19 new celebrations and tutorial, ft Cristiano Ronaldo, Paul Pogba and Neymar“. Talksport. Qaraldi: 11-oktabr 2018-yil.
  105. „Pôr do sol, flores e jogadores do Liverpool: Roberto Firmino se casa em Maceió“ (pt). Globo (20-iyun 2017-yil). Qaraldi: 8-yanvar 2018-yil.
  106. Shaw, Chris. „Firmino: I love my 'Bobby' nickname!“. Liverpool Echo (16-dekabr 2016-yil). Qaraldi: 12-fevral 2018-yil.
  107. Thomas, Joe; Kay, Dan. „Liverpool striker Roberto Firmino fined and banned over drink driving charge: updates“. Liverpool Echo (1-fevral 2017-yil). Qaraldi: 2-fevral 2017-yil.
  108. Squires. „Roberto Firmino explains conversations with Takumi Minamino and Liverpool goal celebrations“. Liverpool Echo (5-avgust 2020-yil). Qaraldi: 4-sentabr 2020-yil.
  109. „Roberto Firmino: Overview“. Premier League. Qaraldi: 4-may 2021-yil.
  110. McNulty, Phil. „Chelsea 0–0 Liverpool“. BBC Sport (14-may 2022-yil). Qaraldi: 14-may 2022-yil.
  111. McNulty, Phil. „Chelsea 0–0 Liverpool“. BBC Sport (27-fevral 2022-yil). Qaraldi: 27-fevral 2022-yil.
  112. McNulty, Phil. „Liverpool 1–1 Manchester City“. BBC Sport (28-fevral 2016-yil). Qaraldi: 27-may 2018-yil.
  113. McNulty, Phil. „Tottenham Hotspur 0–2 Liverpool“. BBC Sport (1-iyun 2019-yil). Qaraldi: 1-iyun 2019-yil.
  114. McNulty, Phil. „Real Madrid 3–1 Liverpool“. BBC Sport (26-may 2018-yil). Qaraldi: 27-may 2018-yil.
  115. McNulty, Phil. „Liverpool 0–1 Real Madrid: Reds beaten in Paris as Vinicius Jr hits winner“. BBC Sport (28-may 2022-yil). Qaraldi: 28-may 2022-yil.
  116. Rose, Gary. „Liverpool 2–2 Chelsea“. BBC Sport (14-avgust 2019-yil). Qaraldi: 15-avgust 2019-yil.
  117. Poole, Harry. „Liverpool 1–0 Flamengo“. BBC Sport (21-dekabr 2019-yil). Qaraldi: 21-dekabr 2019-yil.
  118. McNulty, Phil. „Liverpool 1–3 Sevilla“. BBC Sport (18-may 2016-yil). Qaraldi: 27-may 2018-yil.
  119. „Brazil 3–1 Peru“. BBC Sport (7-iyul 2019-yil). Qaraldi: 7-iyul 2019-yil.
  120. „Brazil edge past Argentina with injury-time winner“ (16-oktabr 2018-yil).
  121. „Breakthrough of the Season“. Bundesliga (23-may 2014-yil). Qaraldi: 23-may 2014-yil.
  122. „Roberto Firmino scoops PFA Player of the Month award“. Goal.com (10-fevral 2016-yil). Qaraldi: 10-fevral 2016-yil.
  123. „Roberto Firmino wins PFA Fans' Player of the Month award for January“. Sky Sports (9-fevral 2016-yil). Qaraldi: 9-fevral 2016-yil.
  124. „UEFA Champions League Squad of the Season“. UEFA (27-may 2018-yil). Qaraldi: 27-may 2018-yil.
  125. „Roberto Firmino wins the 2018 Samba Gold“. Sambafoot (3-yanvar 2019-yil). Qaraldi: 3-yanvar 2019-yil.

Havolalar tahrir