Vikipediya

Islom hamkorlik tashkiloti Tashqi ishlar kengashi

Tashqi ishlar vazirlari kengashi (CFM Arabcha: مجلس وزراء الخارجية; Fransuzcha: Conseil des ministres des affaires étrangeres; turkcha: Dışişleri Bakanları Konseyi; DBK), ilgari Islom tashqi ishlar vazirlari konferensiyasi nomi bilan atalgan, asosiy qaror qabul qiluvchi organ hisoblanadi. Iga aʼzo har bir davlatdan bittadan vakildan iborat Islom Hamkorligi.[1] Bu qaror qabul qilishga yoʻnaltirilgan eng yirik hukumatlararo tashkilot boʻlib, har yili Islom sammiti deb nomlangan musulmon davlatlari va OIC kun tartibiga oid masalalarga bagʻishlangan konferensiyalar oʻtkazadi. 48-sammit 2022-yil 22-mart kuni Pokistonning Islomobod shahrida oʻtkazilishi rejalashtirilgan. OIC Islom hamkorlik tashkiloti Tashqi ishlar kengashi tamoyillari va yoʻriqnomalari doirasidagi qaror va tavsiyalarni amalga oshirishga qaratilgan xolis yigʻilishlar oʻtkazadi. Uning asosiy faoliyatidan biri bosh kotibiyat va uning boshqa boʻlimlari byudjetini tasdiqlash hisoblanadi. Shuningdek, u bosh kotib lavozimiga bosh ijrochi direktorni saylaydi. Turkiya Respublikasi 1976-yil orasida uchta Islom sammitiga mezbonlik qilgan boʻlib, bu uning birinchi yigʻilishi (7-DBK) va 1991-yildagi ikkinchi (12-DBK) boʻlsa, Turkiyada mezbonlik qilgan uchinchi va oxirgi yigʻilish 2004-yilda 31-DBK davomida boʻlib oʻtdi. Tashqi ishlar vazirlari kengashi aʼzosi boʻlishdan tashqari, u musulmon davlatlari, jumladan, Afgʻonistondagi inson huquqlari buzilishini koʻrib chiqishga qaratilgan favqulodda tashqi ishlar vazirlari yigʻilishi deb nomlangan ommaviy konferensiyalarni ham oʻtkazadi.[2]

Vakolat va majburiyatlar

tahrir

Tashqi ishlar vazirlari kengashiga IHT faoliyati va maqsadlari yuzasidan muhim qarorlar qabul qilish vakolati berilgan. Shuningdek, u OIC va unga aloqador aʼzolarning maqomini tashkiliy tamoyillar doirasida oʻzgartirish uchun javobgardir. Aʼzo davlatlarning tashqi ishlar vazirlari, jumladan mezbon mamlakat Turkiya OICda muhim rol oʻynaydi. Ular tashqi ishlar vazirlari kengashi tomonidan amalga oshiriladigan koʻrsatmalar va koʻlamdagi har qanday tanqidiy oʻzgarishlarni taklif qilish huquqiga ega.[3] Shuningdek, u favqulodda vaziyatlarda insonparvarlik yordami uchun ishonch fondlarini tashkil qiladi.[4] U OIC ning umumiy manfaatlariga tegishli qarorlar va rezolyutsiyalarni qabul qilishdan tashqari, umumiy siyosatni amalga oshiradi. Qaror qabul qilingandan soʻng, u yakuniy tasdiqlash va qarorlar va qarorlarni amalga oshirish jarayonini koʻrib chiqadi. Kengash oʻzining yakuniy natijalarini yakuniy tasdiqlash uchun Bosh kotibiyatga taqdim etadi, uni anʼanaviy tarzda IHT Bosh kotibi boshqaradi. Umumiy siyosatning umumiy manfaatlariga ixtisoslashgan boʻlinma organlari, shuningdek, OIC tomonidan rasmiy ravishda sessiya yoki Islom sammiti sifatida tanilgan parlament protsedurasida ishtirok etadilar.[5]

Seanslar roʻyxati

tahrir

Birinchi sessiya 1969-yil 3-sentabrda Marokash Qirolligi tomonidan Rabotda, oxirgi sammit esa 2022-yil 22-23-mart kunlari Islomobodda Pokiston Islom Respublikasi tomonidan oʻtkazildi.[6][7]

