Vikipediya

Madrid–Barajas aeroporti

Adolfo Suarez Madrid – Barajas aeroporti (ispancha: Aeropuerto Adolfo Suárez Madrid-Barajas [aeɾoˈpweɾto aˈðolfo ˈswaɾeθ maˈðɾið βaˈɾaxas]) (IATA: MAD, ICAO: LEMD), Madrid-Barajas aeroporti nomi bilan tanilgan, Ispaniya poytaxti Madrid shahriga xizmat koʻrsatadigan asosiy xalqaro aeroportdir. 3,050 ha (328,000,000 kv. ft) maydonni egallagan aeroport fizik hajmi boʻyicha Parij-Sharl de Goll aeroportidan keyin Yevropadagi ikkinchi eng katta aeroportdir[4][5]. 2019-yilda 61,8 million yoʻlovchi Madrid-Barajas orqali sayohat qildi va bu mamlakatning eng gavjum, Yevropaning esa beshinchi eng gavjum aeroportiga aylandi.

Adolfo Suárez
Madrid-Barajas aeroporti[1]
Aeropuerto Adolfo Suárez
Madrid-Barajas
Fayl:Madrid-Barajas – Aerial photograph.jpg
IATA kodi: MAD – ICAO kodi: LEMD
– WMO identifikatori: 08221
Qisqacha bayon
Aeroport turi Fuqarolik
Egasi/Operator Aena
Xizmat doirasi Madrid aglomeratsiyasi
Joylashuvi Barajas tumani, Madrid
Ochilgan 22-aprel, 1931-yil (93 yil avval) (1931-04-22)
Havo yoʻli tuguni
  • Air Europa
  • Iberia
  • Iberia Express
  • Iberia Regional
  • Plus Ultra Líneas Aéreas
  • Wamos Air
  • World2Fly
Markazi
Dengiz sathidan balandligi 610 m / 2,000 ft
Koordinatalari 40°28′20″N 003°33′39″W / 40.47222°N 3.56083°W / 40.47222; -3.56083 G OKoordinatalari: 40°28′20″N 003°33′39″W / 40.47222°N 3.56083°W / 40.47222; -3.56083 G O
Vebsayti aena.es
Xarita
MAD (Ispaniya)
MAD
Aeroportning Ispaniya xaritasidagi joylashuvi
Uchish/qoʻnish yoʻlaklari
Uzunligi Yuzasi
m ft
14R/32L 4,100 13,451 Asfalt
18L/36R 3,500 11,482 Asfalt
14L/32R 3,500 11,482 Asfalt
18R/36L 4,350 14,268 Asfalt / Beton
Maʻlumotlar (2022)
Yoʻlovchilar soni 50,633,652
Parvozlar soni 351,906
Manba: Yoʻlovchilar oqimi, AENA[2]
Aeronavtika axborot nashri Ispaniya, AENA[3]

Aeroport 1931-yilda ochilgan va Yevropaning eng muhim aviatsiya markazlaridan biriga aylandi. Madridning shahar chegaralarida boʻlgan aeroport shaharning moliya tumanidan 9 km (6 mi) va Madridning tarixiy markazi Puerta del Sol yoki Plaza Mayordan 13 km (8 mi) shimoli-sharqda joylashgan. Aeroport nomi qoʻshni Barajas tumanidan olingan, tumanda aeroportga xizmat koʻrsatadigan temir yoʻl vokzali hamda metro bekati mavjud. Barajas Yevropa va dunyoning qolgan qismidan Iberiya yarim oroliga kirish eshigi boʻlib xizmat qiladi va Yevropa va Lotin Amerikasi oʻrtasidagi asosiy bogʻlovchi hisoblanadi. 2014-yilda Ispaniyaning sobiq bosh vaziri Adolfo Suares vafotidan soʻng, Ispaniya Jamoat ishlari va transport vazirligi aeroport nomini Aeropuerto Adolfo Suares, Madrid-Barajas deb oʻzgartirilishini eʼlon qildi[6]. Aeroport Iberia va Air Europa uchun asosiy markaz va texnik xizmat koʻrsatish bazasi hisoblanadi. Shunday qilib, Barajas trafigining 40% dan ortigʻini Iberia taʼminlaydi. Aeroportda beshta yoʻlovchi terminali mavjud: T1, T2, T3, T4 va T4S.

