Vikipediya

Al-Mahdi instituti

Al-Mahdi instituti (AMI) mustaqil oliy taʼlim instituti va tadqiqot tashkiloti boʻlib, Birlashgan Qirollikning Birmingem Selly Oak hududida joylashgan[1]. 1993-yilda tashkil etilgan AMI xayriya tashkiloti[2] boʻlib, Birlashgan Millatlar Tashkilotining Iqtisodiy va Ijtimoiy Kengashi (ECOSOC) huzuridagi Maxsus maslahat huquqidagi NNT maqomiga ega[3].

Al-Mahdi instituti
Asl nomi Al-Mahdi Institute
Shiori

An Open Platform for Critical Muslim Scholarship

tarjimasi: Muhim musulmonlar stipendiyalari uchun ochiq platforma
Asos solingan 1993-yil
Kampusi 4.5 akr
Manzili 60 Weoley Park Road, B29 6RB Birmingem, Birlashgan Qirollik
Vebsayti almahdi.edu

Tarixi tahrir

1993-yilda Shayx Orif Abdulhusayn tomonidan asos solingan[4] Al-Mahdi instituti anʼanaviy seminariya stipendiyalarini zamonaviy akademik taʼlim yondashuvlari bilan uygʻunlashtirish maqsadida islom taʼlim instituti (havza) sifatida boshlangan[5][6]. Shayx Orif AMI tashkil etilishidan oldin London va Qumdagi Madrasa as-Sayyid al-Xu’iyda seminariyani tamomlagan, oyatulloh Husayn Aminiy va oyatulloh professor Sayyid Mustafo Mohagi Damoddan ijtihod ijozatini olgan.

Oʻzining dastlabki yillarida AMI oʻsib borayotgan talabalar tarkibini, faoliyat turlarini va kutubxona resurslarini kengaytirish uchun bir necha marta turli binolarga koʻchib oʻtgan. Ushbu harakatlar koʻproq joy va moliyaviy masalalarga boʻlgan ehtiyojdan kelib chiqqan. 2011-yilda AMI 1923-yilga borib taqaladigan va ilgari Anglikan missionerlik kolleji sifatida foydalanilgan Weoley Park Roaddagi sobiq Ascension kolleji[7] binosini sotib olgan. Oʻshandan beri ushbu hudud AMIning doimiy binosiga aylangan, bu uning taʼlim va tadqiqot faoliyatini kengaytirishga yordam beradi.

Taʼlim tizimi tahrir

Havza dasturi AMI taʼlim takliflarining asosini tashkil etadi. Qum va Najafdagi anʼanaviy shia seminariyalarining oʻquv dasturlari asosida yaratilgan. U tanqidiy va akademik yondashuvdan foydalangan holda klassik islom fanlari boʻyicha taʼlim beradi. Kurslar asosan arab va ingliz tillarida olib boriladi[1][6][8].

Dastlab AMI kampuslarida oʻtkazilgan dastur 2020-yilda COVID-19 pandemiyasi davrida oldindan yozib olingan maʼruzalar va jonli darslar bilan toʻliq onlayn yetkazib berishga oʻtgan. Oʻshandan keyin taʼlim onlayn format davom etgan va 2022-yil sentyabr oyida dastur toʻrtta oʻqish darajasi uchun qayta tuzilgan[9]. Birinchi bosqich talabalari Qur’on tafsiri, hadisshunoslik, islom huquqi, huquq nazariyasi, ilohiyot, falsafa va tasavvuf kabi asosiy fanlar bilan tanishtiriladi. Bu dastur davomida falsafa, huquqshunoslik, huquq nazariyasi va tasavvuf boʻyicha ilgʻor tadqiqotlarga oʻtiladi. Talabalar dastur davomida arab tilini ham rivojlantiradilar va asosiy islomiy matnlarni oʻrganish bilan shugʻullanadilar.

Dastur Birmingem universitetida islomshunoslik boʻyicha magistrlik darajasini olish huquqi bilan yakunlanadi[6][10]. Bundan tashqari, AMIning „Talabalarni koʻchirish sxemasi“ boshqa islomiy institutlar talabalariga dasturga qoʻshilish va magistr darajasini olish imkonini beradi.

Tadqiqotlar tahrir

AMIning tadqiqot harakatlari Gʻarbda yashovchi musulmonlar duch keladigan amaliy muammolarni hal qilishga, shuningdek, islom tafakkuridagi nazariy va teologik masalalar atrofidagi tanqidiy munozaralarga yoʻnaltirilgan[6]. Uning tadqiqotlari anʼanaviy seminariya taʼlimotlarini Islom va musulmon jamiyatlarini oʻrganishni zamonaviy akademik yondashuvlar bilan birlashtiradi. Bu seminariya muhiti, akademik doiralar va kengroq jamiyat uchun tegishli boʻlgan tadqiqotlarni ishlab chiqarish imkoniyatini beradi. AMI tadqiqotlari oltita boʻlim boʻyicha yoʻnaltirilgan: islom huquqishunosligi, islom falsafasi va ilohiyotshunosligi, Qur’onshunoslik, hadis va tarix, tasavvuf va maʼnaviyat hamda qiyosiy dinshunoslik.

