Vikipediya

Yetti halokatli gunoh

 Yetti halokatli gunoh, shuningdek , asosiy illatlar yoki asosiy gunohlar sifatida ham tanilgan, nasroniy taʼlimotidagi illatlarni guruhlash va tasniflashdir[1]. Standart roʻyxatga koʻra, ular yetti kapital fazilatga zid boʻlgan magʻrurlik, ochkoʻzlik (boylikka), gʻazab, hasad, shahvat, ochkoʻzlik (ovqatga) va dangasalikdir . Bu gunohlar koʻpincha insonning tabiiy qobiliyatlari yoki ehtiroslarini suiisteʼmol qilish yoki haddan tashqari koʻrinishlari deb hisoblashadi (masalan, ochkoʻzlik ovqatlanish istagini suiisteʼmol qiladi).

Ieronymus Boschning "Yetti halokatli gunoh va toʻrtta oxirgi narsa"
Muqaddas Ruh va yettita oʻlik gunoh . Uoltersning W.171 qoʻlyozmasidan folio (15-asr)

Ushbu tasniflash choʻl otalari, ayniqsa Evagrius Ponticus’dan kelib chiqqan[2]. Evagriusning shogirdi Jon Kassian oʻzining "Institutlar" kitobi bilan bu tasnifni Yevropaga olib keldi [3] va u yerda katoliklarning konfessiyaviy amaliyotlari uchun asos boʻldi.

Yetti halokatli gunoh risolalarda muhokama qilinadi va katolik cherkovlaridagi rasmlar va haykaltaroshlik bezaklarida, shuningdek, eski darsliklarda tasvirlangan[1]. Yetti halokatli gunoh, Muqaddas Ruhga qarshi gunohlar va qasos uchun Osmonga iltijo qiladigan gunohlar, ayniqsa, gʻarbiy nasroniy anʼanalarida nafratlanadigan narsalar sifatida oʻrgatiladi[4].

Tarix

tahrir

Yunon-rim qadimgi davrlari

tahrir

Goratsiy kabi Rim yozuvchilari fazilatlarni ulugʻlashgan va ular illatlarni sanab oʻtgan va ulardan ogohlantirgan. Uning ilk maktublarida „Yomonlikdan qochish ezgulik, ahmoqlikdan qutulish esa donolik ibtidosi“ deyiladi"[5].

 
Inson yuragi yettita halokatli gunohga duchor boʻlgan allegorik tasvir, ularning har biri hayvon tomonidan tasvirlangan (soat yoʻnalishi boʻyicha: qurbaqa = ochkoʻzlik (boylikka); ilon = hasad; sher = gʻazab; shilliqurt = dangasa; choʻchqa = ochkoʻzlik; echki = shahvat; tovus = gʻurur) .

Hozirda tan olingan yettita oʻlimli gunohning kelib chiqishi

tahrir

Bu „yomon fikrlar“ni quyidagicha tasniflash mumkin: [6]

  • jismoniy (oziqlantiruvchi, jinsiy va ishtaha tomonidan ishlab chiqarilgan fikrlar)
  • hissiy (depressiv, jahldor yoki eʼtiborsiz kayfiyat tufayli paydo boʻlgan fikrlar)
  • aqliy (rashkchi/hasadgoʻy, maqtanchoq yoki hubristik ruhiy holatlardan kelib chiqadigan fikrlar)

Toʻrtinchi asr rohibi Evagrius Ponticus toʻqqizta logizmni sakkiztaga qisqartirdi:[7][2]

  1. Γαστριμαργία (gastrimargia) gluttony
  2. Πορνεία (porneia) prostitution, fornication
  3. Φιλαργυρία (philargyria) avarice (greed)
  4. Λύπη (lypē) sadness, rendered in the Philokalia as envy, sadness at another’s good fortune
  5. Ὀργή (orgē) wrath
  6. Ἀκηδία (akēdia) acedia, rendered in the Philokalia as dejection
  7. Κενοδοξία (kenodoxia) boasting
  8. Ὑπερηφανία (hyperēphania) pride, sometimes rendered as self-overestimation, arrogance, or grandiosity[8]

Evagriusning roʻyxati Jon Kassianning koʻplab yozuvlarida Gʻarbiy nasroniylikning lotin tiliga tarjima qilingan[9][10]. Shunday qilib, Gʻarb anʼanalarining maʼnaviy pietaslari yoki katolik diniga sigʻinishlarining bir qismiga aylangan:[6]