Tarixi tahrir

Dastlabki yillar tahrir

Aeroport 1927-yilda qurilgan boʻlib, 1931-yil 22-aprelda milliy va xalqaro havo qatnoviga ochilgan boʻlsa-da, muntazam tijorat operatsiyalari ikki yildan keyin boshlangan. Yiliga 30 000 yoʻlovchiga moʻljallangan kichik terminal, bir nechta angarlar va Avión klubi binosi qurildi. Birinchi muntazam reys Barselona yoʻnalishiga Lineas Aéreas Postales Españolas (LAPE) tomonidan amalga oshirilgan. 1930-yillarda parvozlar Yevropa va Afrikaning ayrim yoʻnalishlariga xizmat koʻrsatishni boshladi, bu aeroportdagi birinchi xalqaro reyslar sanaladi.

Dastlab, parvoz maydoni katta doira boʻlib, uning ichki qismida Madrid nomi yozilgan oq rang bilan chegaralangan, asfaltlanmagan, tabiiy oʻt bilan qoplangan quruqlikdan iborat edi. Faqat 1940-yillarda parvoz maydoni asfaltlangan va yangi uchish-qoʻnish yoʻlaklari loyihalashtirilgan. 1944-yilda ishga tushirilgan birinchi uchish-qoʻnish yoʻlagi uzunligi 1400 metr va kengligi 45 metr edi[7]. Dekadaning oxiriga kelib, aeroportda uchta uchish-qoʻnish yoʻlagi bor edi, bugungi kunda ularning hech biri saqlanib qolmagan. 1940-yillarning oxirida Lotin Amerikasi va Filippinga muntazam qatnovlar boshlandi[8].

1950-yillarda aeroport yarim milliondan ortiq yoʻlovchiga xizmat koʻrsatdi, uchish-qoʻnish yoʻlaklari soni beshtaga koʻpaydi va Nyu Yorkka muntazam reyslar yoʻlga qoʻyildi. Milliy terminal (hozirgi T2) qurilishi 1954-yilda boshlangan va oʻsha yilning oxirida ochilgan. 1957-yilgi aeroportlar rejasida Barajas aeroporti birinchi darajali xalqaro aeroport sifatida tasniflangan. 1970-yillarga kelib, Barajasga yirik reaktiv samolyotlar qoʻndi va asosan turizm natijasida transportning oʻsishi prognozlardan oshib ketdi. Oʻn yillikning boshida aeroport 1,2 million yoʻlovchiga yetdi, bu 1957-yildagi aeroportlar rejasida nazarda tutilganidan ikki baravar koʻproqdir.

1970-yillarda turizmning jadal rivojlanishi va Boeing 747 samolyotining kelishi bilan aeroport 4 million yoʻlovchini qabul qildi va xalqaro terminal (hozirgi T1) qurilishini boshladi. 1974-yilda Iberia aviakompaniyasi Madrid va Barselona oʻrtasida bir necha kunlik chastotalarga ega va oldindan buyurtmasiz mavjud boʻlgan transport xizmatini joriy qildi.

1982-yilgi futbol boʻyicha Jahon chempionati tufayli aeroportning ikkita mavjud terminali sezilarli darajada kengaytirildi va modernizatsiya qilindi[7].

1990-yillarda aeroport yanada kengaydi. 1994-yilda birinchi yuk terminali qurildi va boshqaruv minorasi taʼmirlandi. 1997-yilda Iberiyaning Shengen zonasiga reyslari uchun eksklyuziv terminal sifatida foydalaniladigan Shimoliy dok ochildi. 1998-yilda 71 m balandlikdagi yangi boshqaruv minorasi ochildi va keyin 1999-yilda yangi Janubiy dok ochildi, bu xalqaro terminalning kengayishini nazarda tutadi. Bu vaqt ichida terminallarning taqsimlanishi oʻzgardi: janubiy dok va xalqaro terminalning katta qismi endi T1, xalqaro terminal va ichki terminalning qolgan qismi esa T2 va shimoliy dok T3 deb nomlana boshlanadi.

1998-yil noyabr oyida yangi 18R-36L uchish-qoʻnish yoʻlagi ishga tushdi (avvalgi 18-36ning oʻrniga), uzunligi 4400 m, Major Barajas deb nomlangan kengaytirish rejalari boʻyicha Yevropadagi eng yiriklaridan biri. 2000-yilda u meʼmorlar Antonio Lamela, Richard Rojers va Luis Vidal tomonidan ishlab chiqilgan yangi terminallar T4 va uning yoʻldosh terminali T4S qurilishini boshladi. Mavjudlariga parallel ravishda ikkita uchish-qoʻnish yoʻlagi ham qurildi.

