Islom hamkorlik tashkilotining Islom sammiti

Islom hamkorlik tashkilotining asosiy organi

Islom Hamkorlik Tashkilotining Islom Sammiti (Arab: القمة الإسلامية لمنظمة التعاون الإسلامي ; fransuz: Sommet islamique de l’Organisation de la coopération islamique) OIC ning boshqa toʻrtta xorijiy kengashi qarorlaridan biri hisoblanadi. Vazirlar, Doimiy qoʻmitalar, Ijroiya qoʻmitasi va Xalqaro Islom Sudi. Islom sammiti OIC Tashqi ishlar vazirlari kengashining asosiy organi boʻlib, 57 aʼzo davlat tomonidan qabul qilingan qarorlarni shakllantirish, ishlab chiqish va amalga oshirishga qaratilgan. Sammitda manfaatdor davlat rahbarlari, jumladan, bosh vazirlar, prezidentlar, amirlar va boshqa tengdosh]]lar rahbarlari ishtirok etadilar. Sammit har uch yilda bir marta OIC Tashqi ishlar vazirlari kengashing nizomi doirasidagi maqsadlarga erishish bilan birlashtirilgan holda oʻtkaziladi. Ular siyosatlarni shakinlashtirib chiqadi va sammit yakunida rezolyutsiya qabul qiladi. Xuddi shunday, OCI Tashqi ishlar vazirlari kengashi sessiyalari, islom sammiti muqobil ravishda manfaatdor hukumatlar tomonidan Arab, Osiyo va Afrika kabi geografik guruhlar boʻyicha oʻtkaziladi. 2022-yil holatiga koʻra, uchta qitʼaning turli mamlakatlarida jami 14 ta Islom sammitlari va 7 ta favqulodda sammitlar oʻtkazildi[1]

Ovoz berish

tahrir

Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi, har bir Islom sammiti ishtirokchisi ovoz berish tizimi boʻyicha aʼzo davlatlar tomonidan qatʼiy qabul qilingan yoki rad etilgan muayyan masala boʻyicha oʻz rezolyutsiyasini taqdim etadi. Sammitlar tom maʼnoda ishtirokchilarning umumiy hissiyotiga asoslangan deklaratsiya hisoblanadi. Deklaratsiyani amalga oshirishda Islom hamkorlik tashkiloti bosh kotibi muhim rol oʻynaydi[2]

Turkiyaning roli

tahrir

Turkiya OICni mezbon va doimiy aʼzosi sifatida ifodalaydi va bir Islom sammiti va ikkita favqulodda sammitga, jumladan, 2016-yil 14-15-aprel kunlari Isroil-Falastin mojarosiga doir „Adolat uchun birlik va birdamlik“ nomli 13-islom sammitiga mezbonlik qildi. Shuningdek, u 2017-yil 13-dekabrda 6-chi va 2018-yil 18-mayda Isroilning Falastindagi roli boʻyicha 7-favqulodda sammitga mezbonlik qildi.[3]

Sammitlarni royxati

tahrir

Islom sammiti uch tamoyilga asoslanadi; Yakuniy bayonot, rezolyutsiya va deklaratsiya. Birinchi sammit 1969-yil sentabr oyida Marokashning Rabat shahrida boʻlib oʻtgan boʻlsa, oxirgi va 15-sammit 2022-yil 23-martda Pokistonning Islomobod[4] shahrida boʻlib oʻtgan.

Sammit Sana Davlat Joylashuv Adabiyot(lar)
1chi Sentyabr 1969   Marokash Rabat
2chi 22–24 Fevral 1974   Pokiston Lohur
3chi 25–28 Yanvar 1981   Saudiya Arabistoni Makka
4chi 16–19 Yanvar 1984   Marokash Kasablanka
5chi 26–29 Yanvar1987   Quvayt Kuwait
6chi 9–11 Dekabr1991   Senegal Dakar
7chi 13–15 Dekabr 1994   Marokash Kasablanka
8chi 9–11 Dekabr 1997   Eron Tehron
9chi 12–13 Noyabr 2000   Qatar Doha
10chi 16–17 Oktyabr 2003   Malayziya Putrajaya
11chi 13–14 Mart 2008   Senegal Dakar
12chi 6–7 Fevral 2013   Misr Cairo
13chi 14–15 Aprel 2016   Turkiya Istanbul
14chi 31 May 2019   Saudiya Arabistoni Makka

Adabiyotlar

tahrir
  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Islamic_Summit_of_the_Organisation_of_Islamic_Cooperation#cite_note-Republic_of_T%C3%BCrkiye_Ministry_of_Foreign_Affairs_1969-1
  2. Ibrahim, Arwa „All you need to know about the OIC - Religion News“. Al Jazeera (31-may 2019-yil). Qaraldi: 3-fevral 2022-yil.
  3. „From Rep. of Türkiye Ministry of Foreign Affairs“. Republic of Türkiye Ministry of Foreign Affairs (25-sentabr 1969-yil). Qaraldi: 3-fevral 2022-yil.
  4. „Islamic Summit“. Organisation of Islamic Cooperation (25-sentabr 1969-yil). Qaraldi: 3-fevral 2022-yil.