Topar
Topar (qozoqcha: Топар) — Qozogʻistonning Qaragʻanda viloyati Abay tumanidagi qishloq . Toʻpar posyolkasi boshqarmasining maʼmuriy markazi va yagona aholi punkti. Tuman markazidan 14 km janubda, Abay shahri markazida joylashgan.
Topar qozoqcha: Домбыралы | |
|---|---|
| qishloq | |
| 49°30′45.19″N 72°48′33.31″E / 49.5125528°N 72.8092528°E G OKoordinatalari: 49°30′45.19″N 72°48′33.31″E / 49.5125528°N 72.8092528°E G O | |
| Mamlakat | Qozogʻiston |
| Aholisi (2009) |
▼ 9 314 |
| Vaqt mintaqasi | UTCUTC+6:00 |
| Telefon kodi | +7 71638 |
|
| |
Tarixi tahrir
Dastlab, urushdan keyingi yillarda Churubay-Nura kichik daryosi bo'yida, adirlar orasidagi pasttekislikda joylashgan ushbu hududda To'par oromgohi bo'limi tashkil etilgan. Pasttekislikka kirish va undan chiqish o'rtasidagi darajadagi katta farq kelajakdagi suv omborini yaratish uchun ideal tabiiy sharoitlarni yaratdi. Shu munosabat bilan 1949-yil 28-sentabrda Qarag‘anda viloyati Ijroiya qo‘mitasining qarori bilan Novokaraganda GRES-2 qurilishi uchun yer ajratish tasdiqlandi. 1953-yil 19-yanvarda SSSR Energetika vazirining buyrug'i bilan Novokaraganda GRES-2 ni loyihalash bo'yicha topshiriq tasdiqlandi. 1954-yil 16-martda Qarag'anda GRES-2 ning birinchi toshi qo'yildi, shundan so'ng kelajakdagi Topar qishlog'ini qurish bo'yicha qurilish ishlari boshlandi. 1953-1960-yillarda maktablar, shifoxona, tugʻruqxona, savdo doʻkonlari, “Energetik” madaniyat markazi va boshqa barcha ijtimoiy obʼyektlar qurildi. To‘par shahar tipidagi aholi punkti bo‘lib, hayotni ta’minlash uchun barcha qulayliklar yaratilgan. Shahar jadal qurilgan va rivojlangan. 1973-yilda Topar Qarag'anda viloyatining yangi tashkil etilgan Michurin tumanining markaziga aylandi. 1964-yilda qishloqda aloqa bo'limi, energetika texnikumi, ishchi ta'minot bo'limi, pochta-telegraf stansiyasi va ichimlik suvi filtrlash stansiyasi ochildi, qishloqning Qarag'anda GRES-2 ga boradigan yo'llari asfaltlandi, suv ta’minoti, kanalizatsiya va isitish uchun kommunikatsiyalar qurildi.
Geografiyasi tahrir
Sherubainurin (Toparskiy) suv ombori sohilida joylashgan.
Aholisi tahrir
1999-yilda qishloq aholisi 9565 kishi (4471 erkak va 5094 ayol) edi[1]. 2009-yilgi aholini ro'yxatga olish ma'lumotlariga ko'ra qishloqda 9314 kishi (4345 erkak va 4969 ayol) yashagan[1].
- 3 ta umumta’lim maktablari: Bauirjon Momishuli nomidagi, Kornienko nomidagi va Abay Kunanboyev nomidagi gimnaziya.
Iqtisodiyoti tahrir
Temir yo'l stantsiyasi. Qarag'anda GRES-2 . Temir-beton buyumlari va konstruksiyalari zavodi (ishlamaydi).
Dini tahrir
Qishloqdagi asosiy dinlar islom (sunniylik) va pravoslavlik dinidir.
- Tashenova nomidagi masjid
- "Transfiguration" ECB cherkovi
- Transfiguratsiya cherkovi [2]
Manbalar tahrir
- ↑ 1,0 1,1 „Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года“. Агентство Республики Казахстан по статистике. 2013-yil 13-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 20-iyun.
- ↑ „Спасо-Преображенский храм“. 2013-yil 10-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 27-dekabr.