Chust tumani

Oʻzbekistondagi tuman

Chust tumani — Namangan viloyatidagi tuman. 1926-yil 29-sentabrda tashkil etilgan. Sharqdan Toʻraqoʻrgʻon, shimoli-sharqdan Kosonsoy, janub va gʻarbdan Pop, janubi-sharqdan Mingbuloq tumanlari, shimoldan Qirgʻiziston Respublikasi bilan chegaradosh. Maydoni 0,92 ming km². Aholisi 198,9 ming kishi (2004). Tumanda 1 shahar (Chust), 11 qishloq fuqarolari yigʻini (Axcha, Boymoq, Varziq, Karkidon, Karnon, Olmos, Ogʻasaroy, Shoyon, Shoʻrkent, Gʻova, Hisorak) bor. Markazi — Chust shahri.

Chust tumani
Чустский район
tuman
Tarkibida Namangan viloyati
Maʼmuriy markazi Chust
Rasmiy tillar Oʻzbek
Vaqt mintaqasi UTC+5
Xaritada
Chust tumani xaritada
Koordinatalari: 41°0′0″N 71°14′0″E / 41.00000°N 71.23333°E / 41.00000; 71.23333 G O

Tabiati tahrir

Tuman hududi Chatqol togʻlarining etaklaridagi pastbaland tekisliklarda joylashgan. Koʻp qismi adir. Balandligi 1000-1200 m. Togʻlardan oqib tushadigan soylar (Gʻovasoy, Olmossoy, Shataksoy, Rezaksoy, Karkidonsoy va boshqalar) jarliklar hosil qilgan. Janubiy qismi Sirdaryoga tutash boʻlib, tekislikdan iborat. 1947-yilda ishga tushirilgan Chust kanali Kosonsoy suv ombori suvini 58 km masofaga — Olmos qishlogʻigacha olib boradi. 1973-yilda suv taqsimlaydigan Gʻovasoy gidrouzeli qurildi. Koʻksaraksoy suv ombori va Chust nasos styasi bor. Iqlimi kontinental. Yillik oʻrtacha temperatura 1G. Yanvarning oʻrtacha temperaturasi —1,3°, eng past temperatura —26°. Iyulning oʻrtacha temperaturasi 25,8°, eng yuqori temperatura 40°. Yiliga 305mm yogʻin tushadi. Vegetatsiya davri 190 kun. Tuproqlari tekisliklarda boʻz tuproq, adirlar qum, tosh, lyoss, mergel bilan qoplangan. Yovvoyi oʻsimliklardan shuvoq, yantoq, doʻlana, qizilmiya, oqmiya, yovvoyi piyoz, lola va boshqa oʻsadi. Yovvoyi hayvonlardan boʻri, tulki, quyon, sutur, qobon uchraydi.

Aholisi tahrir

Aholisi, asosan, oʻzbeklar, shuningdek, tojik, rus, tatar va boshqa millat vakillari ham yashaydi. Aholining oʻrtacha zichligi 1&km² ga 216,2 kishi. Qishloq aholisi 135,1 ming kishi, shahar aholisi 63,8 ming kishi.

Xoʻjaligi. tahrir

Tumanda „Chustmash“, „Paxta tolasi“, „Barion“ aksiyadorlik jamiyatlari, milliy pichoqlar yasash, „Suvmash“ korxonalari, qishloq xoʻjaligi mashinalari uchun ehtiyot qismlar ishlab chiqarish, asfalt zavodlari (Olmos qishlogʻi), badiiy buyumlar, qandolat, tikuvchilik, atlas korxonalari, non, sut zavodlari, savdo korxonalari bor. Chust pichoqlari jahon koʻrgazmalarida ishtirok etgan. Chust doʻppilari 1968-yilda NyuDexli, 1969-yilda Monreal, 1970-yilda Tokio va Poznan shaharlaridagi jahon koʻrgazmalarida yuqori baholandi.

Tuman qishloq xoʻjaligi, asosan, paxtachilikka ixtisoslashgan. Chorvachilik, bogʻdorchilik, tokchilik ham rivojlangan. Tumanda 16 shirkat, 945 fermer, 68 dehqon xoʻjaligi bor. Ekin maydonlarining 9,7 ming gektariga paxta, 12,3 ming ga yerga galla, 55 ga yerga kartoshka, 128 ga yerga sabzavot, 28 ga yerga poliz ekinlari ekiladi. 4,3 ming ga mevazor, 1,5 ming ga tokzor, 798 ga tutzor, 13 ga mevali koʻchatzor bilan band. Chust tumani jamoa va shaxsiy xoʻjaliklarida 43,4 ming qoramol (shu jumladan, 20^5 ming sigir), 89,9 ming qoʻy va echki, shuningdek, parranda ham boqiladi (2003).

