Hazrati Shohjalol xalqaro aeroporti

Hazrati Shohjalol xalqaro aeroporti (bengalcha: হযরত শাহ্‌জালাল আন্তর্জাতিক বিমানবন্দর, Romanizatsiyasi : Hôzrôt Shahjalal Antôrjatik Bimanbôndôr), (IATA: DACICAO: VGHS) (sobiq VGZR), Bangladesh poytaxti Dakka shahriga xizmat koʻrsatadigan asosiy xalqaro aeroport boʻlib, mamlakatdagi eng yirik aeroport hisoblanadi. Kurmitolada, shahar markazidan 17 km (11 mi) masofada, Dakkaning shimoliy qismida joylashgan. Aeroportdan Bangladesh havo kuchlarining bazasi sifatida ham foydalaniladi. Aeroportning maydoni 802 gektar (1,981 akr) tashkil qiladi. Bangladesh fuqaro aviatsiyasi boshqarmasi (CAAB) aeroportni boshqaradi va taʼminlanadi. 1980-yilda Tejgaon aeroportidan mamlakatning asosiy xalqaro aeroporti sifatida oʻz faoliyatini boshlagan. Aeroport avvallari Dakka xalqaro aeroporti, keyinchalik esa Ziyo xalqaro aeroporti nomi bilan tanilgan boʻlib, Bangladeshning eng hurmatli soʻfiy avliyolaridan biri boʻlgan Shohjalol sharafiga nomlangan. „DAC“ aeroportining IATA kodi „Dakka“ dan olingan.

Hazrati Shohjalol
xalqaro aeroporti

হযরত শাহ্জালাল আন্তর্জাতিক বিমানবন্দর
IATA kodi: DACICAO kodi: VGHS (sobiq: VGZR)
Qisqacha bayon
Aeroport turi Fuqarolik / Harbiy
Egasi Bangladesh fuqaro aviatsiyasi va turizm vazirligi
Operator Bangladesh fuqaro aviatsiyasi boshqarmasi (CAAB)
Xizmat doirasi Dakka viloyati
Joylashuvi Kurmitola, Dakka, Bangladesh
Ochilgan 1981-yil
Havo yoʻli tuguni *Biman Bangladesh Airlines
Dengiz sathidan balandligi 27 ft / 8 m
Koordinatalari 23°50′34″N 090°24′02″E / 23.84278°N 90.40056°E / 23.84278; 90.40056 (Shah Jalal International Airport)
Vebsayti hsia.gov.bd
Xarita
DAC (Bangladesh)
DAC
Aeroportning Bangladesh xaritasidagi joylashuvi
Uchish/qoʻnish yoʻlaklari
Uzunligi Yuzasi
m ft
14/32 3,505 11,500 Asfalt
Maʻlumotlar (2019)
Yoʻlovchilar oqimi 6,347,000
Tashilgan yuklar (tonna) 517,940
Manba: Bangladesh fuqaro aviatsiyasi boshqarmasi[1][2]

Bangladeshdagi aksariyat aviakompaniyalarning, jumladan Air Astra, Novoair, US-Bangla Airlines va milliy flagmani Biman Bangladesh Airlines asosiy markazi hisoblanadi. Aeroportning yillik yoʻlovchilarga xizmat koʻrsatish quvvati 18,5 million yoʻlovchini tashkil etadi[3] [4] va bu yoʻlovchilarga xizmat koʻrsatish sigʻimi CAAB tomonidan 2026-yilgacha yetarli deb hisoblangan[5]. 2014-yilda aeroport 9,1 million yoʻlovchiga va 248 ming tonna yukka xizmat koʻrsatgan[6]. Kuniga oʻrtacha samolyot harakati taxminan 190 reysni tashkil qiladi[7] [8]. Aeroportda yerda xizmat koʻrsatish Biman Bangladesh Airlines aviakompaniyasining 100 foizlik shoʻba korxonasi hisoblangan Biman Ground Handling tomonidan amalga oshiriladi[9]. Aeroport toʻliq Wi-Fi Internet qamroviga ega va aeroportning barcha terminallarida Intercontinental Dakka kabi besh yulduzli mehmonxonalar tomonidan boshqariladigan bir nechta birinchi-klass va biznes-klass boshqaruv zallari mavjud, Eastern Bank Skylounge[10] yoki City Bank American Express Lounge kabi Bangladesh kompaniyalari[11], shuningdek, mahalliy va xorijiy aviakompaniyalar ofislari mavjud. Birinchi-klass va biznes-klass aviachiptalarida sayohat qilgan yoʻlovchilar, shuningdek Priority Pass kartalari egalari boʻlgan ekonom yoʻlovchilar tanlangan zallardan bepul foydalanishlari mumkin[12] [13].

