Vikipediya

41-shaxmat Olimpiadasi

41-shaxmat Olimpiadasi (norvegcha: Den 41. Sjakkolympiade Sjakkolimpiada) – 2014-yilning 1–14-avgust kunlari Norvegiyaning Tromsø shahrida shaxmat oʻyinini ommalashtirishga qaratilgan ochiq[1] va ayollar turniri hamda bir nechta tadbirlarni oʻz ichiga olgan Xalqaro Shaxmat Federatsiya (FIDE) tomonidan tashkil etilgan musobaqa[2]. Tashkilotchi FIDE nomidan ish olib borgan Tromsø 2014 AS shaxmat Olimpiadasi hisoblanadi. Olimpiadada jami 1570 nafar oʻyinchi qatnashdi, ulardan 881 nafari erkaklar, 689 nafari ayollar boʻlimida oʻynagan[3][4]. Ishtirokchi jamoalar soni ochiq boʻlimda 172 ta davlatdan 177 ta, ayollar boʻlimida esa 131 ta davlatdan 136 ta jamoani tashkil etgan. Asosiy musobaqalar Mackhallen shahrida boʻlib oʻtgan. Tadbirning bosh hakami etib Gretsiyaning xalqaro hakami Panagiotis Nikolopulos tanlangan[5]. Amaldagi jahon chempioni, norvegiyalik grossmeyster Magnus Carlsen sakkizta rasmiy elchilardan biri boʻlgan. U Norvegiya jamoalaridan birida ham oʻynagan[6][7].

41-shaxmat olimpiadasi
2014-yilgi shaxmat Olimpiadasida Yuanling Yuan
Oʻtkazilgan sanalar 2014-yil 1–14-avgust
Raqobatchilar 1570 (881 ochiq va 689 ayollar musobaqalarida)
Jamoalar 177 (ochiq)
136 (ayollar)
Millatlar 172 (ochiq)
131 (ayollar)
Joy Mackhallen
Manzil Tromsø, Norvegiya
Chempionlar
Jamoa
Ochiq 1st  Xitoy
2nd  Vengriya
3rd Hindiston bayrogʻi Hindiston
Ayollar 1st  Rossiya
2nd  Xitoy
3rd Ukraina bayrogʻi Ukraina
Individual
Ochiq Xitoy Yu Yangyi
Ayollar Gruziya Nana Dzagnidze
Oldingisi ← Istanbul 2012-yil
Keyingisi Boku 2016-yil →

Xitoy birinchi marta turnirning ochiq qismida gʻolib chiqqan, Rossiya esa ayollar oʻrtasida ketma-ket uchinchi va umumiy hisobda ham uchinchi marta gʻoliblikni qoʻlga kiritgan. Uchinchi doskada oʻynagan xitoylik Yu Yangyi va birinchi doskada oʻynagan gruziyalik Nana Dzagnidze mos ravishda ochiq va ayollar boʻlimida eng muvaffaqiyatli oʻyinchilar boʻldi[8]. Shuningdek, tadbir tarixdagi eng kuchli ayol shaxmatchi[9] Judit Polgar uchun soʻnggi musobaqa boʻldi, u Olimpiadaning qolgan kunida shaxmatni tark etganini eʼlon qilgan[10][11][12]. U ochiq boʻlimda Vengriya uchun zaxira oʻyinchisi sifatida oʻynab, jamoasi bilan kumush medalni qoʻlga kiritdi va toʻrtta gʻalaba, bir magʻlubiyat hamda bitta durang qayd etib, umumiy hisobda 4½/6 natijaga erishgan.

Tayyorgarlik

tahrir
 
     Ochiq va ayollar musobaqalarining ikkalasida ham ishtirok etganlar

     Faqat ochiq musobaqada ishtirok

Tadbirni oʻtkazish uchun ikkita shahar daʼvogar edi: Albena va Tromsø. 2010-yilda Xanti-mansiyskda boʻlib oʻtgan tender bir necha kun davom etdi; yakunda norvegiyaliklar 95-47 ovoz bilan gʻalaba qozondi.

