Vikipediya

Naturopatiya

Naturopatiya (inglizcha: naturopathy - tabiiy vositalar bilan davolash) - bu muqobil tibbiyotning bir turi bo'lib, u vitalizmga, tirik organizmlardagi barcha jarayonlar ilmiy jihatdan tushuntirilmaydi va maxsus tabiiy energiya, "hayot kuchi" tomonidan boshqarilmaydigan[1] nazariyaga asoslanadi. Asosan tabiiy vositalarni nazarda tutuvchi kasalliklarni davolash va oldini olish tizimi [2].

Sebastyan Kneipp - suv muolajalari bilan davolangan naturopatiya vakili

Naturopatiya tibbiyotda samarasiz va zararli sifatida qaraladi[3][4][5].Naturopatiya usullari tibbiyot fanlari tomonidan qo'llab-quvvatlanmaydi. Naturopatiyada qo'llaniladigan usullar va moddalar har doim ham u tomonidan qo'llaniladigan davolash usullaridan xavfsizroq yoki samaraliroq emasligi ilmiy jihatdan aniqlangan. AQSHdagi Milliy muqobil tibbiyot markazi[en] tomonidan oʻtkazilgan koʻrib chiqish shuni koʻrsatdiki, bir qator muqobil tibbiyot usullari (quyidagi roʻyxatga qarang) va koʻplab oziqaviy qoʻshimchalar umuman shifobaxsh taʼsirga ega emas[6].

Naturopatiya yo'nalishlari va usullari tahrir

 
19-asrda Kneippga ko'ra salomatlik
 
Zamonaviy Kneipp davolovchi qurilma

Naturopatiya tananing ichki jarayonlarini boshqaradigan maxsus hayotiy energiya yoki kuch orqali o'zini davolay olishiga ishonishga asoslanadi[7]. Naturopatiyalar stressni kamaytirish, diyetani va turmush tarzini o'zgartirish orqali kasallikning oldini olishga intiladi, ko'pincha dalillarga asoslangan tibbiyotni rad etadi.Naturopatiyalar jarrohlik va an'anaviy dori vositalaridan foydalanishga qarshi[8][9]. Davolash va diagnostika muqobil davolash usullari va "tabiiy" usullarga asoslangan bo'lib, ular naturopatlarning da'vo qilishicha, tananing tabiiy shifo qobiliyatini oshiradi[10][11].

  • Aromaterapiya - aromatik moddalar yordamida davolash.
  • Aerofitoterapiya - dorivor o'simliklarning efir moylari bilan davolash.
  • Apiterapiya - asalarichilik mahsulotlari bilan davolash.
  • Aeroionoterapiya - manfiy zaryadlangan ionlar bilan davolash.
  • Haloterapiya - natriy xloridning yuqori darajada tarqalgan aerozolli sun'iy mikroiqlim kamerasida davolash.
  • Geliyoterapiya - quyosh nurlari yordamida davolash.
  • Gomeopatiya - bu juda suyultirilgan vositalardan foydalanishni o'z ichiga olgan muqobil tibbiyotning bir turi.
  • Gidroterapiya - suvni tashqi qo'llash bilan davolash.
  • Hirudoterapiya - bu suluklar yordamida davolash.
  • Dendroterapiya - "daraxtlar bilan muloqot" orqali davolash.
  • Litoterapiya - toshlar va minerallar bilan davolash.
  • Musiqa terapiyasi - bu musiqa terapiyasi.
  • Talassoterapiya - dengiz o'tlari, tuzlar, loy bilan davolash.
  • Terapevtik ochlik - oziq-ovqatdan, ba'zan esa suvdan ixtiyoriy ravishda voz kechish.
  • Fitoterapiya o'simlik dorisidir.
  • Floroterapiya - gullar bilan davolash.
  • Fungoterapiya - qo'ziqorin bilan davolash.
  • Enoterapiya - sharob bilan davolash.
  • Akupunktur - bu tanaga yupqa ignalar kiritish orqali davolash[12].

Naturopatiyaga murojaat qilganda, konsultatsiya bemor bilan uzoq suhbatdan boshlanadi, uning turmush tarzi, kasallik tarixi, hissiy ohangi va jismoniy xususiyatlari, shuningdek, fizik tekshiruv[11].

Ko'pgina naturopatlar birlamchi tibbiy yordam vakillari sifatida ishlaydi va ba'zilari dori-darmonlarni buyurishi, kichik operatsiyalarni bajarishi va parhez va turmush tarzi bo'yicha maslahatlar kabi tibbiy yondashuvlarni o'zlarining naturopatik amaliyoti bilan birlashtirishi mumkin[11][13]. An'anaviy naturopatiyalar faqat turmush tarzini o'zgartirish bilan shug'ullanadi.

Ayrim mamlakatlarda tabiiy dori vositalaridan foydalanish tahrir

AQSH, Germaniya va Angliyada hamma mamlakatlar uchun umumiy va oʻziga xos usullar qoʻllaniladi.

