Bayroqni yarim ustunda koʻtarish

Bayroqlarning koʻtarilishi yoki yarmiga koʻtarilishi hurmat, motam, qaygʻu yoki baʼzi hollarda salomlashish ramzidir. Bayroqni odatdagi balandlikdan pastroq darajaga tushirishni anglatadi.[1] Bayroqni yarmiga qisqartirish anʼanasi 17-asrda boshlangan.[2] Ayrim manbalarga koʻra, bayroqni tushirishning asosi “koʻrinmas oʻlim bayrogʻi”ga joy boʻshatishdir.

2008-yilda Sichuan zilzilasidan keyin yarim tushirilgan turli mamlakatlar bayroqlari va Saudiya Arabistoni bayrogʻi koʻtarilmagan. Saudiya Arabistoni bayrog'i hech qachon yarmiga qisqartirilmaydi, chunki unda "shahada" so'zi bor.

Bayroqlarning “yarim yarmiga koʻtarilishi” kerak boʻlgan balandlik mamlakatdan mamlakatga farq qiladi va odatda turli tashkilotlar tomonidan bayroqni faqat kengligi boʻyicha tushirish tavsiya etiladi.[3][4] Buyuk Britaniya bayrogʻi protokoli bayroqni hech qachon bayroq ustunining uchdan ikki qismidan pastga tushirmaslik kerakligini taʼkidlaydi.

Ular toʻrtta bayroqni tashkil qiladilar, ular oʻzlariga tegishli boʻlgan davlatlar tomonidan yarim shtatda koʻtarilishi mumkin emas, chunki Saudiya Arabistoni bayrogʻi bilan Somalining bir qismi sifatida xalqaro miqyosda tan olingan Somaliland bayrogʻida kalima-i shahada mavjud. Iroq bayrogʻida takbir bor, Afgʻoniston bayrogʻida esa ikkalasi ham bor. Bayroqning koʻtarilishi Saudiya Arabistoni tomonidan dinga nisbatan haqorat sifatida koʻriladi.[5]

Turkiya tahrir

 
2016-yildagi Otaturk aeroportidagi hujumdan keyin Turkiya bayroqlari yarim tushirildi, Anqara, 2016-yil 29-iyun

1938-yilning 10-noyabr kuni ertalab soat 5-9 da vafot etgan Mustafo Kamol Otaturk xotirasiga har 10-noyabr kuni soat 09:05 dan quyosh botishi oraligʻida Turkiya bayrogʻi yarimga tushiriladi. Boshqa paytlarda hukumat milliy motam paytida yoki Turgut Oʻzalning oʻlimi kabi Turkiya siyosatidagi muhim shaxslar xotirasiga hurmat belgisi sifatida bayroqni yarim tushirib qoʻyishga qaror qilishi mumkin.[6] Bunday qaror qabul qilinganda, barcha hukumat binolari, idoralar, umumtaʼlim maktablari va harbiy bazalar oʻz bayroqlarini yarim ustunga tushiradi.

Yosir Arafat va Papa II. Jon Polning oʻlimidan soʻng boʻlgani kabi Turkiyaning chet ellik yetakchiga hamdardligini koʻrsatish uchun bayroqlar yarmiga tushirilishi mumkin.[7][8] Anqaradagi Buyuk Millat Majlisidagi bayroq vaziyatdan qatʼiy nazar hech qachon yarimga tushirilmaydi, Mustafo Kamol Otaturk maqbarasi joylashgan Anitkabirdagi bayroq esa faqat 10-noyabr kuni tushiriladi.[9] Koʻtariladigan bayroq avval toʻliq balandlikka koʻtarilib, keyin ustunning yarmiga tushirilishi kerak.

Manbalar tahrir

  1. „Flags at half mast“. 3 ocak 2005da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24 nisan 2020.
  2. Trex. „Why are flags flown at half-staff in times of mourning?“. The Week (20 aralık 2012). 4 ağustos 2019da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22 haziran 2015.
  3. „What is the proper etiquette for lowering the flag to half staff?“. The Flag Shop. 28 kasım 2010da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29 mayıs 2017.
  4. „Basic Flag Protocol and Etiquette“. Newton Newton Flag & Banner Makers Limited. 29 ağustos 2003da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29 mayıs 2017.
  5. „Saudi King Fahd is laid to rest“. BBC News (2 ağustos 2005). 13 mayıs 2020da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24 nisan 2020.
  6. „Hangi durumlarda milli yas ilan edilir?“ (Türkçe). Sabah. 31 aralık 2018da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24 nisan 2020.
  7. „Türkiye'de bayraklar yarın yarıya inecek“ (Türkçe). Haber7. 14 mayıs 2020da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24 nisan 2020.
  8. „Papa için bayraklar yarıya indirilecek“ (Türkçe). www.hurriyet.com.tr. 14 mayıs 2020da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24 nisan 2020.
  9. „TBMM ve Anıtkabirʻde bayraklar neden yarıya indirilmedi“ (Türkçe). Milli Gazete. 14 mayıs 2020da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24 nisan 2020.