Joylashuvi va ulanish

tahrir

Aeroport Kurmitola aholi punktida, Dakka markazidan 11 nautical mile (20.37 kilometr; 12.66 milya) shimolda joylashgan[14]. Unga sakkiz qatorli aeroport yoʻli orqali kiriladi[14]. Aeroportning shimolida Uttara hududi va Gazipur shahri, janubida esa Dakka shahri joylashgan. Aeroportning shundoq tashqarisida (roʻparasida) Aeroport temir yoʻl vokzali deb nomlangan vokzal mavjud[15] [16]. Obhai, Pathao, Shohoz, Uber va boshqalar kabi koʻplab mahalliy va xalqaro sayohatlarga avtoijara va taksi ilovalari yoki kompaniyalari aeroportga va undan ortga yoʻlovchilarni tashishda oʻz xizmatlarini taqdim qiladi. Shuningdek, xalqaro kelishlar zalining chiqish eshigi yonida joylashgan taksi kioski mavjud boʻlib, u yerda taksiga buyurtma berish va taksi haqini oldindan toʻlash mumkin. Aeroportga eng yaqin mehmonxona Radisson Blu Dhaka Water Garden mehmonxonasi, undan keyin Le Méridien Dhaka mehmonxonasi va Dhaka Regency mehmonxonasi joylashgan[17]. Best Western mehmonxonasi 2014-yil oxirida ochilgan[18]. Rieltorlik kompaniyalari va hukumatning kengaytirish hamda rivojlantirish ishlari tufayli aeroport deyarli shahar tomonidan qoplanib qolgan, bu rasmiylarni uchinchi terminal qurishga va Dakka tumanining boshqa joyida boshqa xalqaro aeroport qurish masalasini koʻrib chiqishga undadi[19].

Tarixi

tahrir
 
Xalqaro terminal
 
Apron koʻrinishi

1941-yilda, Ikkinchi jahon urushi paytida, Britaniya hukumati Tejgaon shahridan bir necha kilometr shimolda joylashgan Kurmitolada oʻsha paytda Kohima maydonlari (keyin Assamda) va Birma urush teatrlarini amalga oshirgan harbiy aeroport Tejgaon aeroporti uchun zaxira qoʻnish zonasi sifatida urushga qarshi jangovar samolyotlarni boshqarish uchun qoʻnish chizigʻini qurdi[20] [21].

1947-yilda Pokiston tashkil etilgandan soʻng, Tejgaon aeroporti oʻsha paytdagi Sharqiy Pokistonda (hozirgi Bangladesh) birinchi fuqarolik aeroportiga aylandi. 1965-yilgi Hind-Pokiston urushi paytida, oʻsha vaqtda tashlab ketilgan havo yoʻlagi Hindiston havo kuchlari tomonidan bombardimon qilingan, chunki uni baza sifatida Tejgaon aeroporti deb oʻylagan[22]. 1966-yilda oʻsha paytdagi Pokiston hukumati tomonidan yangi aeroport qurish loyihasi qabul qilindi va Kurmitola shimolidagi hozirgi joy tanlangan. Fransiyalik mutaxassislarning texnik koʻmagida terminal binosi va uchish-qoʻnish yoʻlagini qurish boʻyicha tender oʻtkazildi. Qurilish materiallarini tashish uchun uchastka yaqinida temir yoʻl bekati (hozirgi Aeroport temir yoʻl vokzali) ham qurilgan. Biroq, 1971-yilda Bangladesh ozodlik urushi boshlanganida, yangi uchish yoʻlagi faqat yarmiga yetdi. Urush paytida havo maydoni jiddiy zarar koʻrdi[manba kerak].

Mustaqillikka erishgach, Bangladesh hukumati urush paytida oldingi pudratchilar va maslahatchilar tomonidan tashlab ketilgan ishlarni qayta boshladi. Hukumat aeroportni mamlakatning asosiy xalqaro aeroportiga aylantirishga qaror qildi va Fransiyaning Aeroports de Paris kompaniyasini uning yangi maslahatchilari etib tayinladi. Aeroport 1980-yilda asosiy uchish-qoʻnish yoʻlagi va hozirgi terminal binosining markaziy qismi Bangladeshning oʻsha paytdagi Prezidenti Ziyovur Rahmon tomonidan Dakka xalqaro aeroporti sifatida rasmiy ravishda ochilganidan soʻng oʻz faoliyatini boshlagan[23] [24]. Loyihani yakunlash uchun yana uch yil kerak boʻldi, shu vaqt ichida Ziyovur Rahmon 1981-yilda oʻldirilgan. Shunday qilib, 1983-yilda qurib bitkazilganidan soʻng, oʻsha paytdagi Prezident Abdusattor aeroportni Ziyo xalqaro aeroporti sifatida qayta ochdi[25].