2000-yillardan boshlab rivojlanish tahrir

Yangi terminallar va uchish-qoʻnish yoʻlaklari 2004-yilda qurib bitkazildi, ammo 2006-yil 5-fevralgacha xizmat koʻrsatmadi.

Antonio Lamela, Richard Rojers va Luis Vidal (2006-yildagi Stirling mukofoti sovrindori) va TPS muhandislari (2006-yilda tijoriy tuzilmalar uchun IStructE mukofoti sovrindori) tomonidan ishlab chiqilgan va Ferrovial[9] tomonidan qurilgan 4-terminal 2006-yil 5-fevralda ochilgan. 760 000 kvadrat metr (8 180 572 kvadrat fut) quruqlik va havodagi alohida tuzilmalarga ega boʻlgan 4-terminal maydoni boʻyicha dunyodagi eng yirik aeroport terminallaridan biridir. U asosiy bino T4 (470 000 m2) va yoʻldosh binosi T4S (290 000 m2) dan iborat boʻlib, ular bir-biridan taxminan 2,5 kilometr masofada joylashgan. Yangi 4-terminal yoʻlovchilarga sayohatlarini stresssiz boshlash uchun moʻljallangan. Bu yorugʻlikdan ehtiyotkorlik bilan foydalanish orqali boshqariladi, devorlar oʻrniga shisha oynalar va strukturaga tabiiy yorugʻlik kiritish imkonini beruvchi koʻp sonli yoritgichlardan foydalaniladi. Ushbu yangi oʻzgarishlar bilan Barajas yiliga 70 million yoʻlovchini qabul qila oladi.

4-terminalni qurish jarayonida Barajasga uchib kelayotgan va ketayotgan havo transporti oqimiga xizmat koʻrsatish uchun yana ikkita uchish-qoʻnish yoʻlagi (15L/33R va 18L/36R) qurildi. Ushbu uchish-qoʻnish yoʻlaklari 2006-yil 5-fevralda (terminallar bilan birgalikda) rasman ochildi, biroq ular ochilishdan oldin parvoz va havo harakati manevrlarini sinab koʻrish uchun bir necha marta foydalanidi. Shunday qilib, Barajas toʻrtta uchish-qoʻnish yoʻlagiga ega boʻldi: ikkitasi shimol— janub oʻqida va bir-biriga parallel (1,3 km bilan ajratilgan) va ikkita shimoli-gʻarb—janubiy-sharq oʻqida (1,9 km bilan ajratilgan). Bu aeroportga bir vaqtning oʻzida uchish-qoʻnish va soatiga 120 ta operatsiyani bajarishga imkon berdi (har 30 soniyada bitta uchish yoki qoʻnish).

1-, 2-, 3-terminallar qoʻshni terminallar boʻlib, SkyTeam va Star Alliancega aʼzo aviakompaniyalarga xizmat koʻrsatadi. 4-terminaldan esa Iberia va uning franshizasi Air Nostrum hamda Oneworld uyushmasiga aʼzo aviakompaniyalar uchadi. 1-, 2-, 3-terminallardagi darvoza raqamlari uzluksiz (A1 dan E89 gacha), biroq 4-terminalda alohida raqamlagan (H, J, K va yoʻldosh binosida M, R, S, U).

„Puente Aéreo“ (ispan tilida) deb ataluvchi (tarjimasi „Havo koʻprigi“) Madrid-Barselona havo qatnovi 2012-yilda kuniga 55 ta reys bilan Yevropa Ittifoqining ikkita aeroporti[10] oʻrtasidagi eng gavjum yoʻnalish boʻlgan[11]. 2008-yil fevral oyida 2+1⁄2 soatlik Madrid-Barselona tezyurar temir yoʻl liniyasi ochilgandan beri jadval qisqartirildi. Keyinchalik bu yoʻnalishdan London-Dublin va Parij-Tuluza oʻzib ketdi.

