Xitoy mifalogiyasida ajdaho

Xitoy ajdahosi- Xitoy mifologiyasida, Xitoy folklorida va umuman Xitoy madaniyatida afsonaviy mavjudotdir . Xitoy ajdarlari toshbaqa va baliq kabi hayvonlarga o'xshash ko'plab shakllarga ega, lekin ko'pincha to'rt oyoqli ilon kabi tasvirlangan. Olimlar Xitoy ajdahosining kelib chiqishi bo'yicha to'rtta ishonchli nazariyani aniqladilar: ilonlar, xitoy alligatorlari, momaqaldiroq va tabiatga sig'inish . Ular an'anaviy ravishda kuchli va xayrli kuchlarni, xususan, suv, yomg'ir, to'fon va toshqinlarni nazorat qilishni anglatadi. Ajdaho, shuningdek , Sharqiy Osiyo madaniyatida bunga loyiq boʻlgan odamlar uchun kuch, kuch va omad timsolidir.  Imperator Xitoy davrida Xitoy imperatori odatda ajdahoni imperatorlik kuchi va qudrati ramzi sifatida ishlatgan.  Xitoy madaniyatida zo'r va ko'zga ko'ringan odamlar ajdahoga, hech qanday yutuqlari bo'lmagan qobiliyatsiz odamlar esa qurt kabi boshqa qadrsiz mavjudotlarga qiyoslanadi.

Ko'pgina Osiyo mamlakatlarida ajdarlarning taassurotiga Koreya, Vetnam va Yaponiya kabi Xitoy madaniyati ta'sir ko'rsatgan. Xitoy an'analari har doim ajdaho totemini milliy timsol sifatida ishlatgan va Qing sulolasining"Sariq ajdaho bayrog'i" ko'plab Yevropa mamlakatlarida Xitoyning ajdaho ekanligi haqidagi taassurotga ta'sir qilgan. Zamonaviy Butan bayrog'idagi oq ajdaho klassik Xitoy uslubidagi ajdahodir.

Ramziy qiymat

Sanxingdui, Shang sulolasidan bronza ajdaho

Jade ajdaho, Chjou sulolasi

Jade ajdaho marjonlari, Chjou sulolasi

Plitka ustidagi ajdaho tasviri

Qabrda ajdaho o‘ymakorligi, Liao sulolasi (916–1125)

Ustun tagidagi ajdaho bezaklari, Song sulolasi

Tarixan Xitoy ajdahosi Xitoy imperatori bilan bog'langan va imperator kuchini ifodalash uchun ramz sifatida ishlatilgan. Xan sulolasining asoschisi Lyu Bang onasi ajdahoni orzu qilganidan keyin homilador bo‘lganini aytdi. Tang sulolasi davrida imperatorlar imperatorlik ramzi sifatida ajdaho naqshli liboslarni kiyib yurishgan va yuqori amaldorlarga ham ajdaho liboslari taqdim etilgan. Yuan sulolasida ikki shoxli besh panjali ajdaho faqat Osmon O'g'li yoki Imperator tomonidan foydalanish uchun mo'ljallangan, to'rt tirnoqli ajdaho esa knyazlar va zodagonlar tomonidan ishlatilgan. Xuddi shunday, Ming va Qing sulolasi davrida besh tirnoqli ajdaho faqat imperator tomonidan foydalanish uchun ajratilgan. Qing sulolasidagi ajdaho birinchi Xitoy milliy bayrog'ida paydo boʻlgan.

Xitoy ajdahosining qiyofasi taxminan Shang va Zhou sulolalarida o'rnatildi, ammo uzoq vaqt davomida katta o'zgarishlar bo'lmadi. Xan sulolasida qanotli Yinglong feodal imperator hokimiyatining ramzi sifatida Royal Dragon idishlarida tez-tez paydo bo'ldi, bu Xan sulolasida qirollik oilasi tomonidan ishlatiladigan ajdaho tasvirlarining ko'pchiligi Yinglong naqshlari ekanligini anglatadi. Yinglong - qadimgi Xitoy afsonasida qanotli ajdaho. Hozirgi vaqtda Yinglongning qanotli tasvirining adabiyot yozuvlarini " 廣雅 " dan sinab ko'rish mumkin.. Uch Qirollik davrida Yinglongning qanotli dizayni Shan va Chjou sulolalaridan tosh o'ymakorligi, ipak rasmlari va Xan sulolasining lak buyumlarigacha boʻlgan bronza idishlarida topilgan. Yinglongning adabiy yozuvlarini Qingacha boʻlgan davr hujjatlari, masalan , Tog'lar va dengizlar klassikasi da kuzatish mumkin."Tog'lar va dengizlar klassikasi" kitobidagi yozuvlarga ko'ra, 2200 yil oldin Xitoy mifologiyasi Yinglong keyingi Xitoy ajdaholarining asosiy xususiyatlariga ega edi - osmonni boshqarish kuchi va olijanob afsonaviy maqom.