  1. Gula (gluttony)
  2. Luxuria/Fornicatio (lust, fornication)
  3. Avaritia (avarice/greed)
  4. Tristitia (sorrow/despair/despondency)
  5. Ira (wrath)
  6. Acedia (sloth)
  7. Vanagloria (vainglory)
  8. Superbia (pride, hubris)

Milodiy 590-yilda Papa Gregori I keng tarqalgan roʻyxatni shakllantirish uchun roʻyxatni qayta koʻrib chiqdi[11]. Gregori tristitia birlashtirdi acedia bilan va vanagloria superbia bilan, invidia boʻlgan hasadni qoʻshish lotin tilida[12][13]. Grigoriyning roʻyxati gunohlarning standart roʻyxatiga aylandi. Tomas Aquinas oʻzining "Summa Theologica" da Gregorining roʻyxatini ishlatadi va himoya qiladi, garchi u ularni „kapital gunohlar“ deb atasa ham, chunki ular barcha boshqalarning boshi va shaklidir[14]. Anglikan birligi[15], Lyuteran cherkovi[16], va Metodist cherkovi[17][18] kabi nasroniy mazhablari hali ham ushbu roʻyxatni saqlab qolishadi va Billi Grem kabi zamonaviy xushxabarchilar yettita halokatli gunohni tushuntirdilar[19].

Tarixiy va zamonaviy taʼriflar, qarashlar va assotsiatsiyalar

tahrir

Anglikan Genri Edvard Manningning soʻzlariga koʻra, yettita oʻlik gunohlar abadiy oʻlimning yetti yoʻlidir[20].

Nafs

tahrir

Nafs yoki shahvat (lotincha: luxuria </link> „tanaviy“) – kuchli sogʻinish. Bu odatda kuchli yoki jilovlanmagan shahvoniy istak sifatida qabul qilinadi[21] bu zino (jumladan, zino), zoʻrlash, hayvonlar bilan aloqa qilish va boshqa gunoh va jinsiy harakatlarga olib kelishi mumkin; koʻpincha, lekin bu, shuningdek, pul yoki hokimiyat kabi cheksiz istakning boshqa shakllarini ham anglatishi mumkin. Genri Edvard Menning tushuntiradiki, shahvatning nopokligi odamni „iblisning quliga“ aylantiradi[20].

Nafs odatda eng jiddiy katta gunoh deb hisoblanadi[22][23]. Foma Akvinskiy buni odamlarning hayvonlar bilan boʻlishish qobiliyatini suiisteʼmol qilish deb hisoblaydi va tana gunohlari ruhiy gunohlardan kamroq ogʻirroqdir deb hisoblaydi[24].

Ochkoʻzlik

tahrir
 
Natyurmort: Ortiqcha (Albert Anker, 1896)

Ochkoʻzlik (lotincha: gula) har qanday narsani ortiqcha isrof qilish va ortiqcha isteʼmol qilishdir . Bu soʻz lotincha gluttire soʻzidan kelib chiqqa, yutib yuborish yoki yutish maʼnosini anglatadi[25]. Uning qoralanishining sabablaridan biri shundaki, farovonlarning yirtilishi muhtojlarni och qoldirishi mumkin[26].

Tomas Akvinskiy kabi oʻrta asr cherkov rahbarlari ochkoʻzlikka kengroq nuqtai nazarga ega boʻlib[26], bu ovqatlanishni obsesiv kutish va lazzatli taomlar va qimmat ovqatlarga haddan tashqari berilishni ham oʻz ichiga olishi mumkinligini taʼkidladilar[27]. Aquinas, shuningdek, ochkoʻzlikning besh shaklini sanab oʻtdi:

  • Laute – eating too expensively
  • Studiose – eating too daintily
  • Nimis – eating too much
  • Praepropere – eating too soon
  • Ardenter – eating too eagerly

Ochkoʻzlik

tahrir
 
Evelin De Morgan tomonidan Mammonga sigʻinish (1909).

Genri Edvardning soʻzlariga koʻra, ochkoʻzlik „odamni bu dunyoning botqogʻiga botiradi va uni oʻzining xudosiga aylantiradi“[20].

Xristian yozuvlaridan tashqari taʼriflanganidek, ochkoʻzlik, ayniqsa, moddiy boylikka nisbatan bir nechta ehtiyojlarni qoʻlga kiritish yoki egallashga boʻlgan haddan tashqari istakdir[28]. Akvinskiyning fikricha, u magʻrurlik kabi yomonlikka olib kelishi mumkin[29].