2006-yil 30-dekabr kuni ertalab 4-terminalga ulangan D modul avtoturargoh binosida portlash sodir boʻldi. Rasmiylar mahalliy vaqt bilan taxminan 8:15 da (GMT 7:15) bomba qoʻyish xavfi haqida xabar topganlar, qoʻngʻiroq qiluvchining aytishicha, 800 kg ogʻirlikdagi bomba yuklangan mashina mahalliy vaqt bilan 9:00 da (GMT 8:00) portlaydi[12]. Ogohlantirishni olgach, politsiya aeroportning bir qismini evakuatsiya qilishga muvaffaq boʻldi[13]. Keyinchalik anonim qoʻngʻiroq qiluvchi ETA ayirmachilik guruhi portlash uchun javobgarlikni oʻz zimmasiga olishini aytdi[14]. Portlash oqibatida mashinalarida uxlab yotgan ikki ekvadorlik halok boʻldi. Avtoturargohning butun D moduli tekislandi va taxminan 40 000 tonna qoldiq hosil boʻldi. Ikkinchi qurbonning jasadini vayronalar ostidan olib chiqish uchun ishchilarga olti kun kerak boʻldi.

2007-yilda aeroport 52 milliondan ortiq yoʻlovchi tashildi. Barajas 2008-yilda Condé Nast Traveler Reader mukofotida „Eng yaxshi aeroport“ deb topildi[15].

2010-yil dekabr oyida Ispaniya hukumati Madrid-Barajas aeroportini xususiy sektordagi kompaniyalarga 40 yilgacha boʻlgan muddatga berish boʻyicha tender qilish rejalarini eʼlon qildi[16].

2012-yil 27-yanvarda Spanair Madrid-Barajasga, shuningdek, boshqa ichki va xalqaro yoʻnalishlardagi barcha reyslarni toʻxtatdi[17]. 2012-yil 20-sentyabrda 15/33 uchish-qoʻnish yoʻlagining nomi 14R/32L (eng uzuni) va 14L/32R (eng qisqasi) deb oʻzgartirildi.

2015-yil 1-avgustda dunyodagi eng yirik yoʻlovchi layneri Airbus A380 samolyoti Madrid-Barajasga qoʻndi. Samolyot Emirates tomonidan Dubay yoʻnalishidagi kunlik qatnovga qoʻyilgan.

2014-yilda Ispaniyaning sobiq bosh vaziri Adolfo Suares vafotidan soʻng, Ispaniya Jamoat ishlari va transport vazirligi aeroport nomini Aeropuerto Adolfo Suares, Madrid-Barajas deb oʻzgartirilishini eʼlon qildi[6]. Ushbu qayta nomlash Suarezning demokratiya tiklanganidan keyin Ispaniyaning birinchi Bosh vaziri sifatidagi rolini va Fransisko Franko diktaturasidan keyin demokratiyaga oʻtishdagi asosiy ishtirokini tan olishni bildiradi.

2018-yil oxiri va 2019-yil boshida Iberia 4-terminaldagi ikkita zalni, Dali va Velaskes zallarini taʼmirladi.

2019-yil dekabr oyida aeroport operatori Aena mavjud qurilmalarni sezilarli darajada kengaytirish va yangilash, aeroportning yillik quvvatini 70 milliondan 80 million yoʻlovchigacha oshirish hamda 1, 2 va 3-sonli terminallar va yangi 4-terminal oʻrtasidagi meʼmoriy boʻshliqni bartaraf etish rejalarini eʼlon qildi. Loyihaning byudjeti 750 million yevroni tashkil qiladi va 2022-yildan 2026-yilgacha boʻlgan davrda ijro etilishi belgilangan[18].

Aviakompaniyalar va yoʻnalishlar tahrir

Yoʻlovchi tashish tahrir

Quyidagi aviakompaniyalar Madridga va undan muntazam reyslarni amalga oshiradi[19]:

