Patrick Wayne Swayze (1952-yil 18-avgust — 2009-yil 14-sentyabr) — amerikalik aktyor, raqqos va qoʻshiqchi boʻlib, oʻziga xos bosh rollarni, ayniqsa romantik, qattiq va komedik personajlari tanilgan. U shuningdek, oʻzining ommaviy axborot vositalari tashqi koʻrinishi bilan mashhur boʻlgan. „People“ jurnali 1991-yilda Swayzeni „Eng kelishgan erkak“ deb tan olgan.

Patrick Swayze
Tavalludi
Patrick Wayne Swayze

18-avgust 1952-yil
Houston, Texas, AQSh.
Vafoti 14-sentyabr 2009-yil(2009-09-14)
(57 yoshda)
Los Angeles, California, AQSh
Fuqaroligi AQSh
Kasbi
  • Aktyor
  • qo'shiqchi
  • raqqos
  • xoreograf
Faoliyat yillari 1979—2009-yillar
Otasi Jesse Wayne Swayze
Onasi Patsy Swayze

Swayze „Oltin globus“ mukofotini „Comedy or Musical“ filmidagi eng yaxshi bosh rol ijrosi uchun oladi. Bu uning „Dirty Dancing“ (1987), „thriller film Ghost“ (1990) va „To Wong Foo“, „Thanks for Everything“, „Julie Newmar“ (1995) filmlaridagi rollari uchun ham edi. Shuningdek, u Road House (1989) va Point Break (1991) kabi mashhur jangovar filmlarda rol oʻynagan. U 1997-yilda Gollivud shon-shuhrat xiyobonidagi yulduz bilan taqdirlangan.

Swayze mashhur „Sheʼs Like the Wind“ („U shamolga oʻxshaydi“) qoʻshigʻini yozgan va bu qoʻshigʻi uchun vafotidan keyin 2012-yilda Rolex Dance mukofoti bilan taqdirlangan. 2009-yilda Swayze 57 yoshida oshqozon osti bezi saratonidan vafot etdi.

Faoliyati tahrir

1980-yillar tahrir

 
Swayze Akademiya mukofotlari marosimida

Patrick Swayzening birinchi professional chiqishi Disney teatr guruhining "Disney on Parade" deb nomlangan shousida boʻlgan. Keyin u Brodveyda uzoq vaqtdan beri ishlab chiqarilgan Grease filmida Denni Zuko rolini oʻynaydi[1]. 1979-yilda u AQShning Skeyttaun shahrida „Ace“ filmida asosiy debyut rolini oʻynaydi. U 1981-yilda „Qonli aka-uka“ M*A*S*Hning oʻtkir epizodini oʻynayotganida unda yengil tipdagi saraton aniqlanadi. Oʻsha yili u Barbara Eden bilan "Qoʻzgʻolonchilarning qaytishi" telefilmida paydo boʻldi va keyin 1983-yilda qisqa muddatli "Renegades" teleserialida Bandit ismli toʻda rahbari rolini oʻynaydi.

Sueyzi 1983-yilda "Outsiderlar" filmida C. Tomas Xouell va Rob Louning katta akasi sifatida paydo boʻlganidan soʻng kino sanoatiga yaxshi tanish boʻladi. Oʻsha yili Swayze Gen Xekman bilan Vetnam qutqarish filmida Amerika Qoʻshma Shtatlari dengiz piyodalari korpusi murabbiyi rolini oʻynaydi. Keyingi yili Sueyzi, Xouell va Xouellning doʻsti va hamkasbi The Outsiders aktyori Darren Dalton Jennifer Grey bilan birga Red Dawn filmida birga rol oʻynaydilar. Swayzening birinchi katta dramatik muvaffaqiyati roli 1985-yilda Amerika fuqarolar urushi davridagi „Shimol va Janubiy“ televizion miniserialida boʻlgan.

Swayze oʻzining hamkasbi Jennifer Grey bilan birga kurort raqs boʻyicha oʻqituvchi Jonni Kasl rolini oʻynagan. Hikoya Swayzega Greyni raqsga tushishi va romantikasi, shuningdek, professional raqs mashgʻulotlarini namoyish etish imkonini berdi. Aktyorlik va raqsga qoʻshimcha ravishda, Swayze „Jozibali raqslar“ uchun saundtrekdagi „U shamolga oʻxshaydi“ qoʻshiqlaridan birini birgalikda yaratadi va kuylaydi. Qoʻshiq oʻshandan beri boshqa sanʼatkorlar tomonidan yoritilgan Top 10 talik qoʻshiqqa aylanadi. Swayze dastlab Steysi Videlits bilan birgalikda 1984-yilda Grandview, AQSh filmi uchun qoʻshiq yozgan. Kirli raqslarning yaratilishi haqidagi hikoyasi avvaliga kutilmagan xitga aylandi, keyin esa ulkan xalqaro muvaffaqiyatga erishadi. Bu video bir million nusxada sotilgan birinchi film boʻlib, 2009-yil holatiga koʻra u butun dunyo boʻylab 214 million dollardan ortiq daromad olgan. Film shuningdek, teleseriallardan tortib to kompyuter oʻyinlarigacha boʻlgan bir nechta muqobil yoki lotin versiyalarni yaratiladi. Bu roli uchun u "Oltin globus" mukofotiga sazovor boʻladi.

