Abxaziya oshxonasi

Abxaziya oshxonasi-asrlar davomida tabiiy va ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlarning bevosita ta'siri ostida shakllangan abxaziya oshxonasidir. Abxaziya oshxonasi dukkaklilar (lobio), turli xil ziravorlar-adjika, asadzbala yoki akokha (tkemali), nordon sut (matsoni), tuxum, sabzavotlar, mevalar, yong'oqlarni keng iste'mol qilish bilan tavsiflanadi.

Adjika - asl abxazlarning milliy taomidir.

Milliy taomlar va mahsulotlar

Abxaziyalarning asosiy kasbi-chorvachilik bilan birgalikda qishloq xo'jaligi ratsionida don ( tariq, makkajo'xori ) va sut mahsulotlarining muhim ulushini belgilab bergan. Uzum, yong'oq, poliz ekinlari, turli sabzavot va mevalarning o'sishi uchun qulay sharoitlar bu o'simlik mahsulotlarini abxaz oshxonasining an'anaviy tarkibiy qismlaridan biriga aylantirgan.

Etnograf Evgeniy Shilling shunday deb yozgan: “Abxaziyalarning taomlari Shimoliy Kavkaz xalqlarining taomlari bilan solishtirganda biroz boshqacha tabiatga egadir. U yerda go'sht ko'proq, sariyog va boshqa mahsulotlar ham ko'p. Bu yerda (abxazlarda) mevalar, rezavorlar, yong'oqlar, vino va sut mahsulotlari ustunlik qiladi. Qalampir bilan bezatilgan taomlar esa o‘zining ajoyib achchiqligi bilan ajralib turadi“.

Umumiy o'simlik mahsulotlari orasida loviya, kolrabi, lavlagi, karam, yovvoyi o'tlar va o'simliklar ( qichitqi o'ti, yovvoyi petrushka, yovvoyi sarimsoq, portulak, sarimsoq va boshqalar), kashtan, yong'oq, yashil piyoz, sarimsoq, yovvoyi sarimsoq, bodring, turp va sholg'om. Bodring, pomidor, kolrabi va boshqalardan tuzlangan bodring tayyorlash odatiy hol hisoblanadi. Oʻsimlik moyi 1939-1940-yillarda qoʻllanila boshlangan. Abxazlar yong'oq yog'ini iste'mol qilishni afzal ko'radilar.

Abxaziya oshxonasida sut mahsulotlari ham muhim o'rin tutadi. Ular asosan nordon (qaynatilgan sutdan ferment qoʻshilgan holda tayyorlanadi) echki, sigir yoki buyvol suti, sutdan asal qoʻshilgan ichimliklar, suvli sut isteʼmol qiladi. Pishloqlar sutdan tayyorlanadi-ashvlaguan (suluguni), ashvadza (fermentlangan sutli pishloq), ashvchapan (birinchi ikkitasining yalpiz va achchiq nordon sut sousi bilan aralashmasi), achayur yoki axata rshvy (teri pastasi pishloq), axchat (qaymoq), axacha (tvorog massasiga o'xshash) va boshqalar. To'liq sut asosan xamir tayyorlashda va bolalar ovqatida ishlatiladi.

Undan tayyorlangan taomlar

Asosiy unli taom mamaliga bo'lib, hozirgi vaqtda makkajo'xori unidan (ilgari tariqdan) tayyorlanadi. Bundan tashqari, pishloq, yong'oq yoki asal bilan to'ldirish mumkin bo'lgan chureki, ashlarkunta - go'shtli, yong'oq yog'i bilan ziravorlangan, ailaj-mamalyga, fermentlangan sutli pishloq, ochamiqva - hominy, sut va pishloq, holva, non tayyorlash uchun ishlatiladi, Yosh makkajo'xori boshoqlari, qaynatilgan yoki qovurilgan, ham iste'mol qilinadi.

