Lionel Messi

argentinalik futbolchi (1987-yil tugʻilgan)
(Messidan yoʻnaltirildi)

Lionel Andrés „Leo“ Messi[note 1] (ispancha: Lionel Andrés Messi Cuccittini, ispancha talaffuzi: [ljoˈnel anˈdɾez ˈmesi] ( tinglang); 1987-yil 24-iyunda tugʻilgan) – argentinalik professional futbolchi, MLSning „Inter Mayami“ klubi va Argentina terma jamoasida hujumchi sifatida oʻynaydi va jamoa sardori hisoblanadi. Barcha davrlarning eng buyuk oʻyinchilaridan biri sifatida eʼtirof etilgan Messi oʻzining professional futbolchilik faoliyati davomida qoʻlga kiritgan koʻplab shaxsiy mukofotlari boʻyicha rekord oʻrnatgan. Sakkizta „Oltin toʻp“ mukofoti va sakkiz marta FIFA tomonidan dunyoning eng yaxshi futbolchisi deb topilgan[note 2][16][17][18]. U professional futbol tarixidagi eng koʻp mukofotlangan futbolchi boʻlib, 45 ta jamoaviy kubogini qoʻlga kiritdi[note 3]. shu jumladan oʻn ikkita Katta beshlik ligasi, toʻrtta UEFA Chempionlar Ligasi, ikkita Amerika kubogi va bitta FIFA Jahon chempionati. Messi Yevropaning eng koʻp „Oltin butsasi“ (6), bitta klub uchun eng koʻp gol (672 ta „Barselona“ jamoasi tarkibida), La Ligada eng koʻp gol (474), xet-trik (36) va golli uzatmalar (192), Amerika Kubogida eng koʻp oʻynagan oʻyinlar (39), golli uzatmalar (18) va golli uzatmalar (34), Jahon kubogida eng koʻp oʻynagan oʻyinlar (26) va golli uzatmalar (21), Janubiy amerikalik erkak tomonidan eng koʻp xalqaro oʻyinlar (191) va xalqaro gollar (112) va ikkinchi oʻrinda turadi. Sermahsul gol muallifi va ijodiy pleymeyker boʻlgan Messi klub va mamlakat safida 850 dan ortiq gol urgan.

Lionel Messi
Shaxsiy maʼlumot
Toʻliq ismi Lionel Andrés Messi[1]
Tavallud sanasi 24-iyun 1987-yil (1987-06-24) (37 yosh)[2]
Tavallud joyi Rosario, Santa Fe, Argentina
Boʻyi 1.73 m (5 ft 8 in)[3]
Ampluasi Hujumchi
Klub maʼlumoti
Joriy klub
Inter Miami
Raqami 10
Yoshligida aʼzo boʻlgan klublar
1992—1995 Grandoli
1995—2000 Newell's Old Boys
2000—2003 Barcelona
Professional faoliyati*
Yillar Jamoa Isht. (Gol.)
2003—2004 Barcelona C 10 (5)
2004—2005 Barcelona B 22 (6)
2004—2021 Barcelona 520 (474)
2021—2023 Paris Saint-Germain 58 (22)
2023– Inter Miami 25 (21)
Milliy terma jamoa
2004—2005 Argentina U20 18 (14)
2008 Argentina U23 5 (2)
2005— Argentina 191 (112)

Tavalludi 24-iyun 1987[4]
Fuqaroligi Argentina, Ispaniya[5] va Italiya[6]
Otasi Jorge Messi
Imzosi
*Professional klublardagi gollari (ichki chempionat)
(2024-yil 20-oktyabr uchun)
‡ Milliy terma jamoadagi gollari (2024-yil 20-noyabr uchun)