Yalqovlik

tahrir
 
Bugʻdoy va oʻtlar haqidagi masal (1624) Avraam Blumert, Valters sanʼat muzeyi

Yalqov-(lotincha: tristitia, yoki acedia- „ehtiyotsiz“) qadimgi davrlardan beri mavjud boʻlgan va aqliy, ruhiy, patologik va jismoniy holatlarni oʻz ichiga olgan oʻziga xos tushunchalar toʻplamini anglatadi[30]. Bu qiziqishning yoʻqligi yoki harakatga odatiy intilmaslik sifatida aniqlanishi mumkin[31].

Avliyo Tomas Akvinskiy oʻzining "Summa Theologica" asarida yalqovlikni „maʼnaviy yaxshilik uchun qaygʻu“ deb taʼriflagan[29].

Yalqovlikning doirasi keng[30]. Ruhiy jihatdan, acedia birinchi navbatda dindorlar, ayniqsa rohiblar bilan bogʻliq azob-uqubatlarga ishora qildi, bunda ular Xudo oldidagi burchlari va majburiyatlariga befarq boʻlishdi. Ruhiy jihatdan, acedia bir qator oʻziga xos tarkibiy qismlarga ega; Ulardan eng muhimi taʼsirsizlik, oʻziga yoki boshqalarga nisbatan hech qanday his-tuygʻularning yoʻqligi, zerikish, gʻazab, befarqlik va passiv inert yoki sust fikrlashni keltirib chiqaradigan aqliy holat. Jismoniy jihatdan, acedia asosan harakatni toʻxtatish va ishga befarqlik bilan bogʻliq; dangasalik, bekorchilik va befarqlikda oʻz ifodasini topadi[30].

Yalangʻochlik Muqaddas Ruh tomonidan berilgan yetti inoyat inʼomidan foydalanishni toʻxtatishni oʻz ichiga oladi (Donolik, Tushunish, Maslahat, Bilim, Taqvodorlik, Kuchlilik va Rabbiydan qoʻrqish); Bunday eʼtiborsizlik abadiy hayot sari maʼnaviy taraqqiyotning sekinlashishiga, qoʻshniga boʻlgan koʻp qirrali xayriya burchlarini eʼtiborsiz qoldirishga va Xudoni sevuvchilarga nisbatan adovatga olib kelishi mumkin[20].

Boshqa yettita oʻlimga olib keladigan gunohlardan farqli oʻlaroq, dangasalik mas’uliyatdan voz kechish gunohidir. Bu har qanday boshqa kapital illatlardan kelib chiqishi mumkin; masalan, oʻgʻil otasi oldidagi burchini gʻazab bilan qoldirishi mumkin. Yalqovlik holati va odati oʻlimli gunohdir, ruhning yalqovlikning oxirgi oʻlim holatiga intilishi esa, maʼlum holatlardan tashqari, oʻlik emas[20].

Hissiy va kognitiv jihatdan, akdiyaning yovuzligi dunyoga, undagi odamlarga yoki oʻziga nisbatan his-tuygʻularning etishmasligida namoyon boʻladi. Acedia sezgi oʻzini birinchi navbatda dunyodan, keyin esa oʻzidan begonalashtirish sifatida shakllanadi. Ushbu holatning eng chuqur versiyalari boshqalarga yoki oʻziga gʻamxoʻrlik qilishning barcha shakllaridan voz kechishda topilgan, ammo ilohiyotshunoslar kamroq, ammo koʻproq shovqinli elementni ham qayd etganlar. Buyuk Grigoriyning taʼkidlashicha, „Tristitiyadan yovuzlik, gʻazab, qoʻrqoqlik va umidsizlik paydo boʻladi“. Choser akediyaning ushbu xususiyati bilan shugʻullanib, gunohning xususiyatlarini umidsizlik, uyquchanlik, bekorchilik, kechikish, beparvolik, dangasalik va gʻazablanishni oʻz ichiga oladi, oxirgisi turli xil „gʻazab“ yoki yaxshiroq tarjima qilingan „gʻazab“. Choserning fikricha, insonning gunohi ezilish va chekinish, ezgulik qilishdan bosh tortishdan iborat, chunki u oʻziga aytadigan boʻlsak, yaxshilikning oʻrnatilishi bilan bogʻliq sharoitlar juda ogʻir va azob chekish juda qiyin. Chocerning fikriga koʻra , Acedia shuning uchun har qanday manba va ish motivining dushmanidir[32].

