Ural daryosi va uning irmoqlarida 2024-yil aprel oyining boshida toshqin boshlandi[1]. Suv sathi 10 metrgacha koʻtarilgan[2]. Orenburg viloyatining Orenburg va Orsk shaharlari toshqindan eng koʻp zarar koʻrdi[3] .

Uraldagi suv toshqin (2024)
Asosiy
Mamlakat Rossiya va Qozog'iston
Joy
Sana 5-aprel 2024-yil — davom etmoqda
Vaqt 5 aprel (toʻgʻon qulashi)
Talofatlar
Jabrlanganlar 9
Xarita

Suv toshqini boshlanishi

tahrir

Rossiya

tahrir

1922, 1942 va 1957-yillarda Orskdagi suv toshqini[4], 2019-yilda Irkutsk viloyatining Tulun shahridagi suv toshqini, Iya daryosining meʼyordan 1389 santimetrga koʻtarilgani natijada 26 kishi halok boʻlgan[5].

2023-yil kuzida Orenburg viloyatida kuchli yomgʻir yogʻdi. Bu Ural avvalgi yillarga qaraganda koʻproq toshib ketishiga ishonish uchun asos boʻldi[6][7].

Katta suv toshqini haqida ogohlantirishlarga qaramay, mintaqadagi suv toshqini oqibatlarini yumshatish uchun yaratilgan Iriklinskiy suv ombori toshqin davriga mutlaqo tayyor emas edi. Uralsning yuqori oqimidan sel suvlarini qabul qilish uchun dastlabki suv chiqarish ishlari amalga oshirilmadi[8]. Mutaxassislarning prognozlariga eʼtibor bermaslik, mart oyining oʻrtalarida suv omborining sigʻimi 2023-yilga nisbatan ikki baravar koʻp boʻlishiga olib keldi (579 million m3 1070 million m3 ga nisbatan)[9][10]. Natijada, Uralsning yuqori oqimidan toshqin suvlari kelishi bilan suv omborining suv sathining oshirishga olib keldi[11]. 2024-yil 5-aprelda suv ombori toʻliq toʻldirilgan va tranzitga oʻtishga majbur boʻlgan, suv yigʻish oʻrniga, omborda suv chiqarish 2000 m3/s dan oshdi[12].

5-aprel kuni buzilgan Orskdagi toʻgʻon 2010-yilda qurilgan. Bu omborning suv sathi 5,5 metrga moʻljallangan edi. Uning qulashi vaqtida ushbu hududda kuchli yomgʻir va qor erishi qayd etildi, bu esa Ural daryosidagi suv sathining 9,6 metrga koʻtarilishiga turtki boʻldi. Gostekhnadzor organlari toʻgʻonni saqlash paytida buzilishlarni aniqladi[13][14][15]. Toʻgʻon qulashidan 12 soat oldin Orsk aholisi suv oqishini mustaqil ravishda bartaraf etishga urinib, yordam soʻrab mahalliy hokimiyat organlariga murojaat qilgan, biroq ular hech qanday munosabat bildirmagan. Xabar qilinishicha, Oʻrchan aholisi toʻgʻon qulashdan uch kun oldin yuqori suv kelishini bilishgan, chunki bu haqda suv ombori yaqinida yashovchi qishloq aholisi ogohlantirgan[16].

Qozogʻiston

tahrir

Qozogʻistonda yirik suv toshqinlarining ehtimoliy xavfi 2023-yil dekabrida qayd etilgan edi. „Qazgidromet“ milliy gidrometeorologiya xizmati prognozida qayd etilishicha, kuchli qish tufayli qor va yerning muzlashi koʻrinishidagi yogʻingarchilikning koʻpligi munosabati bilan mart oyining oxiri, aprel oyining boshlarida kutilayotgan oʻrtacha harorat meʼyordan 1-2 darajaga yuqori boʻlishi kutilgan. Suv toshqinlariga tayyorgarlik masalasi 2024-yil 9-yanvarda vazirlar mahkamasi aʼzolari Alixon Smoilov, 20-fevralda esa Oljas Bektenovning yangi hukumati tomonidan koʻrib chiqildi. Yanvar-mart oylarida Qozogʻiston ommaviy axborot vositalarida suv toshqiniga qarshi koʻrilgan choralar toʻgʻrisida ijroiya organlarining bayonotlari eʼlon qilindi. Favqulodda holatlar vaziri oʻrinbosari Bauirjon Sizdiqovning maʼlum qilishicha, ular uchun davlat byudjetidan jami 7 milliard tengedan ortiq mablagʻ ajratilgan. 6-aprel, shanba kuni Qozogʻiston Bosh prokuraturasi matbuot xizmati byudjet mablagʻlarini sarflashning maqsadga muvofiqligi, „suv toshqini oldini olish rejalarining oʻz vaqtida va toʻliq bajarilishi“ boʻyicha toʻrtta dastlabki tergov boshlanganini eʼlon qildi[17].