Ta'lim tahrir

Tumanda 69 umumiy taʼlim maktabi, 2 iqtidorli bolalar internati, 2 gimnaziya internat, sanatoriy internat maktablari, sanʼat, musiqa maktablari, 6 kasb-hunar kolleji faoliyat koʻrsatadi. 47 kutubxona (306 ming nusxa kitob), 14 klub muassasasi, 2 muzey, sanʼat saroyi, 6 madaniyat va istirohat bogʻi bor. 3 bolalar va yoshlar sport maktabi, 6 stadion, 2 suv havzasi, 40 sport zali, 36 otish tiri, 4 tennis korti, 11 futbol maydoni bor. 38 kasalxona (1096 oʻrin), tugʻruqxona, poliklinika, dorixona, qishloq vrachlik punkti, 3 feldsher akusherlik punkti, 3 qishloq davolash ambulatoriyasi va boshqa tibbiy muassasalarda 408 vrach va 2031 oʻrta tibbiy xodim ishlaydi. Sanatoriy, dam olish uylari ishlab turibdi. Tuman hududi orqali Fargʻona halqa avtomobil yoʻli oʻtadi. Chustdan Namanganga avtobus qatnaydi. 1960-yildan „Chust haqiqati“ tuman gazetasi chiqadi (adadi 6,5 ming).[1]

Chust Istirohat Bog'i tahrir

Chust istirohat bog'i (Mavlono Lutfulloh nomli madaniyat va istirohat bog‘i) shahar markaziga yaqin joylashgan bo'lib, Mavlono Lutfulloh sharafiga nomlangan. U yerda turli ko'ngilochar mashg'ulotlar bilan shug'ullanish, xordiq chiqarish va oilaviy vaqt kechirish mumkin.

Ko'ngilochar bog'lar barcha yoshdagi tashrif buyuruvchilar uchun o'yin-kulgi va zavqlanishni ta'minlash uchun ko'plab attraksionlar va tadbirlarni taklif etadi. O'yin parklarida qilishingiz mumkin bo'lgan ba'zi umumiy narsalar:

Jonli shoular va oʻyin-kulgilar: Koʻngilochar bogʻlarda koʻpincha tomoshabinlar, musiqachilar, raqqosalar va mashhur franchayzalar qahramonlari ishtirokida jonli shoular, chiqishlar va paradlar oʻtkaziladi.

Oziq-ovqat va ovqatlanish: Siz turli xil taomlardan bahramand bo'lishingiz mumkin, masalan, paxta qand kabi an'anaviy istirohat bog'i gazaklaridan tortib, yanada muhimroq taomlar va mavzuli ovqatlanish tajribalarigacha.

Xarid qilish: Aksariyat istirohat bog'larida esdalik sovg'alari do'konlari mavjud bo'lib, ularda siz bog'ga yoki maxsus sayohatlarga tegishli tovarlarni, shuningdek, boshqa chakana savdo nuqtalarini xarid qilishingiz mumkin.

Bolalar uchun o'yin maydonchalari: Yosh bolalari bo'lgan oilalar yoshiga mos keladigan sayohatlar va mashg'ulotlar bilan maxsus mo'ljallangan joylardan bahramand bo'lishlari mumkin.

Virtual haqiqat va kengaytirilgan haqiqat tajribalari: Ba'zi parklar an'anaviy sayohat tajribasini yaxshilaydigan virtual haqiqat (VR) yoki kengaytirilgan haqiqat (AR) attraksionlarini taklif qiladi.

Hayvonlar ko'rgazmalari: Ba'zi bog'larda hayvonlarning ko'rgazmalari mavjud bo'lib, ularda turli hayvonlarni yaqindan ko'rishingiz mumkin.

Dam olish va manzarali joylar: istirohat bog'laridagi barcha tadbirlar hayajonli bo'lishi shart emas. Bundan tashqari, dam olish, go'zal manzaralarni tomosha qilish yoki piknik qilish uchun tinch joylarni topishingiz mumkin.

Ta'lim tajribasi: Ba'zi bog'lar tashrif buyuruvchilarga fan, tarix yoki tabiatni muhofaza qilish haqida o'rgatadigan o'quv ko'rgazmalari yoki tajribalarini taklif qiladi.

Tug'ilgan kun partiyalari va tadbirlari: Ko'plab istirohat bog'larida tug'ilgan kunlar va maxsus tadbirlar o'tkaziladi, bu ularni maxsus kunlarni nishonlash uchun ajoyib joylarga aylantiradi.

Mavsumiy tadbirlar: Yil vaqtiga qarab siz bayram mavzusidagi bayramlar yoki yozgi festivallar kabi maxsus mavsumiy tadbirlarni topishingiz mumkin.

Manbalar tahrir

  1. "Chust tumani" OʻzME. Ch-harfi[sayt ishlamaydi] Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil