Osiyo hamkorlik muloqoti
Osiyo hamkorlik muloqoti | ||
---|---|---|
Atamasi: | Osiyo hamkorlik muloqoti | |
Asl atamasi: | inglizcha: Asia Cooperation Dialogue | |
Aʼzo mamlakatlar: | Afgʻoniston
Bahrayn Bangladesh Butan Bruney Kambodja Xitoy Hindiston Indoneziya Eron Yaponiya Qozogʻiston Quvayt Qirgʻiziston Laos Malayziya Mongoliya Myanma Nepal Ummon Pokiston Falastin Qatar Rossiya Saudiya Arabistoni Singapur Koreya Respublikasi Shri Lanka Tojikiston Tailand Turkiya Birlashgan Arab Amirliklari Oʻzbekiston Vyetnam | |
Tahkilot Bosh kotibi: | Dr. Pornchai Danvivathana[1] Quvayt | |
Asos solingan: | 2002-yil 18-iyun | |
Maydoni: | 46,872,864[2] | |
Aholisi: | 4,317,290,284 kishi | |
Zichligi: | 92/km2 |
Osiyo hamkorlik muloqoti (OHM) 2002-yil 18-iyunda qitʼa miqyosida Osiyo hamkorligini rivojlantirish va Janubi-Sharqiy Osiyo davlatlari uyushmasi, Fors koʻrfazi hamkorlik kengashi, Yevroosiyo iqtisodiy ittifoqi, Shanxay hamkorlik tashkiloti kabi turli mintaqaviy tashkilotlar oʻrtasida muvofiqlashtirishni taʼminlash maqsadida tuzilgan hukumatlararo tashkilotdir. Ushbu tashkilot butun Osiyo mamlakatlarini qamrab olgan birinchi xalqaro tashkilotdir[3]. Uning bosh kotibiyati Quvaytda joylashgan[3].
Tarixi
tahrirOsiyoda hamkorlik muloqoti gʻoyasi Osiyo siyosiy partiyalarining birinchi xalqaro konferensiyasida (2000-yil 17-20-sentabr kunlari Manila shahrida boʻlib oʻtgan) oʻz partiyasi nomidan oʻsha paytda faoliyat koʻrsatgan Tailand Rak Tay partiyasi rahbari oʻrinbosari Surakiart Sathirathai tomonidan ilgari surilgan edi. Tailandning oʻsha paytdagi Bosh vaziri Thaksin Shinavatra boʻlgan. Osiyo qitʼasi sifatida butun Osiyo boʻylab hamkorlikni muhokama qilish uchun oʻz forumiga ega boʻlishi taklif qilindi. Shundan soʻng, OHM gʻoyasi 2001-yil 23-24-iyulda Xanoyda boʻlib oʻtgan ASEAN tashqi ishlar vazirlarining 34-uchrashuvida va 2002-yil 20-21-fevralda Phuketda boʻlib oʻtgan ASEAN tashqi ishlar vazirlarining yigʻilishida rasman ilgari surildi.
Vazirlar uchrashuvlari
tahrirUchrashuv | Manzil | Sana(lar) |
---|---|---|
1 | Cha-am | 2002-yil 18-19-iyun |
2 | Chiang May | 2003-yil 21-22-iyun |
3 | Qingdao | 2004-yil 21-22-iyun |
4 | Islomobod | 2005-yil 4-6-aprel |
5 | Doha | 2006-yil 23-24-may |
6 | Seul | 2007-yil 5-6-iyun |
7 | Ostona | 2008-yil 16-17-oktabr |
8 [4] | Kolombo | 2009-yil 15-16-oktabr |
9 | Tehron | 2010-yil 8-9-noyabr |
10 | Quvayt shahri | 2012-yil 10-11-oktabr |
11 [5] | Dushanbe | 2013-yil 29-mart |
12 [6] | Manama | 2013-yil 26-noyabr |
13 [7] | Ar-Riyod | 2014-yil 25-noyabr |
14 [8] | Bangkok | 2016-yil 9-10-mart |
15 [9] | Abu Dabi | 2017-yil 16-17-yanvar |
16 [10] | Doha | 2019-yil 30-aprel |
17 | Anqara | 2021-yil 21-yanvar |
Sammitlar
tahrirSammit | Manzil | Sanalar |
---|---|---|
I | Quvayt shahri | 2012-yil 15-17-oktabr |
II | Bangkok | 2016-yil 8-10-oktabr |
III | Tehron | 2018-yil[11] |
Aʼzo davlatlar
tahrirOHM 18 aʼzo tomonidan tashkil etilgan. 2019-yil may oyidan beri tashkilot quyida keltirilgan 35 ta davlatdan[12] iborat (shu jumladan ASEAN va GCCning barcha joriy aʼzolari). Kursiv bilan bir-biriga oʻxshash mintaqaviy tashkilot aʼzoligi.
Davlatlar | Aʼzo boʻlgan vaqti | Mintaqaviy tashkilot |
---|---|---|
Afghanistan | 2012-yil 17-oktabr | SAARC, ECO |
Bahrayn | 2002-yil 18-iyun | GCC, AL |
Bangladesh | 2002-yil 18-iyun | SAARC, BIMSTEC |
Butan | 2004-yil 27-sentabr | SAARC, BIMSTEC |
Bruney | 2002-yil 18-iyun | ASEAN |
Kambodja | 2002-yil 18-iyun | ASEAN, MGC |
Xitoy | 2002-yil 18-iyun | SCO |
Hindiston | 2002-yil 18-iyun | SAARC, BIMSTEC, MGC, SCO |
Indoneziya | 2002-yil 18-iyun | ASEAN |
Eron | 2004-yil 21-iyun | ECO |
Yaponiya | 2002-yil 18-iyun | — |
Qozogʻiston | 2003-yil 21-iyun | CIS, ECO, SCO |
Koreya Respublikasi | 2002-yil 18-iyun | — |
Quvayt | 2003-yil 21-iyun | GCC, AL |
Qirgʻiziston[13] | 2008-yil 16-oktabr | CIS, ECO, SCO |
Laos | 2002-yil 18-iyun | ASEAN, MGC |
Malayziya | 2002-yil 18-iyun | ASEAN |
Moʻgʻuliston | 2004-yil 21-iyun | — |
Myanma | 2002-yil 18-iyun | ASEAN, BIMSTEC, MGC |
Nepal | 2016-yil 10-mart | SAARC, BIMSTEC |
Ummon | 2003-yil 21-iyun | GCC, AL |
Pokiston | 2002-yil 18-iyun | SAARC, SCO, ECO |
Filippin | 2002-yil 18-iyun | ASEAN |
Falastin | 2019-yil 1-may | AL |
Qatar | 2002-yil 18-iyun | GCC, AL |
Rossiya | 2005-yil 4-aprel | CIS, SCO |
Saudiya Arabistoni | 2005-yil 4-aprel | GCC, AL |
Singapur | 2002-yil 18-iyun | ASEAN |
Shri Lanka | 2003-yil 21-iyun | SAARC, BIMSTEC |
Tojikiston | 2006-yil 5-yun | CIS, ECO, SCO |
Tailand | 2002-yil 18-iyun | ASEAN, BIMSTEC, MGC |
Turkiya[12] | 2013-yil 26-sentabr | CoE, ECO, |
Birlashgan Arab Amirliklari | 2004-yil 21-iyun | GCC, AL |
Oʻzbekiston | 2006-yil 5-yun | CIS, ECO, SCO |
Vyetnam | 2002-yil 18-iyun | ASEAN, MGC |
Yana qarang
tahrirManbalar
tahrir- ↑ „Asia Cooperation Dialogue“. www.acd-dialogue.org.
- ↑ Corresponds to the terrestrial surface. Including the Exclusive Economic Zones of each member state, the total area is 73 936 667 km².
- ↑ 3,0 3,1 „From Rep. of Turkey Ministry of Foreign Affairs“. Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs. Qaraldi: 2020-yil 21-noyabr.
- ↑ „Arrangements for media coverage of the 8th Asia Cooperation Dialogue Ministerial Meeting October 2009“. Qaraldi: 2009-yil 15-sentyabr.[sayt ishlamaydi]
- ↑ „Thaksin’s Statement at the 11th Asia Cooperation Dialogue Ministerial Meeting“. wordpress.com (2013-yil 3-aprel). Qaraldi: 2018-yil 10-aprel.
- ↑ „12th Asia Cooperation Dialogue Ministerial Meeting held in Bahrain“. xinhuanet.com. 2013-yil 8-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 10-aprel.
- ↑ „32 ministers to attend Riyadh conference“. Arab News.com (2009-yil 2-noyabr). Qaraldi: 2015-yil 30-may.
- ↑ „Chairman’s Statement 14th Asia Cooperation Dialogue (ACD) Ministerial Meeting“.
- ↑ „15th ACD Ministerial Meeting, 16–17 January 2017, Abu Dhabi, United Arab Emirates“ (2017-yil 17-yanvar).
- ↑ „16th ACD Ministerial Meeting, 30 April 2019, Doha, Qatar“ (2017-yil 17-yanvar).
- ↑ „Asia Cooperation Dialogue“. www.acd-dialogue.org. Qaraldi: 2018-yil 10-aprel.
- ↑ 12,0 12,1 „No: 253, 26 September 2013, Press Release on Turkey’s Membership to the Asia Cooperation Dialogue“. Ministry of Foreign Affairs of Turkey (2013-yil 26-sentyabr). Qaraldi: 2013-yil 26-oktyabr.
- ↑ „Assistant Foreign Minister Zhai Jun Attends the 7th Asia Cooperation Dialogue Foreign Ministers’Meeting in Kazakhstan“. Qaraldi: 2010-yil 28-iyun.
Qoʻshimcha oʻqish
tahrir- Nima uchun bizga Osiyo Ittifoqi kerak
- Yevropa siyosat markazi (2005-01): Yevropa Ittifoqi va Osiyo integratsiya jarayonlari solishtirildi
- The Guardian (2005-04-12): Osiyo Ittifoqining umidlari va qoʻrquvlari
- International Herald Tribune (2005-06-18): „Osiyo Ittifoqi“ tomonmi?
- International Herald Tribune (2005-12-16): Osiyo Ittifoqimi? Hali emas
- Bangkok Post (2006-05-19): Haqiqiy Pan-Osiyo hamjamiyatiga tomon
- China Daily (2007-04-21): Osiyo integratsiyasi hali uzoqda
- Tehran Times (2010-03-14): Ahmadinejod Osiyo Ittifoqini tuzishni taklif qildi