Bibigul Toʻlegenova
Bibigul Toʻlegenova | |
|---|---|
_(cropped).jpg) | |
| Tavalludi |
qozoqcha: Бибігүл Төлегенова 16-dekabr 1929[1] |
| Janrlar | Opera |
| Kasbi | xonanda, opera xonandasi, aktrisa, musiqa o'qituvchisi |
| Fuqaroligi |
 SSSR,  Qozogʻiston |
Bibigul Axmetovna Toʻlegenova (1929-yil 16-dekabrda tugʻilgan, Semey shahri) — qozoq qoʻshiqchisi (lirik-koloratura soprano), SSSR xalq artisti (1967).
Biografiyasi
tahrirOʻrta juz nayman qabilasining Bura urugʻining Iragʻaqti boʻlimidan chiqqan.
1954-yili Qozoq konservatoriyasin (N.Samishinaning qoʻshiq sinfi boʻyicha) tugatgan. Qoʻshiq aytishni sanʼatkorlar davrasidan boshladi. B.To‘legenovaning qo‘shiqchilik isteʼdodini tan olgan, uning saʼat yoʻiga kirishiga va ilk dars bergan sovet yozuvchisi G. I. Serebryakova (oʻsha paytda Semeyda yashagan) boʻldi.
B.Toʻlegenova mehnat faoliyatin 1946-yili Semeyning go‘sht kombinatida ishchidan boshladi. Bir muddat qozoqning opera va balet teatrida ishladi.
1965-1971-yillarda qozoq filarmoniyasining qoʻshiqchi-solisti boʻldi.
1971-yildan Qozoqning opera va balet teatrida mehnat qiladi.
B.To‘legenova sanʼati respublika, ittifoq ichidagina emas, butun dunyo yuziga taniqli boʻldi. Gastrol safar bilan Hindiston, Jazoir, Misr, Suriya, Vetnam, Polsha, Chexoslovakiya, Kanada, Shvetsiya, Fransiya va Italiyada boʻlib, saʼnatin koʻrsatdi.
Qoʻshiqlar
tahrirB.To‘legenovaning betakror ijrochilik sanʼatining manbayi, avvalo, qozoqning xalq qo‘shiqlariga mosdir. Xonandaning repertuarinda qozoqning xalq qoʻshiqlari („Gavhar tosh“, „Yigirma besh“), Qozogʻiston kompozitorlarining asarlari (Hamidiyning „Bulbuli“, Brusilovskiyning „Qoʻsh qaldirgʻochi“, Toʻlebayevning „Eska olish“, Raxmadievning „Tarantellasi“, " Muhammadjanovning „Bahor valsi“, Tilendievning „Kel erkam, Olatovimga“), shuningdek P. P. Chaykovskiy va S. V. Raxmaninovning romanslari, N. A. Rimskiy-Korsakov operalaridan ariyalar va Gʻarbiy Yevropa kompozitorlari (Donizetti) asarlari., Grig, Shubert). B. To‘legenova o‘zining kontsert-spektakl sanʼatini yuksak mahoratga ko‘tarib, klassik darajaga olib chiqdi. Shu maʼnoda uni „Qozoq bulbuli“ deb atashgan. Bayseyitovaning ijro mahorati davom etmoqda. Tolegenova Jibek (Brusilovskiyning „QizJibek“ida), Gulbarshin (Rahmadiyevning „Alpamis“ida), Enlik (Jubanovning „Enlik-kebeg“ida), Gilda, Violetta (Verdining „Qiz shoyi“sida) o‘ynab, opera sanʼatiga katta hissa qo‘shgan. Rigoletto" va „Traviata“) va boshqalar. b. partiyalar oʻtkazdi.
Filmografiyasi
tahrir- 1954 — Doch stepey — Karashash
- 1955 — Bu Shugʻilda boʻlgan edi — Mayra
- 1957 — Bizning sevimli shifokor - qoʻshiqchi
- 1968 — Doʻppili farishta — epizod
- 2005 — Vokalli Parallellar — Epizod
- 2011 — Aldar koʻse — Aldara buvim
- 2011 — Bolaliq shagʻimning aspani — Sultona buvim
- 2016 — Doʻppili farishta-2 — qism
Mukofotlari
tahrirSSSR Davlat mukofotining (1970) va Qozogʻiston SSR Davlat mukofotining (1960) laureati.
1957, 1958-yillari Moskvada oʻtkazilgan qoʻshiq tanlovi laureati boʻlgan.
VӀӀ-ӀX — Qozog‘iston SSR Oliy Kengashining saylangan deputati.
Lenin ordeni va yana Mehnat Qizil Bayroq ordeni bilan, medallar bilan mukofotlangan.
Qozogʻiston Respublikasi Prezidentining shaxsiy oltin nishoni bilan taqdirlangan (1999).
SSSR va Qozogʻiston Respublikasi Davlat mukofotlarining, „Tarlan“ mustaqil mukofotining laureati (2001).
„Yil odami“ unvonini oldi (2001).
Qozogʻistonda Yulduzlar xiyobonida shaxsiy yulduzga ega (2002).
„Oʻroq va Bolgʻa“ medalining va Lening ordenining tashabbusi bilan qoʻshganda Sotsialistik Mehnat Qahramoni (1991).
Ostona va Sharqiy Qozogʻiston viloyatining faxriy fuqarosi.
Shaxsiy hayoti
tahrirSevimli oʻqiydigan adabiyoti — sheʼrdir.
Sevimli mashgʻuloti taniqli rassomlar va siyosatchilarning monografiyalarini yigʻish.
Qizlari — Guzel, Maryamgul; oʻgʻil — Toʻlegen. Nevaralari — Adil, Qayrat, Bagʻdad. Chevaralari — Damira, Eskandir.[2][3][4]
Adabiyotlar
tahrirHavolalar
tahrir- „Men bunga qoʻshilmayman, qoʻllab-quvvatlamayman“ (Wayback Machine saytida 2016-03-05 sanasida arxivlangan) 2016-yil 5-mart.
- Sizdan ketdim, Bibigul xola! (Wayback Machine saytida 2016-03-05 sanasida arxivlangan) 2016-yil 5-mart.
Manbalar
tahrir- ↑ // (unspecified title)
- ↑ Tarixi tұlgʻalar. Tanimdiq — kөpshіlіk basilim. Mektep jasindagʻi oqushilar men kөpshіlіkke arnalgʻan. Qұrastirushi: Togʻisbaev B. Sujikova A. — Almati. „Almatikіtap baspasi“, 2009 ISBN 978-601-01-0268-2
- ↑ Qazaq mәdenietі. Ensiklopediyaliq aniqtamaliq. Almati: „Aruna Ltd.“ JShS, 2005 ISBN 9965-26-095-8
- ↑ Qazaqstan Respublikasinda kіmnің kіm ekenі — 2011. 2 tomdiq aniqtamaliq. Almati, 2011. ISBN 978-601-278-473-2