Said Abdullo
Said Abdullo Nuri (Abdullo Nuriddinovich Saidov, tojikcha: Сайид Абдуллоҳи Нурӣ; 15-mart 1947-yil, Oshtiyon — 9-avgust 2006-yil, Dushanbe) — tojik diniy va siyosiy arbobi, Tojikiston Islom Uygʻonish partiya rahbari (1993 — 2006). Tojikistondagi fuqarolar urushi davrida u Birlashgan tojik muxolifatiga rahbarlik qilgan. 1997-yilda muxolifat yetakchisi sifatida u prezident Emomali Rahmonov bilan tinchlik shartnomasini imzolagan va bu fuqarolar urushiga barham bergan.
| Said Abdullo | |
|---|---|
Said Abdullo Nuri | |
 | |
|
Mansab davri 1993-yil mart – 2006-yil avgust | |
| Oʻtmishdoshi | Muhammadsharif Himmatzoda |
| Vorisi | Muxiddin Kabiriy |
| Shaxsiy maʼlumotlari | |
| Tavalludi |
15-mart 1947-yil Oshtiyon, Tojikiston SSR, SSSR |
| Vafoti |
9-avgust 2006-yil Dushanbe, Tojikiston |
| Siyosiy partiyasi | Tojikiston Islom Uygʻonish Partiyasi (1990—2006) |
| Bolalari | 5 oʻgʻil va 3 qiz |
| Kasbi | muhandis |
| Dini | Islom, hanafiylik |
| Dafn etilgan joyi | Sariosiyo qabristoni Roʻdakiy tumani |
Biografiyasi
tahrir1947-yil 15-martda Tojikiston SSR Garm viloyati, Sangvor tumani, Oshtiyon togʻli qishlogʻida dindor oilada tugʻilgan. U oiladagi sakkiz nafar farzandning toʻrtinchi farzandi edi. Otasi Nuriddin Saidov (1900—1982) - Raipo va Argʻankoʻl qishloq kengashi raisi boʻlgan, ikki marta uylangan (birinchi turmushidan ikki farzandi bor). Uning ota-bobolari ham, otasi ham, onasi ham oʻqimishli va dindor odamlar boʻlib, ularning bir qismi Buxoro madrasasida tahsil olgan. Saidovlarning oilaviy rivoyatlariga koʻra, ularning katta bobolaridan biri, Vaxsh daryosi vodiysida Buxoro amirligining beklaridan birining hukmdori boʻlgan.
U dastlabki diniy taʼlimni oʻz hududida muhim lavozimlarda ishlagan boʻlishiga qaramay, juda taqvodor va dindor kishi boʻlgan otasidan olgan. 1952-yilda Sangvor tumani tugatilishi munosabati bilan uning aksariyat aholisi paxta yetishtirish uchun Vaxsh daryosi vodiysiga majburan koʻchirildi. Nuriddin Saidov oilasi bilan Tojikiston janubidagi Vaxsh viloyatidagi „Turkmaniston“ sovxoziga yuborildi.
1973-yilda birinchi marta SSSR KGB tomonidan islomiy vaʼzlar uchun hibsga olingan. Dushanbeda u Qur’on boʻyicha mutaxassis Mavlaviy Hindustoniy (Qori Muhammadjon Rustamov) bilan uchrashdi, u koʻplab haj ziyoratlarini amalga oshirib, atrofida diniy yoshlarni tashkil qildi. 1973-yilda islomni noqonuniy targʻib qilgani uchun hibsga olingan[1]. Keyingi yili u islomiy radikallar Nahzati Islomiyning noqonuniy yoshlar tashkilotini tuzdi.
Vafoti
tahrirSaid Abdullo Nuriy 2006-yil 9-avgustda ogʻir va uzoq davom etgan kasallik — saraton kasalligidan vafot etdi. Baʼzi maʼlumotlarga koʻra, u nomaʼlum zahar bilan zaharlangan. U 11-avgust kuni Dushanbe shahri yaqinidagi Roʻdakiy tumanidagi Guliston qishloq fuqarolar yigʻini hududidagi Mavlono Yoqub Charxiy masjidi[tg] yonidagi Sariosiyo qabristoniga dafn qilindi. Dafn marosimida butun Tojikistondan, shuningdek, xorijdan kelgan bir necha oʻn minglab odamlar ishtirok etdi[2].
Mukofotlari
tahrirManbalar
tahrir- ↑ „НУРИ Саид Абдулло“ (ru). ЦентрАзия. 2018-yil 22-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 21-avgust.
- ↑ „Саид Абдулло Нури“ (ru). 2023-yil 28-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 28-iyul.
- ↑ „Объединение стран Центральной Азии как нереальный «пиар-проект»: Таджикистан за неделю“. 2020-yil 2-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 2-mart.
Havolalar
tahrir- Умед Бабаханов. „Ушел Саид Абдулло Нури“. Islam.ru.
- Дмитрий Глумсков. „Смерть оппозиции“. Журнал «Эксперт» (2006-yil 21-sentyabr). 2012-yil 27-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 22-mart.