Quyidagi xronologik jadvalda yirik ilmiy kashfiyot va tajribalar nashr etilgan sanalar koʻrsatilgan:

Miloddan avvalgi V asr

tahrir
  • Miloddan avvalgi 430-yilda Empedokl suv soatini okeanga botirib, havoning modda ekanligini isbotladi.

Miloddan avvalgi II asr

tahrir
  • Miloddan avvalgi 240-yilda Arximed soxta toj haqidagi jumboqni yechish usulini ishlab chiqdi.
  • Miloddan avvalgi 230-yilda Eratosfen Yerning aylanasi va diametrini oʻlchadi.

XI asr

tahrir
  • 1020-yilda Abu Ali ibn Sino (Avitsenna) oʻzining „Tib qonunlari“ asarida tibbiyot va fiziologiyani chuqur tadbiq qildi, tibbiy va jarrohlik tajribalarini oʻtkazdi.
  • 1021-yilda Ibn al-Haysam (Alxasen) oʻzining "Optika kitobi" asarida ilk bora fizik tajribalar va ilmiy uslublar ustida ishlar qildi. U ilk bora optikaga oid tajribalarni oʻtkazib, shisha orqali nurning harakatini oʻrgandi, zamonaviy kameralarning oynalariga asos boʻlgan ilmlarni aniqladi. Shuningdek, u nurning toʻgʻri chiziq boʻylab harakati va u koʻzga tushsagina tasvir hosil boʻlishini aniqladi.

XII asr

tahrir

XIII asr

tahrir

XVI asr

tahrir

XVII asr

tahrir

XVIII asr

tahrir

XIX asr

tahrir

XX asr

tahrir

Manbalar

tahrir
  1. Hewitt, Paul. Conceptual Physics, 11, Pearson, 2010 — 567-bet. ISBN 978-0-321-56809-0.