Rus tilshunos va filologlari

Rus tilshunoslari va filologlarining ushbu roʻyxatiga Rossiya Federatsiyasi, Sovet Ittifoqi, Rossiya imperiyasining taniqli tilshunoslari kiradi.

Filolog Dmitriy Lixachyov rus adabiyoti instituti fonida qadimgi Sharqiy slavyan tilidagi matn bilan (rus pochta markasi).

Alifbo ro'yxati

A

• Vasiliy Abaev, taniqli eron tillari tadqiqotchisi.
• Solomon Adlivankin, sovet tilshunosi, Perm derivatologiya maktabining asoschisi, Akchim shevasi lugʻatini tuzishda ishtirok etdi.
• Vladimir Admoni, tilshunos, adabiyotshunos, tarjimon va shoir, grammatika nazariyasi, tarixiy va zamonaviy nemis sintaksisi ustida ishlagan, 1964- yilda sudda Iosif Brodskiyni himoya qilgan.
• Yetakchi rus folklorshunosi Aleksandr Afanasyev 600 dan ortiq rus ertaklarini yozib, nashr etdi. Bu hozirgacha dunyodagi eng katta xalq ertaklari toʻplamidir.

  

  Boduen de Kurtene

B

• Ivan Boduin de Kurtene, fonema tushunchasi va almashinishlarni tizimli tahlil qilish ishlari hammuallifi, sinxron tahlil va matematik tilshunoslikning kashshofi.
• Viktor Bayda, kelt va german tillarini tadqiq qilgan tilshunos.
• Aleksandr Belskiy, adabiy tanqid boʻyicha sovet mutaxassisi, taniqli anglikist, Perm davlat universitetining filologiya fakulteti asoschisi, PDU chet el adabiyoti fakulteti asoschisi.
• Otto fon Böhtlingk, taniqli hindshunos va sanskrit grammatikasi
• Fyodor Buslaev, filolog va folklorshunos, qiyosiy adabiyot mifologik maktabining vakili
• Yakov Brandt, sinolog

D

• Vladimir Dal, 19-asrning eng buyuk rus tili leksikografi, folklorshunos va turkolog, Jonli buyuk rus tilining izohli lug'ati muallifi.
• Vladimir Dybo, Moskva qiyosiy tilshunoslik maktabining asosiy vakili

E

• Tamara Erofeyeva , «Shahar tilini ijtimoiy lingvistik o'rganish» maktabi rahbari, Perm davlat milliy tadqiqot universitetining umumiy va slavyan tilshunosligi kafedrasi qoshidagi ijtimoiy- va psixolingvistika maktabi mudiri, Rossiya oliy taʼlimining faxriy arbobi.

G

• Dmitriy Gerasimov, oʻrta asr tarjimoni, diplomat va filolog, Yevropa Uygʻonish davri olimlaridan biri.

  

  Dal

H

• Eugene Helimski- qiyosiy tilshunos.

I

• Vladislav Illich-Svitich, nostratik tilshunoslik va Moskva qiyosiy tilshunoslik maktabining asoschisi
• Vyacheslav Ivanov, hind-yevropa konsonantizmining glottal nazariyasi asoschisi

J

• Roman Yakobson, adabiyot nazariyotchisi va XX asrning taniqli tilshunosi, fonologiyaning asoschisi, slavyan tilshunosligiga koʻplab hissa qoʻshgan, Jekobsonning aloqa modeli muallifi.

K

• Taniqli sinolog Pyotr Kafarov xitoy tilining kirillizatsiyasini ishlab chiqdi, koʻplab bebaho qoʻlyozmalarni, jumladan, "Mo'g'ullarning maxfiy tarixi" ni topdi va nashr etdi.