Voqealar

tahrir

Rossiya

tahrir

Orenburg viloyati

tahrir

Suv toshqini birinchi boʻlib Rossiyaning Orenburg viloyatidagi Orsk shahriga taʼsir koʻrsatdi. 5-aprel kuni kechqurun koʻtarilgan suv himoya toʻgʻonini[18][19]yorib oʻtib, shahar hududlarini suv bosa boshladi[20]. Keyingi kunlarda yana ikkita toʻgʻon buzildi[21][22]. 8-aprel kuni Ural daryosida suv sathi 975 santimetrni tashkil etdi, quruqlikdagi suv sathi 360 santimetrni tashkil etdi[23]. Shuningdek, Uralning irmogʻi boʻlgan Elshanka daryosining suvi qirgʻoqlaridan toshib ketgan[24].

Toshqin hududida 7 mingdan ortiq uy bor edi. U yerdan 2 mingdan ortiq odam evakuatsiya qilingan[25]. Orskda maktab darslari bekor qilindi. Ushbu maktablarning baʼzilari suv ostida qolgan, boshqalari esa evakuatsiya qilinganlarni vaqtinchalik joylashtirish uchun evakuatsiya markazlariga aylantirilgan. Shaharda avtobuslar harakati cheklangan, ularning bir qismi qurbonlarni tashish uchun ishlatilgan. Shahardagi koʻplab korxonalar, jumladan, Orsknefteorgsintezning ishi toʻxtatildi[26].

Suv toshqini Novotroitskga shahriga ham jiddiy tasir koʻrsatdi. 8-aprel kuni suv himoya toʻgʻonidan oqib chiqa boshladi va shaharda evakuatsiya boshlandi[27].

Suv toshqini mintaqaning boshqa aholi punktlariga, jumladan Orenburgga ham taʼsir koʻrsatdi. 2024-yil 14-aprelda Orenburg yaqinidagi Ural daryosidagi suv sathi 1187 santimetrga yetdi, bu kritik darajadan 257 santimetr va 1942-yilgi toshqin rekordidan 242 santimetrga yuqori edi[28]. Orenburgda 6 mingdan ortiq turar-joy binolari suv ostida qoldi, ayrim tibbiyot muassasalari ishlamay qoldi. Orenburgda Favqulodda vaziyatlar vazirligi va mahalliy aholi turar-joy binolarini himoya qilish uchun toʻgʻon oʻrnatdilar[29][30]. Shaharning ayrim hududlarida yoʻl qatnovi butunlay uzilgan, aholini qisman evakuatsiya qilish ishlari olib borilmoqda. Mintaqada federal favqulodda holat eʼlon qilindi. Ommaviy axborot vositalariga suv bosgan hududlar talon-taroj qilingani haqida xabarlar tushmoqda[31]. Shuningdek, doʻkonlar peshtaxtalarida ichimlik suvi tanqisligi va eng zarur mahsulotlar narxining keskin oshishi kuzatilgan[32][33] .

2024-yil 8-aprelda yuzdan ortiq Orsk aholisi mahalliy maʼmuriyat binosiga mitingga chiqdi. Ulardan baʼzilari Orenburg viloyati gubernatori Denis Pasler bilan uchrashish uchun meriyasiga kirishga ruxsat berildi[34].

