Vikipediya

Avstraliya — Fransiya munosabatlari

Avstraliya va Fransiya oʻrtasida diplomatik aloqalar mavjud, shuningdek, tarixiy aloqalar, demokratiya va inson huquqlarining umumiy qadriyatlari, jiddiy tijorat aloqalari va bir-birining madaniyatiga katta qiziqish mavjud.

Avstraliya — Fransiya munosabatlari

Avstraliya
Fransiya

Ikki davlat bir-birining mamlakatlarida diplomatik aloqalarni davom ettirmoqda. Fransiyaning Avstraliyadagi elchixonasi Kanberrada, Avstraliyaning Fransiyadagi elchixonasi Parijning 15 -okrugidagi Jan-Rey 4 rue manzilida joylashgan. 2020-yil noyabr oyidan boshlab elchi Gillian Bird[1]. Marokash, Monako, Jazoir va Mavritaniya uchun norezident akkreditatsiyaga ega. Fransiya, shuningdek, Avstraliyaning eng yaqin qoʻshnilaridan biri boʻlib, ikki mamlakatni Yangi Kaledoniya va Norfolk orollari oʻrtasidagi 700 km dan kamroq masofada ajratib turadi.

Mamlakatni taqqoslash

tahrir
  Fransiya   Avstraliya
Bayroq    
Gerb    
Aholi 66 628 000 (2016)[2] 26,000,500
Hudud 674 843 km 2 7,692,024 km 2
Aholi zichligi   105.4627/km 2 3.4/km 2
Poytaxt Parij Kanberra
Eng katta shahar Parij — 2 234 105 Sidney — 5,231,147
Hukumat Unitar yarim prezidentlik konstitutsiyaviy respublika Federal parlamentar konstitutsiyaviy monarxiya
Hozirgi rahbar (lar) Prezident Emmanuel Makron

Bosh vazir Jan Kasteks

Monarx Charles III

Hukumat raisi David Hurley

Tashkil etilgan 1958-yil 4-oktyabr — Beshinchi Respublika tashkil etildi 1901-yil 1-yanvar — Federatsiya
Rasmiy til fransuz ingliz
Asosiy dinlar 58 % xristianlik (asosan Rim katolikligi)

31 % Dinsizlar 4 % Islom 1 % Yahudiylik 1 % Buddizm 5 % Boshqalar

43,9% xristianlik, 38,9% dinsiz, 3,2% islom, 2,7% hinduizm, 2,4% buddizm, 1,7% boshqalar, 7,2% aniqlanmagan
YaIM (PPP) 2,657 trillion dollar, aholi jon boshiga 35 613 dollar 1.615 trillion dollar, aholi jon boshiga 62,192 dollar
YaIM (nominal) 2,712 trillion dollar, aholi jon boshiga 42,793 dollar 1.725 trillion dollar, aholi jon boshiga 66,408 dollar


Aloqa

tahrir
 
1988-yildan beri Avstraliya tovarlari Fransiyaga eksportining oylik qiymati (million Avstraliya dollari miqdorida).
 
1988-yildan beri Avstraliyaga fransuz tovarlari eksportining oylik qiymati (million Avstraliya dollari miqdorida).

Birinchi va Ikkinchi jahon urushlarida avstraliyaliklarning Fransiya hududidagi ishtiroki ikki tomonlama munosabatlarda muhim rol oʻynaydi. Ikki toʻqnashuvda 45 000 dan ortiq avstraliyaliklar Fransiya tuprogʻida hayotdan koʻz yumdi. Har yili koʻplab avstraliyaliklar Birinchi jahon urushida halok boʻlgan va yaralangan minglab avstraliyaliklarni xotirlash uchun Gʻarbiy frontga boradilar.

Fransiya va Avstraliya oʻrtasidagi muloqot va amaliy hamkorlik soʻnggi yillarda koʻplab jabhalarda, jumladan, qurol-yarogʻ nazorati va qurolsizlanish, yadroviy qurollarni tarqatmaslik va terrorizmga qarshi kurash kabi global xavfsizlikning muhim masalalari boʻyicha mustahkamlanib bormoqda. Ikkala davlat ham bevosita manfaatlarga ega boʻlgan Tinch okeani mintaqasi ikki tomonlama hamkorlikning muhim yoʻnalishi boʻlib qolmoqda. Tijorat aloqalari katta va Fransiya Avstraliya uchun toʻgʻridan-toʻgʻri investitsiyalar va texnologiyaning, shu jumladan mudofaa sektorida tobora muhim manba hisoblanadi. Qimmatbaho baliqchilik resurslarini nazorat qilish boʻyicha hamkorlik ham ikki tomonlama davom etayotgan faoliyat sohasidir.

