Razzoq Hamroyev
Razzoq Hamroyev (1910-yil 30-noyabr; Shofirkon tumani, Tezguzar qishlogʻi — 1981-yil 5-may; Toshkent) — aktyor, rejissyor, pedagog. Oʻzbekiston xalq artisti (1951). Xalq artisti (1973). Toshkentdagi Oʻlka Erlar bilim yurtini (1930), Toshkent teatr va rassomlik sanʼati institutini tugatgan (1954). Namangan teatri asoschilaridan (1931). Namangan teatrida aktyor, rejissyor, bosh rejissyor, badiiy rahbar (1931—1945). 1946-yildan Muqimiy teatrida aktyor, rejissyor, bosh rejissyor (1959—1976), 1977-yildan rejissyor, ayni vaqtda, 1954-yildan Toshkent teatr va rassomlik sanʼati institutida dars bergan, professor (1978-yildan). „Tohir va Zuhra“ (S. Abdulla)dagi Nozim, „Rustam“ (U. Ismoilov)dagi Rustamlar Hamroyevning sahnada yaratgan ilk obrazlaridir. Hamroyev sahna va ekran navoiynomasining shakllanishiga salmoqli hissa qoʻshgan. Xurshidning Alisher Navoiy dostonlari asosida yaratilgan „Farhod va Shirin“ musiqali dramasida Xusrav, Xoqon rollarini, „Navoiy“ (Oybek) dramasida Navoiy rolini ijro etgan. Shuningdek, uning teatr sahnasida yaratgan Ferdinand (F.Shiller, „Makr va muhabbat“), Pantalone (K. Gotssi, „Malikai Turondot“), Arslon (K.Yashin, „Tor-mor“), Muqimiy (S.Abdulla, „Muqimiy“), Hamza (Komil Yashin, A. Umariy, „Hamza“), Trufaldino, Kavaler (K.Goldoni, „Ikki boyga bir malay“, „Musofirxona bekasi“), Malvolio (Uilyam Shekspir, „Oʻn ikkinchi kecha“), Melivoy (H. Gʻulom, „Toshbolta oshiq“) kabi obrazlari ham mashhur.
| Razzoq Hamroyev | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
30-noyabr 1910-yil |
| Vafoti |
5-may 1981-yil (70 yoshda) Toshkent, Oʻzbekiston SSR, SSSR |
| Fuqaroligi |
 SSSR |
| Kasbi |
Aktyor, teatr rejissori, teatr oʻqituvchisi |
| Mukofotlari |
      |
H. oʻzbek kinosida ham chuqur falsafiy, hajviy, mazmunli obrazlar yaratdi: Nozim („Tohir va Zuhra“), Navoiy („Alisher Navoiy“), Xoʻja Nasriddin („Nasriddinning sargu-zashtlari“), Beruniy („Abu Ali ibn Sino“), Muqimiy („Furqat“), Mirzakarim qutidor („Oʻtgan kunlar“), Togʻa („Yoryor“), Toshtemir dorboz („Dorbozlar“), Ibn Iroq („Abu Rayhon Beruniy“), Jaʼfarbek („Jay-xun“), Rahimjon mirob („Mirzachoʻl“), Usmonboy („Xorazm afsonasi“), nomozov („Komandirning qaytishi“), Gʻofir („Seni kutamiz, yigit“) va boshqa shular jumlasidan. Aktyor ekranda yaratgan Alisher Navoiy obrazi sanʼatkor ijodida alohida oʻrin tutadi. Navo-iyni mutaffakkir shoir, xalqparvar davlat arbobi, sodiq doʻst sifatida yorqin gavdalantirdi, uning ichki kechinmalarini tomoshabinga mohirona yetkazdi, davr qarama-qarshiliklarini ifodalashda katta isteʼdodini namoyish qildi. 1968-yil Muqimiy teatrida shoirning 525 yilligi munosabat bilan H. „Navoiy Astrobodda“ (I.Maxsumov; Yu.Rajabiy, S.Jalil) musiqali dramasini sahnalashtirib, oʻzi bosh rolni ijro etdi. Navoiyning baytugʻazallarini ajoyib talaffuzda maʼnoli, jarangdor, yuksak mahorat bilan va taʼsirchan oʻqish bilan obrazning taʼsir kuchini yanada oshirdi.