1990-yillar tahrir

Sueyzi 1990-yilda Demi Mur, Vupi Goldberg va Toni Goldvinga qarshi „Arvoh“ ishqiy triller filmida Sem Bugʻdoy rolini oʻynadi[2]. "Arvoh" filmi yilning eng yuqori daromad keltirgan filmi boʻldi[3] va tanqidchilarning ijobiy baholariga sazovor boʻldi; film eng yaxshi film uchun Akademiya mukofotiga nomzod boʻladi va Swayze oʻzining aktyorligi uchun yana bir Oltin globus nominatsiyasini oladi. U va Mur kulolchilik gʻildiragidan foydalanadigan sahna ajoyib aylandi[4][5]. Keyingi yili u Youngblood aktyori Kianu Rivz bilan birga yana bir yirik xit — Point Break filmida rol oʻynadi va 1991-yilda People jurnali uni „Eng kelishgan erkak“ deb eʼlon qilinadi.

Kino sanoatiga qoʻshgan hissasi uchun Swayze 1997-yilda Gollivud shon-shuhrat xiyobonida yulduz bilan taqdirlandi[6]. Sueyzi 1997-yilning may oyida Kaliforniyaning Ione shahri yaqinida HBO telekanalining „Qotildan maktublar“ filmini suratga olish chogʻida otdan yiqilib, daraxtga urilganda jarohatlanadi[7]. Uning ikkala oyogʻi singan, yelkasining toʻrtta payi uzilib ketgani uchun filmni suratga olish ikki oyga toʻxtatildi. Film 1998-yilda efirga uzatilgan.

1995-yilda Swayze „Vong Fuga hamma narsa uchun rahmat“ filmida Juli Nyumar paydo boʻldi, u Uesli Snayps va Jon Leguizamo bilan birga mamlakat boʻylab sayohat paytida mashinasi buzilib, ularni kichik shaharchada qolib ketgan drag-queenlar triosi sifatida oʻynadi[8].

2000-yillar tahrir

 
Swayze va Paula Abdul 1990-yilgi Grammy mukofotlarida

2001-yilda u Donni Darkoda paydo boʻldi, u yerda mashhur motivatsion maʼruzachi rolini oʻynaydi. Film keyinchalik oʻz izdoshlariga ega boʻldi[9]. Shundan soʻng, u Billi Bob Tornton va Sharliz Teron bilan birgalikda "Renoda uygʻonish" filmida rol oʻynadi. 2004-yilda u „ Qirol Sulaymon konlarida“ Allan Quatermain rolini oʻynadi va „Jozibali raqslar“ prekvelida "Dirty Dancing: Havana Nights" nomli raqs oʻqituvchisi rolini oʻynaydi.

2003-yilda Swayze oʻzining haqiqiy turmush oʻrtogʻi Liza Niemi va isteʼdodli aktyorlar bilan birgalikda "Oxirgi raqs" nomli fantastik raqs filmida ham prodyuserlik qildi, ham roʻl oʻynaydi.

2006-yil 27-iyulda Swayze Londonning „West End“ filmida Natan Detroyt rolida „Guys and Dolls“ musiqiy filmida Nil Jerzak bilan birga[10][11][12] rol ijro qiladi.

Uning Brodvey sahnasida oldingi chiqishlari 1975-yilda Goodtime Charley[13] va Chikagodagi spektakllarni oʻz ichiga olgan edi[14].

Oʻzining soʻnggi rolida Swayze FBI agenti Charlz Barker rolini ijro etadi. FBI dramasida The Beast[15] rolini oʻynaydi[16]. Swayze uchuvchi epizodida suratga tushganidan soʻng koʻp oʻtmay unga oshqozon osti bezi saratoni tashxisi qoʻyiladi, ammo davolanish paytida shou ustida ishlashni davom ettiradi. The Beast premyerasi 2009-yil 15-yanvarda boʻlib oʻtadi va bir mavsum davom etadi. Bu haqda sharhlovchi Alan Sepinwall shunday deb yozgan edi: „Siz Swayzeni The Beast filmida tomosha qilganingizda, bu uning faoliyatidagi eng yaxshi spektakl ekanligini tushunasiz. U kabi rolni oʻynash va uni oʻzi kabi oʻynash imkoniyati, Uning saratonga qarshi kurashish qobiliyatini kuchaytirishi mumkin“[17].