Yalangʻochlik tana hayotini buzadi, uning kundalik ehtiyojlariga eʼtibor bermaydi va ongni sekinlashtiradi va katta ahamiyatga ega boʻlgan narsalarga eʼtiborini toʻxtatadi. Yalangʻoch odamga oʻzining solih ishlariga toʻsqinlik qiladi va shu tariqa insonning halokatiga olib keladigan dahshatli manbaga aylanadi[32].

Gʻazab

tahrir
 
Jak de l’Anj tomonidan "Gʻazab"

Gʻazab (ira) nazoratsiz gʻazab, gʻazab va hatto nafrat hissi sifatida belgilanishi mumkin. Gʻazab koʻpincha qasos olish istagida namoyon boʻladi[33].

Katolik cherkovining katexizmiga koʻra, gʻazabning neytral harakati begunoh odamga qarshi qaratilgan boʻlsa, haddan tashqari kuchli yoki uzoq muddatli boʻlsa yoki haddan tashqari jazoni xohlasa, gʻazabning gunohiga aylanadi. „Agar gʻazab qoʻshnisini oʻldirish yoki ogʻir yaralash uchun qasddan orzu qilish darajasiga yetsa, bu xayriyaga jiddiy qarshidir; bu oʻlimli gunohdir.“ (CCC 2302) Nafrat – bu boshqa birovning baxtsizlik yoki yovuzlikka duchor boʻlishini xohlash gunohi va kimdir jiddiy zararni xohlasa, oʻlimli gunohdir (CCC 2302-03).

Odamlar oʻzini yoki oʻzi qiziqtirgan odamning xafa boʻlganini his qilganda, gʻazablangan hodisaning tabiati va sababiga ishonch hosil qilganda, boshqa birov aybdor ekanligiga ishonch hosil qilganda va ular hali ham taʼsir qila olishlarini his qilganlarida gʻazablanadilar. vaziyat yoki u bilan yengish[34].

Genri Edvard Manning fikricha, „gʻazablangan odamlar oʻzlariga quldirlar“[20].

Hasad

tahrir

Hasad-(invidia) ochkoʻzlik va nafs kabi toʻymas istak bilan ajralib turadi. Buni boshqa birovning xususiyatlariga yoki mulkiga nisbatan qaygʻuli yoki xafagarchilik deb taʼriflash mumkin. Bu shon-shuhratdan kelib chiqadi[35] va odamni qoʻshnisidan ajratadi[20].

Avliyo Foma Akvinskiyning fikricha, hasaddan qoʻzgʻatilgan kurash uch bosqichdan iborat: birinchi bosqichda hasadgoʻy odam oʻzganing obroʻsini tushirishga harakat qiladi; oʻrta bosqichda hasadgoʻy odam „birovning baxtsizligidan xursand boʻladi“ (agar u boshqa odamni tuhmat qilishga muvaffaq boʻlsa) yoki „oʻzganing farovonligidan qaygʻu“ (agar u muvaffaqiyatsiz boʻlsa) oladi; uchinchi bosqich esa nafratdir, chunki „qaygʻu nafratga sabab boʻladi“[36].

Bertran Rassellning taʼkidlashicha, hasad baxtsizlikning eng kuchli sabablaridan biri boʻlib, hasad qiluvchilarga qaygʻu keltiradi, shu bilan birga ularni boshqalarga azob berish istagini uygʻotadi[37].

Magʻrurlik

tahrir
 
Ieronymus Boschning "Yetti halokatli gunoh va toʻrtta oxirgi narsa" dagi magʻrurlik tafsiloti, c. 1500

Magʻrurlik-(superbia), hubris (qadimgi yunoncha ὕβρις dan) yoki behudalik deb ham ataladi. Bu deyarli har bir roʻyxatdagi ettita halokatli gunohning asl va eng yomoni, eng shaytoniysi hisoblanadi[38]. Bundan tashqari, bu boshqa katta gunohlarning manbai deb hisoblanadi. Magʻrurlik kamtarlikning aksidir[39][40].

Magʻrurlik barcha gunohlarning onasi deb atalgan va shaytonning eng muhim xususiyati deb hisoblangan. CS Lewis "Mere Christianity " asarida magʻrurlik „xudoga qarshi“ holat, nafs va nafs toʻgʻridan-toʻgʻri Xudoga qarama-qarshi boʻlgan pozitsiya ekanligini yozadi: "Nopoklik, gʻazab, ochkoʻzlik, ichkilikbozlik va bularning barchasi taqqoslanadigan narsadir: Magʻrurlik orqali iblis iblisga aylandi: Magʻrurlik har qanday boshqa illatlarga olib keladi: bu Xudoga toʻliq qarshi ruhiy holatdir[41]. Magʻrurlik ruhni Xudodan, shuningdek, Uning hayot va inoyat beruvchi huzuridan uzib qoʻyishi tushuniladi[20].

Inson turli sabablarga koʻra magʻrur boʻlishi mumkin. Muallif Ichabod Spenser taʼkidlaganidek, „maʼnaviy gʻurur – shaytonning eng yomon tuzogʻi boʻlmasa ham, magʻrurlikning eng yomon turidir. Ayniqsa, qalb bu narsada aldamchidir“[42]. Jonatan Edvards shunday dedi: „Esda tutingki, magʻrurlik yurakdagi eng yomon ilon, qalbning tinchligi va Masih bilan shirin muloqotiga eng katta xalaqit beradi; bu Shaytonning butun binosining poydevorida boʻlgan va eng past boʻlgan birinchi gunoh edi. Bu eng qiyin ildiz otgan va barcha shahvatlarning eng yashirin, sirli va yolgʻonidir va koʻpincha, sezilmasdan, dinning oʻrtasiga va baʼzida kamtarlik niqobi ostida kirib boradi“[43].

Magʻrurlikning zamonaviy qoʻllanilishini Injil maqolida jamlash mumkin: „Magʻrurlik halokatdan oldin, magʻrurlik yiqilishdan oldin boradi“ (qisqartirilgan „Magʻrurlik yiqilishdan oldin boradi“, Hikmatlar 16:18). „Koʻr qiladigan gʻurur“ aqlga qarshi ahmoqona harakatlarga sabab boʻladi[44]. Siyosiy tahlilda „takabburlik“ koʻp yillar davomida katta kuchga ega boʻlgan rahbarlarning oʻzlariga borgan sari irratsional tarzda ishonib, maslahatlarga nafrat bilan qaraydigan boʻlib qolishini, bu esa ularni impulsiv harakat qilishga olib borishini tasvirlash uchun ishlatiladi[44].

Tarixiy gunohlar

tahrir

Acedia

tahrir
 
Acedia mozaikasi, Notr-Dam de Fourvière bazilikasi

Acedia-(lotin, acedia – „ehtiyotsiz“[30]; yunoncha ἀkēdia) qilish kerak boʻlgan narsaga eʼtibor bermaslik. Bu loqaydlik deb tarjima qilinadi; quvonchsiz depressiya. Bu melankolik bilan bogʻliq; acedia xulq-atvorni tasvirlaydi va melankoli uni keltirib chiqaradigan his-tuygʻularni taklif qiladi. Ilk nasroniylik tafakkurida quvonchning yoʻqligi Xudoning yaxshiliklaridan bahramand boʻlishni qasddan rad etish deb hisoblangan. Aksincha, befarqlik, qiyin paytlarda boshqalarga yordam berishdan bosh tortish deb hisoblangan.

Acēdia – yunoncha κηδεία atamasining salbiy shakli (Kēdeia), undan foydalanish cheklangan. „Kēdeia“ soʻzi, ayniqsa, turmush oʻrtogʻining oʻliklarga boʻlgan sevgisi va hurmatini anglatadi[45].

Rim papasi Gregori buni oʻz roʻyxatida tristitia bilan birlashtirdi. Foma Akvinskiy roʻyxatni talqin qilishda akdiyani taʼriflaganida, u uni „aqlning bezovtaligi“ deb taʼriflagan, bu bezovtalik va beqarorlik kabi kichik gunohlarning avlodi boʻlgan[46].

Hozirda Acedia katolik cherkovining katexizmida maʼnaviy dangasalik sifatida taʼriflangan va ruhiy vazifalarni juda qiyin deb hisoblaydi. IV asrda nasroniy rohiblari acediya, birinchi navbatda, dangasalik oʻrniga ruhiy ajralishni keltirib chiqaradigan melanxoliya holatidan kelib chiqqan deb ishonishgan[47].