2014-yil may oyida Olimpiada uchun byudjet 15 million Norvegiya kronasiga tushishi eʼlon qilindi. Biroq, norvegiyaliklar dastlab shaxmat boʻyicha 2013-yilgi jahon kubogini tashkil qilishlari kerakligini bilishmagan va shuning uchun ular ushbu tadbir uchun 2 million evro miqdoridagi xarajatlarni hisobga olishmagan. Tashkilotchilar Olimpiada uchun qoʻshimcha mablagʻ ajratishni soʻrashdi, bundan tashqari, allaqachon taʼminlangan 75 million NOKdan tashqari, Norvegiya hukumati buni maʼqullamadi. Keyin kutilmagan xarajatlarni qoplash uchun homiylik qidirib, xususiy homiylarni jalb qilishga muvaffaq boʻldi[13]. 2014-yil iyun oyida Norvegiya parlamenti tadbirni oʻtkazish uchun qoʻshimcha 12 million NOKni ajratdi, shundan soʻng tashkilotchilar shaxmat Olimpiadasi Tromsøda boʻlib oʻtishini tasdiqlagan[14].

Tromsø 2014-yilgi shaxmat Olimpiadasining maʼmuriy direktori Børge Robertsen boʻlgan. Kengash raisi Henrik Andenæs edi, lekin keyinchalik uning oʻrniga Herman Kristoffersen tayinlangan[15]. Olimpiadaning sakkiz elchisi bor edi: amaldagi jahon chempioni Magnus Carlsen[16]; sobiq jahon chempioni Anatoliy Karpov[17]; ayollar oʻrtasidagi sobiq jahon chempionlari Susan Polgar va Alexandra Kosteniuk[18][19]; ayol grossmeyster Melanie Ohme[20]; tarixchi, shaxmatchi va tashkilotchi, siyosatchi Hans Olav Lahlum[21]; sobiq futbolchi Sigurd Rushfeldt[22] va sayohatchi hamda jurnalist Lars Monsen[23].

Oʻyin oʻtkaziladigan joy Tromsø shahrining markazida joylashgan Mackhallen edi. Mackhallen dunyodagi eng shimoliy pivo zavodining sobiq vatani boʻlib, uning tarixi 1877-yilga borib taqaladi[24].

Tadbir

tahrir

Musobaqa formati va taqvimi

tahrir

Turnir Shveysariya tizimi formatida oʻtkazildi. Barcha oʻyinlar uchun vaqtni nazorat qilish dastlabki 40 ta harakat uchun 90 daqiqani tashkil etdi, shundan soʻng qoʻshimcha 30 daqiqa berildi va har bir harakat uchun 30 soniya oshirish qoʻllandi. Oʻyinchilarga istalgan vaqtda durang oʻynashga ruxsat berildi. Hammasi boʻlib 11 tur oʻtkazildi va har bir turda barcha jamoalar oʻynadi[25].

Har bir turda har bir jamoadan toʻrt nafar oʻyinchi boshqa jamoaning toʻrt nafar shaxmatchisi bilan toʻqnash keldi; jamoalarga davralar oraligʻida almashtirilishi mumkin boʻlgan bitta zaxira oʻyinchisi tayinlashga ruxsat berildi. Toʻrtta oʻyin bir vaqtning oʻzida toʻrtta doskada oʻtkazildi, gʻalaba uchun 1 oʻyin ochkosi va durang uchun ½ oʻyin ochkosi belgilandi. Har bir oʻyindan olingan ballar yigʻilib, qaysi jamoa raundda gʻalaba qozongani aniqlanadi. Raundda gʻalaba qozonish, oʻyin ochkolari chegarasidan qatʼi nazar, 2 oʻyin ochkosiga, raundda durang esa 1 oʻyin ochkosiga teng edi. Jamoalar oʻyin ochkolari boʻyicha jadvalda joylashdilar. Jadval uchun tay-breyklar: i) Sonneborn-Berger tizimi; ii) jami oʻyin ochkolari; iii) eng pastini hisobga olmaganda, raqiblarning oʻyin ochkolari yigʻindisi.

