FIFA U-20 Jahon chempionati
Asos solindi 1977 (47 yil avval) (1977)
Hudud Butun dunyoda
Jamoalar soni 24 (finals)
Hozirgi chempionlar  Ukraina (1 ta)
Eng muvaffaqiyatli jamoa(lar)  Argentina (6 ta)
Vebsayt fifa.com/u20worldcup
FIFA U-20 Jahon chempionati 2023

FIFA U-20 Jahon chempionati — FIFA aʼzolarining erkaklar terma jamoalari oʻrtasida 20 yoshgacha boʻlgan futbolchilar oʻrtasida ikki yilda bir marta oʻtkaziladigan futbol boʻyicha jahon chempionati. Musobaqa 1977-yilda Tunis mezbonlik qilgan ilk turnirdan[1] 2005-yilgacha FIFA yoshlar oʻrtasidagi jahon chempionati turniri nomi ostida har ikki yilda bir marta oʻtkazib kelinmoqda. 2007-yilda nom hozirgi shakliga oʻzgartirildi. Hozirgi chempionlik sohibi 2019-yilda Polshada boʻlib oʻtgan turnirda oʻzining ilk chempionligini qoʻlga kiritgan Ukraina hisoblanadi.

Tarixi tahrir

Yigirma ikki marotaba oʻtkazilgan turnirda oʻn bir xil mamlakat chempionlikni qoʻlga kiritdi. Argentina U20 oltita chempionlik unvoniga ega boʻlgan eng muvaffaqiyatli jamoa boʻlsa, beshta chempionlik unvoniga ega Braziliya U20 uchinchi oʻrinda turadi. Portugaliya U20 va Serbiya U20 ikkalasi ham ikkita chempionlikni qoʻlga kiritgan (ikkinchisi Yugoslaviya U20 sifatida bir marta gʻalaba qozongan), Gana U20, Germaniya U20, Ispaniya U20, Fransiya U20, Angliya U20, Ukraina U20 va Rossiya U20 (SSSR U20 kabi) gʻalaba qozongan.

Ayollar jamoalari uchun mos keladigan tadbir, FIFA U-20 ayollar oʻrtasidagi Jahon chempionati 2002-yilda „FIFA U-19 ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati“ nomi va 19 yosh chegarasi bilan boshlangan. 2006-yilgi FIFA U-20 ayollar oʻrtasidagi jahon chempionatidan boshlab ayollar musobaqasi uchun yosh chegarasi 20 yoshga oʻzgartirildi va musobaqa 2008-yilgi tadbirga tayyorgarlik sifatida 2007-yilda „Jahon kubogi“ deb oʻzgartirildi. Keyingi nashr 2023-yilda Indoneziyada boʻlib oʻtadi, 2021-yilda rejalashtirilgan FIFA U-20 Jahon chempionati musobaqasi COVID-19 pandemiyasi sababli bekor qilinganidan keyin.

Saralash bosqichi tahrir

Final turnirida 24 ta terma jamoa ishtirok etadi. 23 mamlakat, jumladan amaldagi chempion ham oltita konfederatsiyaning yoshlar chempionatida ishtirok etishi kerak. Mezbon mamlakat avtomatik ravishda saralanadi.

Konfederatsiya Chempionat
OFK (Osiyo) OFK U-20 Osiyo Kubogi
CAF (Afrika) Yoshlar oʻrtasidagi Afrika chempionati
KONKAKAF (Shimoliy, Markaziy Amerika va Karib dengizi) 20 yoshgacha boʻlganlar oʻrtasidagi KONKAKAF chempionati
KONMEBOL (Janubiy Amerika) Futbol boʻyicha yoshlar oʻrtasidagi Janubiy Amerika chempionati
UEFA (Yevropa) UEFA U-19 Yevropa chempionati
OFC (Okeaniya) 20 yoshgacha boʻlgan OFC saralash turniri

Natijalar tahrir

  • 1977–2005: "FIFA yoshlar o'rtasidagi jahon chempionati"
  • 2007-yildan hozirgacha: "FIFA U-20 Jahon chempionati"
  • a.e.t.: Qoʻshimcha vaqt
  • p: penaltilar seriyasida g'alaba qozondi
Ed. Year Host Final Uchinchi o‘rin o‘yin
teams
  Chempion Hisob   Ikkinchi o‘rin   Uchinchi o‘rin Hisob Toʻrtinchi o‘rin
1 1977 Tunisia  
Sovet Ittifoqi
2-2 (q.v)