Maqtanchoqlik

tahrir

Vainglory-(lotin, vanagloria) asossiz maqtanishdir. Papa Gregori buni magʻrurlikning bir shakli deb bildi, shuning uchun u gunohlar roʻyxati uchun manmanlikni magʻrurlikka aylantirdi[12]. Akvinskiyning fikriga koʻra, bu hasadning ajdodidir[35].

Lotin atamasi gloria taxminan maqtanishni anglatadi, garchi uning ingliz tilidagi shon-sharafi faqat ijobiy maʼnoga ega boʻlsa ham. Tarixan, behuda atamasi taxminan befoyda degan maʼnoni anglatardi (zamonaviy „behuda“ iborasida saqlanib qolgan maʼno), ammo XIV asrga kelib kuchli narsisistik ohanglarga ega boʻlib, bugungi kunda ham saqlanib qoladi[48].

Tan olish shakllari

tahrir

Iezuit olimi Fr tomonidan 2009-yilda oʻtkazilgan tadqiqotga koʻra. Roberto Busa, erkaklar tan oladigan eng keng tarqalgan halokatli gunoh shahvatdir va ayollar tomonidan tan olinadigan eng keng tarqalgan halokatli gunoh bu magʻrurlikdir[49]. Bu farqlar har bir jins tomonidan sodir etilgan jinoyatlarning haqiqiy soniga bogʻliqmi yoki nima „hisoblash“ yoki tan olinishi kerakligi haqidagi turli qarashlar kuzatilgan naqshga sabab boʻlgani aniq emas edi[50].