Avstraliya 1983—1986-yillarda va yana 1995—1996-yillarda Fransiyaga qarshi sanksiyalarni joriy qilganda ikkala davlat ham keskin munosabatlarni boshdan kechirdi[3].

Soʻnggi yillarda Avstraliya va Fransiya oʻrtasidagi mudofaa munosabatlarining kengayishi kuzatildi. 2006-yil 14-dekabrda ikki davlat oʻrtasida mudofaa sohasida hamkorlik toʻgʻrisidagi yangi bitim imzolandi, bu hamkorlikni yanada rivojlantirish uchun asos yaratadi. Avstraliya va Fransiya muntazam ravishda qoʻshma kuchlar tayyorlash mashgʻulotlarida qatnashadilar. Fransiya Sharqiy Timorda Avstraliya boshchiligidagi INTERFET operatsiyalarini qoʻllab-quvvatladi. Avstraliya va Fransiya kuchlari Tinch okeani va Janubiy okeanlarda, jumladan favqulodda vaziyatlar va tabiiy ofatlarga yordam berish hamda noqonuniy baliq ovlashga qarshi operatsiyalarda hamkorlik qilgan. Avstraliya va Fransiya, shuningdek, terrorizmga qarshi koalitsiyada turli darajalarda, jumladan, ommaviy qirgʻin qurollari savdosiga qarshi kurash boʻyicha tashabbuschi sifatida hamkorlik qilgan. 2008-yilda Fransiya va Avstraliya Tinch okeani mintaqasida mudofaa sohasidagi hamkorlikni yanada kuchaytirishi eʼlon qilindi[4].

Avstraliya va Fransiya sanʼatning barcha sohalarida dinamik munosabatlarga ega, avstraliyalik rassomlar fransuz madaniy anʼanalari doirasida ishlashga ishtiyoqlidir va koʻplab fransuz hamkasblari Avstraliyaning jonli yosh madaniyatini oʻrganishni xohlashadi. Institutsional aloqalar 1977-yildagi Avstraliya-Fransiya Madaniy va ilmiy hamkorlik toʻgʻrisidagi bitim doirasida ragʻbatlantiriladi. Avstraliyaning Parijdagi elchixonasi Avstraliya-Fransiya jamgʻarmasini boshqaradi, u ikki mamlakat oʻrtasidagi madaniy almashinuvlarni targʻib qiladi va har chorakda bir marta Fransiyadagi Avstraliya faoliyatini targʻib qiluvchi „L'Australie en France“ axborot byulleteni nashr etadi. Tashqi ishlar va savdo departamentining Madaniy mukofotlar sxemasi Avstraliya va Fransiya oʻrtasidagi madaniy aloqalarni ham targʻib qiladi.

Avstraliya 2006-yil iyun oyida Parijda ochilgan jahon mahalliy xalqlarining sanʼati va madaniyatiga bagʻishlangan yirik xalqaro muzey boʻlgan Musée du quai Branlyga katta hissa qoʻshgan. Avstraliya hukumati tomonidan buyurtma qilingan sakkizta avstraliyalik mahalliy rassomlarning asarlaridan iborat doimiy instalyatsiya muzeyning asosiy binolaridan biri tarkibiga kiritilgan[5].

 
1991-yildan beri Fransiyadan Avstraliyaga qisqa muddatli tashrif buyuruvchilar (oylik).

Ikki mamlakat oʻrtasidagi sayyohlik aloqalari juda muhim, har yili 400 000 dan ortiq avstraliyaliklar Fransiyaga tashrif buyurishadi. Fransiya fuqarolariga 2005—2006-yillarda Avstraliyaga tashrif buyurish uchun deyarli 98 000 ta tashrif vizasi berildi, bu esa Fransiyani tashrif buyuruvchilar uchun vizalar boʻyicha grantlar dasturida 10-oʻrinni egalladi va 1867 talaba vizasi berildi. Ikki davlat oʻrtasida 2003-yil noyabr oyida imzolangan ishchi dam olish shartnomasi yosh fransuz va avstraliyaliklarning bir-birlarining mamlakatlarida vaqt oʻtkazishlarini osonlashtiradi. 2005—2006-yillarda fransuz fuqarolariga 6126 ta avstraliyalik ishchi taʼtil vizalari berilgan, bu esa Fransiyani ish taʼtiliga kelganlar soni boʻyicha 7-oʻringa, 483 tasi esa avstraliyaliklarga berildi.

