FIFA U-20 Jahon chempionati

Ushbu kubok 2013-yildan beri gʻolib jamoaga topshirilmoqda.
Asos solindi 1977 (47 yil avval) (1977)
Hudud Dunyo boʻyicha
Jamoalar soni 24 (ishtirokchi)
Hozirgi chempionlar  Urugvay (1 ta)
Eng muvaffaqiyatli jamoa(lar)  Argentina (6 ta)
Vebsayt fifa.com/u20worldcup
FIFA U-20 Jahon chempionati 2023

FIFA U-20 Jahon chempionati – FIFA aʼzolarining erkaklar terma jamoalari oʻrtasida 20 yoshgacha boʻlgan futbolchilar oʻrtasida ikki yilda bir marta oʻtkaziladigan futbol boʻyicha jahon chempionati. Musobaqa 1977-yilda Tunis mezbonligi ostida ilk turnir oʻtkazilgan[1]. Musobaqa 2005-yilgacha FIFA yoshlar oʻrtasidagi jahon chempionati turniri nomi ostida, har ikki yilda bir marta oʻtkazib kelingan. 2007-yildan turnir nomi hozirgi shakliga oʻzgartirilgan. FIFA vakillari ushbu musobaqani „kelajak yulduzlari turniri“ deb hisoblaydi[2]. Ushbu turnirda Diego Maradona, Lionel Messi va Paul Pogba turnirning eng yaxshi oʻyinchisi sovrinining gʻoliblari boʻlgan, Erling Haaland esa 2019-yilgi turnirda toʻpurar boʻlgan. Musobaqaning amaldagi gʻolibi, 2023-yil Argentinada oʻtgan turnirda ilk bor chempionlik unvonini qoʻlga kiritgan Urugvay yoshlar terma jamoasi hisoblanadi.

Tarixi

tahrir

Yigirma uch marotaba oʻtkazilgan turnirda oʻn ikkil mamlakat chempionlik unvonini qoʻlga kiritgan. Argentinaning 20 yoshgacha boʻlgan terma jamoasi oltita chempionlik unvonini qoʻlga kiritgan eng muvaffaqiyatli jamoa boʻlsa, beshta chempionlik unvoniga ega Braziliya U20 jamoasi turnirda gʻolib boʻlish boʻyicha ikkinchi oʻrinda turadi. Portugaliya U20 va Serbiya U20 jamoalari ikkita chempionlikni qoʻlga kiritgan (Serbiya dastlabki gʻoliblikni Yugoslaviya U20 terma jamoasi sifatida gʻalaba qozongan), Gana U20, Germaniya U20, Ispaniya U20, Fransiya U20, Angliya U20, Ukraina U20 va Rossiya U20 (SSSR U20 kabi) gʻalaba qozongan.

Ayollar jamoalari oʻrtasidagi shu yosh toifasidagi turnir, FIFA U-20 ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati 2002-yilda „FIFA U-19 ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati“ nomi ostida boshlangan. 2006-yilgi FIFA U-20 ayollar oʻrtasidagi jahon chempionatidan boshlab ayollar musobaqasi uchun yosh chegarasi 20 yoshga oʻzgartirilgan. Turnir 2007-yilda „Jahon kubogi“ deb oʻzgartirilgan. Navbatdagi turnir 2025-yilda Chilida boʻlib oʻtishi rejalashtirilgan.

Saralash bosqichi

tahrir

Final turnirida 24 ta terma jamoa ishtirok etadi. 23 mamlakat, jumladan amaldagi chempion ham oltita sarlash turniridan oʻtishi kerak. Mezbon mamlakat avtomatik ravishda saralanadi.

Konfederatsiya Chempionat
OFK (Osiyo) OFK U-20 Osiyo Kubogi
CAF (Afrika) Yoshlar oʻrtasidagi Afrika chempionati
KONKAKAF (Shimoliy, Markaziy Amerika va Karib dengizi) 20 yoshgacha boʻlganlar oʻrtasidagi KONKAKAF chempionati
KONMEBOL (Janubiy Amerika) Futbol boʻyicha yoshlar oʻrtasidagi Janubiy Amerika chempionati
UEFA (Yevropa) UEFA U-19 Yevropa chempionati
OFC (Okeaniya) 20 yoshgacha boʻlgan OFC saralash turniri