  

  Lomonosov

• Evgeniy Kazartsev, taniqli slavist, germanist, qiyosiy oʻlchov va prosodiyani ishlab chiqdi.
• Aleksandr Kibrik, taniqli tipolog va kavkazolog.
• Andrey Kibrik, lingvistik tipologiya, kognitiv lingvistika, nutq tahlili va atabaskan tillari boʻyicha mutaxassis.
• Valeriya Kirpichenko, tilshunos, tarjimon, arab adabiyoti mutaxassisi, Rossiya Fanlar akademiyasining Sharqshunoslik instituti professori
• Yuriy Knorozov, tilshunos, epigraf va etnograf, qadimgi mayya yozuvini shifrlagan, hind yozuvi uchun shifrlashni taklif qilgan.
• Rimma Komina, adabiy tanqid boʻyicha sovet va rus mutaxassisi, Perm davlat universiteti filologiya fakulteti dekani (1977-1982)
• Taniqli tilshunos va til faylasufi, german tillari va ingliz grammatikasiga ixtisoslashgan Andrey Korsakov nutq tizimining qismlari va sintaktik kategoriyalarni falsafiy tushunish uchun falsafiy fikrlashni taklif qildi.
• Margarita Kojina, sovet va rus tilshunosi, stilistika boʻyicha mutaxassis, Perm funksional stilistika maktabining asoschisi.
• Nikolay Krushevskiy, fonema tushunchasi va almashinishlarni tizimli tahlil qilish hammuallifi.

L

• Indologiyaning kashshofi Gerasim Lebedev Yevropaga bengal yozuvini tanitdi, Hindistonda Yevropa uslubidagi birinchi drama teatriga asos soldi.
• Dmitriy Lixachov, qadimgi Sharqiy slavyan tili va adabiyoti boʻyicha XX asrning yirik mutaxassisi.
• Mixail Lomonosov, polimate olim va rassom eski cherkov slavyan tilini xalq tili bilan birlashtirib, rus adabiy tilini isloh qilgan grammatikani yozgan.
• Nikolay Lvov, sanʼatshunos va olim, rus xalq qoʻshiqlarining birinchi muhim toʻplamini tuzdi, epik qoʻshiqlarni nashr etdi.

  

  Kafarov

M

• Sergey Malov turkolog, turkiy alifbolarni tasniflagan, qadimiy oʻrxun yozuvini shifrlagan .
• Nikolas Marr tilning kelib chiqishi haqidagi soxta-lingvistik yafet nazariyasini ilgari surdi.
• Igor Melchuk- strukturaviy tilshunos, " Ma'no-matn nazariyasi " muallifi.
• Filolog va tilshunos Anatoliy Moskvin 2011- yilda uyida 26 nafar mumiyalangan yosh ayolning jasadi topilganidan keyin hibsga olingan edi.
• Leonid Murzin, sovet va rus tilshunosi, Perm derivatologiya maktabining rahbari. Dinamik tilshunoslik institutiga asos solgan
• Vladimir Myuller, tilshunos va leksikograf, mashhur inglizcha-ruscha lugʻat muallifi.

N

• Sergey Nikolaev, uzoq masofali qiyosiy tilshunos
• Semyon Novgorodov, yakut siyosatchisi va tilshunosi, yozma yakut tilini yaratuvchisi ( saxa yozuvlari )

O

• Sergey Ozhegov, rus tilining eng keng tarqalgan izohli lugʻati muallifi.

P

• Ilia Peiros, avstriyalik tillar boʻyicha ishlari bilan mashhur boʻlgan uzoq muddatli qiyosiy tilshunos
• 14-asr missioneri Permlik Stefan Komi Permyaklarni nasroniylikka qabul qildi va eski Permik yozuvini ixtiro qildi.
• Yevgeniy Polivanov, tilshunos, sharqshunos va poliglot, yapon tilining kirilizatsiyasini ishlab chiqdi.
• Nikolas Poppe, taniqli oltoy tillari tadqiqotchisi
• Vladimir Propp, formalist olim, xalq ertaklari va mifologiyasining yirik tadqiqotchisi
• Tatyana Proskuryakova, mayyachi olim va arxeolog, qadimgi mayya yozuvini shifrlagan.