Argentinaning Rosario shahrida tugʻilgan Messi 13 yoshida ota-onasi bilan Ispaniyaga koʻchib oʻtgan va „Barselona“ yoshlar jamoasi tarkibiga qoʻshilgan. 2004-yil oktyabr oyida ushbu klubning asosiy tarkibida debyut oʻyinini oʻtkazgan. „Barselona“dagi dastlabki yillarida asosiy tarkibning ajralmas oʻyinchisiga aylanishga erishdi va 2008/09-yilgi mavsumda Messi klub bilan birgalikda oʻzining birinchi „Trebl“ni hamda „Oltin toʻp“ sovrinini qoʻlga kiritgan. Keyingi uch yil davomida ham „Oltin toʻp“ sohibi boʻldi va bu mukofotni ketma-ket toʻrt marta qoʻlga kiritgan birinchi futbolchi sifatida tarixga kirdi[29]. 2011/12-yilgi mavsumda Messi Ispaniya chempionatida, shuningdek, butun Yevropada bir mavsumda urilgan gollar soni boʻyicha rekord oʻrnatdi[30]. 2014/15-yilgi mavsumda esa Ispaniya chempionati tarixidagi eng sara toʻpurar boʻldi va oʻz klubi bilan ikkinchi marta „Trebl“ni qoʻlga kiritishga muvaffaq boʻldi. 2021-yilda argentinalikning „Barselona“ bilan shartnomasi tugadi va Kataloniya klubining moliyaviy ahvoli tufayli uzaytirilmadi. Shu munosabat bilan Messi erkin agentga aylandi va Fransiyaning „Pari Sen-Jermen“ klubiga tekinga oʻtdi. 2022-yilda u jahon chempionatlaridagi oʻyinlar soni boʻyicha nemis futbolchisi Lotar Matteus rekordini yangiladi[31].

Argentina yoshlar terma jamoasi tarkibida Messi 2005-yilda jahon chempioni boʻldi va oʻsha yili Argentina terma jamoasida debyut qildi. 2007-yilda Amerika kubogida u turnirning kumush medali sovrindori boʻldi va uning eng yaxshi yosh futbolchisi deb topildi. 23 yoshgacha boʻlganlar terma jamoasi tarkibida 2008-yilgi Olimpiya chempioni boʻlgan. 2011-yildan beri, allaqachon terma jamoa sardori sifatida Messi ketma-ket uchta yirik turnirning finalida ishtirok etdi: 2014-yilgi Jahon chempionati va 2015 va 2016-yilgi Amerika kuboklari, ammo barcha hollarda oʻz jamoasi bilan magʻlubiyatga uchradi. 2016-yilda u xalqaro faoliyatini yakunlaganini eʼlon qildi, ammo keyinchalik terma jamoaga qaytdi va 2018-yilgi jahon chempionatida, shuningdek, 2019-yilgi Amerika kubogida ishtirok etdi va u yerda terma jamoasi bilan uchinchi oʻrinni egalladi. Keyin Messi terma jamoasi bilan 2021-yilgi Amerika kubogida gʻalaba qozonib, ushbu turnirning eng yaxshi toʻpurari, eng yaxshi assistenti va eng yaxshi futbolchisi boʻldi. 2022-yilda u finalda va jahon chempionatida gʻolib chiqdi.

U dunyodagi eng mashhur sportchilardan biri hisoblanadi, 2006-yildan beri u sport kiyimlari ishlab chiqaruvchi Adidas kompaniyasining asosiy reklama shaxslaridan biri hisoblanadi. 2008-yildan beri u eng koʻp maosh oluvchi futbolchilardan biri[32]. 2019-yilda Forbes argentinalikni dunyodagi eng koʻp maosh oluvchi sportchi deb tan oldi[33]. Time jurnali uni 2011, 2012 va 2023-yillarda dunyoning eng nufuzli 100 kishisi roʻyxatiga kiritdi. 2020 va 2023-yillarda Messi Laureus World Sports Awards tomonidan yilning eng yaxshi sportchisi deb topildi, u ushbu mukofotni qoʻlga kiritgan birinchi futbolchi boʻldi. Oʻsha yili Forbes Messini faoliyati davomida bir milliard dollardan ortiq pul ishlagan tarixdagi ikkinchi futbolchi deb atadi[34].

Biografiyasi

tahrir

Lionel Messi 1987-yil 24-iyunda Argentinaning Rosario shahrida tugʻilgan. Otasi Jorge Orasio Messi poʻlat quyish zavodida ishchi, onasi Seliya Mariya Kuchchittini esa maʼlum vaqt bilan farrosh sifatida ishlagan. Uning Rodrigo va Matias ismli ikki akasi hamda Mariya Sol ismli singlisi bor. Ikki amakivachchasi – Emanuel va Maksimilian Biancucchi ham futbolchi hisoblanadi. Otasining kelib chiqishi Italiyaning Recanati shahridan boʻlib, uning bobosi Anjelo Messi 1883-yilda Argentinaga koʻchib kelgan. Boshqa ajdodlari asli Kataloniyadan; xususan, uning ona tarafidan bobosi Ramon Lobera Peres 1895-yilda El-Poalda tugʻilgan. Ramonning ukasi Gonsal Lober Peres (1904-yilda El-Poalda tugʻilgan) esa boshqa futbolchi – Bojan Krkićning bobosi hisoblanadi. Maktabda oʻqigan davrida Messi fanlarni oʻrtacha oʻzlashtirgan, lekin jismoniy tarbiya va musiqa darslarini juda yaxshi koʻrgan. Professional futbolchi boʻlgandan soʻng, u oʻzi oʻqigan maktab uchun mebel, kompyuterlar va darsliklar sotib olgan. Messi tahsil olgan maktabda uning muzeyi tashkil etilgan.

Toʻrt yoshida Argentinadagi mahalliy Grandoli klubiga qoʻshilgan, u yerda otasi unga murabbiylik qilgan. Messi yoshligidan barcha jabhada qoʻllab-quvvatlagan inson bu onasining onasi Seliya edi. Messining buvisi koʻpincha mashgʻulotlarga va oʻyinlarga oʻzi kuzatib borgan. Messi oʻn bir yoshga toʻlishidan oldin buvisi vafit etgan. Buvisining oʻlimidan qattiq taʼsirlangan va oʻshandan beri u taqvodor katolik sifatida buvisini nomini doimo yodda saqlash sifatida gollar urgan vaqtida koʻrsatkich barmoqlarini osmonga qarata nishonlaydi.

Faoliyat davri statistikasi

tahrir
Soʻngi oʻyin 2024-yil 9-noyabr kuni oʻtkazilgan
Klub, mavsum va musobaqalar boʻyicha oʻtkazgan oʻyinlar soni hamda urgan gollari
Klubi Mavsum Liga Milliy kubok[lower-alpha 1] Xalqaro[lower-alpha 2] Boshqa Jami
Divizion Oʻyinlar Gollar Oʻyinlar Gollar Oʻyinlar Gollar Oʻyinlar Gollar Oʻyinlar Gollar
Barcelona C 2003–04[35] Tercera División 10 5 10 5
Barcelona B 2003–04[36] Segunda División B 5 0 5 0
2004–05[37] Segunda División B 17 6 17 6
Jami 22 6 22 6
Barcelona 2004–05[37] La Liga 7 1 1 0 1 0 9 1
2005–06[38] La Liga 17 6 2 1 6 1 0 0 25 8
2006–07[39] La Liga 26 14 2 2 5 1 3[lower-alpha 3] 0 36 17
2007–08[40] La Liga 28 10 3 0 9 6 40 16
2008–09[41] La Liga 31 23 8 6 12 9 51 38
2009–10[42] La Liga 35 34 3 1 11 8 4[lower-alpha 4] 4 53 47
2010–11[43] La Liga 33 31 7 7 13 12 2[izoh 1] 3 55 53
2011–12[44] La Liga 37 50 7 3 11 14 5[lower-alpha 5] 6 60 73
2012–13[45] La Liga 32 46 5 4 11 8 2[izoh 1] 2 50 60
2013–14[46] La Liga 31 28 6 5 7 8 2[izoh 1] 0 46 41
2014–15[47] La Liga 38 43 6 5 13 10 57 58
2015–16[48] La Liga 33 26 5 5 7 6 4[lower-alpha 6] 4 49 41
2016–17[49] La Liga 34 37 7 5 9 11 2[izoh 1] 1 52 54
2017–18[50] La Liga 36 34 6 4 10 6 2[izoh 1] 1 54 45
2018–19[51] La Liga 34 36 5 3 10 12 1[izoh 1] 0 50 51
2019–20[52] La Liga 33 25 2 2 8 3 1[izoh 1] 1 44 31
2020–21[53] La Liga 35 30 5 3 6 5 1[izoh 1] 0 47 38
Jami 520 474 80 56 149 120 29 22 778 672
Paris Saint-Germain 2021–22[54] Ligue 1 26 6 1 0 7 5 34 11
2022–23[55] Ligue 1 32 16 1 0 7 4 1[lower-alpha 7] 1 41 21
Jami 58 22 2 0 14 9 1 1 75 32
Inter Miami 2023 MLS 6 1 1 0 7[lower-alpha 8] 10 14 11
2024 MLS 19 20 3[lower-alpha 9] 2 3[lower-alpha 10] 1 25 23
Jami 25 21 1 0 3 2 10 11 39 34
Umumiy faoliyat statistikasi 635 528 83 56 166 131 40 34 924 749
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Appearance(s) in Supercopa de España
  1. Includes Copa del Rey, Coupe de France, U.S. Open Cup
  2. All appearances in UEFA Champions League, unless otherwise noted
  3. One appearance in UEFA Super Cup, two appearances in Supercopa de España
  4. One appearance in UEFA Super Cup, one appearance and two goals in Supercopa de España, two appearances and two goals in FIFA Club World Cup
  5. One appearance and one goal in UEFA Super Cup, two appearances and three goals in Supercopa de España, two appearances and two goals in FIFA Club World Cup
  6. One appearance and two goals in UEFA Super Cup, two appearances and one goal in Supercopa de España, one appearance and one goal in FIFA Club World Cup
  7. Appearance in Trophée des Champions
  8. Appearances in Leagues Cup
  9. Appearances in CONCACAF Champions Cup
  10. Appearances in MLS Cup playoffs