Avstraliya va Fransiya oʻz hududlari oʻrtasida dengiz chegaralariga ega. Ushbu chegaralarning joylashuvi 1983-yil 10-yanvarda kuchga kirgan Avstraliya-Fransiya dengiz chegaralari toʻgʻrisidagi bitim orqali rasmiylashtirildi.

2009-yilning avgustida Nikolya Sarkozi Avstraliyaga tashrif buyurgan birinchi Fransiya rahbari boʻldi[6]. Courier Mail nashrining xabar berishicha, Sarkozi va Kevin Rudd muhokama qiladigan „jiddiy ikki tomonlama masalalar“ orasida „Afgʻonistondagi urush va global isish“ ham bor[7].

Fransua Olland 2014-yilning noyabr oyida Brisbendagi G20 sammitidan soʻng Kanberraga tashrif buyurdi. Toni Abbott bilan uchrashgan Olland, ikki jahon urushida ikki xalq oʻrtasida mustahkamlangan mustahkam aloqalarni mustahkamlab, “ Biz Fransiyani qutqarish uchun ikki marta kelgan avstraliyalik askarlarning qurbonligini tan olamiz va buni hech qachon unutmaymiz”, dedi[8].

2016-yil aprel oyida Avstraliya hukumati hozirda xizmat qilayotgan Collins toifasidagi dizel-elektr suv osti kemalarini almashtirish uchun DCNS tomonidan ishlab chiqilgan Barracuda toifasidagi yadroviy suv osti kemasini quvvat bilan taʼminlangan varianti boʻlgan Attack sinfidagi suv osti kemasini sotib olishga qaror qildi. Adelaida shahrida ASC Pty Ltd tomonidan 50 milliard Avstraliya dollaridan ortiq prognoz qilingan 12 suv osti kemasi qurilishi kerak edi[9]. Fransiya harbiy-dengiz kuchlari boshligʻi admiral Kristof Prazuk kelishuv yakunlanganidan keyin Avstraliya “AQSh, Buyuk Britaniya va Germaniya bilan birga Fransiya dengiz flotining toʻrtta asosiy hamkorlaridan biri” ekanligini aytdi[10]. 2021-yil sentabr oyida AUKUS xavfsizlik pakti imzolanishi bilan bitim bekor qilindi[11].

2018-yilda Avstraliyaga tashrifi chogʻida prezident Emmanuel Makron Hindiston-Tinch okeani mintaqasida Fransiya, Avstraliya va Hindiston oʻrtasida strategik ittifoq tuzish istagini bildirdi[12].

Avstraliyaning Buyuk Britaniya va AQSh bilan 2021-yil 15-sentabrda eʼlon qilingan AUKUS mudofaa shartnomasiga qoʻshilishiga javoban (Fransiyani koʻr-koʻrona qoʻyish), shuningdek, fransuz mudofaa pudratchisi Naval Group bilan suv osti kemalari shartnomasini bekor qilish bilan bogʻliq holda, Fransiya elchi Jan-Pyer Tebani chaqirib oldi[11]. Fransiya tashqi ishlar vaziri Jan-Iv Le Drian „Ushbu istisno qaror Avstraliya va Qoʻshma Shtatlar tomonidan 15-sentyabr kuni eʼlon qilingan kelishuvlarning oʻta ogʻirligi bilan oqlanadi“ dedi[11]. Tebo 2021-yil oktyabr oyida Avstraliyaga qaytdi[13].