  • AQShda beshta akkreditatsiyadan o'tgan naturopatik maktablar mavjud - Chikago, Illinoys shtatidagi Sog'liqni saqlash fanlari universiteti; Bridgeport universiteti, Konnektikut; Feniks, Arizona shtatidagi Janubi-g'arbiy Naturopatik Tibbiyot kolleji; Portlenddagi Milliy Naturopatik Tibbiyot kolleji, Oregon shtati; Sietldagi Bastir universiteti, Vashington - va 1000 dan ortiq naturopatik shifokorlar. Qo'shma Shtatlardagi naturopatiyaning taniqli vakillari Joel Uolach, Piter D'Adamo, Pol Bragg, Gerbert M. Sheltondir. Qo'shma Shtatlarda turli xil usullar keng tarqalgan bo'lib, ularni uch guruhga birlashtirish mumkin.[manba kerak] :
  • Igna bilan davolash , Ayurveda, xitoy an'anaviy tibbiyoti, gomeopatiya, amerikalik hind tibbiyoti;
  • parhez va o'simlik vositalari (oziq-ovqat qo'shimchalari, shifobaxsh ro'za, o'simlik dori, makrobiyotikalar, vegetarianizm);.

Rossiyada naturopatiyaning an'anaviy usullari qo'llaniladi: gomeopatiya, turpentinli vannalar, akupunktur, hirudoterapiya va boshqalar. Taniqli naturopat - A. S. Zalmanov, G. S. Shatalova. Tabiiy tibbiyot jamiyati tuzildi[manba kerak][14] boshchiligidagi professor V. LEKIN. Kurashvili.

Tarix tahrir

 
Arab o'simlik dori

Naturopatiya atamasi 20-asrning boshlarida mos ravishda Nyu-York va Aydaxoda naturopatik tibbiyot maktablarini asos solgan Benedikt Lust va Foster tomonidan kiritilgan. Boshqa manbaga ko'ra - Jon Shel 1895-yilda atamasini kiritgan. Naturopatiya asoschilaridan biri Sebastyan Kneipp (Germaniya) edi[15].

Shuningdek tahrir

  • Ortomolekulyar tibbiyot

Manba tahrir

  1. ↑ Sarris, J., and Wardle, J.. Clinical naturopathy: an evidence-based guide to practice. Chatswood, NSW: Elsevier Australia, 2010. ISBN 0729539261. 
  2. ↑ БРЭ 2017.
  3. ↑ Atwood KC (December 2003). «Naturopathy: a critical appraisal». MedGenMed. 5 (4): 39. PMID 14745386. Archived from the original on March 2, 2013. Retrieved September 4, 2013.
  4. ↑ «Family Physicians versus Naturopaths». aafp.org. American Academy of Family Physicians. Archived from the original on June 16, 2015. Retrieved July 20, 2015
  5. ↑ Gorski DH (October 2014). «Integrative oncology: really the best of both worlds?». Nature Reviews. Cancer. 14 (10): 692—700. doi:10.1038/nrc3822. PMID 25230880. S2CID 33539406
  6. ↑ „США впустую потратили 2,5 миллиарда долларов на нетрадиционную медицину“. 2012-yil 27-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 26-noyabr.
  7. ↑ Atwood, Kimball C., IV (2003).http://www.medscape.com/viewarticle/465994.Medscape General Medicine.
  8. ↑ Russell, Jill; Rovere, Amy, eds. (2009). American Cancer Society Complete Guide to Complementary and Alternative Cancer Therapies (Second ed.). Atlanta: American Cancer Society.
  9. ↑ Sarris, Jerome; Wardle, Jon (2010). https://books.google.com/books?id=lpEAJ9vjPyUC&pg=PT32. Sydney: Churchill Livingstone / Elsevier Health Sciences.
  10. ↑ Carroll, Robert T. (March 7, 2015).http://skepdic.com/natpathy.html. The Skeptic’s Dictionary. Retrieved March 21, 2015.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Boughton, Barbara; Frey, Rebecca J. (2005). http://www.encyclopedia.com/topic/Naturopathic_Medicine.aspx. Gale Encyclopedia of Alternative Medicine/
  12. ↑ Boon, Heather S.; Cherkin, Daniel C.; Erro, Janet; Sherman, Karen J.; et al. (2004). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC529271. BMC Complementary and Alternative Medicine.
  13. ↑ Pizzorno, Joseph E. (1999). https://books.google.com/books?id=cwYnA1qunUwC&pg=PA57. In Clark, Carolyn C.; Gordon, Rena J. (eds.). Encyclopedia of Complementary Health Practice. Springer Publishing.
  14. ↑ Общество натуральной медицины (сайт закрыт)
  15. ↑ Baer, Hans A. (September 2001)."The sociopolitical status of U.S. naturopathy at the dawn of the 21st-century". Medical Anthropology Quarterly.

Adabiyotlar tahrir

  • НАТУРОПА́ТИЯ // Большая российская энциклопедия [Электронный ресурс]. — 2017.
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Naturopatiya&oldid=4212660" dan olindi