Terma jamoa

tahrir
Soʻngi oʻyin 2024-yil 19-noyabr kuni oʻtkazilgan
Milliy terma jamoada yillar va musobaqalar boʻyicha oʻtkazgan oʻyin hamda gol urish natijalari
Jamoa Yil Musobaqa Oʻrtoqlik Jami
Oʻyinlar Gollar Oʻyinlar Gollar Oʻyinlar Gollar
Argentina U20[56][57] 2004 2 3 2 3
2005 16[lower-alpha 1] 11 16 11
Jami 16 11 2 3 18 14
Argentina U23[58][59] 2008 5[lower-alpha 2] 2 5[lower-greek 1] 2
Jami 5 2 0 0 5 2
Argentina[63][64] 2005 3[lower-alpha 3] 0 2 0 5 0
2006 3[lower-alpha 4] 1 4 1 7 2
2007 10[lower-alpha 5] 4 4 2 14 6
2008 6[izoh 1] 1 2 1 8 2
2009 8[izoh 1] 1 2 2 10 3
2010 5[lower-alpha 6] 0 5 2 10 2
2011 8[lower-alpha 7] 2 5 2 13 4
2012 5[izoh 2] 5 4 7 9 12
2013 5[izoh 2] 3 2 3 7 6
2014 7[lower-alpha 8] 4 7 4 14 8
2015 6[lower-alpha 9] 1 2 3 8 4
2016 10[lower-alpha 10] 8 1 0 11 8
2017 5[lower-alpha 11] 4 2 0 7 4
2018 4[lower-alpha 12] 1 1 3 5 4
2019 6[lower-alpha 13] 1 4 4 10 5
2020 4[lower-alpha 14] 1 4 1
2021 16[lower-alpha 15] 9 16 9
2022 10[lower-alpha 16] 8 4 10 14 18
2023 5[lower-alpha 17] 3 3 5 8 8
2024 9[lower-alpha 18] 4 2 2 11 6
Jami 135 61 56 51 191 112
Umumiy faoliyati 156 74 58 54 213 128
  1. 1,0 1,1 Appearances in 2010 FIFA World Cup qualification.
  2. 2,0 2,1 Appearances in 2014 FIFA World Cup qualification.
  1. Does not include an unofficial friendly match played on 24 May 2008 in Barcelona between Argentina U23 and the Catalonia national football team,[60][61] as Catalonia is not affiliated with either FIFA or UEFA as a national member association and is therefore not allowed to participate in official competitions.[62]
  1. Nine appearances and five goals in the 2005 South American U-20 Championship, seven appearances and six goals in the 2005 FIFA World Youth Championship.
  2. Appearances in the 2008 Summer Olympics.
  3. Appearances in 2006 FIFA World Cup qualification.
  4. Appearances in 2006 FIFA World Cup.
  5. Six appearances and two goals in 2007 Copa América, four appearances and two goals in 2010 FIFA World Cup qualification.
  6. Appearances in 2010 FIFA World Cup.
  7. Four appearances in 2011 Copa América, four appearances and two goals in 2014 FIFA World Cup qualification.
  8. Appearances in 2014 FIFA World Cup.
  9. Appearances in 2015 Copa América.
  10. Five appearances and three goals in 2018 FIFA World Cup qualification, five appearances and five goals in Copa América Centenario.
  11. Appearances in 2018 FIFA World Cup qualification.
  12. Appearances in 2018 FIFA World Cup.
  13. Appearances in 2019 Copa América.
  14. Appearances in 2022 FIFA World Cup qualification.
  15. Nine appearances and five goals in 2022 FIFA World Cup qualification, seven appearances and four goals in 2021 Copa América.
  16. Two appearances and one goal in 2022 FIFA World Cup qualification, one appearance in 2022 Finalissima, seven appearances and seven goals in 2022 FIFA World Cup.
  17. Appearances in 2026 FIFA World Cup qualification.
  18. Five appearances and one goal in 2024 Copa América, four appearances and three goals in 2026 FIFA World Cup qualification.