1993-yil dekabr oyida Biman Bangladesh Airlines Dehli, Dubay va Amsterdam orqali Nyu-York shahriga yoʻnalishni boshladi. Parvozni McDonnell Duglas DC-10 samolyotlari amalga oshirdi[26]. Keyinchalik Biman chiquvchi reysni Dubay va Bryussel orqali, kiruvchini esa Bryussel orqali boshqardi. Kompaniya 2006-yil iyul oyida xizmatni toʻxtatdi[27]. 2010-yilda hukumat Bangladeshning eng hurmatli soʻfiy avliyolaridan biri Shohjalol sharafiga aeroport nomini yana bir bor Ziyo xalqaro aeroportidan Shohjalol xalqaro aeroportining hozirgi nomiga oʻzgartirdi[28].

2011-yil 6-dekabrda Boeing 787-9 (ZA006 reysi) masofa, tezlik va chidamlilik boʻyicha rekord urinish paytida Shohjalol xalqaro aeroportida yonilgʻi quyish uchun toʻxtadi. General Electric GEnx dvigatellari bilan jihozlangan ushbu samolyot 10,710 nautical mile (19,830 km) masofani bosib oʻtdi. Vashingtonning Sietl shahridagi Boeing maydonidan sharqqa tomon Shohjalol xalqaro aeroportigacha toʻxtovsiz uchib, 787 440,000 funt (200,000 kg)dan 550,000 funt (250,000 kg) vazn toifasidagi samolyotlar boʻyicha yangi jahon rekordini oʻrnatdi. Ushbu parvoz 2002-yilda Airbus A330 tomonidan oʻrnatilgan 9,127 nautical mile (16,903 km) boʻlgan oldingi masofa rekordini ortda qoldirdi. Keyin Boeing 787 Dakkadan sharqqa qarab, Boeing maydoniga qaytish uchun davom etdi va 42 soat-u 27 daqiqa tezlikda dunyo boʻylab aylanish rekordini oʻrnatdi[29].

Biman 2022-yil iyul oyida Boeing 787 samolyotlaridan foydalangan holda Torontoga yoʻnalishini ochdi. Dakkadan Torontoga parvoz Istanbulda texnik toʻxtab qolgan boʻlsa-da, kiruvchi reys toʻxtovsiz amalga oshirildi[30] [31]. Toʻrt oy oʻtgach, aviakompaniya ikkinchisini ham Istanbul orqali amalga oshirdi[32].

Rivojlanishi va kengaytirilishi

tahrir
 
Terminalning ichki qismi
 
Aeroportdagi bort darvozasi koridori.
 
Volga-Dnepr aviakompaniyasining Antonov An-124 Ruslan samolyoti taksi yoʻlida. Orqa fonda boshqasini koʻrish mumkin. An-124 samolyotlari muntazam ravishda ushbu aeroportdan foydalanadilar.

1992-yilda aeroport terminali hududi bortga chiqish koʻprigi va jihozlari qoʻshilishi bilan tez kengaydi. Oʻsha paytda 500 ta mashinaga moʻljallangan koʻp qavatli avtoturargoh ham qurilgan.

Aeroport CAAB tomonidan 2012 yilning 2-choragigacha ৳70 million ($650 000) qiymatidagi texnologiya va asboblar bilan oʻrnatildi va takomillashtirildi. Ularga quyidagilar kiradi: asboblar qoʻnish tizimi, masofani oʻlchash uskunalari va parvozlarni kalibrlash tizimi, bu aeroportning operatsion standartlariga yordam beradi. Yana 2 ta koʻprik ishga tushirildi, yana biri ishlab chiqarish bosqichida. Asfalt uchish-qoʻnish yoʻlagi qoplamasi 2012-yil dekabr oyida Bangladesh kompaniyasi Abdul Monem Ltd tomonidan boshlangan; bajarish uchun 6 oy vaqt ketdi. Taksi yoʻlaklari va uchish-qoʻnish yoʻlaklarini yoritish tizimini yanada takomillashtirish Daniya xalqaro taraqqiyot agentligining (DANIDA) ৳4,5 mlrd ($42 mln) mablagʻlari hisobidan amalga oshiriladi. Keyingi loyihalar qatoriga quyidagilar kiradi: birlamchi va ikkilamchi radar, yangi boshqaruv minorasi va zamonaviy drenaj tizimini oʻrnatish[7] [33]. Yoʻlovchi va yuk samolyotlari uchun toʻxtash joylari yangilanmoqda, aeroportning yoʻlovchi va yuk perronlarini kengaytirish ishlari davom etmoqda[8]. Loyiha ৳440 million ($4,1 mln) turadi va toʻrtta keng fyuzelyajli yoʻlovchi samolyoti va ikkita keng fyuzelyajli yuk samolyotini yonma-yon qoʻyish imkoniyatini beradi[8]. Soʻnggi yillarda CAAB ikkita terminal binosini modernizatsiya qilish va obodonlashtirishni yakunladi, beshta samolyot toʻxtash joyini qurdi, yana ikkita bort koʻprigini oʻrnatdi, 24 soatlik elektr taʼminotini taʼminlash uchun elektr stantsiyasini qayta oʻrnatdi va koʻproq yoʻlovchilarni roʻyxatdan oʻtkazish va hisoblagichlar va bagaj konveyerlari immigratsiyasini qoʻshdi[8].