2022-yil fevral oyida Fransiyaning Hind-Tinch okeani strategiyasining yangilangan versiyasida Fransiya Avstraliya bilan alohida-alohida hamkorlik qiladi; uni Hindiston-Tinch okeani mintaqasidagi strategik hamkorlari roʻyxatidan rasman olib tashladi. Fransiya tashqi ishlar vaziri Jan-Iv Le Drian oʻsha paytdagi kelishuvni „orqadan pichoq urish“ deb atagan edi. “Avstraliyaning 2021-yil sentabr oyida, oldindan maslahatlashmasdan yoki ogohlantirishsiz, Fransiya bilan boʻlgan ishonch sherikligini, jumladan, “Kelajak suvosti kemalari” dasturini (FSP) uzish toʻgʻrisidagi qarori ikki davlat oʻrtasidagi oʻtgan strategik hamkorlikni qayta koʻrib chiqishga olib keldi. ", - deb tushuntiradi Fransiya hukumati[14].

2022-yilgi Avstraliya federal saylovlaridan soʻng, Avstraliya Bosh vaziri Entoni Albaneze boshchiligidagi yangi saylangan leyboristlar hukumati dengiz osti kemalari bilan bogʻliq kelishuv bekor qilingani uchun Naval Groupga 555 million yevro (584 million AQSh dollari) tovon puli toʻlashga rozi boʻldi. Bunga javoban Fransiya mudofaa vaziri Sebastyan Lekornu kelishuvni olqishladi va Fransiyaning Avstraliya bilan munosabatlarini tiklashga tayyorligini bildirdi. Bundan tashqari, Albanese Avstraliya va Fransiya oʻrtasidagi ikki tomonlama munosabatlarni tiklash uchun Fransiyaga borishni rejalashtirayotganini xabar berdi[15][16][17].

Xalqaro tashkilotlarda hamkorlik

tahrir

Avstraliya — Fransiya bir qator xalqaro tashkilotlarga aʼzodir, jumladan:

Tashkilot bayrogʻi Tashkilot nomi Avstraliyaning qoʻshilish sanasi Fransiyaning qoʻshilish sanasi
 
 Jahon Savdo Tashkiloti 1948-yil 1-yanvar 1995-yil
 
 Xalqaro taraqqiyot fondi 1960-yil 24-sentyabr 1960-yil 30-dekabr
 
 Xalqaro moliya korporatsiyasi 1956-yil 2o-iyul 1956-yil 20-iyul
 
 Birlashgan Millatlar Tashkiloti 1945-yil 1-noyabr 1945-yil 24-oktabr
 
 Xalqaro elektraloqa ittifoqi 1878-yil 27-may 1886-yil
 
 Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki 1947-yil 5-avgust 1945-yil 27-dekabr
 
 Avstraliya guruhi 1985-yil 1985-yil
 
 Konsultativ nizolarni hal qilish xalqaro markazi 1991-yil 1-iyun 1967-yil 20-sentyabr
 
 Koʻp tomonlama investitsiyalarni kafolatlash agentligi 1999-yil 10-fevral 1989-yil 28-dekabr
 
 YUNESKO 1946-yil 4-noyabr 1946-yil 4-noyabr
 
 Aeronavigatsiya xavfsizligi boʻyicha Yevropa tashkiloti 1997-yil 1960-yil
 
 Interpol (Xalqaro jinoiy politsiya tashkiloti) 1948-yil 1923-yil
 
 Kimyoviy qurolni taqiqlash tashkiloti 1993-yil 13-yanvar 1993-yil 13-yanvar
 
 Umumjahon pochta ittifoqi 1907-yil 1-щленфик 1876-yil 1-yanvar


Fransiyaning Avstraliyaga taʼsiri

tahrir
 
Avstraliyaning sobiq tashqi ishlar vaziri Bob Karr va Milliy assambleyaning tashqi ishlar qo'mitasi prezidenti Elizabet Gigu o'rtasidagi uchrashuv.

Fransiyaning Avstraliyaga eng kuchli madaniy taʼsiri uzumchilik (vinochilik) va pishloq ishlab chiqarish sohalarida boʻlgan.

Rassomlik sohasida avstraliyalik impressionizmga fransuz harakati biroz taʼsir koʻrsatgan. Eng muhimi, XIX asr avstraliyalik rassomlar fransuz plein havo amaliyotidan taʼsirlangan.

Fransuz musiqasi avstraliyalik musiqachilar Devid Lyuis (Parij Combo aʼzosi) va Fransiyadagi Tina Arena muvaffaqiyatlariga qaramay, avstraliyalik musiqa uslublariga juda oz taʼsir koʻrsatdi. Xuddi shunday, avstraliyalik rejissyorlar novella kabi fransuz kinematografiya uslublarini osonlikcha qabul qilmaganlar.

Fransuz romanchilari Avstraliyaga ozgina taʼsir oʻtkazdilar, bu qisman ularning asarlarini tarjima qilishda kechikishlar tufayli roʻy bergan. Nouveau roman kabi harakatlar Avstraliyada hech qachon mashhur boʻlmagan. Koʻpincha, Jyul Vern va Viktor Gyugo kabi XIX asr mualliflari koʻproq mashhur boʻlgan.

Jak Derrida, Gilles Deleuz, Feliks Guattari kabi fransuz faylasuflari va psixoanalitiklari Jak Lakan va Mishel Fuko Avstraliya universitetlarining madaniyatshunoslik boʻlimlariga sezilarli taʼsir koʻrsatdilar, lekin ular birinchi boʻlib Amerika taʼsiridan ilhomlangan.  Koʻpincha bu akademiklarning nazariyalari Fransiyada boʻlmagan tarzda qoʻllanadi. . 

Siyosiy jihatdan Fransiya va Avstraliya oʻrtasidagi munosabatlar XX—XXI asrlar davomida mustahkam boʻlib qoldi. Biroq, 1970-yillarda Tinch okeanida Moruroada fransuz yadroviy sinovlari paytida jamoatchilikning kayfiyati keskin pasayib ketdi. Bu davrda fransuz vinolari, fransuz restoranlari va Fransiya bilan bogʻliq boshqa narsalar, masalan, menyulardagi narsalarga boykot eʼlon qilindi. Shuningdek, kasaba uyushmalari tomonidan Fransiyaga pochta joʻnatmalarini taqiqlash ham mavjud edi. Oʻzaro munosabatlardagi yana bir keskinlik 1980-yillarda Yangi Zelandiyada „Rainbow Warrior“ - Greenpeace kemasining fransuzlar tomonidan choʻktirib yuborilgandan keyin sodir boʻldi.

Fransuz tili hali ham Avstraliya oʻrta maktablarida eng koʻp oʻqitiladigan chet tillaridan biri boʻlib qolmoqda, ammo ixtiyoriy kurs sifatida juda kam sonli talabalar uni toʻliq oʻrganishni davom ettiradi. Shunday qilib, tilni chinakam biladigan odamlar kamdan-kam uchraydi. Telopea Park maktabi, Avstraliya davlat maktabi, fransuz hukumati tomonidan eʼtirof etilgan va qoʻllab-quvvatlangan, Avstraliyadagi noyob taʼlim hamkorligidir[18].

Soʻnggi besh yil ichida Avstraliyada fransuz filmlari tomoshabinlari soni oʻsdi. 2005-yilda bu koʻrsatkich 500 000 dan kam boʻlgan boʻlsa, 2010-yilda 1,3 milliondan ortiq qabul qilingan. Fransuz filmlari eng ommabopligi boʻyicha toʻrtinchi oʻrinni egallaydi, undan oldin faqat AQSh, Buyuk Britaniya va Avstraliyaning ingliz tilidagi filmlari turadi. Har yili qirqqa yaqin fransuz filmi, DVD diskida chiqarilgan filmlarni hisobga olmaganda, tijorat nashri uchun avstraliyalik distribyutorlarga sotiladi. SBS har yili 70 dan ortiq fransuz filmlarini bepul efirga uzatish uchun tarqatish huquqini sotib oladi va odatda haftada bir yoki ikkita fransuz filmini namoyish etadi. Alliance Française fransuz filmlari festivali har yili Sidney, Melburn, Brisben, Kanberra, Pert va Adelaidadagi Fransuzlar ittifoqi tomonidan tashkil etiladigan tadbir boʻlib, Fransiya elchixonasi tomonidan qoʻllab-quvvatlanadi.

Shartnomalar

tahrir

Avstraliya-Fransiya oʻrtasidagi ikki tomonlama shartnomalarning katta qismi quyidagilardan iborat: urush va uning oqibatlari, fan, mudofaa, soliq, savdo, ekstraditsiya va Antarktidaga oid shartnomalar. 2016-yil aprel oyida Fransiyadan suv osti kemalarini sotib olish ham shartnomaning bir qismidir[19]. Ushbu xarid Avstraliya, AQSh va Buyuk Britaniya 2021-yil 15-sentabrda AUKUS xavfsizlik paktiga kirganidan keyin bekor qilingan[20].

