Tipratikanlar

Tipratikanlar — hasharotxoʻrlar (Eulipotyphla, yoki Lipotyphla) turkumiga mansub afro-yevrosiyo sutemizuvchilar oilasiga mansub. 2005 yildagi “Dunyo sutemizuvchilar turlari” maʼlumotlariga koʻra, oila 24 turdan iborat 10 ta tirik avlodni oʻz ichiga oladi. Odatda tipratikanlarning tarkibiga 2 kenja oila kiradi: tipratikansimonlar yoki asil tipratikanlar va kalamush tipratikanlar.

Tiprarikanlarni o'rmonlar, dashtlar, cho'llar va madaniy landshaftlarda uchratish mumkin. Tog'larda ular 2500-2800 m balandlikka ko'tariladi.Daraxtlarning ildizlari ostida, zich butalarda, toshlar ostida joylashadilar, teshik qaziydilar. Qoida tariqasida, ular tungi (ba'zi turlari kunduzi faol bo'lib qolsa ham) Ko'pincha hamma narsa bilan oziqlanadi, lekin hayvonlarni afzal ko'radi: umurtqasizlar, amfibiyalar, sudraluvchilar (kirpilar ilon zahariga chidamliligi bilan mashhur), murda, qush tuxumlari. Ular asosan quruqlikdagi hayvonlardir, lekin ko'p turlari yaxshi alpinistlar va suzuvchilardir.