Shaxmat Olimpiadasining ochilish marosimi 1-avgust kuni CEST 19:30 (UTC+2) da, yopilish marosimi esa 14-avgust kuni CEST 20:00 (UTC+2) da boʻlib oʻtdi. Turnir bosqichlari 2-avgust kuni boshlanib, 14-avgust kuni yakuniy bosqich bilan yakunlandi. Barcha raundlar CEST 14:00 (UTC+2) da boshlandi, birinchi va final raunddan tashqari, ular mos ravishda 15:00 CEST (UTC+2) va 11:00 (UTC+2) da boʻlib oʻtgan. Turnirda ikkita dam olish kuni boʻlib, birinchisi 7-avgustda beshinchi turdan keyin, ikkinchisi 13-avgustda final bosqichi oldidan boʻlib oʻtdi. Bundan tashqari, hakamlar yigʻilishi 1-avgust kuni CEST 21:30 (UTC+2) da va kapitanlar yigʻilishi 2-avgust kuni 09:00 (UTC+2) da boʻlib oʻtdi[26].

Barcha sanalar CEST (UTC+2)
OM Ochilish marosimi H Hakamlar yigʻilishi K Kapitanlar yigʻillishi 1 Raund DK Dam olish kuni YM Yakunlash marosimi
avgust 1
Juma 		2
Shanba 		3
Yakshanba 		4
Dushanba 		5
Seshanba 		6
Chorshanba 		7
Payshanba 		8
Juma 		9
Shanba 		10
Yakshanba 		11
Dushanba 		12
Seshanba 		13
Chorshanba 		14Payshanba
Marosimlar OM YM
Yigʻilishlar H K
Turnir bosqichi 1 2 3 4 5 DK 6 7 8 9 10 DK 11

Ochiq tadbir

tahrir
 
Ochiq bahslarda xitoylik Yu Yangyi yakkalik oltin medalni qoʻlga kiritdi.

Turnirning ochiq qismida 172 mamlakatdan 177 tadan iborat rekord darajadagi jamoa ishtirok etdi. Norvegiya mezbon davlat sifatida uchta jamoani maydonga tushirdi, Xalqaro Brayl shaxmat assotsiatsiyasi (IBCA), Xalqaro jismoniy nogironlar shaxmat assotsiatsiyasi (IPCA) va Karlar xalqaro shaxmat qoʻmitasi (ICCD) har biri bittadan jamoani taqdim etdi.

Olimpiadada ishtirok etgan shaxmatchilar orasida amaldagi jahon chempioni va dunyoning eng yuqori baholangan shaxmatchisi Magnus Carlsen, 2014-yil iyul oyida eʼlon qilingan FIDE reytingi roʻyxatidagi eng yaxshi oʻnta oʻyinchidan toʻqqiztasi va toʻrt nafar sobiq jahon chempioni bor edi. Shaxmat boʻyicha 2014-yilgi jahon chempionatida daʼvogar boʻlgan sobiq jahon chempioni Viswanathan Anand kuchli oʻntalikdan Olimpiadani oʻtkazib yuborgan yagona oʻyinchi boʻldi. Ochiq boʻlimda Vengriyani eng yuqori baholangan shaxmatchi Judit Polgar himoya qildi. Biroq, barcha jamoalar Olimpiadaga eng kuchli tarkiblarini taqdim etmadilar. Turnirning eng kuchli jamoalaridan biri boʻlishi kutilayotgan Xitoy 2700 balldan yuqori baholangan ikki nafar shaxmatchi bilan ishtirok etdi. Ochiq boʻlimda oʻrtacha 2777 ball bilan Rossiya eng kuchli jamoa boʻldi, 2722 ball bilan Ukraina va 2718 ball bilan Maxime Vachier-Lagrave boshchiligidagi Fransiya ikkinchi oʻrinni egalladi. Oʻrtacha reytingi 2700 reyting ochkosidan yuqori boʻlgan boshqa jamoalar tarkibida dunyoda 2-raqamli oʻyinchi Levon Aronyan bilan Armaniston, yuqori taxtada oʻynagan Amerika Qoʻshma Shtatlari va Vengriya ham bor edi[27].