Aviakompaniya Manzillar
Aegean Airlines Afina
Aer Lingus,   Irlandiya  Dublin
Aerolíneas Argentinas  Buenos Ayres–Ezeiza
Aeroméxico  Gvadalahara,  Mexiko,  Monterrey
Air Algérie  Jazoir
Air Arabia Tanjer
Mavsumiy:  Nador
Air Canada  Montreal–Tryudo (2024-yil 2-maydan boshlanadi)[20],  Toronto–Pirson
Air China Pekin–Poytaxt
Air Europa,   Ispaniya  Alikante, Amsterdam,  Asunsion,  Barselona,  Bilbao, Bogotá (  Kolumbiya),  Brussel,  Buenos Ayres–Ezeiza, Frankfurt,  Gavana,  Gran Kanariya,  Guayakil,  Ibiza,  Kankun,  Karakas,  Kito,  Kordova (AR),  La-Korunya, Lanzarote,  Lima,  Lissabon,  London–Gatvik,  Malaga, Marokash, Medellín–JMC (  Kolumbiya),  Mayami, Milan–Malpensa,  Montevideo, Myunxen, Nyu-York–JFK,  Palma de Mallorka,  Panama–Tokumen,  Parij–Orli,  Portu,  Punta Kana, Rim–Fiumichino,  Salvador da Bahia,  San-pedrosula,  Santa-krus–Viru Viru,  Santo-domingo–Las Américas,  San-Paulu–Guarulhos,  Syurix, Tel-Aviv,  Tenerife–Shimol,  Valensiya,  Vigo
Mavsumiy: Afina,  Algero,  Santiago de Compostela (2024-yil 6-maydan qayta tiklanadi)[21],  Santorini,  Tunis
Air France Parij–Sharl de Goll
Air Malta  Malta
Air Serbia Belgrad
Air Transat,   Kanada Mavsumiy:  Montreal–Tryudo
airBaltic Riga
American Airlines  Dallas/Fort Worth,  Filadelfiya,  Mayami, Nyu-York–JFK,  Sharlotta
Arkia,   Isroil Mavsumiy: Tel-Aviv
Avianca,   Kolumbiya Bogotá, Kali, Medellín–JMC (hammasi   Kolumbiya)
Avianca El Salvador Mavsumiy:  San-Salvador[22]
Beijing Capital Airlines,   Xitoy Xanchjou
Boliviana de Aviación  Kochabamba,  Santa-krus–Viru Viru
British Airways London–Hitrou
Brussels Airlines  Brussel
Bulgaria Air  Sofiya
Cathay Pacific,   Gonkong Hong Kong
China Eastern Airlines  Venchjou (2023-yil 22-noyabrdan boshlanadi)[23], Shanxay–Pudong
Conviasa,   Venesuela  Karakas
Cubana de Aviación  Gavana, Santiago de Kuba
Czech Airlines,   Chexiya  Praga[24]
Dan Air,   Ruminiya  Brashov,  Buxarest–Otopeni
Delta Air Lines,   AQSh  Atlanta, Nyu-York–JFK
easyJet  Bazel/Mulhouse,  Bristol,  Edinburg,  Jeneva,  Lissabon,  London–Gatvik, Parij–Sharl de Goll,  Portu
Mavsumiy:  London–Luton
Egyptair Qohira
El Al,   Isroil Tel-Aviv
Emirates Dubay–Xalqaro
Ethiopian Airlines Addis Ababa (  Efiopiya) (2023-yil 9-dekabrdan qayta tiklanadi)[25]
Etihad Airways Abu-Dabi
Finnair  Helsinki
FlyOne,   Moldova Mavsumiy:  Kishinyov
Hainan Airlines,   Xitoy Chunsin
Iberia Afina,  Alikante,  Almeriya, Amsterdam,  Andorra/ La Seu d’Urgell,  Asturiya,  Badaxoz,  Barselona,  Berlin,  Bilbao, Bogotá (  Kolumbiya),  Bolonya,  Bordo,  Boston,  Brussel,  Budapesht,  Buenos Ayres–Ezeiza,  Dakar–Diass,  Dallas/Fort Worth, Doha (2023-yil 11-dekabrdan boshlanadi)[26],  Dusseldorf, Faro,  Florensiya, Frankfurt,  Funchal,  Granada,  Gvatemala,  Guayakil,  Gavana,  Hamburg,  Ibiza,  Jazoir,  Jeneva,  Jerez de la Frontera, Kali (  Kolumbiya),  Karakas,  Kasablanka,  Kastellion,  Kito,  La-Korunya,  Lima,  Lissabon,  Logrono, London–Hitrou,  Los Anjeles,  Lion,  Malaga, Marokash, Marsel,  Mayami,  Melilla, Menorka,  Mexiko,  Milan–Linate, Milan–Malpensa,  Montevideo, Myunxen,  Nant, Nyu-York–JFK,  Nitsa,  Oslo,  Palma de Mallorka,  Pamplona,  Panama–Tokumen,  Parij–Orli,  Portu,  Praga,  Rio-de-Janeyro–Galeão, Rim–Fiumichino,  San-Xose,  San-Xuan,  San-Salvador,  San-Sebastiyan,  Santander, Santiago de Chile,  Santo-domingo–Las Américas,  San-Paulu–Guarulhos,  Sevilya, Split (  Xorvatiya ),  Stokgolm–Arlanda,  Strasburg,  Syurix, Tanjer,  Tuluza,  Turin,  Valensiya,  Vena,  Venetsiya  Vigo, Zagreb (  Xorvatiya ),  Chikago–OʻHare