Soʻnggi yillarda koʻcha, hojatxonalar va boshqa qismlar kabi ichki dizaynlar ham yangilandi. Bojsiz doʻkonlar xalqaro lyuks brendli mahsulotlarni olib kirdi. Rivojlanish rejasining bir qismi sifatida 2014-yilda xalqaro terminalda birinchi xalqaro kafe, Barista Lavazza, keyin esa 2017-yilda Krispy Kreme ochildi.

Ikkinchi uchish-qoʻnish yoʻlagi

tahrir

Parallel, ikkinchi uchish-qoʻnish yoʻlagini qoʻshish boʻyicha texnik-iqtisodiy asoslash ishlari olib borildi, uning qiymati 2014-yilda ৳10 milliardni ($93 mln) tashkil etadi[8]. Loyiha ortib borayotgan havo qatnovini bartaraf etish, yolgʻiz uchish-qoʻnish yoʻlagidan bosimni olib tashlash va aeroportning sigʻimini ikki baravar oshirish uchun amalga oshirilgan. CAAB prognozlariga koʻra, aeroportning tirbandligi 10 million yoʻlovchi va yuk tashishdan oshadi. Biroq, 2014-yilda aeroportning 2000 akr yerining 60% foydalanilmay qoldi[34].

Uchinchi terminalni ishlab chiqish

tahrir
 
Uchinchi terminal qurilmoqda

2019-yil 28-dekabr kuni Bosh vazir Shayx Hasina Hazrati Shohjalol xalqaro aeroportining uchinchi terminaliga tamal toshini qoʻydi. Uchinchi terminalning qurilish ishlarini Mitsubishi korporatsiyasi, Fujita korporatsiyasi va Samsung C&T korporatsiyasidan iborat Aviatsiya Dhaka Konsorsiumi (ADC) amalga oshiradi[35]. Butun loyihaning taxminiy qiymati ৳21300 krorni ($2 mlrd) tashkil qiladi[36] [37].

Aeroportning yangi uchinchi terminali qurilishi 2024-yilgacha yakunlanadi[38]. Yaponiya xalqaro hamkorlik agentligi (JICA) ishlarning bir qismini kredit shaklida moliyaviy yordam berdi. Kengaytirish taxminan 226,000 m2 (2,430,000 kv ft) maydoni boʻlgan yoʻlovchi terminalini, 5,900 m2 (64,000 kv ft) kvadrat VVIP majmuasi, 41,200 m2 (443,000 kv ft) yuk binosi qurilishi va tunnelli koʻp qavatli avtoturargoh binosini oʻz ichiga oladi. Uchinchi terminal qurib bitkazilgandan soʻng aeroportning yoʻlovchilarga xizmat koʻrsatish quvvati yiliga hozirgi 8 milliondan 20 millionga oshadi. Yuk tashish quvvati ham yiliga 200 000 tonnadan 500 000 ga oshadi[39] [40].

Terminallari

tahrir
 
Hazrati Shohjalol xalqaro aeroportining tungi koʻrinishi

1-terminal, 2-terminal va ichki terminal

tahrir

Aeroportda uchta asosiy terminal mavjud. 1-terminal (T1) va 2-terminal (T2) xalqaro reyslar uchun moʻljallangan va ikkalasi ham bir bino ichida joylashgan. T1 birinchi qavatda joylashgan boʻlib, u xalqaro kelganlar uchun konkurs zali sifatida ishlatiladi. T2 yuqori qavatda joylashgan boʻlib, xalqaro joʻnashlar zali sifatida xizmat qiladi. Uchinchi qoʻshni terminal binosi mahalliy reyslar uchun ichki terminal sifatida tanilgan. Bu xalqaro terminallarning chap tomonida joylashgan. Bir qavatli ichki qatnovlar terminalida kelganlar va joʻnab ketishlar zali bir qavatda joylashgan.