9-aprel kuni Orsk meri Vasiliy Kozupitsa toshqinning choʻqqisi oʻtib ketgani va suvning chekinishi boshlanganini aytdi[35]. Biroq, 13-aprel kuni rasmiylar yana Orenburgdagi suv sathining eng yuqori choʻqqisiga chiqqanini eʼlon qilishdi[36]. 14-aprel holatiga koʻra Orenburg viloyatidagi vaziyat eng ogʻirligicha qolmoqda[37].

Kurgan viloyati

tahrir

5-apreldan boshlab qoʻrgʻon viloyatida favqullotda safarbarlik rejimi joriy etildi[38]. 8-aprel kuni mintaqada suv toshqini tufayli favqulodda vaziyat rejimi joriy etildi[39][40]. Rasmiylar Kurgon shahri ichidagi Tobolni kesib oʻtuvchi Kirovskiy koʻprigi ortida joylashgan uchta mikrorayon va bir nechta SNTlardan profilaktik evakuatsiya eʼlon qilingan. 14-aprelga kelib Tobol daryosi sathi besh metrga yaqinlashdi [41]. Kurgan viloyatida 99 ta vaqtinchalik joylashtirish punkti joylashtirildi, ulaga 13-aprelga qadar 769 kishi joylashdi. Viloyat hokimi Vadim Shumkov toshqin toʻlqini kuniga 15-20 kilometrni bosib oʻtishini maʼlum qildi[40]. 13-aprel kuni hukumat suv toshqini natijasida uylari suv bosgan mintaqa aholisiga moddiy yordam toʻlashni boshladi[42]. FVV maʼlumotlariga koʻra, 13-aprel holatiga koʻra, mintaqada 269 ta uy va 409 ta tomorqani suv bosgan[43]. 19-aprelga kelib, Tobol daryosining Kurgandagi darajasi 10 metrdan oshdi[44].

Tyumen viloyati

tahrir

8-aprel kuni Tyumen viloyatida suv toshqini xavfi tufayli favqulodda holat joriy etildi[45]. 14-aprel kuni Tyumen viloyatining Ishim tumanidagi Ishim daryosi tekisligidagi ikki qishloq aholisi evakuatsiya qilinib, vaqtinchalik joylashtirish markazlariga koʻchirildi[46]. Favqulodda vaziyatlar vazirligining xabar berishicha, 13-aprel holatiga koʻra suv sathi eng koʻp Levlevo (43 santimetrga) va Yalutorovsk (28 santimetrga) aholi punktlarida koʻtarilgan. Ammo bu koʻrsatkichlar normal qiymatlardan pastdir. Yalutorovskdagi toʻgʻon va yoʻlni mustahkamlash ishlari boshlandi. Bu yerda suv sathi 410 smni tashkil qilgan[47].

Chelyabinsk viloyati

tahrir

6-aprelga oʻtar kechasi Plastovskiy tumanidagi Kabanka daryosida Verxnyaya Kabanka qishlogʻi yaqinidagi baliq yetishtiriladigan toʻgʻonlarni suv yuvib ketdi[48]. Chelyabinsk viloyati daryolarida suv hajmining keskin oshishi bir qancha aholi punktlarini suv bosishiga va mintaqadagi infratuzilmaga zarar yetkazilishiga olib keldi. Bredinskiy, Varna va Nagaybakskiy tumanlarida turar-joy binolari va yer uchastkalari suv ostida qoldi. Parijda (Nagaybakskiy tumani) va Gumbeyskiy quduqlari ichimlik suvi bilan toʻldiriladi. Troitskda esa suv quvuri va daryo qirgʻoqlari shikastlangan. Gaz tarmoqlariga zarar yetkazish holatlari qayd etilgan[49]. 6-aprel holatiga koʻra, 234 kishi evakuatsiya qilingan. Favqulodda holat Varna, Bredinskiy, Qizilskiy, Nagaybakskiy tumanlari va Troitskda joriy etildi[48]. 8-aprelga qadar 84 ta yer uchaskalari suv ostida qolgan[50]. Xuddi shu kuni Bredinskiy tumanidagi Utyajkin Dol daryosida (Baytukning irmogʻi) qirgʻoq toʻgʻoni buzildi[51].