Uning rejissyor sifatida ayniqsa, musiqali drama janri taraqqiyotida xizmatlari alohida. „Farhod va Shirin“, „Layli va Majnun“, „Oltin koʻl“, „Nurxon“, „Makr va muhabbat“, „Mu-qimiy“, „Guli siyoh“, „Fargʻona tong otguncha“, „Toshbolta oshiq“ kabi H. rejissyorlik qilgan drama, komediya, musiqali drama kabi turli janrdagi spektakllar chuqur hayotiyligi, yuksak ijro saviyasi va teran gʻoyaviy mazmuni bilan ajralib turadi. U nafaqat Muqimiy teatrida balki respublikamizning viloyat teatrlarida ham koʻpgina spektakllar sahnalashtirgan.
Davlat mukofoti (1948), Hamza nomidagi Oʻzbekiston Davlat mukofotlari (1970)[1] laureati. Vafotidan soʻng "Buyuk xizmatlari uchun" ordeni bilan mukofotlangan (2003).[2]
Biografiyasi
tahrirRazzoq Hamroev 1910-yil 30-noyabr Shofirkon tumani, Tezguzar qishlogʻida tugʻilgan. U aktyor, rejissor va pedagog sifatida oʻz faoliyatini olib borgan.
Oʻrta maktabni Tezguzarda tamomlab, 1930-yilda Toshkent erkaklar ta’lim institutida oʻqigan. Soʻngra Namanganga ilm tarqatish maqsadida joʻnab ketgan va u yerda oʻzbek tili va adabiyotidan dars bera boshlagan. Maktabda u drama toʻgaragini tashkil qildi, u yerda bir vaqtning oʻzida rejissyor va aktyorlik bilan ham shugʻullangan.
1931 yildan - Alisher Navoiy nomidagi Namangan musiqali drama va komediya teatrining tashkilotchilaridan biri, aktyori, rejissori, bosh rejissyori (1934-yildan), badiiy rahbari.
1940-yilda Moskvadagi Moskva badiiy teatri qoshidagi rejissorlik kurslarida tahsil oldi.
1946-yildan umrining oxirigacha - Muqumiy nomidagi Oʻzbek musiqali drama va komediya teatrida aktyor, rejissor, bosh rejissyor (1959—1976-yillarda).
Oʻzbekiston SSRning boshqa teatrlarida spektakllarni sahnalashtirgan.
1945-yildan boshlab u filmlarda ham rol oʻynay boshlagan. Oʻzbekiston SSR Kinematografchilar uyushmasi aʼzosi.
1954-yilda A. N. Ostrovskiy nomidagi Toshkent davlat teatr san’ati institutining rejissorlik fakultetini tamomlagan. (hozirgi Oʻzbekiston Davlat sanʼat va madaniyat instituti).
1954-yildan A. N. Ostrovskiy nomidagi Toshkent teatr va rassomlik institutida rejissyorlik kursidan dars bergan (1978 yildan professor).
1945-yildan KPSS aʼzosi. Oʻzbekiston SSR Oliy Kengashining 7-chaqiriq deputati.
Razzoq Hamroev 1981-yil 5-mayda Toshkent shahrida vafot etdi. U Chigʻatoy memorial qabristoniga dafn etilgan.
Oilasi
tahrir- Oʻgʻli — Javlon Hamroyev (1934-1997), aktyor. O‘zbekiston SSR xalq artisti (1975)
- Qizi - Guli Hamroyeva (1946-2023), balet artisti, oʻqituvchi. O‘zbekiston SSR xalq artisti (1983)
- Nevarasi - Begzod Hamroyev (1960-yil tugʻilgan), “Oʻzbekfilm” kinostudiyasi aktyori. O‘zbekistonda xizmat koʻrsatgan artist (2012)
- Nevarasi - Ulug‘bek Hamroyev (1970-yil tugʻilgan) operator, klipmeyker
- Nevarasi - Nadira Hamraoyva (1985-yil tugʻilgan), balerina. O‘zbekistonda xizmat koʻrsatgan artist (2010).