3-terminal

tahrir

Uchinchi xalqaro terminal qurilmoqda va u 2024-yilda foydalanishga topshirilishi kutilmoqda[8] [41]. Loyiha loyihasiga koʻra, uchinchi terminalda 26 ta bort koʻprigi va 12 ta konveyer boʻladi. Terminalda 115 ta roʻyxatga olish stoli, 59 ta immigratsiya stoli boʻladi.

 
Hazrati Shohjalol xalqaro aeroportidagi VVIP va VIP zallari

VIP terminal

tahrir

VIP terminal binosi xalqaro terminallarning oʻng tomonida joylashgan. VIP terminali asosiy darvozadan atigi 200 metr (220 yard) uzoqlikda qurilgan.

Yuk terminali

tahrir

Aeroportda yiliga 200 ming tonna yuk tashish terminali mavjud. Amalga oshirilayotgan rekonstruksiya va kengaytirish loyihasi yakunlangach, bu 500 ming tonnagacha oshiriladi[42].

Aviakompaniyalar va yoʻnalishlar

tahrir

Yoʻlovchi

tahrir
Aviakompaniya Manzillar Refs
Air Arabia Abu-Dabi, Ras al-Xayma, Sharja [43]
AirAsia Kuala Lumpur-Xalqaro
Air Astra,   Bangladesh  Koks Bozor,  Silhet,  Chittagong [44]
Air India Dehli[45],  Kalkutta
Air Premia,   Koreya Respublikasi Charter: Seul-Inchxon [46]
Batik Air Malaysia Kuala Lumpur-Xalqaro
Biman Bangladesh Airlines Abu-Dabi, Ar-Riyod, Bangkok-Suvarnabhumi,  Barisal, Dammom, Dehli, Doha, Dubay-Xalqaro, Guanchjou, Hong Kong,  Jessor, Jidda,  Kalkutta,  Katmandu,  Koks Bozor, Kuala Lumpur-Xalqaro,  Kuvayt, London-Hiatrou, Madina,  Maskat,  Rajshahi,  Saidpur, Singapur,  Silhet, Tokio-Narita[47],  Toronto-Pearson1[48],  Yangon, Sharja,  Chittagong [49]
Cathay Pacific,   Gonkong Hong Kong [50]
China Eastern Airlines  Kunmin, Pekin–Dasin [51]
China Southern Airlines Guanchjou [52]
Drukair,   Butan Bangkok-Suvarnabhumi,  Paro [53]
Egyptair Qohira [54]
Emirates Dubay-Xalqaro
Etihad Airways Abu-Dabi
Flydubai Dubay-Xalqaro [55]
Gulf Air,   Bahrayn Bahrayn
Himalaya Airlines,   Nepal  Katmandu [56]
IndiGo,   Hindiston Dehli,  Kalkutta,  Haydarobod[57], Mumbay,  Chennay[58] [59]
Iraqi Airways  Bagʻdod [60]
Jazeera Airways,   Quvayt  Kuvayt [61]
Jin Air,   Koreya Respublikasi Mavsumiy: Seul-Inchxon
Kuwait Airways  Kuvayt
Malaysia Airlines Kuala Lumpur-Xalqaro
Maldivian Male
Novoair,   Bangladesh  Jessor,  Kalkutta,  Koks Bozor,  Rajshahi,  Saidpur,  Silhet,  Chittagong [62]
Oman Air  Maskat [63]
Qatar Airways Doha
Salam Air,   Ummon  Maskat
Saudia Ar-Riyod, Dammom, Jidda, Madina
Singapore Airlines Singapur
SriLankan Airlines  Kolombo-Bandaranaike
Thai AirAsia  Bangkok-Don Mueang [64]
Thai Airways Bangkok-Suvarnabhumi
Thai Lion Air  Bangkok-Don Mueang [65]
Turkish Airlines Istanbul
US-Bangla Airlines Bangkok-Suvarnabhumi,  Barisal, Doha, Dubay-Xalqaro, Guanchjou,  Jessor,  Kalkutta,  Koks Bozor, Kuala Lumpur-Xalqaro, Male,  Maskat,  Rajshahi,  Saidpur, Singapur,  Silhet, Sharja[66],  Chennay,  Chittagong
Vistara,   Hindiston Dehli, Mumbay[67]

: Biman Bangladesh Airlines aviakompaniyasining Dakkadan Torontoga va aksincha parvozi Istanbulda yonilgʻi quyish va ekipajni almashtirish uchun texnik toʻxtab oʻtadi. Biman Bangladesh nafaqat Dakkadan Istanbulga yoʻlovchilarni tashimaydi, hatto aviakompaniya Istanbuldan Torontoga yoʻlovchilarni uchish uchun beshinchi erkinlik huquqiga ega emas[68].