Natijalar

tahrir
  • 1977—2005: "FIFA yoshlar o'rtasidagi jahon chempionati"
  • 2007-yildan hozirgacha: "FIFA U-20 Jahon chempionati"
  • a.e.t.: Qoʻshimcha vaqt
  • p: penaltilar seriyasida g'alaba qozondi
T.r Yil Mezbon Final Uchinchi oʻrin oʻyin
jamoalar
  Chempion Hisob   Ikkinchi oʻrin   Uchinchi oʻrin Hisob Toʻrtinchi oʻrin
1 1977 Tunis  
Sovet Ittifoqi
2-2 (q.v)

(9-8 p)
 
Meksika
 
Braziliya
4-0  
Urugvay
16
2 1979 Yaponiya  
Argentina
3-1  
Sovet Ittifoqi
 
Urugvay
1-1 (q.v)

(5-3 p)
 
Polsha
16
3 1981 Avstraliya  
Gʻarbiy Germaniya
4-0  
Qatar
 
Ruminiya
1-0  
Angliya
16
4 1983 Mexico  
Braziliya
1-0  
Argentina
 
Polsha
2-1 (q.v)  
Janubiy Koreya
16
5 1985 Sovet Ittifoqi  
Braziliya
1-0 (q.v)  
Ispaniya
 
Nigeriya
0-0 (q.v)

(3-1 p)
 
Sovet Ittifoqi
16
6 1987 Chili  
Yugoslaviya
1-1 (q.v)

(5-4 p)
 
Gʻarbiy Germaniya
 
Germaniya Demokratik Respublikasi
2-2 (q.v)

(3-1 p)
 
Chili
16
7 1989 Saudiya Arabistoni  
Portugaliya
2-0  
Nigeriya
 
Braziliya
2-0  
AQSh
16
8 1991 Portugaliya  
Portugaliya
0-0 (q.v)

(4-2 p)
 
Braziliya
 
Sovet Ittifoqi
1-1 (q.v)

(5-4 p)
 
Avstraliya
16
9 1993 Avstraliya  
Braziliya
2-1  
Gana
 
Angliya
2-1  
Avstraliya
16
10 1995 Qatar  
Argentina
2-0  
Braziliya
 
Portugaliya
3-2  
Ispaniya
16
11 1997 Malayziya  
Argentina
2-1  
Urugvay
 
Irlandiya
2-1  
Gana
24
12 1999 Nigeriya  
Ispaniya
4-0  
Yaponiya
 
Mali
1-0  
Urugvay
24
13 2001 Argentina  
Argentina
3-0  
Gana
 
Misr
1-0  
Paragvay
24
14 2003 BAA  
Braziliya
1-0  
Ispaniya
 
Kolumbiya
2-1  
Argentina
24
15 2005 Niderlandiya  
Argentina
2-1  
Nigeriya
 
Braziliya
2-1  
Marokash
24
16 2007 Kanada  
Argentina
2-1  
Chexiya
 
Chili
1-0  
Avstriya
24
17 2009 Misr  
Gana
0-0 (q.v)

(4-3 p)
 
Braziliya
 
Vengriya
1-1 (q.v)

(2-0 p)
 
Kosta Rika
24
18 2011 Kolumbiya  
Braziliya
3-2 (q.v)  
Portugaliya
 
Meksika
3-1  
Fransiya
24
19 2013 Turkiya  
Fransiya
0-0 (q.v)

(4-1 p)
 
Urugvay
 
Gana
3-0  
Iroq
24
20 2015 Yangi Zelandiya  
Serbiya
2-1 (q.v)  
Braziliya
 
Mali
3-1  
Senegal
24
21 2017 Janubiy Koreya  
Angliya
1-0  
Venesuela
 
Italiya
0-0 (q.v)

(4-1 p)
 
Urugvay
24
22 2019 Polsha  
Ukraina
3-1  
Janubiy Koreya
 
Ekvador
1-0 (q.v)  
Italiya
24
2021 Indoneziya COVID-19 pandemic tufayli bekor qilindi[3] 24
23 2023   Argentina  
Urugvay
1–0  
Italiya
 
