Janubiy Turkiston harakati
Janubiy Turkiston harakati – Afgʻonistonning Janubiy Turkiston hududida yashovchi turkiy qabilalarning mustaqillik uchun kurashayotgan jangari guruhidir. Ushbu guruh, shuningdek, Turkiston Ozodlik Yoʻlbarslari[1][2] yoki Javzjon Boʻrilari[3] nomi bilan ham tanilgan boʻlib, Afgʻoniston Milliy Islomiy Harakatining rahbari, general Abdul Rashid Doʻstumning oʻgʻli Yor Muhammad Doʻstumga sodiq sifatida bilinadi[4][5]. 2022-yil 29-iyun kuni jangarilar guruhi harakatning tashkil etilganini eʼlon qilib, internetda bir daqiqalik video tarqatdi[6]. Videoda guruh qoʻmondoni Tolibonga qarshi kurashishini va turk xalqlarining huquqlarini himoya qilishini tushuntiradi. Guruh uygʻurlar, tojiklar, o'zbeklar va turkiy xalqlardan tashkil topgan.
| Janubiy Turkiston harakati | |
|---|---|
 | |
| Mafkurasi | Separatizm |
2022-yil 8-fevralda Janubiy Turkiston harakati oʻz faoliyatini Shebergʻonning Qorakent mahallasidagi Tolibon nazorat punktiga hujum qilish bilan boshladi[7][8]. Hujumda toʻrt Tolibon aʼzosi oʻldirildi va ikki kishi yaralandi. Toʻqnashuv tugagandan soʻng, hujumchilar nazorat punkti devoriga „Turkiston Ozodlik Yoʻlbarslari yashasin“ deb yozib, hududdan qochib ketishdi[9]. Janubiy Turkiston harakati Afgʻonistonning Juzjon va Faryob viloyatlarida faol harakar qiladi. Baʼzi ekspertlar guruhning Turkiya razvedka agentliklari bilan bogʻliq boʻlishi mumkinligini taxmin qiladi[10][11].
Eʼlon qilingan maqsadlariga qaramay, Janubiy Turkiston harakati Tolibon hukumatiga qarshi yirik hujumlar uyushtirish yoki keng koʻlamli operatsiyalar oʻtkazish qobiliyatini koʻrsatmagan. Guruhning mahalliy aholi orasida qancha qoʻllab-quvvatlangani yoki mustaqillikka erishish uchun uning uzoq muddatli istiqbollari qanday ekanligi nomaʼlum.
Manbalar
tahrir- ↑ „What Happened to the Northern Alliance in Afghanistan?“.
- ↑ „Australian Government Department of Home Affairs Common Claims Afghanistan Country of Origin Information Services Section (COISS) Effective from 10 June 2022“.
- ↑ Ahmadi, Ali Shah „NRF in Panjshir Claims Irreparable Damage on the Taliban, But The Taliban Rejects Ground Realities“ (en-US). Hasht-e Subh Daily (2022-yil 8-may). Qaraldi: 2022-yil 27-dekabr.
- ↑ „Infographic: Anti-Taliban Groups in Afghanistan“ (en-US). Islamic World News. Qaraldi: 2022-yil 27-dekabr.
- ↑ „Infographic: Anti-Taliban Groups in Afghanistan“. makhaterltakfir.com. Qaraldi: 2022-yil 27-dekabr.
- ↑ Garofalo, Daniele „Resistance movements in Afghanistan are unanimous in overthrowing the Taliban and creating a democratic State“ (en). danielegarofalo.substack.com. Qaraldi: 2022-yil 27-dekabr.
- ↑ Research, Security Risks „Mapping Afghan Resistance Movement“ (en). Security Risks Asia (2022-yil 20-may). Qaraldi: 2022-yil 27-dekabr.
- ↑ „(Video) “Dzhabhat Turkestan Janubi” (South Turkestan [Turkistan Front) Forms In Opposition of Taliban (IEA) in Balkh Mazar-i-Sharif Province, Afghanistan - 30 June 2022“] (en-US). TRAC. Qaraldi: 2022-yil 27-dekabr.
- ↑ „Institute for the Study of War“ (en). Institute for the Study of War. 2022-yil 25-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 27-dekabr.
- ↑ „Emergence of two anti-Taliban groups in Afghanistan“ (en-US). Islamic World News. Qaraldi: 2022-yil 27-dekabr.
- ↑ „TRACKING DISORDER DURING TALIBAN RULE IN AFGHANISTAN“. 2022-yil 7-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 2-sentyabr.