Xitoy ochiq musobaqada birinchi oltin medalini qoʻlga kiritdi va turnirda magʻlub boʻlmagan yagona jamoa boʻlib qoldi. Ular sakkiz gʻalaba va uchta durang oʻynab, jami 19 ochko jamgʻarib, raqibdan ikki ochko oldinda boʻldi. Ikkinchi oʻrinni 17 ochko bilan toʻrtta jamoa boʻlishdi: Vengriya, Hindiston, Rossiya va Ozarbayjon. Vengriya tay-breykda ikkinchi oʻrinni qoʻlga kiritib, kumush medalni, Hindiston esa bronza medalini qoʻlga kiritdi. Turnir oldidan yana yaqqol favorit boʻlgan Rossiya terma jamoasi toʻrtinchi oʻrinni egalladi. Avvalgi shaxmat Olimpiadasining amaldagi chempioni Armaniston 16 ochko jamgʻarib, sakkizinchi oʻrinni band etdi[28].

Ochiq tadbir
# Mamlakat Oʻyinchilar Oʻrtacha
reyting 		MP dSB
1   Xitoy Wang Yue, Ding Liren, Yu Yangyi, Ni Hua, Wei Yi 2699 19
2   Vengriya Lékó, Balogh, Almási, Rapport, Polgár 2703 17 372,0
3   Hindiston Negi, Sethuraman, Sasikiran, Adhiban, Lalith Babu 2631 17 371,5
4   Rossiya Kramnik, Grischuk, Svidler, Karyakin, Nepomniachtchi 2773 17 352,0
5   Ozarbayjon Mamedyarov, Radjabov, Mamedov, Safarli, Guseinov 2694 17 345,0
6   Ukraina Ivanchuk, Ponomariov, Eljanov, Korobov, Moiseenko 2723 16 377,5
7   Kuba Dominguez, Bruson, Quezada, Ortis, Gonzalez 2629 16 361,0
8   Armaniston Aronian, Sargissian, Movsesian, Akopian, Kotanjian 2705 16 350,5
9   Isroil Gelfand, Rodshtein, Smirin, Sutovsky, Postny 2683 16 348,0
10   Ispaniya Vallejo, Guijarro, Salgado, Illescas, Vazquez 2640 16 334.5
Izohlar 
  • chess-results.com tomonidan 2014-yil avgust oyidagi reytinglar asosida hisoblangan oʻrtacha reytinglar.

Kengashning barcha sovrinlari ishtirok reytinglariga koʻra berildi. Uchinchi doskadagi Yu Yangyi turnirdagi barcha oʻyinchilar orasida eng yaxshi oʻyin koʻrsatdi:

  • Doska 1:  Veselin Topalov 2872
  • Doska 2:  Nguyễn Ngọc Trường Sơn 2843
  • Doska 3:  Yu Yangyi 2912
  • Doska 4:  Nikola Sedlak 2773
  • Zaxira:  Sam Shankland 2831

Ayollar tadbiri

tahrir
 
Ayollar bahsida gruziyalik Nana Dzagnidze yakkalik bahslarida oltin medalni qoʻlga kiritdi.