Yutuqlar

tahrir
 
Messi (Oltin toʻp sovrindori) boʻlajak jamoadoshi Neymar (Bronza toʻp sovrindori) bilan 2011-yilgi FIFA klublar oʻrtasidagi Jahon chempionati finalida tasvirlangan.

Barcelona[19][20][28]

Paris Saint-Germain[20][28]

  • Ligue 1: 2021–22, 2022–23
  • Fransiya Superkubogi: 2022

Inter Miami[20][21][28]

  • Supporters' Shield gʻolibi: 2024
  • Liga kubogi: 2023

Argentina U20[20][28]

Argentina U23[20][28]

Argentina[20][28]

Shaxsiy sovrinlar

Yana qarang

tahrir

Eslatmalar

tahrir
  1. According to FCBarcelona.com, and his authorised biography, Messi by Guillem Balagué, his surname is the single "Messi", in accordance with Argentine customs.[7][8] Other sources, including a 2014 document by FIFA, give his surname as the double „Messi Cuccittini“.[9] After winning a libel case in 2017, Messi’s own management company stated: „The football player Lionel Andres Messi Cuccittini has donated a total of €72,783.20 to the organisation Doctors Without Borders.“[10]
  2. 2,0 2,1 2,2 Messi received France Football's 2009 Ballon d'Or and FIFA's 2009 FIFA World Player of the Year award, prior to their six-year merger; he proceeded to win the newly formed award, the FIFA Ballon d'Or, four times—2010, 2011, 2012, 2015. Both organisations credited him with five (FIFA) Ballon d’Or awards.[11][12][13] He then went on to win the Ballon d’Or three more times—2019, 2021, 2023—again assigned by the sole France Football, and won the newly established The Best FIFA Men's Player three times as well—2019, 2022, 2023. France Football recognizes him as a record eight-time Ballon d’Or winner and FIFA recognizes him as a record eight-time world’s best player.[14][15]
  3. 3,0 3,1 According to FC Barcelona,[19] FIFA,[20] Major League Soccer,[21] the Royal Spanish Football Federation,[22] and multiple media outlets,[23][24][25] Messi also won the 2005 Supercopa de España, bringing his Barcelona trophy total to 35—and his career total to 46.[26] However, this particular trophy is not credited here since Messi was out of the squad and did not feature in any of the two games against Real Betis.[27][28]