Qozogʻiston

tahrir
 
Qozogʻistonning favqulodda holat eʼlon qilingan hududlari qizil rang bilan belgilangan. Sariq — suv toshqini xavfi boʻlgan hududlar

11-apreldan boshlab Qozogʻistonning 17 ta viloyatidan 10 tasida suv toshqini sababli mahalliy favqulodda holat rejimi joriy etildi. Mamlakat prezidenti Qosim-Jomart Tokayev buni Qozogʻistonda soʻnggi 80 yildagi eng katta ofat deb atadi. 60 dan ortiq aholi punktlari tashqi dunyodan uzilib qolgan[52]. „Ural Week“ nashri Gʻarbiy Qozogʻistonning baʼzi joylari suv bosganligi haqida xabar berdi[53][54].

Oqibatlari

tahrir

Rossiya

tahrir

Orenburg meri Sergey Salmin 2024-yilgi suv toshqinini XXI asr boshidan beri eng koʻp kuzatilgan suv toshqinlaridan biri deb taʼrifladi[55]. Rossiya Favqulodda vaziyatlar vazirligining oʻrinbosari Viktor Yatsutsenko esa bunday suv toshqinlari tarixda hech qachon qayd etilmaganini aytdi[56]. Qoʻrgʻon viloyati gubernatori Vadim Shumkov [57] taʼkidlaganidek, hozirgi suv toshqinlari 1994-yildagi „rekord“dan oshib ketdi. 14-aprel kuni ertalab Rossiyaning 35 ta hududida 14 029 ta turar-joy binosi va 25 112 ta tomorqa yerlari suv ostida qoldi[37]. Rossiyaning 39 ta hududidagi 190 ga yaqin aholi punktlari, jumladan, Orenburg, Kurgan, Samara , Oltoy,Tomsk, Omsk, Bryansk , Xakasiya va Krasnoyarski suv toshqini oqibatida zarar koʻrdi[58]. Orenburg viloyatidagi toshqindan koʻrilgan zarar 40 milliard rubldan oshdi[16][59]. 7-aprel kuni Orsk maʼmuriyati toʻrt kishining, shu jumladan yurak xurujidan ikki kishining oʻlimi haqida xabar berib, oʻlimlar suv toshqini bilan bevosita bogʻliq emasligini takidlagan[60]. 16-aprel kuni suv toshqini paytida yana bir kishi qurbo boʻlganligi haqida maʼlumt berildi, shu tariqa qurbonlar soni besh kishiga etdi. ikki kishi bedarak yoʻqolgandeb eʼlon qilindi[61].

Qozogʻiston

tahrir

Qozogʻiston suv toshqini oqibatlarini bartaraf etish uchun mablagʻni tejash maqsadida 13 va 14-iyun kunlari boʻlib oʻtishi kerak boʻlgan Ostona xalqaro forumini bekor qildi[62]. 14-aprelga qadar Qozogʻiston qutqaruvchilari 107 mingdan ortiq odamni evakuatsiya qilishdi, ulardan 38 mingdan ortigʻi bolalar edi. Vaqtinchalik joylashtirish markazlariga 7414 kishi joylashtirildi. Qutqaruv ishlariga 35 mingdan ortiq kishi, 4 mingdan ortiq texnika va 14 samolyot jalb etilgan[63]. Respublikaning suv bosgan hududlariga 9,3 million kub suv chiqarilib, 1,9 million qop va 1,2 million tonna inert material yotqizildi[64]. Atirau viloyatida ikki erkak oʻlik holda topildi[63]. Aqtoʻbe viloyati prokuraturasi Aytekebi tumanida toʻgʻon buzilishi boʻyicha jinoiy ish qoʻzgʻatdi[65].

Reaktsiya

tahrir

Rossiya prezidenti matbuot kotibi Dmitriy Peskov Vladimir Putin suv bosgan hududga borishni rejalashtirmayotganini aytdi[66], buning oʻrniga Putin „maʼlumot oldi va hukumatning barcha boʻgʻinlari ishini muvofiqlashtirdi“[67].