Aviakompaniya Manzillar Refs.
Air Bridge Cargo,   Rossiya Krasnoyarsk, Shanxay-Pudong [manba kerak]
Cathay Cargo,   Gonkong Hong Kong,  Xanoy [manba kerak]
China Cargo Airlines Shanxay-Pudong,  Chjenchjou [manba kerak]
Easy Fly Express,   Bangladesh Dehli, Guanchjou, Hong Kong,  Kalkutta,  Chjenchjou [69]
Ethiopian Airlines Cargo Addis-Abeba (  Efiopiya) [manba kerak]
Etihad Cargo Abu-Dabi,  Xanoy
Hong Kong Airlines Cargo Hong Kong [manba kerak]
Qatar Airways Cargo Doha [manba kerak]
Saudia Cargo Ar-Riyod, Dammom, Jidda [manba kerak]
Silk Way Airlines Boku [manba kerak]
SkyAir, BGD  Jessor,  Koks Bozor,  Silhet,  Chittagong [70]
Sky Gates Airlines,   Rossiya Boku [manba kerak]
Singapore Airlines Cargo Amsterdam, Singapur, Sharja [manba kerak]
Turkish Airlines Cargo Ashxobod, Istanbul, Olmaota [manba kerak]

Baxtsiz hodisalar va falokatlar

tahrir
  • 1977-yil 28-sentyabrda Mumbaydan Tokioga yoʻl olgan Japan Airlines aviakompaniyasining 472-reysi havoga koʻtarilganidan koʻp oʻtmay 5 nafar yapon Qizil Armiyasi terrorchisi tomonidan oʻgʻirlab ketildi va samolyot oʻsha paytdagi Ziyo xalqaro aeroportiga qoʻnishga majbur boʻldi[71]. Terrorchilarning 6 million dollar va 6 nafar JRA terroristini Yaponiya qamoqxonasidan ozod qilish talabi Yaponiya Bosh vaziri tomonidan qondirildi[72]. Bangladesh havo kuchlari quruqlikdagi vaziyatni nazorat qilish va muzokaralarni osonlashtirish uchun safarbar etildi[71].
  • 1984-yil 5-avgustda Biman Bangladesh Airlines aviakompaniyasining Chittagongdan uchayotgan samolyoti Ziyo xalqaro aeroporti yaqinidagi botqoqlarga qulab tushdi. Fokker F27 ning barcha 45 yoʻlovchisi va 4 ekipaj aʼzosi halok boʻldi, bu Bangladeshdagi eng mudhish aviatsiya falokatiga aylandi[73].

Manbalar

tahrir
  1. „Aerodrome Information: Hazrat Shahjalal International Airport, Dhaka“. Civil Aviation Authority, Bangladesh. 2009-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 23-avgust.
  2. „Aerodrome Information: Hazrat Shahjalal International Airport, Dhaka (continued)“. Civil Aviation Authority, Bangladesh. 2009-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 23-avgust.
  3. Ahmad, Rashiduddin. „New airport at Trishal: Flight of fancy or urban nightmare?“. The Daily Star (2010-yil 29-sentyabr). Qaraldi: 2011-yil 15-noyabr.
  4. Byron, Rejaul Karim. „New int'l airport to cost Tk 50,000cr“. The Daily Star (2010-yil 28-avgust). Qaraldi: 2011-yil 16-noyabr.
  5. „AIRPORT DEVELOPMENT HISTORY“. Civil Aviation Authority, Bangladesh. Qaraldi: 2011-yil 16-noyabr.
  6. „CAAB initiates efforts to expand and upgrade HSIA To build a new airport for Dhaka“. The Bangladesh Monitor (2015-yil 1-aprel). 2015-yil 5-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 21-iyul.
  7. 7,0 7,1 „Shahjalal airport set for upgrade in two months“. The Daily Star. Qaraldi: 2015-yil 4-iyun.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 „CAAB initiates efforts to expand, upgrade HSIA to elevate its international standing“. The Bangladesh Monitor (2013-yil 1-iyul). 2015-yil 11-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 21-iyul.
  9. „Ground Handling“. Biman Bangladesh Airlines. 2013-yil 7-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 1-fevral.
  10. „Eastern Bank Ltd. Skylounge“ (en). www.ebl.com.bd. 2021-yil 1-martda asl nusxadan arxivlangan.
  11. „City Bank opens City Bank American Express Lounge at Dhaka airport“ (en). TheIndependentbd.com (2020-yil 4-noyabr). 2021-yil 16-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.
  12. „Executive Lounges in Bangladesh“ (en). 2021-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan.
  13. „Airport Lounges“ (en). 2021-yil 7-mayda asl nusxadan arxivlangan.
  14. 14,0 14,1 „Dhaka – Airports“. World Executive. 2013-yil 24-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 15-noyabr.
  15. „From Sylhet to Dhaka Airport by train“. Qaraldi: 2015-yil 4-iyun.
  16. Dhaka Airport Road.
  17. Dhaka Regency Hotel.
  18. „Best Western International Signs Deal to Open Hotel at Dhaka Airport in Bangladesh“. PRWeb (2013-yil 14-noyabr). Qaraldi: 2013-yil 22-noyabr.
  19. Asif Showkat Kallol; Ishtiaq Husain. „Bangabandhu Sheikh Mujib International Airport construction to begin in 2018“ (en). Dhaka Tribune (2016-yil 5-avgust). 2019-yil 2-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.
  20. Ahmed, Ershad. „Zia International Airport, Dhaka“ (2006-yil 16-noyabr).
  21. Uddin, Syed Mohd Saleh „Airports“, . Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh, Second Islam: , Asiatic Society of Bangladesh, 2012. 
  22. „triumph in the east“. PakDef.info. 2011-yil 13-iyunda asl nusxadan arxivlangan.
  23. „Dhaka“ (2006-yil 16-noyabr). Qaraldi: 2015-yil 4-iyun.
  24. Dhaka City :: everything about our city
  25. „ZIA made Shahjalal International Airport“. The Daily Star. Qaraldi: 2015-yil 4-iyun.
  26. Dahlburg, John-Thor. News, Tips & Bargains If You've Seen It All, How About Bangladesh?. Los Angeles Times (1993-yil 26-dekabr).
  27. „Biman makes its last flight to NY today“. The Daily Star (2006-yil 29-iyul). 2013-yil 3-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 28-sentyabr.
  28. „ZIA made Shahjalal International Airport“. The Daily Star (2010-yil 16-fevral). Qaraldi: 2011-yil 16-noyabr.
  29. „Boeing“. Qaraldi: 2015-yil 4-iyun.
  30. „YYZ welcomes Biman Bangladesh inaugural flight“. Toronto Pearson (2022-yil 27-iyul). Qaraldi: 2022-yil 3-sentyabr.
  31. Hasan, Rashidul. „Despite huge hype, Biman's first Toronto flight half empty“. The Daily Star (2022-yil 27-iyul). Qaraldi: 2022-yil 3-sentyabr.
  32. „Biman NW22 Toronto Routing Adjustment“. Aeroroutes (2022-yil 31-oktyabr). Qaraldi: 2023-yil 16-may.
  33. „Runway rebuilding work begins at Shahjalal airport“. The Daily Star. Qaraldi: 2015-yil 4-iyun.
  34. „Feasibility study on 2nd runway at HSIA by June next year“. The Financial Express (2012-yil 24-may). Qaraldi: 2012-yil 6-sentyabr.
  35. Karim, Rejaul; Hasan, Rashidul. „Shahjalal Int'l Airport: Third terminal now to cost 40pc more“ (en). The Daily Star (2019-yil 7-noyabr). Qaraldi: 2019-yil 28-dekabr.
