Fizika portali

Fizika — tabiat haqidagi umumiy fan; materiyaning tuzilishi, shakli, xossalari va uning harakatlari hamda oʻzaro taʼsirlarining umumiy xususiyatlarini oʻrganadi. Bu xususiyatlar barcha moddiy tizimlarga xos. Turli va aniq moddiy tizimlarda materiya shakllarining murakkablashgan oʻzaro taʼsiriga tegishli maxsus qonuniyatlarni kimyo, geologiya, biologiya singari ayrim tabiiy fanlar oʻrganadi. Binobarin, fizika fani bilan boshka tabiiy fanlar orasida bogʻlanish bor. Ular orasidagi chegaralar nisbiy boʻlib, vaqt oʻtishi bilan turlicha oʻzgarib boraveradi. Fizika fani texnikaning nazariy poydevorini tashkil qiladi. Fizikaning rivojlanishida kishilik jamiyatining rivojlanishi, tarixiy davrlarning ijtimoiy-iqtisodiy va boshqa shartsharoitlari maʼlum ahamiyatga egadir. (Davomi...)

  Biografiya

Leonhard Euler (talaffuzi: Leonard Eyler; 1707-yil 15-aprel — 1783-yil 18-sentyabr) — shveysariyalik matematik, mexanik va fizik olim, Peterburg Fanlar akademiyasi aʼzosi. Berlin Fanlar akademiyasi prezidenti (1759-yildan). 1720—24-yillarda Bazel (Shveysariya) universitetida oʻqib, matematikadan I. Bernulli maʼruzalarini tinglagan. Peterburg Fanlar akademiyasida ishlab, Fanlar akademiyasi bilan ilmiy aloqalarni uzmay Berlin Fanlar akademiyasida ishlagan. Asosiy ilmiy ishlari oʻsha davr matematikasining barcha sohalariga, mexanika, elastiklik nazariyasi, matematik fizika, optika, muzika nazariyasi, mashinalar nazariyasi, ballistika, dengiz fani va boshqalarga oid. Eulerning osmon mexanikasi, tutash muhitlar mexanikasi va optikadagi kashfiyotlari salmoqli oʻrin egallaydi. Euler variatsion hisob, sonlar nazariyasi, analitik va maxsus funksiyalar nazariyasi, differensial tenglamalar nazariyasi va sirtlar nazariyasi kabi sohalarga asos solgan. U kiritgan „Euler burchaklari“ mexanikada muhim oʻrin tutadi. Qator ilmiy ishlari analitik geometriya, qatorlar nazariyasi va topologiyaga oid. (Davomi...)

  Tasvir

  Maqola

Katta portlash modeliga binoan olam oʻta zich va issiq holatdan kengayib, bugunda ham kengayishda davom etmoqda. Fazoning kengayib, oʻzi bilan galaktikalarni surishini shishirilayotgan pufakdagi dogʻlarga qiyoslash mumkin. Yuqoridagi grafik tarxda tekis olam qismining kengayishi koʻrsatilgan.

Katta portlash (inglizcha: Big Bang) nazariyasi amaldagi kosmologik model boʻlib, olam rivojlanishining erta bosqichlarini tasvirlaydi. Bu nazariyaga binoan Katta portlash taxminan 13,798 ± 0.021 milliard yil oldin sodir boʻlgan; bu koʻrsatkich olam yoshi deb hisoblanadi. Bundan keyin olam oʻta issiq va zich holatda boʻlib, keskin kengayishni boshlagan. Boshlangʻich kengayishdan soʻng olam energiyaning turli subatom zarrachalar, jumladan proton, neytron va elektronlarga aylanishi uchun yetarli darajada sovugan. Sodda atom yadrolari tezda shakllangan boʻlishi mumkin, biroq birinchi elektrik neytral atomlar yuzaga kelishi uchun minglab yillar kerak boʻlgan. Kimyoviy unsurlardan birinchi boʻlib vodorod, keyin geliy va litiy mahsul boʻlgan. (Davomi...)

  Loyiha

VikiLoyihalar Fizika loyihasi doirasida Vikipediyada fizika bilan bogʻliq mavzularda maqolalar yozishni taklif etamiz.

Qardosh loyihalar

Portallar yordamida Vikipediyani kashf eting.

Keshni tozalash