Muhsin Navbogʻchiyoniy
Muxsin Navbogʻchiyoniy (tojikcha: Муҳсин Навбоғчиёнӣ; oʻzbekcha: Muhsin Navbog‘chiyoniy. 1879-yil Samarqand viloyati, Rossiya imperiyasi — 1911-yil Buxoro viloyati) — tojik pedagogi, pedagog, jurnalist va jadidchi.
| Muhsin Navbogʻchiyoniy | |
|---|---|
| Tavalludi |
1879-yil |
| Vafoti |
1911-yil Buxoro, Buxoro amirligi |
| Fuqaroligi |
 Rossiya imperiyasi Buxoro amirligi |
| Kasbi | pedagog, oʻqituvchi, jurnalist, jadidchi. |
Biografiyasi tahrir
Muhsin Navbogʻchiyoniy 1879-yilda Samarqand shahrining janubi-gʻarbiy chekkasida joylashgan tojiklarning Navbogʻchiyon (tojikcha: Навбоғчиён) qishlogʻida dehqon oilasida tavallud topgan[1]. Muhsinning otasi Sayjalolning katta yer maydoni va sabzavot, tarvuz va mevalar yetishtiriladigan bogʻi bor edi. Muhsin yoshligidan otasiga ishda yordam bergan. Nisboy oʻz nomi bilan tugʻilib oʻsgan Navbogʻchiyon (yoki Navbagʻchiyon) qishlogʻidan qarzdor boʻlib, u hozir Samarqand shahrining (eng katta mahallalaridan biri) hisoblanadi.
U Samarqanddagi madrasalardan birida tahsil olib, u yerda islom va baʼzi dunyoviy ilmlarni oʻrgangan, arab tilini oʻrgangan, fors tilini ham kamolotga yetkazgan. U ham oʻzbekcha gapirardi[2].
19 yoshida otasi va bir qancha qarindoshlari bilan Makka va Madinaga haj ziyorat qildi va Arabistonga ketayotib Islom olamining Marv, Mashhad, Karbalo, Bagʻdod, Jidda, Nishopur, Isfahon va Sheroz kabi koʻplab mashhur shaharlarini ziyorat qildi. U Xoja unvonini oldi va Xoja Muxsin nomi bilan ham mashhur boʻldi. Samarqandga qaytgach, u ilm-fanga jiddiy qiziqib, bir qancha samarqandlik maʼrifatparvarlar, jumladan, keyinchalik jadidlar nomi bilan mashhur boʻlgan Xoʻja Muin bilan yaqindan tanishdi. Yangi uslubdagi maktablarda dars bera boshladi, darsliklar yozishda qatnashdi.
1906-yilda Buxoro amirligining poytaxti Buxoroga koʻchib oʻtadi va u yerda shahar madrasalaridan birida mudarrislik qiladi. Buxoroda Sadriddin Ayniy bilan uchrashadi. Oʻsha davrda Buxoro jadidlarining yashirin gazetalarida Muhsinning maqolalari taxalluslar bilan bosilib turardi. Jadidlar taʼqibi boshlanganiga qaramay, u Buxoroda qoldi.
Vafoti tahrir
Muhsin Navbogʻchiyoniy 1911-yil 32 yoshida kasalligi sababli Buxoro viloyatida vafot etgan[3].
Manbalar tahrir
- ↑ „MUHSIN NAVBOG’CHIONI“ (diniy-milliy.uz). Qaraldi: 2023-yil 30-iyul.
- ↑ „Навбогчиёни, Мухсин“. Qaraldi: 2023-yil 30-iyul. [sayt ishlamaydi]
- ↑ „Ходжи Мухсин Навбогчиёни“. Qaraldi: 2023-yil 30-iyul.
Adabiyotlar tahrir
- Аслҳо ва наслҳо. Душанбе: Нашриёт, 2013.
- Г. А. Шорасулова. Ҷадидон дар Аморати Бухоро, Душанбе, 1999.