Nashrlari tahrir

2013-yilda tashkil etilgan AMI Press Al-Mahdi institutining nashriyoti sifatida xizmat qiladi. U islom diniga oid ilmiy asarlarni nashr etishga qaratilgan boʻlib, shiashunoslikka alohida urgʻu beradi. AMI Pressning maqsadi shia musulmonlarining turli tarixiy davrlardagi madaniy, ijtimoiy va intellektual tarixi haqida maʼlumot berishlikdir. Uning nashrlari al-Allama al-Hilliy kabi taniqli shia olimlari asarlarini tarjima qilishdan tortib, AMI tomonidan tashkil etilgan seminarlar va konferensiyalar toʻplamlarigacha boʻlgan hujjatlarni oʻzida qamrab oladi[6][11].

Aloqalari tahrir

AMI musulmon jamoalari uchun resurslar ishlab chiqarishga qaratilgan asosiy tadqiqot markazlari bilan bogʻlangan. Ushbu manbalar Gʻarbdagi musulmonlar duch keladigan zamonaviy muammolarni hal qilish va turli musulmon tafakkur maktablari oʻrtasidagi muloqotni rivojlantirishga qaratilgan[12]. AMI Xalqaro Jamoaviy Ijtihod Markazi (ICCI)[13], Islom Farmonlari va Taʼlimotlari Markazi (Dar al-iftāʾ va-l aqāʾid)[14] va Musulmon ichidagi tadqiqotlar markazi (CIMS) bilan hamkorlikni yoʻlga qoʻygan[15].

Shuningdek, AMI Birmingem universiteti bilan ham hamkorlik qiladi[16][10].

Manbalar tahrir

  1. ↑ 1,0 1,1 Scott-Baumann, Alison; Makadam, Mohamed (2010), The Training and Development of Muslim Faith Leaders: Current Practice and Future Possibilities (PDF), Communities and Local Government Publications, 45-bet, qaraldi: 2023-11-23
  2. ↑ „AL-MAHDI INSTITUTE - Charity 1191746“ (en-GB). register-of-charities.charitycommission.gov.uk. Qaraldi: 2023-yil 5-dekabr.
  3. ↑ „United Nations Civil Society Participation – General“. esango.un.org. Qaraldi: 2023-yil 23-noyabr.
  4. ↑ „Shaykh Arif“ (en). Shaykh Arif. Qaraldi: 2023-yil 5-dekabr.
  5. ↑ Van Den Bos, Matthijs (2015). "'Western seminary': On transnational Shiite higher education in Britain". Social Compass 62 (2): 241. doi:10.1177/0037768615571693. ISSN 0037-7686. https://citeseerx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=67fd0135485f2f070690dc4bd3588066d3459ce7. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Scharbrodt, Oliver (2020). "The Study of Shia Islam in British Academia: Some Preliminary Reflections". Al-Ameed Journal 9 (4): 78. https://www.iasj.net/iasj/download/fd4f416f0a296d85.  Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content
  7. ↑ „All change at Selly Oak“. churchtimes.co.uk. Qaraldi: 2023-yil 13-noyabr.
  8. ↑ „Hawza Programme“ (en-US). Al-Mahdi Institute. Qaraldi: 2023-yil 13-noyabr.
  9. ↑ „Al-Mahdi Institute“. ami.eu-west.catalog.canvaslms.com. Qaraldi: 2023-yil 13-noyabr.
  10. ↑ 10,0 10,1 Shah, Jawad (2019-11-11). "Assessing Muslim Higher Education and Training Institutions (METIs) and Islamic Studies Provision in Universities in Britain: An Analysis of Training Provision for Muslim Religious Leadership after 9/11". Religions 10 (11): 623. doi:10.3390/rel10110623. ISSN 2077-1444. 
  11. ↑ „AMI Press“ (en-US). Al-Mahdi Institute. Qaraldi: 2023-yil 23-noyabr.
  12. ↑ Scharbrodt, Oliver (2020). "The Study of Shia Islam in British Academia: Some Preliminary Reflections". Al-Ameed Journal 9 (4): 79. https://www.iasj.net/iasj/download/fd4f416f0a296d85. 
  13. ↑ „International Centre for Collective Ijtihad“ (en). International Centre for Collective Ijtihad. Qaraldi: 2023-yil 5-dekabr.
  14. ↑ „The Centre for Islamic Decrees & Doctrines“ (en). The Centre for Islamic Decrees & Doctrines. Qaraldi: 2023-yil 5-dekabr.
  15. ↑ „Home“ (en-US). CIMS: The Centre for Intra-Muslim Studies. Qaraldi: 2023-yil 13-noyabr.
  16. ↑ Scott-Baumann, Alison; Ebbiary, Alyaa; Ad Duha Mohammad, Shams; Dhorat, Safiyya; Begum, Shahanaz; Pandor, Hasan; Stolyar, Julia (2019-12-05). "Towards Contextualized Islamic Leadership: Paraguiding and the Universities and Muslim Seminaries Project (UMSEP)". Religions 10 (12): 662. doi:10.3390/rel10120662. ISSN 2077-1444.  
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Al-Mahdi_instituti&oldid=4182810" dan olindi