(9-8 p)
 
Meksika
 
Braziliya
4-0  
Urugvay
16
2 1979 Japan  
Argentina
3-1  
Sovet Ittifoqi
 
Urugvay
1-1 (q.v)

(5-3 p)
 
Polsha
16
3 1981 Australia  
Gʻarbiy Germaniya
4-0  
Qatar
 
Ruminiya
1-0  
Angliya
16
4 1983 Mexico  
Braziliya
1-0  
Argentina
 
Polsha
2-1 (q.v)  
Janubiy Koreya
16
5 1985 Soviet Union  
Braziliya
1-0 (q.v)  
Ispaniya
 
Nigeriya
0-0 (q.v)

(3-1 p)
 
Sovet Ittifoqi
16
6 1987 Chile  
Yugoslaviya
1-1 (q.v)

(5-4 p)
 
Gʻarbiy Germaniya
 
Germaniya Demokratik Respublikasi
2-2 (q.v)

(3-1 p)
 
Chili
16
7 1989 Saudi Arabia  
Portugaliya
2-0  
Nigeriya
 
Braziliya
2-0  
AQSh
16
8 1991 Portugal  
Portugaliya
0-0 (q.v)

(4-2 p)
 
Braziliya
 
Sovet Ittifoqi
1-1 (q.v)

(5-4 p)
 
Avstraliya
16
9 1993 Australia  
Braziliya
2-1  
Gana
 
Angliya
2-1  
Avstraliya
16
10 1995 Qatar  
Argentina
2-0  
Braziliya
 
Portugaliya
3-2  
Ispaniya
16
11 1997 Malaysia  
Argentina
2-1  
Urugvay
 
Ireland
2-1  
Gana
24
12 1999 Nigeria  
Ispaniya
4-0  
Yaponiya
 
Mali
1-0  
Urugvay
24
13 2001 Argentina  
Argentina
3-0  
Gana
 
Misr
1-0  
Paragvay
24
14 2003 UAE  
Braziliya
1-0  
Ispaniya
 
Kolumbiya
2-1  
Argentina
24
15 2005 Netherlands  
Argentina
2-1  
Nigeriya
 
Braziliya
2-1  
Marokash
24
16 2007 Canada  
Argentina
2-1  
Chexiya
 
Chili
1-0  
Avstriya
24
17 2009 Egypt  
Gana
0-0 (q.v)

(4-3 p)
 
Braziliya
 
Vengriya
1-1 (q.v)

(2-0 p)
 
Kosta Rika
24
18 2011 Colombia  
Braziliya
3-2 (q.v)  
Portugaliya
 
Meksika
3-1  
Fransiya
24
19 2013 Turkey  
Fransiya
0-0 (q.v)

(4-1 p)
 
Urugvay
 
Gana
3-0  
Iroq
24
20 2015 New Zealand  
Serbiya
2-1 (q.v)  
Braziliya
 
Mali
3-1  
Senegal
24
21 2017 South Korea  
Angliya
1-0  
Venesuela
 
Italiya
0-0 (q.v)

(4-1 p)
 
Urugvay
24
22 2019 Poland  
Ukraina
3-1  
Janubiy Koreya
 
Ekvador
1-0 (q.v)  
Italiya
24
2021 Indonesia COVID-19 pandemic tufayli bekor qilindi[2] 24
23 2023 Indonesia