8-aprel kuni Orsk aholisi shaharning Markaziy maydonida mahalliy hukumat tomonidan suv toshqini oqibatida yetkazilgan zarar uchun berilgan tovon puli yetarli emasligi va toʻgʻonning tarkibiy kamchiliklarini bartaraf yeta olmaganligi toʻgʻrisida norozilik namoyishlarini oʻtkazdilar. Namoyishchilar, shuningdek, avvalroq hukumat komissiyasiga falokatga javobni nazorat qilishni buyurgan Prezident Putinning jarayoniga aralashishga chaqirishdi[68] va favqulodda vaziyatlar vaziri Aleksandr Kurenkovni Orenburg viloyatiga yubordi[69]. Natijada namoyishchilar Orenburg viloyati gubernatori Denis pasler bilan uchrashishga erishdilar[70]. Uchrashuv natijalariga koʻra, Denis Nightshade koʻchib oʻtgan aholiga olti oy davomida 10 ming rubl miqdorida oylik kompensatsiya toʻlovlarini taqdim etishga vaʼda berdi, ammo 2024-yil 24-apreldagi ushbu qonun loyihasi qabul qilinmadi[71]. Jabrlangan fuqarolarning aksariyati yashash sharoitlari buzilganligi va muhim mol-mulkini yoʻqotgani uchun zarur toʻlovlarni olmagan. Shuningdek, Rossiya Tergov qoʻmitasi toʻgʻon qulashi boʻyicha jinoiy ish qoʻzgʻatib, asosiy eʼtiborni qurilish vaqtida xavfsizlik qoidalarini buzish va ehtiyotsizlik holatlariga qaratgan[72]. Gepatit A ga qarshi emlash ham toshqin fonida amalga oshirildi[73].

Shimoliy Koreya yetakchisi Kim Chen In suv toshqini munosabati bilan hamdardlik bildirdi. Kim Chen In shunaday dedi: „Xalqimiz hamisha rus xalqi bilan birga boʻladi“[69][59].

Qirgʻiziston Vazirlar Mahkamasi raisi Oqilbek Japarov Qozogʻistonga gumanitar yordam koʻrsatilishi haqida maʼlum qildi[74]. 6 aprel kuni Jambil viloyatiga 300 tonna gumanitar yordam yetib keldi[75]. Gumanitar yuk toʻrtta viloyat oʻrtasida taqsimlandi[76]. Keyinchalik Qirgʻiziston Qozogʻistonga gumanitar yordamning ikkinchi bosqichini joʻnatdi (144 tonna sut mahsulotlari)[77]. 7-aprel kuni Turkiya Qozogʻistonga yordam berishga tayyorligini bildirdi[78][79]. Ozarbayjon ham Qozogʻistondagi suv toshqinlari munosabati bilan hamdardlik bildirdi[80]. Aktau Ozarbayjon etnomadaniy birlashmasi toshqindan jabrlangan aholiga 7 tonna gumanitar yordam yubordi[81]. UNICEF 200 ta oilaviy sanitariya-gigiyena toʻplamlari va boshqa jihozlarni Olmaotadan Aqtoʻbega bolali oilalar orasida tarqatish uchun yubordi[82].