 
Swayze va uning rafiqasi Liza Niemi 1990-yilgi Grammy mukofotlarida
 
Patrik Sueyzi uchun yodgorlik toshi 2009-yil noyabr oyida

Filmlari tahrir

Yil Nomi Rollari qoʻshimcha
1979 Skatetown, U.S.A. Ace Johnson debyut filmi
1983 The Outsiders Darrel „Darry“ Curtis
Uncommon Valor Kevin Scott
1984 Grandview, U.S.A. Ernie „Slam“ Webster
Red Dawn Jed Eckert
1986 Youngblood Derek Sutton
1987 Dirty Dancing Johnny Castle
Steel Dawn Nomad
1988 Tiger Warsaw Chuck „Tiger“ Warsaw
1989 Road House James Dalton
Next of Kin Truman Gates
1990 Ghost Sam Wheat
1991 Point Break Bodhi
1992 The Player Himself
City of Joy Max Lowe
1993 Father Hood Jack Charles
1995 Tall Tale Pecos Bill
To Wong Foo, Thanks for Everything! Julie Newmar Vida Boheme
Three Wishes Jack McCloud
1998 Black Dog Jack Crews
Letters from a Killer Race Darnell
2000 Forever Lulu Ben Clifton
2001 Green Dragon Gunner Sergeant Jim Lance
Donnie Darko Jim Cunningham
2002 Waking Up in Reno Roy Kirkendall
2003 One Last Dance Travis MacPhearson Prodyuser
11:14 Frank
2004 Dirty Dancing: Havana Nights Dance Class Instructor
George and the Dragon Garth
2005 Keeping Mum Lance
2006 The Fox and the Hound 2 Cash musiqa
2007 Christmas in Wonderland Wayne Saunders
2008 Jump! Richard Pressburger
2009 Powder Blue Velvet Larry 2007-yil suratga olish boshlangan. Uning oxirgi roli.

Diskografiyasi tahrir

Soundtreklari tahrir

Yil Sarlavha Rassom(lar) Albom
1987-yil "She's Like the Wind" Patrik Sueyzi, Vendi Freyzer Nopok raqs
1989-yil "Raising Heaven (in Hell) Tonight" Patrik Swayze Yoʻl uyi
"Cliff's Edge"
"Brothers" Patrik Sueyzi, Larri Gatlin Yaqin qarindosh
2003-yil "When You Dance" Patrik Sueyzi, Liza Niemi Oxirgi raqsi
"Finding My Way Back" Patrik Swayze

Mukofotlari tahrir

Swayze oʻz faoliyati davomida kino va televideniyedagi faoliyati uchun bir nechta mukofot va nominatsiyalarga sazovor boʻlgan. Kino faoliyati davomida u „Komediya yoki musiqiy filmdagi eng yaxshi bosh rol aktyori“ nominatsiyasida uchta „Oltin globus“ mukofotiga sazovor boʻlgan — „Nopok raqs“, "Arvoh" va "Vong Fuga rahmat" filmlaridagi rollari uchun, Juli Nyumar. 1996-yilda Swayze Kinofilmga qoʻshgan hissasi uchun Gollivud shon-shuhrat xiyobonidagi yulduzini oladi.

Manbalar tahrir

  1. Grease: Replacement Cast“. Internet Broadway Database. 2012-yil 21-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  2. The E! True Hollywood Story Dirty Dancing, September 3, 2000. 
  3. „Domestic Box Office For 1990“. Box Office Mojo. Qaraldi: 2021-yil 1-iyun.
  4. Cox. „'Ghost' getting musical treatment“ (en-US). Variety (2009-yil 6-mart). Qaraldi: 2021-yil 1-iyun.
  5. Hood. „Kutcher parodies Demi's iconic 'Ghost' pottery scene“ (en-US). New York Post (2014-yil 28-fevral). Qaraldi: 2021-yil 1-iyun.
  6. „Patrick Swayze“. Hollywood Walk of Fame. Qaraldi: 2015-yil 13-iyun.
  7. „Swayze breaks a leg during film shoot“. United Press International (1997-yil 11-may). Qaraldi: 2019-yil 3-aprel.
  8. „To Wong Foo Thanks for Everything, Julie Newmar“. IMDb.
  9. „The New Cult Canon: Donnie Darko“ (en-us). The A.V. Club (2008-yil 22-fevral). Qaraldi: 2021-yil 1-iyun.
  10. „Swayze Set To Make West End Début“. BBC News (2006-yil 2-iyun). Qaraldi: 2009-yil 18-iyun.
  11. „Patrick Swayze Postpones Run in West End Guys and Dolls. [BroadwayWorld.com] (2006-yil 7-iyul). Qaraldi: 2009-yil 22-aprel.
  12. Nathan. „Swayze Makes London Debut in Guys and Dolls July 27“. Playbill (2006-yil 27-iyul). 2009-yil 18-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 18-iyun.
  13. Goodtime Charley: Opening Night Cast“. Internet Broadway Database.
  14. „Patrick Swayze, Who Went from Broadway to Film Stardom, Dead at 57“ (en). Broadway.com. Qaraldi: 2018-yil 21-noyabr.
  15. Bryant. „Patrick Swayze Wraps Filming on New TV Show“. TV Guide (2008-yil 25-noyabr). Qaraldi: 2009-yil 26-noyabr.
  16. Lafayette. „A&E Puts Swayze's 'Beast' Into Production“. TV Week. tvweek.com (2008-yil 7-iyun). 2009-yil 17-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 29-may.
  17. Sepinwall, Alan. „Sepinwall on TV: 'The Beast' review“. The Star-Ledger (2009-yil 13-yanvar). Qaraldi: 2009-yil 1-aprel.

Havolalar tahrir