Xalqaro qon donorlari tashkilotlari federatsiyasi

Xalqaro qon donorlari tashkilotlari federatsiyasi (qisqartmasi IFBDO, ingliz, fransuz va ispan tillarida — FIODS) — xalqaro tashkilot boʻlib, uning asosiy maqsadi aʼzo mamlakatlarning zarur qon zaxiralari bilan oʻzini-oʻzi toʻliq taʼminlashga erishish uchun ixtiyoriy donorlik ustuvorligini taʼminlashdan, shuningdek, donorlik qonini yigʻish va nazorat qilish uchun xavfsizlik standartlarini uygʻunlashtirishdan iborat. Ustav bilan belgilangan maqsadlari:

  1. Dunyoning barcha mamlakatlarida muntazam, anonim, ixtiyoriy va toʻlovsiz qon topshirish siyosatini ilgari surish.
  2. Mamlakatlarning yuqori sifatli inson qoni va uning hosilalari mahsulotlariga boʻlgan ehtiyojini toʻliq qondirishga erishish, vakolatli tashkilotlar bilan hamkorlik qilish.
  3. Donorlar va qon qabul qiluvchilar uchun ob’ektlar va jarayonlarning xavfsizligini taʼminlash.
  4. Tijoratning har qanday turiga qarshi kurash va inson tanasi begonalashuvga tobe emasligi haqidagi tasdiq asosida qon va uning hosilalaridan foyda olish.
  5. Qon quyish jarayonlarini tashkil etish va qon donorlari uyushmalari faoliyatiga oid tadqiqotlar, tadbirlar va munozaralarda ishtirok etish, shuningdek, qon quyishning yangi usullarini tadqiq qilish va ishlab chiqish.
  6. Begʻaraz qon topshirish gʻoyasini targʻib qilish, odob-axloq qoidalariga rioya qilish va qon donorlarining altruizmini hurmat qilish maqsadida jamoatchilik fikrini shakllantirish[1].
Xalqaro qon donorlari tashkilotlari federatsiyasi
International Federation of Blood Donor Organizations
Fédération Internationale des Organisations de Donneurs de Sang
Federación Internacional de Organizaciones de Donantes de Sangre
Turi Xalqaro tashkilot
Ishga tushgan sanasi 1955-yil 4-dekabr
Joylashuvi  Monako Monako, 27 Boulevard de Suisse
Aʼzolari 72
Vebsayti fiods.org
Til(lar)i Ingliz, fransuz, ispan tillari

Tashkiliy tuzilma tahrir

Xalqaro qon donor tashkilotlari federatsiyasi 1955-yil 4-dekabrda Lyuksemburgda tashkil etilgan[2]. Federatsiyaning bosh qarorgohi Monakoda joylashgan. Federatsiyaning rasmiy tillari — fransuz, ingliz va ispan tillari. Xalqaro qon donorlari federatsiyasida 72 ta davlat mavjud. Har bir mamlakat faqat bitta milliy qon donorlari tashkiloti tomonidan taqdim etilishi mumkin. Federatsiya aʼzolarining 4 turi mavjud: faol, aʼzo, faxriy va kuzatuvchi aʼzolar.

Federatsiyaning oliy organlari — Bosh Assambleya va Ijroiya Kengashi hisoblanadi. Ikkita eng muhim lavozimlar — Prezident (hozirda Janfranko Massaro, Italiya) va Bosh kotib (Jan-Mari Dyuran, Fransiya) hisoblanadi.

Xalqaro Qon Donorlari Tashkilotlari Federatsiyasi „Order of the International Merit for Blood(Xalqaro qon harakatidagi xizmatlari uchun ordeni) mukofotining taʼsischisi boʻlib, bu orden ixtiyoriy, begʻaraz qon topshirish xizmatlarini koʻrsatishga alohida hissa qoʻshgan shaxslar, tashkilotlar va davlat organlariga beriladi.

Federatsiya, shuningdek, Birdamlik Fondini (IFBDO Solidarity Foundation) taʼsis etgan, uning vazifalari Federatsiya aʼzolarini xalqaro dasturlar sohasida qoʻllab-quvvatlash hisoblanadi.