Mukofotlar va unvonlar
tahrir- O‘zbekiston SSR xalq artisti (1951)
- SSSR xalq artisti (1969)
- Ikkinchi darajali Stalin mukofoti (1948) - „Alisher Navoiy“ filmidagi bosh roli uchun (1947)
- Hamza nomidagi Oʻzbekiston SSR Davlat mukofoti (1964, 1969 — „Oʻtgan kunlar“ filmidagi Mirza Karim Qutidora rolini ijro etgani uchun)
- Ikki marotaba Mehnat Qizil Bayroq ordeni (1959-yil)
- Xalqlar doʻstligi ordeni (1980-yil)
- Ikki marotaba „Shon-sharaf belgisi“ ordeni (1950-yil)
- „Buyuk xizmatlari uchun“ ordeni (200–yil vafotidan keyin)[3]
- O‘zbekiston SSR Oliy Soveti Prezidiumining faxriy yorliqlari.
Ijodiy faoliyati
tahrirRejissorlik ishlari
tahrir- 1932-yil — „Ikki kommunist“ K. Yashen
- 1934-yil — „Halima“ G. Zafariy
- 1939-yil — „Mayyorlik va sevgi“ F. Shiller
- 1952-yil — Uygʻunning „Oltinkoʻl“
- 1954-yil — „Muqimiy“ S. Abdulloh
- 1957-yil — „Vatanga muhabbat“ Z. R.Fatxullina va Sh.Sagʻdulla
- 1961-yil — „Toshboltga oshiq“ G‘afur G‘ulom
- 1961-yil — „Burqa sirlari“ Hamza Hakimzoda Niyoziy
- 1963-yil — „Sevimli qizlar“ K. Shangitboeva va K. Baiseitova
- 1963-yil — X. Razzoqov va S. Xaitboyevning „Nodira“
- „Ikki boyga bir malay“ K. Goldoni
- „Malikai Turandot“ C. Gozzi
- „Tohir va Zuhra“ S. Abdulloh
- S. Jamolning „Guli sieh“
- „Nurxon“ K. Yashen
- K. Yashenning „Oftobxon“ asari
- Xurshidning „Layli va Majnun“
- „Fargʻona tong otguncha“ M. Ismoiliy
- „Oltin koʻl“
Teatrdagi rollari
tahrir- 1954-yil — „Muqimiy“ S. Abdulloh - Muqimiy
- 1961-yil - „Toshboltga oshiq“ Gʻofur Gʻulom — Melibay
- 1968-yil - „Navoiy Asrobodda“ I.Maqsumov, Yunus Rajabiy, S. Jalila - Navoiy
- „Mayyorlik va sevgi“ F. Shiller - Ferdinand
- „Qo'y bahori“ L. de Vega - Komandir
- „Oʻn ikkinchi kecha“ V. Shekspir — Malvolio
- „Nurxon“ K. Yashen — Vasiliy Ivanovich
- „Sevgingiz bilan“ Umarov - Kenja
- „Tohir va Zuhra“ S. Abdulloh - Nozim
- U. Ismoilovning „Rustam“ - Rustam
- Xurshidning „Farhod va Shirin“ A. Navoiy — Xosrov
- „Navoiy“ muallifi Oybek - Navoiy
- „Malikai Turandot“ C. Gozzi - Pantalone
- „Mag'lubiyat“ K. Yashen - Arslon
- K. Yashen va A. Umariyning „Hamza“ - Hamza
- „Ikki boyga bir malay“ K. Goldoni — Truffaldino
- „Mehmonxonachi“ C. Goldoni - kavaler
Filmografiyasi
tahrir- 1945-yil — Tohir va Zuhra — yilnomachi Nozim
- 1946-yil — Nasriddin sarguzashtlari — Afandi
- 1947-yil — Alisher Navoiy — Alisher Navoiy
- 1948 yil - Fargʻona qizi
- 1954-yil - Opa-singil Raxmonovlar - Orifov
- 1955 yil - Amirlik parchalanishi - Jafar
- 1956-yil — Avitsenna — Beruniy
- 1956 yil - Muqaddas qon - Shakif ota