Kuchli toʻrtlikka kirgan jamoalar tahrir

Jamoalar Gʻoliblar Ikkinchi o‘rin Uchinchi o‘rin Toʻrtinchi o‘rin
  Argentina 6 (1979, 1995, 1997, 2001, 2005, 2007) 1 (1983) 1 (2003)
  Braziliya 5 (1983, 1985, 1993, 2003, 2011) 4 (1991, 1995, 2009, 2015) 3 (1977, 1989, 2005)
  Portugaliya 2 (1989, 1991) 1 (2011) 1 (1995)
  Serbiya1 2 (1987, 2015)
  Gana 1 (2009) 2 (1993, 2001) 1 (2013) 1 (1997)
  Ispaniya 1 (1999) 2 (1985, 2003) 1 (1995)
  Rossiya2 1 (1977) 1 (1979) 1 (1991) 1 (1985)
  Germaniya3 1 (1981) 1 (1987)
  Angliya 1 (2017) 1 (1993) 1 (1981)
  Fransiya 1 (2013) 1 (2011)
  Ukraina 1 (2019)
  Urugvay 2 (1997, 2013) 1 (1979) 3 (1977, 1999, 2017)
  Nigeriya 2 (1989, 2005) 1 (1985)
  Meksika 1 (1977) 1 (2011)
  Janubiy Koreya 1 (2019) 1 (1983)
  Qatar 1 (1981)
  Yaponiya 1 (1999)
  Chexiya 1 (2007)
  Venesuela 1 (2017)
  Mali 2 (1999, 2015)
  Polsha 1 (1983) 1 (1979)
  Chili 1 (2007) 1 (1987)
  Italiya 1 (2017) 1 (2019)
  Ruminiya 1 (1981)
  Germaniya Demokratik Respublikasi 1 (1987)
  Ireland 1 (1997)
  Misr 1 (2001)
  Kolumbiya 1 (2003)
  Vengriya 1 (2009)
  Ekvador 1 (2019)
  Avstraliya 2 (1991, 1993)
  AQSh 1 (1989)
  Paragvay 1 (2001)
  Marokash 1 (2005)
  Avstriya 1 (2007)
  Kosta Rika 1 (2009)
  Iroq 1 (2013)
  Senegal 1 (2015)
1 = Yugoslaviyani ifodalovchi natijalarni oʻz ichiga oladi
2 = Sovet Ittifoqini ifodalovchi natijalarni oʻz ichiga oladi
3 = Gʻarbiy Germaniyani ifodalovchi natijalarni oʻz ichiga oladi

Kontinental zonalar boʻyicha chiqishlar (2019-yil holatiga) tahrir

 
Har bir mamlakat uchun eng yaxshi natijalar xaritasi

OFC (Okeaniya)dan tashqari barcha qitʼa konfederatsiyalari musobaqaning final uchrashuvida maydonga tushishdi. Bugungi kunga kelib, KONMEBOL (Janubiy Amerika) oʻn bir chempionlik bilan peshqadamlik qilmoqda, uchinchi oʻrinda UEFA (Yevropa) oʻnta va CAF (Afrika) bitta chempionlik unvoniga ega. OFK (Osiyo) va KONKAKAF (Shimoliy Amerika, Markaziy Amerika, Karib havzasi) jamoalari to‘rt marta turnir finaliga chiqishgan, biroq UEFAning kuchli tomonlari tomonidan mag‘lubiyatga uchragan. Hozirda OFC aʼzolaridan hech biri yarim finalga chiqmagan; Avstraliya 1991 va 1993-yillarda OFC aʼzosi sifatida yarim finalga chiqdi va har ikki holatda ham toʻrtinchi oʻrinni egalladi, mamlakat 2006-yilda OFKga qoʻshildi.

Konfederatsiya (materik) Sovrindorlar
Gʻoliblar Ikkinchi o‘rin Uchinchi o‘rin Toʻrtinchi o‘rin
KONMEBOL (Janubiy Amerika) 11 chempionlik: Argentina (6), Braziliya (5) 8 marta: Braziliya (4), Urugvay (2), Argentina (1), Venesuela (1) 7 marta: Braziliya (3), Chili (1), Kolumbiya (1), Ekvador (1), Urugvay (1) 6 marta: Urugvay (3), Argentina (1), Chili (1), Paragvay (1)
UEFA (Yevropa) 10 ta chempionlik: Portugaliya (2), Serbiya 1 (2), Angliya (1), Fransiya (1), G‘arbiy Germaniya (1), Ispaniya (1), Ukraina (1), SSSR (1) 6 marta: Ispaniya (2), Chexiya (1), Gʻarbiy Germaniya (1), Portugaliya (1), SSSR (1) 9 marta: Angliya (1), Sharqiy Germaniya (1), Vengriya (1), Irlandiya (1), Italiya (1), Polsha (1), Portugaliya (1), Ruminiya (1), SSSR (1)) 7 marta: Avstriya (1), Angliya (1), Fransiya (1), Italiya (1), Polsha (1), Ispaniya (1), SSSR (1)
CAF (Afrika) 1 nom: Gana (1) 4 marta: Gana (2), Nigeriya (2) 5 marta: Mali (2), Misr (1), Gana (1), Nigeriya (1) 3 marta: Gana (1), Marokash (1), Senegal (1)
OFK (Osiyo) Yoʻq 3 marta: Yaponiya (1), Qatar (1), Janubiy Koreya (1) Yoʻq 2 marta: Iroq (1), Janubiy Koreya (1)
KONKAKAF (Shimoliy, Markaziy Amerika va Karib dengizi) Yoʻq 1 marta: Meksika (1) 1 marta: Meksika (1) 2 marta: Kosta-Rika (1), AQSh (1)
OFC (Okeaniya) Yoʻq Yoʻq Yoʻq 2 marta: Avstraliya 2 (2)
1 = Yugoslaviya kabi (1987).
2 = OFC tarkibida (hozirda 2006-yildan beri OFKda).