Ayollar oʻrtasidagi bahsda 131 mamlakatdan 136 ta jamoa ishtirok etdi. Norvegiya mezbon davlat sifatida uchta jamoani maydonga tushirdi, Xalqaro Braille shaxmat assotsiatsiyasi (IBCA), Xalqaro jismoniy nogironlar shaxmat assotsiatsiyasi (IPCA) va Karlar xalqaro shaxmat qoʻmitasi (ICCD) har biri bittadan jamoani taqdim etdi.

Ayollar boʻlimida oʻynagan shaxmatchilar orasida ayollar oʻrtasidagi amaldagi jahon chempioni Hou Yifan, 2014-yil iyul oyida eʼlon qilingan FIDE reytingi roʻyxatidagi eng yaxshi oʻnta oʻyinchidan yetti nafari (ochiq boʻlimda oʻynaydigan Polgar bundan mustasno) va uchta sobiq ayollar oʻrtasidagi jahon chempioni bor edi. Hindistonlik Koneru Humpy va litvalik Viktorija Cmilyté olimpiadada ishtirok eta olmadi. Xitoy ayollar boʻlimida oʻzining barcha kuchli shaxmatchilarini yigʻib, oʻrtacha 2544 ball bilan eng kuchli jamoa boʻldi. Rossiya oʻrtacha 2521 reyting bilan ikkinchi eng yuqori reytingga ega boʻldi va birinchi doskada Kateriyna Lagno, Alexandra Kosteniuk, Natalya Pogonina va Valentina Gunina ishtirok etdi. Oʻrtacha 2505 reyting ochkosi bilan Ukraina eng yuqori reyting ochkolari bilan uchinchi oʻrinni egalladi, ularning safida Anna va Mariya Muzychuk hamda ayollar oʻrtasidagi sobiq jahon chempioni Anna Ushenina bor edi[27].

Rossiya terma jamoasi ayollar oʻrtasidagi musobaqada ketma-ket uchinchi marta gʻalaba qozonib, oʻnta gʻalaba va bir magʻlubiyat bilan jami 20 ochko jamgʻargan. Xitoy va Ukraina 18 ochko bilan ikkinchi oʻrinni egalladi, ammo xitoyliklar tay-breykda gʻalaba qozonib, kumush, Ukraina uchinchi oʻrinni egallab, bronza medalini qoʻlga kiritdi. Rossiya va Xitoy yettinchi raunddagi oʻyin oldidan ajoyib hisoblarga ega boʻldi, oʻshanda ruslar raqiblarini 3:1 hisobida magʻlub etib, oltin medalni qoʻlga kiritish uchun hal qiluvchi ahamiyatga ega boʻldi[28].

Ayollar tadbiri
# Mamlakat Oʻyinchilar Oʻrtacha
reyting 		MP dSB
1   Rossiya Lagno, Gunina, Kosteniuk, Girya, Pogonina 2520 20
2   Xitoy Hou Yifan, Ju Venjun, Chjao Syue, Tan Zhongyi, Guo Qi 2549 18 406,0
3   Ukraina A. Muzychuk, M. Muzychuk, Ushenina, Jukova, Gaponenko 2510 18 383,0
4   Gruziya Dzagnidze, Khotenashvili, Javakhishvili, Melia, Batsiashvili 2499 17 390,0
5   Armaniston Danielian, Mkrtchian, Galojan, Kursova, Sargsyan 2383 17 350,5
6   Qozogʻiston Nakhbayeva, Saduakassova, Abdumalik, Davletbayeva, Dauletova 2333 17 320,0
7   Polsha Socko, Zawadzka, Szczepkowska-Horowska, Bartel, Kulon 2402 16 362,0
8   AQSh Krush, Zatonskih, Abrahamyan, Katerina Nemcova, Foisor 2405 16 339,5
9   Olmoniya Pähtz, Schleining, Melamed, Ohme, Hoolt 2379 16 304.0
10   Hindiston Dronavalli, Sachdev, Karavade, Gomes, Padmini 2421 15 380,0
Izohlar 
  • chess-results.com tomonidan 2014 yil avgust oyidagi reytinglar asosida hisoblangan oʻrtacha reytinglar.

Kengashning barcha sovrinlari ishtirok reytinglariga koʻra berildi. Birinchi doskada Nana Dzagnidze turnirdagi barcha oʻyinchilar orasida eng yaxshi oʻyin koʻrsatdi:

Gaprindashvili kubogi

tahrir

Nona Gaprindashvili kubogi ochiq va ayollar divizionlarida eng koʻp oʻyin ochkolariga ega boʻlgan mamlakatga beriladi. Ikki yoki undan ortiq jamoalar durang boʻlsa, ular ikkita alohida musobaqada boʻlgani kabi bir xil taymerlar tomonidan aniqlanadi.

Ayollar oʻrtasidagi sobiq jahon chempioni (1961–1978) nomi bilan atalgan kubok FIDE tomonidan 1997-yilda yaratilgan.

# Jamoa MP dSB
1   Xitoy 37 828.5
2   Rossiya 37 772,5
3   Ukraina 34

FIDE prezidentlik saylovi

tahrir

Olimpiada davomida boʻlib oʻtgan FIDE 85-Kongressida FIDE prezidenti saylovi boʻlib oʻtdi. FIDEga aʼzo 177 davlatning barchasi ikki nomzoddan biriga: amaldagi FIDE prezidenti Kirsan Ilyumjinov va shaxmat boʻyicha sobiq jahon chempioni Garri Kasparovga ovoz berish huquqiga ega edi. Kongressdan oldin Kasparov FIDEni eʼlon qilingan delegatlar roʻyxatidagi qoidabuzarliklar uchun qoraladi va FIDE Saylov komissiyasining (ELE) kamida bitta aʼzosi unga ovoz berdi[29]. Nihoyat, Ilyumjinov Kasparovni 49 ta ovoz (110 ta amaldagi prezident uchun, 61 tasi Kasparov uchun) bilan magʻlub etdi[30].

Bahslar

tahrir

2014-yil 7-iyul kuni FIDE prezidenti Kirsan Ilyumjinov Norvegiya bosh vaziri Erna Solbergga yoʻllagan ochiq xatida ayrim jamoalar sayohat vizalarini olishda qiyinchiliklarga duch kelganidan shikoyat qildi. Maktubda u oʻz mamlakatlarida Norvegiya elchixonalari yoki konsulliklari boʻlmagan jamoa aʼzolari viza olish uchun boshqa davlatga borishlari kerakligini taʼkidlagan; bundan tashqari, har bir jamoa aʼzosi buni individual va shaxsan bajarishi kerak edi[31]. Bir kun oʻtib, Olimpiadaning maʼmuriy direktori Børge Robertsen tashkilotchilar nomidan javob berib, ularga bu borada qattiq ish olib borayotganliklarini maʼlum qildi va vizaga muhtoj boʻlgan ishtirokchilarga 1500 ga yaqin taklifnoma xatlarini joʻnatgan. Shuningdek, u vizaga ariza topshirishning barcha jarayonini kuzatish oson va onlayn tarzda hal qilinishi mumkinligini aytdi[32].

 
Kateriyna Lagnoning Ukrainadan Rossiyaga oʻtishi Olimpiada oldidan bahslarga sabab boʻldi.