R

Trubetzkoy

• Jorj de Rerich, 20-asrning yirik tibetologi

S

• Frans Anton Schiefner, taniqli tibetolog, Fin va Kavkaz tillari tadqiqotchisi
• Isaak Yakob Shmidt, moʻg'ul tilining birinchi tadqiqotchisi
• Aleksey Shaxmatov, matnshunoslik asoschisi, 20-asr rus orfografiyasining yirik islohotlarini tayyorladi, qadimgi rus va oʻrta asr rus adabiyotini tizimli tadqiq qilishda kashshof boʻldi.
• Lev Shcherba, fonetolog va fonolog, glokaya kuzdra iborasining muallifi
• Indolog Fyodor Shcherbatskoy Gʻarbda Buddist falsafasini ilmiy oʻrganishni boshladi.
• Vitaliy Shevoroshkin, uzoq masofali qiyosiy tilshunos
• Ivan Snegiryov, rus maqollarining dastlabki yigʻuvchisi va lubok nashri tadqiqotchisi
• Ljubov Sova (Aksenova), strukturaviy tilshunos va afrikashunos, analitik tilshunoslik muallifi
• 19-asrning etakchi slavyanchi Izmail Sreznevskiy Codex Zographensis , Codex Marianus va Kiev fragmentlarini nashr etdi.
• Georgiy Starostin, Sergey Starostinning oʻg'li va uzoq muddatli qiyosiy tilshunos tadqiqotchi
• Oltoy tillari nazariyasining taniqli tarafdori Sergey Starostin dene -kavkaz tillari makro oilasini taklif qildi, bir qator Yevroosiyo proto-tillarini qayta tikladi.

T

• Vasiliy Tatischev, geograf, etnograf va tarixchi, rus tilining birinchi ensiklopedik lugʻatini tuzdi.
• Chukchi Tenevil, chukchi tili uchun yozuv tizimini yaratgan .
• Nikolay Trubetzkoy, fonologiyaning asosiy ishlab chiquvchisi va morfofonologiya ixtirochisi, fonemani aniqlagan, Praga strukturaviy tilshunoslik maktabining asoschisi.

U

Zaliznyak

• Dmitriy Ushakov, rus tilining akademik tushuntirish lug'ati muallifi

V

• Matrena Vaxrusheva, tilshunos va filolog, birinchi mansi-ruscha lugʻatni yozgan va Mansi adabiyoti va Mansi tili uchun orfografiyani rivojlantirishda kashshof boʻlgan.
• Maks Vasmer, etakchi hind-evropa, fin-ugr va turkiy etimolog, rus etimologik lugʻati muallifi.
• Viktor Vinogradov, tilshunos va filolog, Rus tili instituti asoschisi
• Eski slavyan cherkovi atamasini yaratgan Aleksandr Vostokov rus grammatikasining kashshof tadqiqotchisi Ostromir Injilini (eng qadimgi Sharqiy slavyan kitobi) kashf etdi.

Z

• Andrey Zaliznyak, ruscha fleksiyaning keng qamrovli tizimli tavsifi muallifi, qadimgi Novgorod lahjasi va qayin poʻstlogʻi hujjatlarining taniqli tadqiqotchisi Igorning yurishi haqidagi ertakning haqiqiyligini isbotlagan.
• LL Zamenhof , esperanto ixtirochisi, u eng keng tarqalgan xalqaro yordamchi sunʼiy til

  

  Zamenhof

Yana qarang

• Tilshunoslar roʻyxati
• Rossiya olimlari roʻyxati
• Rossiya tarixchilari roʻyxati
• Sovet Ittifoqi tilshunosligi
• Moskva qiyosiy tilshunoslik maktabi
• rus tili
• rus adabiyoti
• Rossiyada fan va texnologiya