Yana qarang

tahrir

Manbalar

tahrir
  1. „Паводок на Урале угрожает всему региону. Посмотрите, где расположены зоны затопления Карта территорий, затронутых стихийным бедствием“ (ru). Meduza. Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  2. „Уровень реки в Оренбургской области превысил опасный уровень на 2 метра“ (ru). Уровень реки в Оренбургской области превысил опасный уровень на 2 метра. Qaraldi: 2024-yil 13-aprel.
  3. „Наводнение и прорыв дамбы в Орске. Что рассказывают жители – DW – 09.04.2024“ (ru). dw.com. Qaraldi: 2024-yil 13-aprel.
  4. Павел Лещенко. „История трех страшных наводнений“. Урал56.Ру (3 апреля 2018).
  5. „Число погибших в результате наводнения“. ТАСС (24 января 2020).
  6. „Наводнение или засуха: каким будет паводок-2024 в Оренбурге и Оренбургской области?“ (ru). 56orb.ru. Qaraldi: 2024-yil 12-aprel.
  7. „Об ожидаемом характере весеннего половодья 2024 года на реках Российской Федерации и предварительный прогноз притока воды в крупные водохранилища во втором квартале“ (ru-ru). METEOINFO.RU. Qaraldi: 2024-yil 15-aprel.
  8. „Гидрологи заявили, что водохранилище у Орска не снизили перед паводком“ (ru). РБК (2024-yil 14-aprel). Qaraldi: 2024-yil 15-aprel.
  9. ОЭиККВ, Лаборант „Водохозяйственная обстановка на ириклинском водохранилище на 15 марта 2024г — Филиал "Управление эксплуатации Ириклинского водохранилища"“ (ru-RU). Qaraldi: 2024-yil 15-aprel.
  10. ОЭиККВ, Лаборант „Водохозяйственная обстановка на Ириклинском водохранилище на 16 марта 2023г. — Филиал "Управление эксплуатации Ириклинского водохранилища"“ (ru-RU). Qaraldi: 2024-yil 15-aprel.
  11. ОЭиККВ, Лаборант „Водохозяйственная обстановка на Ириклинском водохранилище на 2 апреля 2024г. — Филиал "Управление эксплуатации Ириклинского водохранилища"“ (ru-RU). Qaraldi: 2024-yil 15-aprel.
  12. ОЭиККВ, Лаборант „Водохозяйственная обстановка на Ириклинском водохранилище на 5 апреля 2024г. — Филиал "Управление эксплуатации Ириклинского водохранилища"“ (ru-RU). Qaraldi: 2024-yil 15-aprel.
  13. „Cities in Russian Urals, west Siberia brace for worst floods in decades“. France 24. Qaraldi: 2024-yil 8-aprel.
  14. „Federal emergency declared in Russia’s flood-hit Orenburg region“. Al Jazeera. Qaraldi: 2024-yil 8-aprel.
  15. „Дамба в Орске по проекту была рассчитана на уровень воды вдвое меньше нынешнего“ (ru). Interfax.ru (2024-yil 6-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  16. 16,0 16,1 „Как в Орске строили дамбу, из-за прорыва которой началось наводнение, как жители пытались ее "залатать" и что в это время делали власти“ (ru). Настоящее Время (2024-yil 12-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  17. „Наводнение в Казахстане. Где объявлен режим ЧС и чего ждать – DW – 08.04.2024“ (ru). dw.com. Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  18. „Наводнение в Орске. Карта - Коммерсантъ“. kommersant.ru (2024-yil 7-aprel). Qaraldi: 2024-yil 8-aprel.
  19. „Что за дамба в Орске, которую прорвало: когда построили, стоимость проекта“. news.ru (2024-yil 6-aprel). Qaraldi: 2024-yil 8-aprel.
  20. „«Роскосмос» показал, как со спутника выглядит паводок в Оренбургской области - Коммерсантъ“. kommersant.ru (2024-yil 8-aprel). Qaraldi: 2024-yil 8-aprel.
  21. „Прорыв дамбы в Орске 2024 год: поселок Никель в Орске стремительно уходит под воду“. ura.news (2024-yil 6-aprel). Qaraldi: 2024-yil 8-aprel.
  22. „В Орске у поселка Лесоторговый произошел очередной прорыв дамбы“. iz.ru (2024-yil 8-aprel). Qaraldi: 2024-yil 8-aprel.
  23. Svodka izmereniy po gidropostu g. Orsk na r. Ural
  24. Леонид Уварчев. „В Орске еще одна река выходит из берегов“. Коммерсантъ (2024-yil 8-aprel). Qaraldi: 2024-yil 8-aprel.
  25. „Дамба, которую прорвало в Орске. Карта — РБК“. rbc.ru (2024-yil 6-aprel). Qaraldi: 2024-yil 8-aprel.
  26. „Орский НПЗ приостанавливает работу на фоне подъема воды после прорыва дамбы“. Интерфакс (2024-yil 7-aprel).
  27. „Из оренбургского Новотроицка начали эвакуировать людей“. РИА Новости (2024-yil 8-aprel). Qaraldi: 2024-yil 8-aprel.