Mavsumiy:  Bergen, Dubrovnik (  Xorvatiya ), Faro,  Gran Kanariya,  Kataniya,  Korfu,  Nador,  Olbiya,  Ponta Delgada, Qohira (2023-yil 30-oktyabrdan qayta tiklanadi)[27],  Rovaniemi (2023-yil 2-dekabrdan boshlanadi)[28],  San Fransisko, Split (  Xorvatiya ),  Tirana (2024-yil 28-martdan boshlanadi)[29],  Vashington–Dalles
Mavsumiy charter: Al-Uqsur
Iberia Express,   Ispaniya  Kopengagen,  Dublin,  Fuerteventura,  Gran Kanariya,  Ibiza, Lanzarote, La Palma,  London–Gatvik,  Lion,  Malaga,  Manchester,  Nant,  Neapol, Nice,  Palma de Mallorka, Parij–Sharl de Goll,  Santiago de Compostela, Seville, Stuttgart, Tel-Aviv,  Tenerife–Shimol,  Tenerife–Janub
Mavsumiy:  Edinburg, Heraklion, Menorka, Mykonos,  Reykyavik–Keflavík,  Santorini
Iberojet,   Ispaniya  Gavana,  Kankun,  Punta Kana,  San-Xose,  San-Xose del Kabo, Santiago de Kuba,  Tegusigalpa/Komayagua
Mavsumiy:  Mavrikiy
Mavsumiy charter: Burgas
Icelandair Mavsumiy:  Reykyavik–Keflavík
ITA Airways Rim–Fiumichino
KLM,   Niderlandiya Amsterdam
Korean Air Seul–Inchxon
Kuwait Airways Kuvayt
LATAM Brasil  San-Paulu–Guarulhos
LATAM Chile Santiago de Chile
LATAM Perú  Lima
LOT Polish Airlines Varshava–Shopen
Lufthansa Frankfurt, Myunxen
Luxair,   Lyuksemburg  Luksemburg
Middle East Airlines  Bayrut
Norwegian Air Shuttle Mavsumiy:  Kopengagen,  Oslo
Pegasus Airlines Istanbul–Sabiha Goʻkchen
Play,   Islandiya  Reykyavik–Keflavík
Plus Ultra Líneas Aéreas,   Ispaniya Bogotá (  Kolumbiya),  Karakas, Kartagena (  Kolumbiya),  Lima, Malabo (  Ekvatorial Gvineya)
Qatar Airways Doha
Royal Air Maroc  Kasablanka,  Rabot
Mavsumiy:  Nador, Tanjer
Royal Jordanian  Amman–Qirolicha Aliya
Ryanair  Algero,  Amman–Qirolicha Aliya,  Bari,  Bergamo,  Berlin, Birmingem,  Bolonya,  Bove,  Bristol,  Brussel,  Budapesht,  Buxarest–Otopeni,  Dublin,  Edinburg,  Es-Suveyra,  Eyndxoven,  Fos,  Fuerteventura,  Gran Kanariya,  Ibiza,  Kataniya,  Kopengagen,  Krakov, Lanzarote,  Liverpul,  London–Stansted,  Luksemburg,  Malta,  Manchester, Marokash, Marsel, Menorka, Milan–Malpensa,  Nador,  Neapol,  Palermo,  Palma de Mallorka,  Piza,  Portu,  Praga,  Rabot, Rim–Fiumichino,  Santiago de Compostela,  Sofiya, Tanjer,  Tenerife–Janub,  Tenerife–Shimol,  Treviso (2023-yil 29-oktyabrdan boshlanadi)[30],  Turin,  Varshava–Modlin,  Vena,  Sharlerua
Mavsumiy:  Agadir[31],  Aqaba (2023-yil 2-noyabrdan boshlanadi)[32],  Billund,  Bordo[33],  Brindisi, Faro[34],  Kalyari,  Kaunas[35],  Lissabon,  Tetuan,  Venetsiya (2023-yil 28-oktyabrda tugaydi)[36]
Saudia Ar-Riyod, Jidda
SunExpress,   Turkiya Mavsumiy: Izmir (2024-yil 3-iyundan boshlanadi)[37]
Swiss International Air Lines  Syurix
TAAG Angola Airlines  Luanda
TAP Air Portugal  Lissabon
TAROM,   Ruminiya  Buxarest–Otopeni
Transavia  Monpelye,  Parij–Orli
Tunisair  Tunis
Turkish Airlines Istanbul
United Airlines  Nyuark
Mavsumiy:  Vashington–Dalles
Volotea,   Ispaniya  Mursiya (2023-yil 3-dekabrdan boshlanadi)[38],  Nant
Mavsumiy:  Lion,  Olbiya,  Tuluza
Vueling,   Ispaniya  Barselona,  Florensiya,  Ibiza
Mavsumiy: Menorka
Wizz Air  Budapesht,  Buxarest–Otopeni,  Kluj-Napoka,  Krayova, Kutaisi, Milan–Malpensa, Rim–Fiumichino,  Sofiya,  Timishoare,  Tirana, Varshava–Shopen,  Yassi
World2Fly,   Ispaniya  Gavana,  Kankun,  Punta Kana,  Santiago de los Caballeros,  Santo-domingo–Las Américas