Manbalar

tahrir
  1. „FIFA World Cup Russia 2018: List of Players: Argentina“. FIFA (15-iyul 2018-yil). 11-iyun 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  2. „2018 FIFA World Cup Russia: List of players: Argentina“. FIFA (15-iyul 2018-yil). 19-iyun 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-oktabr 2018-yil.
  3. „Lionel Messi“. Paris Saint-Germain F.C.. Qaraldi: 3-aprel 2022-yil.
  4. (unspecified title)
  5. (unspecified title)
  6. (unspecified title)
  7. „Profile: Lionel Andrés Messi“. FC Barcelona. 2014-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 8-sentyabr.
  8. Balagué 2013, ss. 32–37.
  9. „2014 FIFA World Cup Brazil: List of Players“. FIFA (2014-yil 10-iyun). 2014-yil 25-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 8-sentyabr.
  10. Marsden, Sam. „Messi donates to charity after libel case win“. ESPN (2017-yil 2-noyabr). 2021-yil 4-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 3-noyabr.
  11. Lacombe, Rémy „Messi, le Cinquième Élément“ [Messi, the Fifth Element] (fr) (2016-yil 11-yanvar). 2024-yil 21-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 21-yanvar.
  12. „Messi, Lloyd, Luis Enrique and Ellis Triumph at FIFA Ballon d'Or 2015“. FIFA (2016-yil 11-yanvar). 2016-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 26-may.
  13. Straeten, Karine van der; Laslier, Jean-François; Daoust, Jean-François; Blais, André; Arrondel, Luc; Anderson, Christopher J. (2020). "Messi, Ronaldo, and the Politics of Celebrity Elections: Voting for the Best Soccer Player in the World". Perspectives on Politics 18 (1): 91–110. doi:10.1017/S1537592719002391. ISSN 1537-5927. 
  14. „Ballon d'Or 2023 : Lionel Messi sacré pour la huitième fois“ [Ballon d'Or 2023: Lionel Messi crowned for the eighth time] (fr). L'Equipe (2023-yil 30-oktyabr). 2024-yil 21-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 21-yanvar.
  15. „Lionel Messi wins The Best FIFA Men's Player Award“. FIFA (2024-yil 15-yanvar). — „Lionel Messi has been crowned The Best FIFA Men's Player 2023, retaining the title he won in 2022 [...] Messi also won the 2019 Best FIFA Men's Player award and was recognised by FIFA as the leading player in the men's game on five occasions prior to that – 2009, 2010, 2011, 2012 and 2015 – making this his eighth individual award in total.“. 2024-yil 21-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 21-yanvar.
  16. „Terry: Messi's the greatest“ (en). Sky Sports (2012-yil 6-aprel). 2013-yil 21-mayda asl nusxadan arxivlangan.
  17. „Давид Вилья: «Месси — лучший футболист мира»“ (deadlink). sport-express.ua (2014-yil 24-dekabr). 2015-yil 13-aprelda asl nusxadan arxivlangan.
  18. Сергей Ващенко. „Ариго Сакки: Месси — единственный гений современного футбола“ (deadlink). Советский спорт (2015-yil 7-may). 2015-yil 8-mayda asl nusxadan arxivlangan.
  19. 19,0 19,1 „Messi wins 35th trophy with Barça“. FC Barcelona (2021-yil 17-aprel). 2024-yil 1-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 20-iyul.
  20. 20,00 20,01 20,02 20,03 20,04 20,05 20,06 20,07 20,08 20,09 20,10 „The World Cup, The Best and all of Lionel Messi's trophy wins“. FIFA (2024-yil 19-yanvar). 2024-yil 15-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 16-iyul.
  21. 21,0 21,1 „Lionel Messi extends world record: Inter Miami win Supporters' Shield“. Major League Soccer (2024-yil 3-oktyabr). 2024-yil 3-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 3-oktyabr.
  22. „Conditions regarding the marketing of the "Spanish Super Cup" audiovisual rights in the international markets“. Royal Spanish Football Federation (2019-yil 12-noyabr). — „Lionel Messi is the competition's all-time leading scorer and most successful player with eight titles.“. 2024-yil 25-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 25-iyul.
  23. Aldunate, Ramiro „The legend of Messi“. Marca (2021-yil 18-aprel). 2024-yil 20-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 20-iyul.
  24. Corrigan, Dermot „Messi's magic has just won him a 35th trophy with Barcelona – but will it be the last?“. The New York Times (2021-yil 18-aprel). 2024-yil 20-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 20-iyul.
  25. Azzoni, Tales „Messi's future up in the air as Barcelona contract ends“. Associated Press (2021-yil 1-iyul). Qaraldi: 2024-yil 20-iyul.
  26. „Lionel Messi wins 46th trophy as Inter Miami secures 2024 Supporters' Shield“. Marca (2024-yil 3-oktyabr). 2024-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 6-oktyabr.
