Aqtau

Aqtov
	Gerb
Mamlakat	Qozogʻiston
Viloyat	Mangʻistov viloyati
Koordinatalari	43°39′N 51°09′E / 43.650°N 51.150°EKoordinatalari: 43°39′N 51°09′E / 43.650°N 51.150°E
Akim	Khamzin Zakir Ildusovich
Asos solingan	1961
Ilk eslatilishi	1961
Avvalgi nomlari	Aktauskiy, Aktau, Shevchenko, Gurev-20
Maydoni	165,642 km²
Rasmiy tili	qozoqcha
Aholisi	181,905 nafar (2013)
Milliy tarkibi	qozoqlar 70,07 % ; ruslar 20,57 % ; ozarbayjonlar 2,55 % ; ukrainlar 1,14 % ; tatarlar 0,83 % ; boshqalari 3,87 %
Vaqt mintaqasi	UTC+5
Telefon kodi	+7 7292
Pochta indeksi	130000
Avtomobil kodi	R, 12
Rasmiy sayti	http://www.aktau-business.com

Aqtov — (qozoqcha: Ақтау) Qozogʻistonning janubi-gʻarbida joylashgan shahar, Mangʻistov viloyatining markazi. Shaharda dengiz va havo porti mavjud. Aqtau shahri 1964-yildan 1991-yilgacha ukrain shoiri Taras Shevchenkoning hurmatiga Shevchenko deb atalgan.

GeografiyasiTahrirlash

Shahar Kaspiy dengizining sharq qirgʻogʻida joylashgan. Shaharning janubi-sharqida 40 km uzoqlikda Qaraqiya tekisligi bor. Hududi tekis va asosan korrozik va deflyatsik harakatlardan iborat. Sovet Ittifoqining tadqiqotlariga koʻra: Yevropa va Osiyoning chegarasi Mugʻaljardan boshlanib, Embi dayosi boʻylab Kaspiy dengizigacha. 1950-yillargacha Qozogʻiston hududi Yevropa chegarasi Yoyiq daryosining yoqasi bilan chegaradosh edi^[4]. 2010-yilning aprel may oylarida rus geografik jamoatining ekspeditsiyasi Yevropa chegarasini Mugʻaljar orqali, Kaspiy qirgʻogʻi tekisligidan oʻtishi kerak degan hulosaga keldilar. Yevropa chegarasi hozirgidan bir necha barovar janubgacha choʻziladi. Hozirgi kunda rus geografik jamoati olimlar hamjamiyatining fikri Xalqaro geografik ittifoqning tasdiqlashiga erisha olmadi. Demak, agar Xalqaro geografik jamoat rus geografik jamoatining hulosasini tasdiqlasa, Mangʻistov viloyatining bir qismi Yevropada joylashgan boʻladi.

TransportiTahrirlash

Aqtauda temir yoʻl vokzali yoʻq. Poezdlar Mangʻishlaq stansiyasiga kelib toʻxtaydi. Shahar va stansiya orasida № 101 avtobusi bilan taksilar qatnaydi, masofasi — 20 km. Aqtau porti Kaspiy dengizining sharqiy qismida joylashgan. Aqtau turli xalqaro yuklarni, neft va neft mahsulotlarini tashishga moslangan Qozogʻistondagi yagona port boʻlib hisoblanadi.

AholisiTahrirlash

Milliy tarkibi
Millat	Aholi soni 1.01.2012^[5]	Foiz %
Qozoqlar	126 377	70,07
Ruslar	37 102	20,57
Ozarbayjonlar	4 596	2,55
Ukrainlar	2 051	1,14
Lezginlar	1 753	0,97
Tatarlar	1 495	0,83
Armanlar	1 025	0,57
Oʻzbeklar	852	0,47
Koreyslar	680	0,38
Chechenlar	598	0,33
Gurjinlar	343	0,19
Qirgʻizlar	295	0,16
Olmonlar	288	0,16
Qoraqalpoqlar	277	0,15
Beloruslar	247	0,14
Udinlar	203	0,11
Osetinlar	183	0,10
boshqalar	1 995	1,11
Jami:	180 360	100,00

MadaniyatiTahrirlash

Aqtovda Abay nomidagi madaniyat uyi, N. Jantoʻrin nomidagi drama teatri, koʻplab kinoteatrlar, yungi klublar bor. Dengiz qirgʻogʻida turli oʻyingohlar, sport va madaniy komplekslar, hordiq chiqarish parklari mavjud.