Shuningdek qarang

tahrir

Manbalar

tahrir
  1. ↑ 1,0 1,1 Tucker, Shawn. The Virtues and Vices in the Arts: A Sourcebook. Cascade, 2015. ISBN 978-1625647184. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Evagrius. The Greek Ascetic Corpus. Oxford and New York: Oxford University Press, 22 June 2006. ISBN 0199297088. 
  3. ↑ Cassian, John. The Institutes. Newman Press of the Paulist Press, 2000. ISBN 0809105225. 
  4. ↑ Gaume, Jean. The Catechism of Perseverance; Or, An Historical, Dogmatical, Moral, Liturgical, Apologetical, Philosophical and Social Exposition of Religion (en). M.H. Gill & Son, 1883 — 871-bet. „Q. What are the capital sins? A. The capital sins are mortal sins of their own nature and the sources of many other sins. They are seven in number: pride, covetousness, lust, gluttony, envy, anger and sloth. ... Q. What other sins ought we to fear most? A. The other sins that we ought to fear most are sins against the Holy Ghost and sins that cry to Heaven for vengeance.“ 
  5. ↑ Tilby, Angela. The Seven Deadly Sins: Their origin in the spiritual teaching of Evagrius the Hermit. SPCK, 23 April 2013. ISBN 9780281062997. 
  6. ↑ 6,0 6,1 Refoule, F. (1967) "Evagrius Ponticus, " In New Catholic Encyclopaedia, Vol. 5, pp. 644f, Staff of Catholic University of America, Eds., New York: McGraw-Hill. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "Refoule67" defined multiple times with different content
  7. ↑ Evagrio Pontico, Gli Otto Spiriti Malvagi, trans., Felice Comello, Pratiche Editrice, Parma, 1990, p.11-12.
  8. ↑ In the translation of the Philokalia by Palmer, Ware and Sherrard.
  9. ↑ „NPNF-211. Sulpitius Severus, Vincent of Lerins, John Cassian - Christian Classics Ethereal Library“. www.ccel.org.
  10. ↑ Cassian, John. The Institutes, First, New York: Newman Press of the Paulist Press, 3 January 2000. ISBN 9780809105229. 
  11. ↑ “For pride is the root of all evil, of which it is said, as Scripture bears witness; Pride is the beginning of all sin. [Ecclus. 10, 1] But seven principal vices, as its first progeny, spring doubtless from this poisonous root, namely, vain glory, envy, anger, melancholy, avarice, gluttony, lust." Gregory the Great, Moralia in Iob, book XXXI
  12. ↑ 12,0 12,1 DelCogliano, Mark. Gregory the Great: Moral Reflections on the Book of Job, Volume 1. Cistercian Publications, 18 November 2014. ISBN 9780879071493. 
  13. ↑ Tucker, Shawn R.. The Virtues and Vices in the Arts: A Sourcebook. Cascade Books, an Imprint of Wipf and Stock Publishers, 24 February 2015. 
  14. ↑ „SUMMA THEOLOGICA: The cause of sin, in respect of one sin being the cause of another Prima Secundae Partis, Q. 84; I-II,84,3)“. www.newadvent.org. Qaraldi: 2015-yil 4-dekabr.
  15. ↑ Armentrout, Don S.. An Episcopal Dictionary of the Church: A User-Friendly Reference for Episcopalians (en). Church Publishing, Inc., 1 January 2000 — 479-bet. ISBN 9780898697018. 
  16. ↑ Lessing. „Mighty Menacin' Midianites“ (en). The Lutheran Hour (2002-yil 25-avgust). Qaraldi: 2017-yil 26-mart.
  17. ↑ Speidel. „What Would a United Methodist Jesus Do?“ (en). UCM. — „Thirdly, the United Methodist Jesus reminds us to confess our sins. How long has it been since you have heard reference to the seven deadly sins: pride, gluttony, sloth, lust, greed, envy and anger?“. 2016-yil 25-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 26-mart.
  18. ↑ Decadt. „Falling angels : allegories about the 7 sins and 7 virtues“ (en). Falling Angels. Artnet. Qaraldi: 2023-yil 6-avgust.
  19. ↑ The American Lutheran, Volumes 39-40 (en). American Lutheran Publicity Bureau, 1956 — 332-bet. „The world-renowned Evangelist, Billy Graham, presents in this volume an excellent analysis of the seven deadly sins which he enumerates as pride, anger, envy, impurity, gluttony, avarice and slothfulness.“ 
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 20,3 20,4 20,5 20,6 20,7 Manning, Henry Edward. Sin and Its consequences. 
  21. ↑ „Definition of LUST“. www.merriam-webster.com. Qaraldi: 2016-yil 4-may.
  22. ↑ Dorothy L. Sayers, Purgatory, Introduction, pp. 65–67 (Penguin, 1955).
  23. ↑ Pyle, Eric. William Blake's Illustrations for Dante's Divine Comedy: A Study of the Engravings, Pencil Sketches and Watercolors (en). McFarland, 31 December 2014. ISBN 9781476617022. 
  24. ↑ Aquinas, St Thomas. Summa Theologica, Volume 4 (Part III, First Section) (en). Cosimo, 1 January 2013. ISBN 9781602065604. 
  25. ↑ „Latin Definition for: gluttio, gluttire, -, - (ID: 21567) - Latin Dictionary and Grammar Resources - Latdict“. latin-dictionary.net. Qaraldi: 2022-yil 10-oktyabr.
  26. ↑ 26,0 26,1 Okholm, Dennis. „Rx for Gluttony“ (Wayback Machine saytida 2016-03-24 sanasida arxivlangan). Christianity Today, Vol. 44, No. 10, 11 September 2000, p.62
  27. ↑ "Gluttony". Catholic Encyclopedia. http://www.newadvent.org/cathen/06590a.htm. 
  28. ↑ "greed". greed (5th nashri). Houghton Mifflin Harcourt. 2016. http://www.thefreedictionary.com/greed. Qaraldi: 4 February 2019. 
  29. ↑ 29,0 29,1 Aquinas, Thomas. Summa Theologica (All Complete & Unabridged 3 Parts + Supplement & Appendix + interactive links and annotations) (en). e-artnow, 20 August 2013. ISBN 9788074842924. 
  30. ↑ 30,0 30,1 30,2 30,3 Lyman, Stanford. The Seven Deadly Sins: Society and Evil, 1989 — 5-bet. ISBN 0-930390-81-4. 
  31. ↑ „the definition of sloth“. Dictionary.com. Qaraldi: 2016-yil 3-may.
  32. ↑ 32,0 32,1 Lyman, Stanford. The Seven Deadly Sins: Society and Evil — 6–7-bet. 
  33. ↑ Landau, Ronnie. The Seven deadly Sins: A companion, 30 October 2010. ISBN 978-1-4457-3227-5. 
  34. ↑ International Handbook of Anger. p. 290
  35. ↑ 35,0 35,1 Aquinas, Thomas. Summa Theologica, Volume 3 (Part II, Second Section) (en). Cosimo, Inc., 1 January 2013. ISBN 9781602065581. 
  36. ↑ „Summa Theologica: Treatise on The Theological Virtues (QQ[1] – 46): Question. 36 – Of Envy (four articles)“. Sacred-texts.com. Qaraldi: 2010-yil 2-yanvar.
  37. ↑ Russell, Bertrand. The Conquest of Happiness. New York: H. Liverwright, 1930 — 86-bet. 
  38. ↑ Climacus, John. The Ladder of Divine Ascent, Translation by Colm Luibheid and Norman Russell — 62–63-bet. 
  39. ↑ „Humility vs Pride And Why The Difference Should Matter To You | Jeremie Kubicek“ (en-US). jeremiekubicek.com. 2018-yil 18-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 2-mart.
  40. ↑ Acquaviva, Gary J.. Values, Violence and Our Future (en). Rodopi, 2000. ISBN 9042005599. 
  41. ↑ Mere Christianity, C. S. Lewis, ISBN 978-0-06-065292-0
  42. ↑ Dictionary of Burning Words of Brilliant Writers, 1895 — 485-bet. 
  43. ↑ Claghorn, George. To Deborah Hatheway, Letters and Personal Writings (Works of Jonathan Edwards Online Vol. 16). 
  44. ↑ 44,0 44,1 Hollow, Matthew (2014). "The 1920 Farrow's Bank Failure: A Case of Managerial Hubris". Journal of Management History (Durham University) 20 (2): 164–178. doi:10.1108/JMH-11-2012-0071. https://www.academia.edu/6081830. Qaraldi: 1 October 2014. Yetti halokatli gunoh]]
  45. ↑ Henry George Liddell and Robert Scott. A Greek-English Lexicon. Revised by Sir Henry Stuart Jones and Roderick McKenzie. Oxford: Clarendon Press, 1940.
  46. ↑ McCarron, Bill; Knoke, Paul (2002), „From Gent to Gentil: Jed Tewksbury and the Function of Literary Allusion in A Place to Come To“, Robert Penn Warren Studies, 2-jild, № 1
  47. ↑ „Before Sloth Meant Laziness, It Was the Spiritual Sin of Acedia“ (en). Atlas Obscura (2017-yil 14-iyul). Qaraldi: 2017-yil 27-noyabr.
  48. ↑ Oxford English dictionary
  49. ↑ „Two sexes 'sin in different ways'“. BBC News (2009-yil 18-fevral). Qaraldi: 2010-yil 24-iyul.
  50. ↑ Morning Edition. „True Confessions: Men And Women Sin Differently“. NPR (2009-yil 20-fevral). Qaraldi: 2010-yil 24-iyul.