  27. Romero Nuñez, Fernando „Messi wins first title at Miami, does he hold the all-time record?“. Buenos Aires Herald (2023-yil 22-avgust). 2024-yil 20-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 20-iyul.
  28. 28,0 28,1 28,2 28,3 28,4 28,5 28,6 Maverino, Silvio „Lionel Messi se convirtió en el jugador más ganador de la historia del fútbol“ [Lionel Messi became the winningest player in football history] (es). El Gráfico (2024-yil 15-iyul). 2024-yil 16-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 16-iyul.
  29. „Messi makes it four FIFA Ballon d'Or wins in a row“ (en). UEFA (2013-yil 7-yanvar). 2019-yil 27-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 30-dekabr.
  30. Hollis, Cheyenne „Lionel Messi: Ranking His Seasons so Far for Barcelona“ (en) (2012-yil 25-may). 2021-yil 29-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 23-yanvar.
  31. „Месси побил рекорд Маттеуса по числу матчей на чемпионатах мира“ (ru). AiF (2022-yil 18-dekabr). 2022-yil 18-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 18-dekabr.
  32. Notarianni, Roberto „Messi, la (Très) Bonne Paie“ (fr). France Football (2015-yil 25-mart). 2020-yil 25-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 16-yanvar.
  33. „Lionel Messi edges out Cristiano Ronaldo to head Forbes top 100 highest paid athletes“ (en). BBC Sport (2019-yil 11-iyun). 2021-yil 31-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 8-yanvar.
  34. Settimi, Christina „World's Highest-Paid Soccer Players: Messi Wins, Mbappe Rises“ (en). Forbes (2020-yil 14-sentyabr). 2020-yil 27-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 30-dekabr.
  35. Caioli 2012, ss. 69–71.
  36. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2003–04“. BDFutbol. 2015-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 19-iyul.
  37. 37,0 37,1 „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2004–05“. BDFutbol. 2015-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 19-iyul.
  38. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2005–06“. BDFutbol. 2015-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 20-iyul.
  39. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2006–07“. BDFutbol. 2015-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-iyul.
  40. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2007–08“. BDFutbol. 2015-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-iyul.
  41. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2008–09“. BDFutbol. 2021-yil 9-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 24-iyul.
  42. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2009–10“. BDFutbol. 2022-yil 18-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 27-iyul.
  43. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2010–11“. BDFutbol. 2015-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 27-iyul.
  44. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2011–12“. BDFutbol. 2022-yil 18-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 30-iyul.
  45. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2012–13“. BDFutbol. 2022-yil 18-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 9-avgust.
  46. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2013–14“. BDFutbol. 2021-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 10-avgust.
  47. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2014–15“. BDFutbol. 2018-yil 15-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 11-avgust.
  48. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2015–16“. BDFutbol. 2018-yil 15-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 6-sentyabr.
  49. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2016–17“. BDFutbol. 2023-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 27-oktyabr.
  50. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2017–18“. BDFutbol. 2023-yil 22-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 27-avgust.
  51. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2018–19“. BDFutbol. 2023-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 27-avgust.
  52. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2019–20“. BDFutbol. 2021-yil 6-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 17-sentyabr.
  53. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2020–21“. BDFutbol. 2023-yil 22-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 9-oktyabr.
  54. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2021–22“. BDFutbol. 2021-yil 30-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 18-avgust.