Isroil
3–1  
Janubiy Koreya
24
24 2025   Chile 24

Kuchli toʻrtlikka kirgan jamoalar

tahrir
Jamoalar Gʻoliblar Ikkinchi oʻrin Uchinchi oʻrin Toʻrtinchi oʻrin
  Argentina 6 (1979, 1995, 1997, 2001, 2005, 2007) 1 (1983) 1 (2003)
  Braziliya 5 (1983, 1985, 1993, 2003, 2011) 4 (1991, 1995, 2009, 2015) 3 (1977, 1989, 2005)
  Portugaliya 2 (1989, 1991) 1 (2011) 1 (1995)
  Serbiya1 2 (1987, 2015)
  Urugvay 1 (2023) 2 (1997, 2013) 1 (1979) 3 (1977, 1999, 2017)
  Gana 1 (2009) 2 (1993, 2001) 1 (2013) 1 (1997)
  Ispaniya 1 (1999) 2 (1985, 2003) 1 (1995)
  Rossiya2 1 (1977) 1 (1979) 1 (1991) 1 (1985)
  Germaniya3 1 (1981) 1 (1987)
  Angliya 1 (2017) 1 (1993) 1 (1981)
  Fransiya 1 (2013) 1 (2011)
  Ukraina 1 (2019)
  Nigeriya 2 (1989, 2005) 1 (1985)
  Meksika 1 (1977) 1 (2011)
  Janubiy Koreya 1 (2019) 2 (1983, 2023)
  Qatar 1 (1981)
  Yaponiya 1 (1999)
  Chexiya 1 (2007)
  Venesuela 1 (2017)
  Mali 2 (1999, 2015)
  Polsha 1 (1983) 1 (1979)
  Chili 1 (2007) 1 (1987)
  Italiya 1 (2017) 1 (2019)
  Ruminiya 1 (1981)
  Germaniya Demokratik Respublikasi 1 (1987)
  Irlandiya 1 (1997)
  Misr 1 (2001)
  Kolumbiya 1 (2003)
  Vengriya 1 (2009)
  Ekvador 1 (2019)
  Isroil 1 (2023)
  Avstraliya 2 (1991, 1993)
  AQSh 1 (1989)
  Paragvay 1 (2001)
  Marokash 1 (2005)
  Avstriya 1 (2007)
  Kosta Rika 1 (2009)
  Iroq 1 (2013)
  Senegal 1 (2015)
1 = Yugoslaviyani ifodalovchi natijalarni oʻz ichiga oladi
2 = Sovet Ittifoqini ifodalovchi natijalarni oʻz ichiga oladi
3 = Gʻarbiy Germaniyani ifodalovchi natijalarni oʻz ichiga oladi

Kontinental zonalar boʻyicha chiqishlar (2019-yil holatiga)

tahrir
 
Har bir mamlakat uchun eng yaxshi natijalar xaritasi

OFC (Okeaniya)dan tashqari barcha qitʼa konfederatsiyalari musobaqaning final uchrashuvida maydonga tushishdi. Bugungi kunga kelib, KONMEBOL (Janubiy Amerika) oʻn bir chempionlik bilan peshqadamlik qilmoqda, uchinchi oʻrinda UEFA (Yevropa) oʻnta va CAF (Afrika) bitta chempionlik unvoniga ega. OFK (Osiyo) va KONKAKAF (Shimoliy Amerika, Markaziy Amerika, Karib havzasi) jamoalari toʻrt marta turnir finaliga chiqishgan, biroq UEFAning kuchli tomonlari tomonidan magʻlubiyatga uchragan. Hozirda OFC aʼzolaridan hech biri yarim finalga chiqmagan; Avstraliya 1991 va 1993-yillarda OFC aʼzosi sifatida yarim finalga chiqdi va har ikki holatda ham toʻrtinchi oʻrinni egalladi, mamlakat 2006-yilda OFKga qoʻshildi.

Konfederatsiya (materik) Sovrindorlar
Gʻoliblar Ikkinchi oʻrin Uchinchi oʻrin Toʻrtinchi oʻrin
KONMEBOL (Janubiy Amerika) 12 chempionlik: Argentina (6), Braziliya (5), Urugvay (1) 8 marta: Braziliya (4), Urugvay (2), Argentina (1), Venesuela (1) 7 marta: Braziliya (3), Chili (1), Kolumbiya (1), Ekvador (1), Urugvay (1) 6 marta: Urugvay (3), Argentina (1), Chili (1), Paragvay (1)
UEFA (Yevropa) 10 ta chempionlik: Portugaliya (2), Serbiya1 (2), Angliya (1), Fransiya (1), Gʻarbiy Germaniya (1), Ispaniya (1), Ukraina (1), SSSR (1) 7 marta: Ispaniya (2), Chexiya (1), Gʻarbiy Germaniya (1), Portugaliya (1), SSSR (1), Italiya (1) 10 marta: Angliya (1), Sharqiy Germaniya (1), Vengriya (1), Irlandiya (1), Italiya (1), Polsha (1), Portugaliya (1), Ruminiya (1), SSSR (1), Isroil (1) 7 marta: Avstriya (1), Angliya (1), Fransiya (1), Italiya (1), Polsha (1), Ispaniya (1), SSSR (1)
CAF (Afrika) 1 nom: Gana (1) 4 marta: Gana (2), Nigeriya (2) 5 marta: Mali (2), Misr (1), Gana (1), Nigeriya (1) 3 marta: Gana (1), Marokash (1), Senegal (1)
OFK (Osiyo) Yoʻq 3 marta: Yaponiya (1), Qatar (1), Janubiy Koreya (1) Yoʻq 3 marta: Iroq (1), Janubiy Koreya (2)
KONKAKAF (Shimoliy, Markaziy Amerika va Karib dengizi) Yoʻq 1 marta: Meksika (1) 1 marta: Meksika (1) 2 marta: Kosta-Rika (1), AQSh (1)
OFC (Okeaniya) Yoʻq Yoʻq Yoʻq 2 marta: Avstraliya2 (2)
1 = Yugoslaviya kabi (1987).
2 = OFC tarkibida (hozirda 2006-yildan beri OFKda).