Qoʻshimcha oʻqish

tahrir
  • Cassian, John „The Remedies for the Eight Principal Faults.“, . Ante-Nicene Christian Library, Volume XI. T. & T. Clark in Edinburgh, 1885. 
  • de la Puente, Lius „On Pride and Vainglory“, . Meditations On The Mysteries Of Our Holy Faith. Richarson and Son, 1852. 
  • Schumacher, Meinolf [de] (2005): „Catalogues of Demons as Catalogues of Vices in Medieval German Literature: 'Des Teufels Netz' and the Alexander Romance by Ulrich von Etzenbach.“ In In the Garden of Evil: The Vices and Culture in the Middle Ages. Edited by Richard Newhauser, pp. 277–290. Toronto: Pontifical Institute of Mediaeval Studies.
  • The Concept of Sin, by Josef Pieper
  • The Traveller’s Guide to Hell, by Michael Pauls & Dana Facaros
  • Sacred Origins of Profound Things, by Charles Panati
  • The Faerie Queene, by Edmund Spenser
  • The Seven Deadly Sins Series, Oxford University Press (7 vols.)
  • Rebecca Konyndyk DeYoung, Glittering Vices: A New Look at the Seven Deadly Sins and Their Remedies, (Grand Rapids: BrazosPress, 2009)
  • Solomon Schimmel, The Seven Deadly Sins: Jewish, Christian and Classical Reflections on Human Psychology, (New York: Oxford University Press, 1997)
  • Slater S.J., Thomas „Book 4: On Sin (Pride)“, . A manual of moral theology for English-speaking countries. Burns Oates & Washbourne Ltd., 1925. 
  • Tucker, Shawn. The Virtues and Vices in the Arts: A Sourcebook, (Eugene, OR: Cascade Press, 2015)

Tashqi havolalar

tahrir

Andoza:Seven Deadly Sins 

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Yetti_halokatli_gunoh&oldid=5253274" dan olindi