2014-yilning 16-iyulida tashkiliy qoʻmita baʼzi terma jamoalar oʻz tarkiblarini taqdim etish uchun 1-iyungacha boʻlgan muddatni oʻtkazib yuborganliklarini eʼlon qildi. Ular orasida Markaziy Afrika Respublikasi, Gabon, Kot-d’Ivuar, Kambodja, Ummon, Pokiston va Senegal ochiq oʻyinlarda, shuningdek, ayollar boʻlimida Afgʻoniston va Rossiya ham bor edi[33][34]. Tashkilotchilar, shuningdek, belgilangan muddatga oid qoidalar hamma uchun amal qilishi va istisnolarga yoʻl qoʻyilmasligini taʼkidladi. Ayniqsa, Rossiya ayollar terma jamoasining diskvalifikatsiyasi hayratlanarli boʻldi, chunki ular avvalgi shaxmat Olimpiadasining amaldagi chempionlari edi. Shaxmat OAVlari oʻtkazib yuborilgan muddatni Kateriyna Lagnoning federatsiyalarni oʻzgartirgan holati bilan bogʻlab, Rossiya Shaxmat Federatsiyasi uning Ukrainadan Rossiyaga oʻtishi rasmiy boʻlishini kutar ekan, muddatning oʻtishiga ruxsat berganini xabar qildi. Taʼkidlanishicha, Kateriyna Lagno Nadezhda va Tatyana Kosintsevalar nafaqaga chiqqanidan keyin Rossiya ayollar jamoasini kuchaytirish uchun kerak edi. FIDE tashkilotchilarning ushbu jamoalarni Olimpiadada ishtirok etishiga ruxsat bermaslik qarorini tanqid qildi. FIDE vitse-prezidenti İsrael Gelferning aytishicha, jamoalarga musobaqa oʻtkazishga ruxsat berish boʻyicha yakuniy qaror Kirsan Ilyumjinovning qoʻlida. Bundan tashqari, u Garri Kasparovni aybladi va Olimpiadani bekor qilishni yoqladi. Gelferning aytishicha, tashkiliy qoʻmita Kasparovga ishlayotgan odamlar taʼsirida boʻlgan va ular undan saylov maqsadida foydalanmoqda[35]. Kasparov zudlik bilan javob qaytardi va Gelferning soʻzlarini „gʻalati“ deb taʼkidladi hamda 175 ta jamoani birining xatosi uchun jazolash bemaʼni takabburlik ekanligini aytdi. Shuningdek, u FIDEni Rossiya shaxmat federatsiyasiga qoidalarni buzish, istisno olishiga yoʻl qoʻygani uchun tanqid qildi va bu jahon shaxmat hamjamiyatiga haqiqiy tahdid ekanligini aytdi[36]. 21-iyul kuni tashkiliy qoʻmita FIDE prezidenti Ilyumjinovga reglamentning talqini tarafdori boʻlgan holda, 1-iyunga qadar belgilangan muddatni oʻtkazib yuborgan jamoalarga oʻyinga ruxsat berishlarini maʼlum qildi[37].

Oʻlimlar

tahrir

Musobaqaning soʻnggi kuni oʻyin vaqtida yurak xurujiga uchragan Shveysariyada tugʻilgan Seyshel orolli shaxmatchisi Kurt Maier va Karlar xalqaro shaxmat qoʻmitasi vakili oʻzbekistonlik Alisher Anarqulovning mehmonxona xonasida oʻlik holda topilgani bilan oʻtdi. Yopilish marosimi bu ikki shaxs xotirasiga bir daqiqalik sukut saqlash bilan boshlandi[38].