Abxaziya oshxonasida ikkita asosiy tushuncha mavjud - agukhu (un taomlari) va atsifa (u bilan birga ishlatiladigan hamma narsa).

Bug'doy uni Abxaziya oshxonasida tarqalgani sababli makkajo'xori unidan sezilarli darajada pastdir. Bugʻdoy unidan pishloqli pirog (achashv), va boshqa bir qator taomlar, jumladan, sharqona shirinliklar ham tayyorlanadi.

Sutli taomlar

Abxaziya oshxonasida sut mahsulotlari ham muhim o'rin tutadilar. Ular asosan nordon (qaynatilgan sutdan ferment qoʻshilgan holda tayyorlanadi) echki, sigir yoki buyvol suti, sutdan asal qoʻshilgan ichimliklar, suvli sut isteʼmol qiladi. Pishloqlar sutdan tayyorlanadi-ashvlaguan (suluguni), ashvadza (fermentlangan sutli pishloq), ashvchapan (birinchi ikkitasining yalpiz va achchiq nordon sut sousi bilan aralashmasi), achayur yoki axata rshvy (teri pastasi pishloq), axchat (qaymoq), axacha (tvorog massasiga o'xshash) va boshqalarr.To'liq sut asosan xamir tayyorlashda va bolalar ovqatida ishlatiladi.

Go'shtli taomlar

Go'shtli taomlar orasida asosiy o'rinni parranda go'shti, asosan tovuqlar egallaydilar ya'ni: qovurilgan kolbasa, qaynatilgan tovuqlar va sut mahsulotlaridir.kurka kamroq iste'mol qilinadi, o'rdak va g'ozlar juda kam iste'mol qilinadi. Sutemizuvchilar orasida keng tarqalgan taomlarga echki go'shti, qo'zichoq, mol go'shti va kamroq cho'chqa go'shti kiradilar. Bu taomlarni turli xil souslar, yong'oqlar va pishloqlar bilan pishirish keng tarqalgandir. Umuman olganda, Abxaz oshxonasi qovurilgan go'shtdan ko'ra qaynatilgan go'sht bilan ajralib turadi. Abxazlar yozda parranda go'shtini, qishda esa mol va cho'chqa go'shtini ko'proq iste'mol qiladilar.

Asl abxaz milliy taomi Adjika Abxaziya oshxonasida katta ahamiyatga ega. "A-dzhyka" so'zi (so'zma-so'z) abxaz tilidan kelib chiqqan va o'z navbatida bu so'z "Apyrpyl-dzhyka" (qalampir-tuz) dan kelgan, bu abxazlar adjika deb atashgan. U salatlar tayyorlash uchun ishlatiladi, go'sht va sut mahsulotlari, qovunlar bilan ishlatiladi va boshqa bir qator issiq souslarni tayyorlash uchun asos bo'ladi-olxo'ri, zirk, BlackBerry, anor, yashil uzum, pomidordan tayyorlangan meva va rezavor souslar, va hokazo, yong'oqdan (bu souslar go'shtli taomlar uchun xizmat qiladi). Sut va unli taomlar uchun sous nordon sutdan tayyorlanadi. Adjika qisman abxazlar uchun tanqis tuzni almashtirdi.

Abxaziya oshxonasining deyarli har qanday taomi ziravorlar bilan boy ta'mga ega (asosiylari - koriander, sho'r, rayhon, yalpiz, arpabodiyon, maydanoz va boshqalar). Bu milliy abxaz oshxonasining o'ziga xos xususiyatlaridan biridir. Yana bir xususiyat-ko'plab taomlarga kiritilgan yong'oqning keng tarqalishidir. Yong'oqdan achchiq ziravor ham tayyorlanadi-akachpey yoki yong'oq moyi. Abxazlar yovvoyi findiqdan an'anaviy shirinlik tayyorlaydilar ajinjukho (muzlatilgan uzum sharbatidagi yong'oqlar).