Samarqand okrugi
Samarqand okrugi – 1926—1930-yillarda SSSR tarkibidagi ittifoq respublika – Oʻzbekiston SSR tarkibidagi oʻnta okrugdan biri. 1926—1930-yillarda Samarqand viloyati ham mavjud boʻlgan. Okrugning maʼmuriy markazi va yirik shahri Samarqand boʻlgan, Samarqand 1925—1930-yillarda OʻzSSRning poytaxti vazifasini ham bajargan. 1930-yilda Respublika poytaxti Toshkentga koʻchiriladi.
|
| ||
| Mamlakat |
 SSSR (1923-1955) | |
|---|---|---|
| Tegishli |
.svg){kind=small} OʻzSSR | |
| Tarkibida | 10 ta tuman | |
| Maʼmuriy markazi | Samarqand | |
| Yirik shahari | Samarqand | |
| Boshqa yirik shaharlari | Jizzax | |
| Asos solingan sanasi | 1926-yil | |
| Bekor qilingan sanasi | 1930-yil | |
| Rasmiy tillar | Ruscha, oʻzbekcha, tojikcha | |
| Aholi (1926) | 526,0 ming kishi | |
| Millatlar tarkibi | Asosan oʻzbeklar va tojiklar, shuningdek ruslar, yahudiylar, eroniylar, arablar | |
| Dinlar tarkibi | Asosan musulmon (sunniy), shuningdek xristian, shia | |
| Maydoni | 19,1 ming km² | |
| Xaritada | ||
Tarixi tahrir
1925-yilda, Oʻzbekiston SSR tashkil topganidan keyin qisqa vaqt oʻtgach, respublika maʼmuriy-hududiy tuzilish boʻyicha viloyatlarga boʻlinishi joriy etildi. Viloyatlar okruglarga, ular oʻz navbatida boʻlislarga (volost) boʻlingan. Ammo oradan bir yil oʻtmay, 1926-yilda viloyat tuzilmasi tugatilib, respublika okruglarga, ular oʻz navbatida tumanlarga boʻlindi. 1930-yil OʻzSSRda maʼmuriy-hududiy islohot oʻtkazilib, okruglar tugatildi, ular tarkibidagi tumanlar toʻgʻridan-toʻgʻri respublika boshqaruviga oʻtkazildi. Natijada mamlakat 71 tuman va bu tumanlarga boʻysunuvchi 1494 qishloq sovetlariga boʻlindi. Shuningdek, mamlakatda respublikaga boʻysunuvchi 9 ta shahar va ular tarkibida 204 ta qishloq sovetlari bor edi.
Samarqand okrugi shimolda RSFSR tarkibidagi Qozogʻiston ASSR, shimoli-sharqda Toshkent okrugi, janubda Qashqadaryo okrugi, gʻarbda Zarafshon okrugi, sharqda Oʻzbekiston SSR tarkibidagi Tojikiston ASSR bilan chegaradosh boʻlgan.
Maʼmuriy-hududiy boʻlinishi tahrir
Okrug oʻnta tumanga boʻlingan:
| Tuman | Maʼmuriy markazi |
|---|---|
| Oqdaryo | Loyish |
| Bulungʻur | Bulungʻur |
| Jizzax | Jizzax |
| Zomin | Zomin |
| Mitan | Mitan |
| Payariq | Payariq |
| Past Dargʻom | Juma |
| Urgut | Urgut |
| Yuqori Dargʻom | Aniq maʼlumot mavjud emas |
| Yangiqoʻrgʻon | Aniq maʼlumot mavjud emas |
Geografiyasi tahrir
Okrugning asosiy qismi Zarafshon vodiysi hududida joylashgan. Hududidan Oʻrta Osiyoning uchinchi eng yirik daryosi – Zarafshon oqib oʻtgan, shimoldan janubga Turkiston va Zarafshon tizmalari oʻrab turgan.
Aholisi tahrir
1926-yilgi Butunittifoq aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra Samarqand okrugi aholisi 526 000 kishini tashkil qilgan. Milliy tarkibiga koʻra, asosan, oʻzbeklar, tojiklar, shuningdek, ruslar, Buxoro yahudiylari, Oʻrta Osiyo eroniylari, Markaziy Osiyo arablaridan iborat[1].
Adabiyotlar tahrir
- Administrativnoe delenie Soyuza SSR. M., 1929.
- „История Узбекской ССР“,, Ташкент, 1958.