Manbalar

tahrir
  1. ↑ „Where are they now? Gillian Bird (1975)“. www.pymblelc.nsw.edu.au (4-iyun 2021-yil). 2021-yil 13-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-sentabr 2021-yil.
  2. ↑ „Évolution de la population jusqu'en 2014 – champs France hors Mayotte“ (fransuzcha). INSEE. Government of France. (French departments without Mayotte: 65,821,000 inhabitants) „Populations légales dans les collectivités d'outre-mer et Mayotte“. INSEE. Government of France. (Mayotte : 212,645 inhabitants — overseas collectivities : 337,191 — new Caledonia : 245,580) Total (French departments+French overseas collectivities+New Caledonia)
  3. ↑ Hufbauer, Gary Clyde. Economic Sanctions Reconsidered (inglizcha). Washington: Peterson Institute for International Economics, 2007 — 27-bet. 
  4. ↑ "Australia & France to increase defence ties in the Pacific", ABC Radio Australia, 17 September 2008
  5. ↑ „Aboriginal Works on the Roof and Ceilings“. www.quaibranly.fr. Qaraldi: 12-iyul 2022-yil.
  6. ↑ "President Sarkozy to make history on visit to Australia"[sayt ishlamaydi], The Times, 26 May 2009
  7. ↑ "French President Nicolas Sarkozy to visit Australia" (Wayback Machine saytida 2009-05-27 sanasida arxivlangan), Courier Mail, 24 May 2009
  8. ↑ Pianegonda. „French president Francois Hollande backs Australian military alliance and possible free trade deal“. Australian Broadcasting Corporation (19-noyabr 2014-yil). Qaraldi: 19-noyabr 2014-yil.
  9. ↑ Henderson. „Australian submarines to be built in Adelaide after French company DCNS wins $50b contract“. ABC News. ABC News (Australia) (26-aprel 2016-yil). Qaraldi: 26-aprel 2016-yil.
  10. ↑ Tillett. „Submarine deal leads to revolution in Australian-French naval relations“. Australian Financial Review. Fairfax Media (5-oktabr 2017-yil). Qaraldi: 5-noyabr 2017-yil.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Shear, Michael D.. „France recalls its ambassadors to the U.S. and Australia to protest Biden's submarine deal“. The New York Times (17-sentabr 2021-yil).
  12. ↑ Vey, Jean-Baptiste; Rose, Michel. „Macron wants strategic Paris-Delhi-Canberra axis amid Pacific tension“. Reuters (2-may 2018-yil). „French President Emmanuel Macron on Wednesday called for the creation of a new strategic alliance among France, India and Australia to respond to challenges in the Asia-Pacific region and the growing assertiveness of China.“.
  13. ↑ Foley, Mike. „'No second planet': France urges Australia to greater climate action“. The Sydney Morning Herald (20-oktabr 2021-yil). Qaraldi: 25-yanvar 2022-yil.
  14. ↑ Stone, Jon. „France dumps Australia as 'strategic partner' over deal with Britain and US“. The Independent (23-fevral 2022-yil). Qaraldi: 23-fevral 2022-yil.
  15. ↑ Reuters. „France commits to rebuilding relationship with Australia after failed submarine deal“. CNN. 2022-yil 11-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-iyun 2022-yil.
  16. ↑ „Australia agrees payout to end France submarine spat“. Al Jazeera (11-iyun 2022-yil). 11-iyun 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  17. ↑ Doran, Matthew. „Australian government agrees to pay $835 million to French submarine contractor Naval Group over cancelled contract“. ABC News. Australian Broadcasting Corporation (11-iyun 2022-yil). 11-iyun 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  18. ↑ „Agreement between the Government of Australia and the Government of the French Republic concerning the Establishment of a French - Australian School in Canberra (1983) ATS 8“. www3.austlii.edu.au. 2017-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-iyul 2017-yil.
  19. ↑ Massola, James. „Turnbull, Macron fly in to Paris as Trump left out in the cold at G20 on climate“. The Sydney Morning Herald (9-iyul 2017-yil). Qaraldi: 9-iyul 2017-yil.
  20. ↑ „Australia to get nuclear subs in new US, British partnership“ (inglizcha). France 24 (15-sentabr 2021-yil). Qaraldi: 16-sentabr 2021-yil.

Havolalar

tahrir 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Avstraliya_—_Fransiya_munosabatlari&oldid=5320622" dan olindi