Mukofotlar tahrir

Endi quyidagi mukofotlar taqdim etiladi:

  • "Oltin toʻp" turnirning eng qimmat oʻyinchisiga beriladi;
  • "Oltin butsa" turnirning eng yaxshi toʻpurariga beriladi;
  • "Oltin qoʻlqop" turnirning eng qimmat darvozaboniga beriladi;
  • FIFA Fair Play kubogi turnirda eng yaxshi intizomga ega boʻlgan jamoaga topshiriladi.
Turnir Oltin toʻp Oltin butsa Gol Oltin qoʻlqop FIFA Fair Play mukofoti
  1977 Tunisia   Vladimir Bessonov   Guina 4 Not Awarded   Braziliya
  1979 Japan   Diego Maradona   Ramón Díaz 8   Polsha
  1981 Australia   Romulus Gabor   Geovani 6   Avstraliya
  1983 Mexico   Geovani   Geovani 6   Janubiy Koreya
  1985 Soviet Union   Paulo Silas   Sebastián Losada 3   Kolumbiya
  1987 Chile   Robert Prosinečki   Marcel Witeczek 7   Gʻarbiy Germaniya
  1989 Saudi Arabia   Bismarck   Oleg Salenko 5   AQSh
  1991 Portugal   Emílio Peixe   Sergei Sherbakov 5   Sovet Ittifoqi
  1993 Australia   Adriano   Henry Zambrano 3   Angliya
  1995 Qatar   Caio   Joseba Etxeberria 7   Yaponiya
  1997 Malaysia   Nicolás Olivera   Adaílton 10   Argentina
  1999 Nigeria   Seydou Keita   Pablo Couñago 5   Xorvatiya
  2001 Argentina   Javier Saviola   Javier Saviola 11   Argentina
  2003 United Arab Emirates   Ismail Matar   Eddie Johnson 4   Kolumbiya
  2005 Netherlands   Lionel Messi   Lionel Messi 6   Kolumbiya
  2007 Canada   Sergio Agüero   Sergio Agüero 6   Yaponiya
  2009 Egypt   Dominic Adiyiah   Dominic Adiyiah 8   Esteban Alvarado   Braziliya
  2011 Colombia   Henrique Almeida   Henrique Almeida 5   Mika   Nigeriya
  2013 Turkey   Paul Pogba   Ebenezer Assifuah 6   Guillermo de Amores   Ispaniya
  2015 New Zealand   Adama Traoré   Viktor Kovalenko 5   Predrag Rajković   Ukraina
  2017 South Korea   Dominic Solanke   Riccardo Orsolini 5   Freddie Woodman   Meksika
  2019 Poland   Lee Kang-in   Erling Haaland 9   Andriy Lunin   Yaponiya
  2021 Indonesia COVID-19 pandemic tufayli bekor qilindi[2]
  2023 Argentina Aniqlanishi uchun

Yana qarang tahrir

  • Assotsiatsiya futbol musobaqalari roʻyxati
  • FIFA U-17 Jahon chempionati
  • FIFA U-20 ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati
  • FIFA U-20 Jahon chempionati rekordlari va statistikasi
  • Tulon turniri
  • Granatkin yodgorligi

Manbalar tahrir

  1. CBC.ca
  2. 2,0 2,1 „Update on FIFA Women’s World Cup™ and men’s youth competitions“. FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association (24-dekabr 2020-yil). Qaraldi: 24-dekabr 2020-yil.

Havolalar tahrir