Butunjahon qon donorlari kuni tahrir

1995-yildan boshlab, Xalqaro qon donorlari tashkilotlari federatsiyasi oʻz tashabbusi bilan Xalqaro qon donorlari kunini oʻtkazgan[3], ammo 2002-yilda federatsiya qon donorligi sohasida ishlaydigan uchta yirik xalqaro tashkilot bilan muzokaralarni boshlagan: Jahon Sogʻliqni Saqlash Tashkiloti (VOZ), Xalqaro Qizil Xoch va Qizil Yarim Oy federatsiyasi (IFRCS) va Xalqaro qon quyish jamiyati (ISBT) bilan. Muzokaralar natijasida 2004-yilda Butunjahon qon donorlari kunini belgilash toʻgʻrisidagi bitim imzolandi[4]. 2005-yilda Butunjahon sogʻliqni saqlash assambleyasida Jahon sogʻliqni saqlash tashkilotiga aʼzo barcha mamlakatlar vazirlari bir ovozdan begʻaraz donorlar kafolatlangan xavfsiz qonning eng muhim resursi deb eʼtirof etilgan rezolyutsiyani ratifikatsiya qildilar va imzoladilar[5]. Butunjahon qon donorlari kuni rasmiy ravishda yillik bayram sifatida tashkil etilgan va uni Qon donorligining milliy dasturlariga integratsiya qilish uchun tavsiya etilgan. 2004-yildan beri butun dunyoda har yili 14-iyunda Butunjahon qon donorlari kuni nishonlanadi[6] va uning rasmiy va doimiy tashkilotchilari va homiylari-taʼsischi hamkorlari: Xalqaro qon donor tashkilotlari federatsiyasi, Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti, Xalqaro Qizil Xoch va Qizil Yarim oy federatsiyasi va Xalqaro qon quyish jamiyati hisoblanadi[7].

Xalqaro qon donorlari tashkilotlari federatsiyasi aʼzolari
 Albaniya   Afgʻoniston   Jazoir   Argentina   Ozarbayjon   Belarus
  Boliviya   Braziliya   Bolgariya   Burkina-Faso   Kamerun   Markaziy Afrika Respublikasi
  Chili **   Kot-d'Ivuar   Kongo Demokratik Respublikasi   Daniya   Jibuti   Dominikan Respublikasi
 Estoniya Farer orollari   Fransiya   Gabon **   Gretsiya   Gvineya-Bisau
  Gvineya   Hindiston   Indoneziya   Islandiya   Italiya   Kosovo Respublikasi
  Latviya   Litva   Lyuksemburg   Mali   Malta   Marokash
  Mavrikiy   Meksika **   Monako   Moʻgʻuliston   Myanma **   Nepal
  Nikaragua  **   Nigeriya   Pokiston   Falastin   Panama
  Paragvay   Peru   Filippin   Portugaliya   Kanada (Kvebek)   Ruminiya
  Rossiya   Salvador   San-Marino San-Tome va Prinsipi   Senegal   Ispaniya
  Shveytsariya Niderlandiya   Bormoq  Tunis   Ukraina   Urugvay
  Venesuela  Vetnam   Kongo Respublikasi   Kosta-Rika   Dominika   Livan

** Aʼzolik maʼqullandi, Bosh Assambleya tomonidan ratifikatsiya qilinishi kutilmoqda.

Xalqaro qon donorlari tashkilotlari federatsiyasi prezidentlari
Rojer Guenin (Fransiya) 1955-1958-yillar
Vittorio Formentano (Italiya) 1958-1968-yillar
Lui Pauli (Monako) 1968-1970-yillar
Rojer Guenin (Fransiya) 1970-1971-yillar
Per Grange (Fransiya)  1971-1973-yillar
Anne Kroesi (Monako)  1974-1981-yillar
Xuan Pikazo (Ispaniya)  1981-1984-yillar
Leonora Karlota Osorio (Braziliya)  1984-1987-yillar
Djilis Tohir (Indoneziya)  1987-1988-yillar
Siti Hardiyati Indra Rukmana (Indoneziya)  1988-1995-yillar
Nikol Petton (Fransiya)  1996-1999-yillar
Martin Mansenido Fuertes (Ispaniya)  1999-2002-yillar
Pasquale Colamartino (Italiya)  2002-2005-yillar
Niels Mikkelsen (Daniya)  2005-2011-yillar
Janfranko Massaro (Italiya)  2011 -….

Manbalar tahrir

  1. IFBDO, Statutes „Article III. AIMS.“. 2012-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-avgust.
  2. IFBDO, -FIODS „IFBDO History“. 2012-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-avgust.
  3. United Nations Regional Information Centre for Western Europe „World Blood Donor Day (14 June)“. 2012-yil 3-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-avgust.
  4. wbdd.org „Making the Most of World Blood Donor Day“. 2012-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 16-avgust.
  5. International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies „World Blood Donor Day“. 2012-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-avgust.
  6. European Directorate for the Quality of Medicines&HealthCare, Council of Europe „World Blood Donor Day“. 2012-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-avgust.
  7. World Health Organization, Programmes and Projects „Voluntary Non-Remunerated Blood Donation“. WHO. 2012-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-avgust.