  28. Хрусталев, Кирилл „Урал в Оренбурге вырос до 11 метров 87 см, побив рекорд 1942 года: обстановка в городе“. Урал56.Ру (2024-yil 13-aprel).
  29. Новости, Р. И. А. „В Оренбурге продолжают укреплять земляную дамбу на набережной реки Урал“ (ru). РИА Новости (14-aprel). Qaraldi: 2024-yil 15-aprel.
  30. Новости, Р. И. А. „Грунтовые воды начали подмывать насыпь дамбы в поселке в Оренбуржье“ (ru). РИА Новости (12-aprel). Qaraldi: 2024-yil 15-aprel.
  31. „Полиция предупредила о мошенниках, наживающихся на пострадавших от паводка в Оренбургской области. Местные жители сообщают о случаях мародерства“ (ru). Meduza (2024-yil 9-aprel). Qaraldi: 2024-yil 9-aprel.
  32. „Паводок в Оренбургской области: завышенные цены в магазинах и атаки мошенников“. Подмосковье Сегодня (2024-yil 7-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  33. „Орск испытывает дефицит питьевой воды“ (ru). Оренбург Медиа (2024-yil 7-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  34. „Жители Орска вышли на митинг с требованием увеличить выплаты после прорыва дамбы и добились встречи с губернатором“ (ru). BBC News Русская служба (2024-yil 8-aprel). Qaraldi: 2024-yil 13-aprel.
  35. „Мэр Орска выразил надежду, что пик паводка в городе прошел“. Interfax (9 апреля 2024).
  36. „Паводок в Оренбурге достиг пика“ (ru). РИА Новости (2024-yil 13-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  37. 37,0 37,1 „В России количество подтопленных весенним паводком домов превысило 14 тыс.“. TACC. Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  38. „В одном из районов Курганской области ввели режим ЧС из-за паводка“ (ru). РИА Новости (2024-yil 8-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  39. „В Курганской области из-за паводка ввели режим ЧС“ (ru). Ведомости (2024-yil 8-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  40. 40,0 40,1 „Глава Курганской области сообщил, что волна паводка преодолевает 15-20 км в сутки“. TACC. Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  41. „Губернатор предупредил об угрозе затопления Кургана и призвал к эвакуации“ (ru). Коммерсантъ (2024-yil 14-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  42. „В Зауралье пострадавшим от паводка начали выплачивать материальную помощь“ (ru). Коммерсантъ (2024-yil 13-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  43. „Вода зашла на территорию трех сел в Курганской области“ (ru). РБК (2024-yil 13-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  44. Новости, Р. И. А. „Уровень воды в реке Тобол у Кургана достиг 1006 сантиметров“ (ru). РИА Новости (19-aprel). Qaraldi: 2024-yil 19-aprel.
  45. „В Тюменской области ввели режим ЧС из-за угрозы паводка - Газета.Ru | Novosti“ (ru). Gazeta. Ru (2024-yil 14-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  46. „Жителей двух деревень в Тюменской области начали эвакуировать из-за паводка“. Интерфакс (2024-yil 14-aprel).
  47. „В тюменских реках поднялся уровень воды: как изменилась ситуация“ (ru). РБК (2024-yil 13-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  48. 48,0 48,1 „Режим ЧС из-за паводка введен в пяти районах Челябинской области“ (ru). ura.news (2024-yil 6-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  49. „В Челябинской области бурный паводок смыл набережную и подвесной мост“ (ru). РБК (2024-yil 5-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  50. „В Челябинской области затоплены 84 приусадебных участка“ (ru). ura.news (2024-yil 8-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  51. „На юге Челябинской области на реке прорвало насыпную плотину“. TACC. Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  52. „«Крупнейшее бедствие за 80 лет». Паводки в Казахстане подтопили тысячи домов, отрезаны десятки населенных пунктов“ (ru). BBC News Русская служба (2024-yil 11-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  53. „В Казахстане из-за паводка подтопило 14 захоронений сибирской язвы и восемь скотомогильников“ (ru). Meduza. Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  54. „В Казахстане не выявили признаков распространения сибирской язвы из могильников“. TACC. Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  55. „Последний раз подобный паводок в Оренбурге был в середине прошлого века — мэр“. Интерфакс (2024-yil 8-aprel). Qaraldi: 2024-yil 8-aprel.