  55. „Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2022–23“. BDFutbol. 2023-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 31-iyul.
  56. Balagué 2013, ss. 209–219.
  57. Balagué 2013, ss. 220–240.
  58. Balagué 2013, ss. 436–437.
  59. Saaid, Hamdan „Games of the XXIX. Olympiad“. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation (2008-yil 12-sentyabr). Qaraldi: 2024-yil 6-avgust.
  60. „La selección catalana pierde ante Argentina (0–1) en un partido marcado por la política“ (es). El Mundo (2008-yil 24-may). 2008-yil 27-mayda asl nusxadan arxivlangan.
  61. „Fiesta y equilibrio“ (es). Mundo Deportivo (2008-yil 25-may). 2022-yil 25-dekabrda asl nusxadan arxivlangan.
  62. Hawkey, Ian „Catalonia and Basque Country reignite call for independent national football identities“. The Daily Telegraph (2013-yil 30-dekabr). 2022-yil 28-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 28-dekabr.
  63. Mamrud, Roberto „Lionel Andrés Messi – Century of International Appearances“. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation (2024-yil 26-avgust). 2024-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 24-sentyabr.
  64. „Lionel Messi: Player Profile“. ESPN FC. 2018-yil 11-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 9-sentyabr.
  65. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named SixthGoldenShoe
  66. Pettigrove, Jason „A Sixth Golden Shoe Sees Lionel Messi Stand Alone“. Forbes (2019-yil 16-oktyabr). 2019-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 10-iyun.
  67. 67,0 67,1 67,2 „Argentina's Lionel Messi: World Cup goals, stats and career highlights“. Reuters (2022-yil 18-dekabr). 2023-yil 5-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 5-fevral.
  68. 68,0 68,1 Otero, Paul M.. „Palmarés de un Genio: El Coleccionista de Trofeos“ (es) (2013-yil 12-noyabr). 2019-yil 28-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 13-sentyabr.
  69. „Messi, Mejor Delantero y Mejor Jugador“ [Messi, Best Forward and Best Player] (es). Liga de Fútbol Profesional (2013-yil 2-dekabr). 2015-yil 8-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 13-sentyabr.
  70. „Lionel Messi, 2014–15 Liga BBVA Best Player“. Liga de Fútbol Profesional (2015-yil 30-noyabr). 2019-yil 22-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 8-yanvar.
  71. „Lionel Messi Beats Cristiano Ronaldo To La Liga Best Player Award“. soccerladuma (2017-yil 19-dekabr). 2023-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 19-dekabr.
  72. „Leo Messi reçoit le Pichichi et MVP de la Liga 2017–18“. FC Barcelona (2018-yil 12-noyabr). 2023-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 12-noyabr.
  73. „Lionel Messi wins La Liga best player award for 2018–19 season“. barcablaugranes.com (2019-yil 17-dekabr). 2023-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 17-dekabr.
  74. Pla Diaz, Emilio „Spain - Footballer of the Year“. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation (2024-yil 17-yanvar). 2024-yil 12-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 7-dekabr.
  75. „Inter Miami star Lionel Messi wins MLS MVP“ (en). The Globe and Mail. Qaraldi: 2024-yil 6-dekabr.
  76. „Laureus Sport Awards: Lionel Messi & Argentina World Cup team win Laureus awards“. BBC Sport (2023-yil 8-may). 2023-yil 9-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 9-may.
  77. Crépin, Timothé. „Ballon d'Or Dream Team : Découvrez les révélations de ce onze de légende !“ (fr). France Football (2020-yil 14-dekabr). 2020-yil 14-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 14-dekabr.
  78. „Lionel Messi: World 11 through the years“. FIFPRO (2024-yil 15-yanvar). 2024-yil 15-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 10-mart.
  79. „In focus: All Messi's FIFA FIFPRO World 11 inclusions“. FIFA (2024-yil 15-yanvar). 2024-yil 17-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 17-iyun.
  80. „Por segunda vez en la historia, el Olimpia de Oro fue compartido: Lionel Messi y Belén Casetta fueron galardonados por su 2023“ (es). Clarín (2023-yil 20-dekabr). 2024-yil 8-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 8-yanvar.
  81. „Belén Casetta compartió el Olimpia de Oro con Lionel Messi“ (es). ESPN Deportes (2023-yil 20-dekabr). 2023-yil 20-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 21-dekabr.

Adabiyotlar

tahrir

Havolalar

tahrir
Sportdagi pozitsiyalar
Oʻtmishdoshi:
Andrés Iniesta
FC Barcelona sardorlari
2018—2021
Vorisi:
Sergio Busquets