Sessiyalar Sana Davlat Joylashuvi Adabiyot(lar)
1chi 3 Sentyabr1969   Marokash Rabot
2chi 20 Dekabr 1970   Pokiston Korachi
3chi 23 Mart 1972   Saudiya Arabistoni Jeddah
4chi 24 Mart 1973   Liviya Benghazi
5chi 24 Iyul 1974   Malayziya Kuala Lumpur
6chi 12 Iyul1975   Saudiya Arabistoni Jeddah
7chi 14 May 1976   Turkiya Istanbul
8chi 16 May 1977   Liviya Tripoli
9chi 4 Aprel 1978   Senegal Dakar
10chi 8 May 1979   Marokash -
11chi 3 Sentyabr 1980   Pokiston Islamabad
12chi 3 Sentyabr 1981   Iroq Baghdad
13chi 22–26 Avgust 1982   Niger Niamey
14chi 5 Dekabr1983   Bangladesh Dhaka
15chi 3 Sentyabr 1984   Yaman Sana'a
16chi 3 Sentyabr 1986   Marokash -
17chi 3 Sentyabr1988   Iordaniya Amman
18chi 7 Dekabr 1989   Saudiya Arabistoni Riyadh
19chi 20 Noyabr 1990   Saudiya Arabistoni Riyadh
20chi 5 Dekabr 1991   Turkiya Istanbul
21chi 25–29 Aprel 1993   Pokiston Karachi
22chi 10–12 Dekabr 1994   Marokash Casablanca
23chi 9–12 Dekar 1995   Gvineya Conakry
24chi 9–13 Dekabr1996   Indoneziya Jakarta
25chi 15–17 Mart 1998   Qatar Doha
26chi 28 Iyun–1 Iyul 1999   Burkina Faso Ouagadougou
27chi 27 June 2000   Malayziya Kuala Lumpur
28chi 25–29 Iyun 2001   Mali Bamako
29chi 25–27 Iyun 2002   Sudan Khartoum
30chi 28–30 May 2003   Eron Tehran
31chi 14–16 Iyun 2004   Turkiya Istanbul
32chi 28–30 Iyun 2005   Yaman Sana'a [8]
33chi 19–21 Iyun 2006   Ozarbayjon Baku
34chi 15–17 May 2007   Pokiston Islamabad
35chi 18–20 Iyun 2008   Uganda Kampala
36chi 23–25 May 2009   Suriya Damascus
37chi 18–20 May 2010   Tojikiston Dushanbe
38chi 28–30 Iyun 2011   Qozogʻiston Astana
39th 15–17 Noyabr 2012   Jibuti Djibouti
40th 9–11 Dekabr 2013   Gvineya Conakry
41chi 18–19 Iyun 2014   Saudiya Arabistoni Jeddah
42chi 27–28 May 2015   Quvayt Kuwait
43chi 18–19 October 2016   Oʻzbekiston Tashkent
44chi 10–11Iyun 2017   Kot-dʼIvuar Abidjan
45chi 5–6 May 2018   Bangladesh Dhaka
46chi 1–2 Mart 2019   Birlashgan Arab Amirliklari Abu Dhabi
47chi 27–28 Noyabr 2020   Niger Niamey [9]
48chi 22–23 Mart 2022   Pokiston Islamabad [10]
49chi TBD   Mauritania TBD
50chi TBD   Kamerun TBD
51chi TBD   Turkey TBD

As of 2022, Bangladesh, Guinea, Libya, Malaysia, Niger and Yemen have hosted the summit twice. Turkey 3 times, Morocco 4 times, Pakistan and Saudi Arabia 5 times.

Adabiyotlar

tahrir
  1. ↑ „Research Centre For Islamic History, Art and Culture – IRCICA“. IRCICA | Research Centre For Islamic History, Art and Culture (1-yanvar 1980-yil). Qaraldi: 1-fevral 2022-yil.
  2. ↑ „T.C. Dışişleri Bakanlığı'ndan“ (turkcha). T.C. Dışişleri Bakanlığı (14-mart 2008-yil). Qaraldi: 1-fevral 2022-yil.
  3. ↑ „İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ile İlişkiler“ (turkcha). Turkish Republic of Northern Cyprus – Ministry of Foreign Affairs (15-mart 2014-yil). Qaraldi: 1-fevral 2022-yil.
  4. ↑ „İslam İşbirliği Teşkilatı, Afganistan’a yardım için fon oluşturdu“ (turkcha). euronews (19-dekabr 2021-yil). Qaraldi: 1-fevral 2022-yil.
  5. ↑ „Centre de Recherches Statistiques, Economiques et Sociales et de Formation pour les Pays Islamiques“ (fransuzcha). SESRIC. Qaraldi: 1-fevral 2022-yil.
  6. ↑ „Foreign Ministers“. Organisation of Islamic Cooperation (30-noyabr 2021-yil). 30-noyabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-fevral 2022-yil.
  7. ↑ „Foreign Ministers“. Organisation of Islamic Cooperation (2-oktabr 2017-yil). 2-oktabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-fevral 2022-yil.
  8. ↑ „Foreign Ministers“. Organisation of Islamic Cooperation (28-may 2015-yil). Qaraldi: 1-fevral 2022-yil.
  9. ↑ „Organisation of Islamic Cooperation snubs Kashmir, again“. trtworld.com (26-noyabr 2020-yil). 26-noyabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  10. ↑ Khan, Tahir „Afghan govt decides against sending FM Muttaqi to OIC summit in Islamabad“. dawn.com (21-mart 2022-yil). 21-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Islom_hamkorlik_tashkiloti_Tashqi_ishlar_kengashi&oldid=3616214" dan olindi