Umoma binti Hamza islom paygʻambari Muhammadning hamrohi va birinchi amakivachchasi boʻlgan.

Umoma binti Hamza
binti Hamza
Tavalludi 595
Vafoti 630
Otasi Hamza ibn Abd al-Muttalib
Onasi Salma binti Umays
Izohlar
Banu Hoshim oilasi, Sahobiy va Muhammadning amakivachchasi

Biografiya tahrir

Umoma binti Hamza Muhammadning amakilari Hamza ibn Abdulmuttalib va Xasam qabilasidan boʻlgan Salma binti Umaysning qizi edi[1]:3[2]:35, 199. Uning ota-onasi 615-yil oxiri yoki 616-yil boshida islomni qabul qilganlar[3]:131-132 [1] :3[2].

Banu Hoshim oilasi 622-yilda Madinaga hijratga qoʻshiladi[3]:218[1]:3, Hamza Uhud jangida halok boʻlgunlaricha, ular oʻsha yerda uch yilcha yashaganar[3]:375-377, 389, 401[1]:4. Keyin Salma Umomani Makkaga qaytarib olib ketadi va u erda keyingi toʻrt yil yashaydi[2]:115.

629-yilda Muhammad kichik haj uchun Makkaga keladi. U yoʻlga tushmoqchi boʻlganida, Umoma uni chaqirib, tuyalari ortidan yugurdi. Ali uni Fotimaning tuyalariga mindirib, Muhammadga qarindoshlarini mushriklar orasida qoldirmasliklarini aytdi. Muhammad Umomani Madinaga olib ketishga rozi boʻldi[4]:363-364[5].

Umama binti Hamzaning qarindoshlari unga kim toʻgʻri valiy boʻlishi haqida bahslashganlar[6]:152. Zayd ibn Horisa oʻz daʼvosini Hamzaning „islom akasi“ boʻlganligi bilan asoslagan. Ja'far ibn Abu Tolib Umomani onasining singlisiga uylangan deb daʼvo qiladi. Alining aytishicha, u Umomani Madinaga olib kelish gʻoyasi boʻlgani uchun u birinchi oʻringa chiqadi. Muhammad janjalni Jaʼfar foydasiga hal qilgan, chunki „qiz xolasining eriga uylana olmas edi“[4]:363-364[5].

Keyinchalik Ali Muhammadning oʻzi Umoma bilan turmush qurishni taklif qiladi, chunki „u Qurayshning eng goʻzal qizi“ boʻlgan. Muhammad bu mumkin emas, deb javob beradi; Hamza uning ukasi boʻlganligi sababli, Umoma uning jiyani hisoblangan[2]:115[7][8]. Buning oʻrniga Muhammad uni oʻgay oʻgʻli Salama ibn Abu Salamaga turmushga beradi[4]:364.

Muhammad Umomaga sirli savol bergan edi, uni har xil tarjimada: „Men hali Salamani mukofotladimmi?“ yoki „Sen Salamani mukofotladingmi?“ deb tarjima qilinadi[4]:364[2]:115-116. Aytishlaricha, „u“ tirik ekan, nikoh tuzilmagan. „U“ Muhammadni yoki Salamaning oʻzini nazarda tutganmi, aniq emas[9]. Boshqa bir rivoyatga koʻra, Umoma Salamaning ukasi Umarga ham uylangan[10], (agar bu ismda xato boʻlmasa) Salama oxir-oqibat uni taloq qiladi, degan fikrni bildirgan.

Manbalar tahrir

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Muhammad ibn Saad. Kitab al-Tabaqat al-Kabir, vol. 3. Translated by Bewley, A. (2013). The Companions of Badr. London: Ta-Ha Publishers.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Muhammad ibn Saad. Kitab al-Tabaqat al-Kabir, vol. 8. Translated by Bewley, A. (1995). The Women of Madina. London: Ta-Ha Publishers.
  3. 3,0 3,1 3,2 Muhammad ibn Ishaq. Sirat Rasul Allah. Translated by Guillaume, A. (1955). The Life of Muhammad. Oxford: Oxford University Press.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Muhammad ibn Umar al-Waqidi. Kitab al-Maghazi. Translated by Faizer, R., Ismail, A., & Tayob, A. K. (2011). The Life of Muhammad. London & New York: Routledge.
  5. 5,0 5,1 Bukhari 3:49:863; 5:59:553.
  6. Muhammad ibn Saad. Kitab al-Tabaqat al-Kabir. Translated by Haq, S. M. (1972). Ibn Saʼd’s Kitab al-Tabaqat al-Kabir Volume II Parts I & II. Delhi: Kitab Bhavan.
  7. Bukhari 3:48:813; 5:59:553.
  8. Muslim 8:3407, 3409, 3411.
  9. Ahmed „ibn Hajar“ al-Asqalani. Al-Isaba fi tamyiz al-Sahaba, vol. 3 #3385.
  10. Ahmed ibn Yahya al-Baladhuri. Ansab al-Ashraf #1283.