- 1958 yil - Maftuningman - Zamiraning otasi
- 1958-yil - Olovli yillar
- 1958 yil - Oʻgʻillar oldinga - usto Safar
- 1959 yil - Ikkinchi gullash - Ahmedov
- 1959-yil - Furqat - Muqimiy
- 1960-yil - Mahallada duv-duv gap - usto Sharif
- 1960-yil - Hamza - Nazariy
- 1961 yil - Bolalar haqida kichik hikoyalar ... - Said
- 1963-yil — Qoʻnmagan samalyot — Ismoli
- 1964-yil - Yor-yor (film) - Qurbonov
- 1964 yil - Ulugʻbek yulduzi - Farmonshoh
- 1964 yil - Arqonda yuruvchilar - Toshtemir
- 1965 yil - Momaqaldiroq - "etakchi aktyor"'
- 1966 yil - Oq, oq laylaklar - Malikining akasi
- 1966 yil - Sayyod qo‘ng‘irog‘i - Mansur
- 1966 yil - Kanyuta g'orining siri - Ildar Zakirovich
- 1967 yil - Plyus birligi - kamerachi
- 1968 yil - Komandirning qaytishi - Namazov
- 1968 yil - Dilorom - Nug'man
- 1969-yil — Buning nomi — Bahor - Xalil
- 1969 yil - Keksa ustaning vasiyatnomasi - Usmonboy
- 1969-yil - Oʻtgan kunlar - Mirza Karim Qutidor
- 1971 yil - Sevgi dramasi
- [1971-yil - Chegara shu yerda o'tadi - Jafarbek
- 1971-yil - Rustam va Suxrab - Inson
- 1971 yil - Rustam afsonasi - Inson
- |1971-yil — Jang
- 1972-yil — Qora qumlarda — epizod
- 1972-yil - Biz sizni kutamiz, yigit - Maqsud G'ofurovich G'ofurov
- 1972 yil - Semurg' - sayyor
- 1973-yil — Salom, yaxshi odam - epizod
- 1973 yil - Olovli qirg'oq - Ishan
- 1973 yil - Zulmatdan qochish - Toir-aga
- 1974-yil — Abu Rayhon Beruniy — Ibn Iroq
- 1975 yil - Mejhiryada edi
- 1976 yil - Katta akam - Vohidov
- 1976 yil - Boshqalar uchun - Nurmatov
- 1977-yil - 1984-yil - Olovli yoʻllar - Shayx Hazrati
- 1978 yil - Toʻylar muborak - Yunusning otasi
- 1978 yil - Kulrang ajdaho nafasi - Lo Ven
- 1978 yil - Xorazm afsonasi - choyxona egasi Nosir
- 1978 yil - Birovning baxti - epizod
- 1979 yil - Ota ordeni - Abdulloh
- 1979 yil - Havo piyodalari - shifokor
- 1980 yil - Afsonaviy qiz - Murod Mirzo
Manbalar
tahrir- ↑ „Адабиёт, санъат ва архитектура соҳасида Ҳамза номли Ўзбекистон ССР давлат мукофотларини бериш тўғрисида“ (uz). Sovet Oʻzbekistoni (1970-yil 17-aprel), s. 1.
- ↑ OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
- ↑ Указ Президента Республики Узбекистан от 25 avgust 2003 года № УП-3298 «О награждении посмертно деятелей науки, литературы и искусства, внесших огромный вклад в развитие науки и культуры Узбекистана // Ведомости Олий Мажлиса Республики Узбекистан. — 2003. — Avgust (вып. 1328, № 8). — С. 102. — ISSN 0206-6637.
Havolalar
tahrir| Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |