Samarqand okrugi

Samarqand okrugi – 1926—1930-yillarda SSSR tarkibidagi ittifoq respublika – Oʻzbekiston SSR tarkibidagi oʻnta okrugdan biri. 1926—1930-yillarda Samarqand viloyati ham mavjud boʻlgan. Okrugning maʼmuriy markazi va yirik shahri Samarqand boʻlgan, Samarqand 1925—1930-yillarda OʻzSSRning poytaxti vazifasini ham bajargan. 1930-yilda Respublika poytaxti Toshkentga koʻchiriladi.

Samarqand okrugi
oʻzbekcha: سمرقند آکروگی
tojikcha: آکروگی سمرقند
ruscha: Самаркандский округ

Oʻzbekiston SSR va uning tarkibidagi Tojikiston ASSRning 1927-yilgi maʼmuriy-hududiy xaritasi
Mamlakat	SSSR (1923-1955)
Tegishli	OʻzSSR
Tarkibida	10 ta tuman
Maʼmuriy markazi	Samarqand
Yirik shahari	Samarqand
Boshqa yirik shaharlari	Jizzax
Asos solingan sanasi	1926-yil
Bekor qilingan sanasi	1930-yil
Rasmiy tillar	Ruscha, oʻzbekcha, tojikcha
Aholi (1926)	526,0 ming kishi
Millatlar tarkibi	Asosan oʻzbeklar va tojiklar, shuningdek ruslar, yahudiylar, eroniylar, arablar
Dinlar tarkibi	Asosan musulmon (sunniy), shuningdek xristian, shia
Maydoni	19,1 ming km²
Xaritada

Tarixi

1925-yilda, Oʻzbekiston SSR tashkil topganidan keyin qisqa vaqt oʻtgach, respublika maʼmuriy-hududiy tuzilish boʻyicha viloyatlarga boʻlinishi joriy etildi. Viloyatlar okruglarga, ular oʻz navbatida boʻlislarga (volost) boʻlingan. Ammo oradan bir yil oʻtmay, 1926-yilda viloyat tuzilmasi tugatilib, respublika okruglarga, ular oʻz navbatida tumanlarga boʻlindi. 1930-yil OʻzSSRda maʼmuriy-hududiy islohot oʻtkazilib, okruglar tugatildi, ular tarkibidagi tumanlar toʻgʻridan-toʻgʻri respublika boshqaruviga oʻtkazildi. Natijada mamlakat 71 tuman va bu tumanlarga boʻysunuvchi 1494 qishloq sovetlariga boʻlindi. Shuningdek, mamlakatda respublikaga boʻysunuvchi 9 ta shahar va ular tarkibida 204 ta qishloq sovetlari bor edi.

Samarqand okrugi shimolda RSFSR tarkibidagi Qozogʻiston ASSR, shimoli-sharqda Toshkent okrugi, janubda Qashqadaryo okrugi, gʻarbda Zarafshon okrugi, sharqda Oʻzbekiston SSR tarkibidagi Tojikiston ASSR bilan chegaradosh boʻlgan.

Maʼmuriy-hududiy boʻlinishi

Okrug oʻnta tumanga boʻlingan:

Tuman	Maʼmuriy markazi
Oqdaryo	Loyish
Bulungʻur	Bulungʻur
Jizzax	Jizzax
Zomin	Zomin
Mitan	Mitan
Payariq	Payariq
Past Dargʻom	Juma
Urgut	Urgut
Yuqori Dargʻom	Aniq maʼlumot mavjud emas
Yangiqoʻrgʻon	Aniq maʼlumot mavjud emas

Geografiyasi

Okrugning asosiy qismi Zarafshon vodiysi hududida joylashgan. Hududidan Oʻrta Osiyoning uchinchi eng yirik daryosi – Zarafshon oqib oʻtgan, shimoldan janubga Turkiston va Zarafshon tizmalari oʻrab turgan.

Aholisi

1926-yilgi Butunittifoq aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra Samarqand okrugi aholisi 526 000 kishini tashkil qilgan. Milliy tarkibiga koʻra, asosan, oʻzbeklar, tojiklar, shuningdek, ruslar, Buxoro yahudiylari, Oʻrta Osiyo eroniylari, Markaziy Osiyo arablaridan iborat.

Adabiyotlar

• Administrativnoe delenie Soyuza SSR. M., 1929.
• „История Узбекской ССР“, , Ташкент, 1958.