  56. „Нынешние уровни половодья на Урале и в Поволжье не фиксировались ни разу в истории“. TACC. Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  57. Новости, Р. И. А. „Уровень воды в Тоболе превысил максимум 1994 года“ (ru). РИА Новости (18-aprel). Qaraldi: 2024-yil 19-aprel.
  58. „Приближение воды к Кургану и выплаты в Оренбурге. Ситуация с паводками в регионах РФ“. TACC. Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  59. 59,0 59,1 „Record flood waters rise in Russia's Urals, forcing thousands to evacuate“. Reuters (2024-yil 8-aprel).
  60. „Власти Орска сообщили о гибели четырех человек“ (ru). РИА Новости (2024-yil 7-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  61. „«Важные истории»: при наводнении в Оренбургской области погибли как минимум пять человек“ (ru). Meduza. Qaraldi: 2024-yil 16-aprel.
  62. „Токаев перенес Международный форум "Астана" на 2025 год“. Итерфакс.
  63. 63,0 63,1 „На западе Казахстана обнаружили тела отца и сына, пропавших во время паводков“. TACC. Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  64. „Наводнения в Казахстане: спасено более 100 тысяч человек“ (ru). Vecher.kz (2024-yil 14-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  65. „Ақтөбе облысында бөгеттің бұзылуына қатысты қылмыстық іс қозғалды“ (kz). malim.kz. Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  66. The Moscow Times. „Путин отказался ехать в затопленные паводком регионы“. Telegram (2024-yil 9-aprel). Qaraldi: 2024-yil 12-aprel.
  67. „Russia floods: Ural river reaches critical level in Orenburg“ (en-GB) (2024-yil 10-aprel). Qaraldi: 2024-yil 12-aprel.
  68. „Residents of Flood-Struck Russian City Protest Local Government“ (en). The Moscow Times (2024-yil 8-aprel). Qaraldi: 2024-yil 12-aprel.
  69. 69,0 69,1 „Russia declares federal emergency over floods after dam bursts“. The Guardian (2024-yil 7-aprel).
  70. „Жители Орска собрались на митинг и добились встречи с губернатором Он велел им убрать телефоны и пожаловался, что лишился отпуска — и «даже одежду поменять ни разу не смог»“ (ru). Meduza (2024-yil 8-aprel). Qaraldi: 2024-yil 9-aprel.
  71. „Russians stage a rare protest after a dam bursts and homes flood near the Kazakh border“ (en). AP News (2024-yil 8-aprel). Qaraldi: 2024-yil 12-aprel.
  72. „Thousands are evacuated after floods break a dam in the Russian city of Orsk“ (en). AP News (2024-yil 6-aprel). Qaraldi: 2024-yil 12-aprel.
  73. „Federal emergency declared in Russia’s flood-hit Orenburg region“ (en). Al Jazeera. Qaraldi: 2024-yil 12-aprel.
  74. kursiv.media. „Қырғызстан Қазақстанға су тасқынына байланысты гуманитарлық көмек жібереді“ (kk). Qaraldi: 2024-yil 4-aprel.
  75. nege.kz. „Қырғызстан Қазақстанға гуманитарлық көмек жіберді“ (kk). Qaraldi: 2024-yil 7-aprel.
  76. „Киргизия отправила в Казахстан партию гуманитарной помощи в виде 150 тонн продуктов“. TACC. Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  77. „Кыргызстан отправляет в Казахстан вторую партию гуманитарного груза для пострадавших от паводков“. Новости Кыргызстана (2024-yil 13-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  78. „Түркия Қазақстанға су тасқынына байланысты көмектесуге дайын“ (kk). BAQ.kz (2024-yil 8-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  79. tengrinews.kz „Турция выразила готовность оказать помощь Казахстану“ (ru). Главные новости Казахстана - Tengrinews.kz (2024-yil 7-aprel). Qaraldi: 2024-yil 14-aprel.
  80. nur.kz. „Әзербайжан Қазақстандағы су тасқынына байланысты көңіл айтты“ (kk). Qaraldi: 2024-yil 9-aprel.
  81. 24.kz. „Ақтаулық Әзірбайжан этномәдени бірлестігі елдегі су тасқынынан зардап шеккен атыраулықтарға 7 тонна гуманитарлық көмек жіберді.“ (kk). Qaraldi: 2024-yil 9-aprel.
  82. ЮНИСЕФ. „4 апреля ЮНИСЕФ в Казахстане“ (ru). Qaraldi: 2024-yil 9-aprel.