Manbalar

tahrir
  1. ↑ Although commonly referred to as the menʼs division, this section is open to all male and female players.
  2. ↑ „41st Chess Olympiad to be staged in – Tromsø! | Chess News“. ChessBase. Qaraldi: 2014-yil 24-yanvar.
  3. ↑ Tromso Chess Olympiad Men LIVE!, Chessdom.com, 29 July 2014.
  4. ↑ Tromso Chess Olympiad Women LIVE!, Chessdom.com, 29 July 2014.
  5. ↑ Tromso Chess Olympiad: Officials and Match Arbiters (Wayback Machine saytida 2014-08-08 sanasida arxivlangan), FIDE, 23 May 2014.
  6. ↑ „Tromsø 2014: Ambassadors“. official website. Qaraldi: 2014-yil 26-may.
  7. ↑ „Magnus Carlsen heads Norwegian Olympiad teams“. chess24.com. Qaraldi: 2014-yil 26-may.
  8. ↑ Tromso Final, ChessBase, 14 August 2014.
  9. ↑ Sources citing Polgár as by far the strongest female chess player of all time:
  10. ↑ Queen who exposed the arrogance of kings, The Times, 13 August 2014.
  11. ↑ Judit Polgar to retire from professional chess, The Week in Chess, 13 August 2014.
  12. ↑ Judit Polgar to retire from competitive chess, ChessBase, 13 August 2014.
  13. ↑ Peter Doggers: Tromsø Olympiad in Trouble?, Chess.com, 14 May 2014.
  14. ↑ Peter Doggers: Tromsø Olympiad Saved, Receives Extra State Funding (Wayback Machine saytida 2014-07-15 sanasida arxivlangan), Chess.com, 5 June 2014.
  15. ↑ Henriksen, Thor Harald. Han fikk ikke vinter-OL til Tromsø. Men Herman ble ikke sjakk matt (no). VG Sportbilag (2010-yil 19-oktyabr), s. 8–9.
  16. ↑ „Tromsø 2014: Ambassadors - Magnus Carlsen“. official website.
  17. ↑ „Tromsø 2014: Ambassadors - Anatoly Karpov“. official website.
  18. ↑ „Tromsø 2014: Ambassadors - Susan Polgar“. official website.
  19. ↑ „Tromsø 2014: Ambassadors - Alexandra Kosteniuk“. official website.
  20. ↑ „Tromsø 2014: Ambassadors - Melanie Ohme“. official website.
  21. ↑ „Tromsø 2014: Ambassadors - Hans Olav Lahlum“. official website.
  22. ↑ „Tromsø 2014: Ambassadors - Sigurd Rushfeldt“. official website.
  23. ↑ „Tromsø 2014: Ambassadors - Lars Monsen“. official website.
  24. ↑ „Tromsø 2014: The Venue“. official website. Qaraldi: 2014-yil 26-may.
  25. ↑ „FIDE Handbook: Olympiad Pairing Rules“. FIDE.
  26. ↑ „Tromsø 2014: Schedule“. official website.
  27. ↑ 27,0 27,1 Tromso 2014: Preview and preparations, ChessBase, 27 July 2014.
  28. ↑ 28,0 28,1 China and Russia claim gold!, official website, 14 August 2014.
  29. ↑ Delegate Issues Deepen for FIDE Elections, Chess.com, 18 July 2014.
  30. ↑ Kirsan Ilyumzhinov remains FIDE President, ChessBase, 11 August 2014.
  31. ↑ Presidentʼs letter to the Prime Minister of Norway (Wayback Machine saytida 2014-07-25 sanasida arxivlangan), FIDE, 7 July 2014.
  32. ↑ Visa problems for the Chess Olympiad, ChessBase, 10 July 2014.
  33. ↑ Late entries excluded from Chess Olympiad, Chess24.com, 16 July 2014.
  34. ↑ Russian reigning champions may miss 2014 Olympiad, Chess24.com, 17 July 2014
  35. ↑ Russian Womenʼs team out of Olympiad, ChessBase, 17 July 2014.
  36. ↑ Garry Kasparov on the threat to Tromsø, ChessBase, 17 July 2014.
  37. ↑ „Organisers stand by case but allow teams to play“. En.chessbase.com (2014-yil 21-iyul). Qaraldi: 2014-yil 21-avgust.
  38. ↑ „Two Deaths at Olympiad: Another Participant Passes Away“. Chess-News (2014-yil 15-avgust). Qaraldi: 2014-yil 15-avgust. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=41-shaxmat_Olimpiadasi&oldid=5332621" dan olindi