Alba Iulia
Bu maqolaga boshqa birorta sahifadan
ishorat yoʻq. (avgust 2024) |
Alba Iulia (nemischa: Karlsburg yoki Carlsburg, ilgari Weißenburg; veng.: Gyulafehérvár; lotincha: Apulum[2]) – Ruminiyaning gʻarbiy-markaziy qismida Alba okrugining markazi. Transilvaniya tarixiy hududi, Mureş daryosi boʻyida joylashgan boʻlib, shaharda 2011-yil 63,536 aholi istiqomat qilgan[3].
Alba Iulia Alba Iulia | |
|---|---|
| munitsipal shahar | |
 | |
 Bayroq  Gerb | |
| 46°4′35″N 23°34′22″E / 46.07639°N 23.57278°E | |
| Mamlakat | Ruminiya |
| Okrug | Alba okrugi |
| Hukumat | |
| • mayor | Gabriel Pleșa[1] |
| Maydon | 103.65 km2 (40.02 kv mi) |
| Aholisi (2011) |
63 536 kishi |
| Vaqt mintaqasi | UTC+2 |
|
| |
Qadimgi davrlarda bu joyda Rim lageri boʻlmish Apulum joylashgan. Ilk oʻrta asrlardan beri shahar Transilvaniya Rim-katolik yeparxiyasining qarorgohi boʻlib kelgan. 1542—1690-yillarda Transilvaniya knyazligining poytaxti boʻlgan[4]. Bir vaqtning oʻzida Vad sufrajistik yeparxiyasi Transilvaniyaning Sharqiy pravoslav metropolitanining markazi ham boʻlgan[5][6]. 1918-yil 1-dekabrda Alba Iuliada Transilvaniya bilan Ruminiya oʻrtasida ittifoq tuziladi va 1922-yilda Alba Iulia pravoslav soborida Ruminiya qiroli Ferdinand I va qirolicha Mariega toj kiydirishadi[4].
Alba Iulia ruminlar, vengerlar va Transilvaniya sakslari uchun tarixiy ahamiyatga ega. 2018-yil dekabr oyida Alba Iulia rasman Ruminiya Buyuk Ittifoqi poytaxti deb eʼlon qilingan[7].
Shahar toʻrtta: Bărăbanț (Borbánd), Miceşti (Ompolykisfalud), Oarda (Alsóváradja) va Pâclișa (Poklos) qishloqlarini boshqaradi.
Qardosh shaharlar
tahrirAlba Iulia bilan birodarlashgan shaharlar[8]:
Demografiyasi
tahrir| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1850 | 5 408 | — |
| 1880 | 7 338 | +35.7% |
| 1890 | 8 167 | +11.3% |
| 1900 | 11 507 | +40.9% |
| 1912 | 11 616 | +0.9% |
| 1930 | 12 282 | +5.7% |
| 1948 | 14 420 | +17.4% |
| 1956 | 14 776 | +2.5% |
| 1966 | 22 215 | +50.3% |
| 1977 | 41 199 | +85.5% |
| 1992 | 71 168 | +72.7% |
| 2002 | 66 369 | −6.7% |
| 2011 | 63 536 | −4.3% |
Panoramalar
tahrir
Galereya
tahrir-
Unirii muzeyi -
Horea, Cloșca & Crișanga atalgan obelisk -
"Birinchi" darvoza -
"Uchinchi" darvoza -
Unirii zalining Custozza bogʻidan koʻrinishi -
Avstriyalik gvardiyachilar tomonidan qalʼaning oʻqqa tutilishi -
Michael Jasur haykali
.jpg)
Manbalar
tahrir- ↑ „Results of the 2020 local elections“. Central Electoral Bureau. Qaraldi: 6-iyun 2021-yil.
- ↑ Encyclopædia Britannica |„Alba-Iulia“
- ↑ „Comunicat de presă privind rezultatele provizorii ale Recensământului Populaţiei şi Locuinţelor – 2011“. Alba County Regional Statistics Directorate (2-fevral 2012-yil). 2013-yil 18-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-fevral 2012-yil.
- ↑ 4,0 4,1 „Alba Iulia“. britannica.com. Encyclopædia Britannica. Qaraldi: 22-iyun 2022-yil.
- ↑ Maksym Mayorov.
- ↑ The Metropolitan Cathedral of Cluj (Wayback Machine saytida 2019-04-19 sanasida arxivlangan).
- ↑ Iaşi desemnat „Capitală istorică“, iar Alba Iulia „Capitală a Marii Uniri“
- ↑ „Orașe înfrățite cu Alba Iulia“ (rumincha). apulum.ro. Alba Iulia. Qaraldi: 18-oktabr 2022-yil.
Adabiyotlar
tahrir- Makkai, Laszlo (2001). „Oʻrta asrlarda Vengriya qirolligidagi Transilvaniya (896-1526)“, In: Bela Köpeczi, Transilvaniya tarixi I jild: 1606-yil boshidan, Columbia universiteti nashriyoti, Nyu-York, 2001, ISBN 0880334797
Havolalar
tahrir |
Vikiomborda Alba Iulia haqida turkum mavjud |
- Rasmiy sayti
- Alba Iulia fotogalereyasi (rumincha)
 |