  36. „:নিয়ম না মানলে বিমানে চড়াই বন্ধ: প্রধানমন্ত্রী“ (bn). Prothom Alo. BSS. Qaraldi: 2019-yil 28-dekabr.
  37. „PM inaugurates construction of Dhaka airport's 3rd terminal“. Dhaka Tribune (2019-yil 28-dekabr). Qaraldi: 2019-yil 28-dekabr.
  38. „Dhaka Airport 3rd terminal 51% complete: CAAB Chairman“ (en). The Daily Star (2022-yil 27-noyabr). Qaraldi: 2023-yil 14-fevral.
  39. „Work order for HSIA's 3rd terminal by July: CAAB chairman“. New Age. Qaraldi: 2019-yil 8-may.
  40. „Tender for 3rd terminal at HSIA next month“. The Independent. Qaraldi: 2019-yil 8-may.
  41. „Dhaka Airport 3rd terminal 51% complete: CAAB Chairman“ (en). The Daily Star (2022-yil 27-noyabr). Qaraldi: 2023-yil 14-fevral.
  42. Shohel Mamun. „Dhaka airport third terminal gets new features“ (en). Dhaka Tribune (2021-yil 6-may). 2021-yil 19-avgustda asl nusxadan arxivlangan.
  43. Liu, Jim „Air Arabia Abu Dhabi plans Dhaka / Kabul launch in early-August 2020“. Routesonline.
  44. „Air Astra kicks off domestic flights today“ (en). The Business Standard (2022-yil 24-noyabr).
  45. „AIR INDIA RESUMES DELHI – DHAKA SERVICE FROM SEP 2023“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 31-iyul.
  46. „Air Premia Adds Bangladesh Scheduled Charters From July 2023“. AeroRoutes (2023-yil 18-may). Qaraldi: 2023-yil 18-may.
  47. „Biman to start operating flights to Japan from September 1“ (en). Dhaka Tribune (2023-yil 21-may). Qaraldi: 2023-yil 28-iyun.
  48. „BIMAN BANGLADESH BEGINS REGULAR TORONTO SERVICE IN LATE-JULY 2022“. Aeroroutes. Qaraldi: 2022-yil 27-iyun.
  49. „Flight Schedule -Biman Bangladesh“. www.biman-airlines.com. Qaraldi: 2020-yil 11-yanvar.
  50. „CATHAY PACIFIC NW22 PRELIMINARY NETWORK OVERVIEW - 13MAY22“. Qaraldi: 2022-yil 9-sentyabr.
  51. „Dhaka adds new routes; Tokyo, Seoul, Shanghai key route opportunities“ (2020-yil 19-mart). 2022-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 23-avgust.
  52. Curran, Andrew „China Southern Flying To 24 International Destinations In August“. Simple Flying (2021-yil 23-iyul). Qaraldi: 2022-yil 1-iyul.
  53. „Drukair Plans Dhaka – Bangkok Sector Resumption From March 2023“. Aeroroutes. Qaraldi: 2022-yil 2-noyabr.
  54. „AACO | EgyptAir launches Cairo-Dhaka service“.
  55. „flydubai resumes flights to Almaty, Dhaka, Djibouti, Kuwait and Nursultan“ (en). Flydubai. Qaraldi: 2021-yil 1-noyabr.
  56. „Himalaya Airlines direct flight to dhaka“. The Himalayan Times (2019-yil 12-iyul). Qaraldi: 2019-yil 16-iyul.
  57. „IndiGo recommences Hyderabad-Dhaka flights from December 8“. Qaraldi: 2022-yil 16-noyabr.
  58. „Indigo New Flights“. goindigo.in.
  59. „INDIGO PLANS BANGLADESH SERVICE EXPANSION FROM LATE-OCT 2022“. Aeroroutes. Qaraldi: 2022-yil 12-sentyabr.
  60. „Iraqi Airways Oct 2020 operations as of 27SEP20“.
  61. „Jazeera Airways launches Kuwait - Dhaka“. anna.aero (2020-yil 2-oktyabr). 2022-yil 10-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 1-noyabr.
  62. „চট্টগ্রাম ও বরিশালে ফ্লাইট বাড়াল নভোএয়ার“ (bn). Prothom Alo. Qaraldi: 2019-yil 29-dekabr.
  63. „Oman Air resumes Chattogram-Muscat flight after 4 months“ (en). The Business Standard (2021-yil 4-sentyabr). Qaraldi: 2021-yil 1-noyabr.
  64. „Thai AirAsia Adds Bangladesh Service from late-Nov 2022“.
  65. „Thai Lion Air adds Dhaka service from Oct 2018“.
  66. „US-Bangla Airlines to start flights on Dhaka-Sharjah route from Jan 30“ (en). New Age. Qaraldi: 2022-yil 27-yanvar.
  67. „Indian airliner Vistara to launch Dhaka-Mumbai flights from Nov 15“. The Daily Star (2022-yil 22-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 25-oktyabr.
  68. „Biman NW22 Toronto Routing Adjustment“. AeroRoutes (2022-yil 31-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 31-oktyabr.
  69. „Easy Fly Express routes“. Easy Fly Express.
  70. „Sky Capital Cargo destinations“. Skycapitalcargo.com.
  71. 71,0 71,1 „JAL 1977 plane hijack in Dhaka: Japanese filmmaker to make documentary“. bdnews24.com. Qaraldi: 2011-yil 15-noyabr.
  72. „Japanese Red Army member's life sentence to stand“. Japan Times (2011-yil 15-sentyabr). Qaraldi: 2011-yil 15-noyabr.
  73. „49 Die in Bangladesh As Plane Plunges“. The New York Times. Reuters (1984-yil 4-avgust). Qaraldi: 2008-yil 23-yanvar.

Havolalar

tahrir