Mukofotlar

tahrir

Endi quyidagi mukofotlar taqdim etiladi:

  • "Oltin toʻp" turnirning eng qimmat oʻyinchisiga beriladi;
  • "Oltin butsa" turnirning eng yaxshi toʻpurariga beriladi;
  • "Oltin qoʻlqop" turnirning eng qimmat darvozaboniga beriladi;
  • FIFA Fair Play kubogi turnirda eng yaxshi intizomga ega boʻlgan jamoaga topshiriladi.
Turnir Oltin toʻp Oltin butsa Gol Oltin qoʻlqop FIFA Fair Play mukofoti
  1977 Tunisia   Vladimir Bessonov   Guina 4 Not Awarded   Braziliya
  1979 Japan   Diego Maradona   Ramón Díaz 8   Polsha
  1981 Australia   Romulus Gabor   Geovani 6   Avstraliya
  1983 Mexico   Geovani   Geovani 6   Janubiy Koreya
  1985 Soviet Union   Paulo Silas   Sebastián Losada 3   Kolumbiya
  1987 Chile   Robert Prosinečki   Marcel Witeczek 7   Gʻarbiy Germaniya
  1989 Saudi Arabia   Bismarck   Oleg Salenko 5   AQSh
  1991 Portugal   Emílio Peixe   Sergei Sherbakov 5   Sovet Ittifoqi
  1993 Australia   Adriano   Henry Zambrano 3   Angliya
  1995 Qatar   Caio   Joseba Etxeberria 7   Yaponiya
  1997 Malaysia   Nicolás Olivera   Adaílton 10   Argentina
  1999 Nigeria   Seydou Keita   Pablo Couñago 5   Xorvatiya
  2001 Argentina   Javier Saviola   Javier Saviola 11   Argentina
  2003 United Arab Emirates   Ismail Matar   Eddie Johnson 4   Kolumbiya
  2005 Netherlands   Lionel Messi   Lionel Messi 6   Kolumbiya
  2007 Canada   Sergio Agüero   Sergio Agüero 6   Yaponiya
  2009 Egypt   Dominic Adiyiah   Dominic Adiyiah 8   Esteban Alvarado   Braziliya
  2011 Colombia   Henrique Almeida   Henrique Almeida 5   Mika   Nigeriya
  2013 Turkey   Paul Pogba   Ebenezer Assifuah 6   Guillermo de Amores   Ispaniya
  2015 New Zealand   Adama Traoré   Viktor Kovalenko 5   Predrag Rajković   Ukraina
  2017 South Korea   Dominic Solanke   Riccardo Orsolini 5   Freddie Woodman   Meksika
  2019 Poland   Lee Kang-in   Erling Haaland 9   Andriy Lunin   Yaponiya
  2021 Indonesia COVID-19 pandemic tufayli bekor qilindi[3]
  2023 Argentina Aniqlanishi uchun

Yana qarang

tahrir

Manbalar

tahrir
  1. CBC.ca
  2. „Indonesia stripped of hosting Under-20 World Cup by FIFA“. Associated Press News (2023-yil 29-mart). Qaraldi: 2023-yil 29-mart.
  3. 3,0 3,1 „Update on FIFA Women’s World Cup™ and men’s youth competitions“. FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association (24-dekabr 2020-yil). Qaraldi: 24-dekabr 2020-yil.

Havolalar

tahrir