Yuk tashish tahrir

Aviakompaniya Manzillar
Air Canada Cargo[39]  Toronto–Pirson
Air China Cargo[40] Xanchjou
Cygnus Air,   Ispaniya [41]  Gran Kanariya,  Tenerife–Shimol
DHL Aviation,   Germaniya[manba kerak]  East Midlands, Frankfurt,  Kasablanka,  Kopengagen,  Leypsig/Halle, London–Hitrou,  Mayami, Milan–Malpensa, Parij–Sharl de Goll, Pekin–Poytaxt
Emirates SkyCargo[42] Dubay–Al-Maktum
FedEx Express,   AQSh[43] Parij–Sharl de Goll
Lufthansa Cargo,   Germaniya[44] Frankfurt,  Kasablanka
Qatar Airways Cargo[45] Doha
Swiftair,   Ispaniya [46]  Gran Kanariya,  Kasablanka,  Palma de Mallorka,  Tenerife–Shimol
Turkish Cargo[47]  Hyuston–Qitʼalararo, Istanbul,  Mayami

Trafik va statistika tahrir

 
Aeroport xaritasi
 
4-terminalning ichki qismi
 
Madrid Barajas aeroportidagi 4-terminalga kirish
 
Madrid-Barajas T4 interyeri
 
Madrid-Barajas T3 terminalining havodan koʻrinishi
 
Madrid – Barajas 4-terminali
 
4-terminalning ichki qismi
 
Barajas 4-terminali panoramasi
 
T4Sda yerdan boshqarish minorasi
 
Asosiy boshqaruv minorasi
 
1-terminal ichki qismi
 
Madrid – Barajas aeroporti T-4 terminali

Yoʻlovchilar statistikasi tahrir

Andoza:Airport-Statistics

Yoʻlovchilar soni Parvozlar soni Yuk (tonna)
2001 34 050 215 375 558 295 944
2002 33 915 302 368 029 295 711
2003 35 855 861 383 804 307 026
2004 38 718 614 401 503 341,177
2005 42 146 784 415 704 333,138
2006 45 799 983 434 959 325 702
2007 52 110 787 483 292 325,201
2008 50 846 494 469 746 329,187
2009 48 437 147 435,187 302 863
2010 49 863 504 433 683 373 380
2011 49 671 270 429 390 394,154
2012 45,195,014 373,185 359 362
2013 39 735 618 333 056 346 602
2014 41 833 374 342 601 366 645
2015 46 828 279 366 605 381 069
2016 50 420 583 378 150 415 774
2017 53 402 506 387 566 470 795
2018 57 891 340 409 832 518 858
2019 61 734 037 426 376 558 567
2020 17 112 389 165 740 401,133
2021 24,135,220 217 537 523 395
2022 50 633 652 351 906 566 372
Manba: Aena Statistikasi[2]

Eng gavjum yoʻnalishlar tahrir

MADdan eng gavjum xalqaro yoʻnalishlar (2022)
Oʻrni Manzil Yoʻlovchilar soni Oʻzgarish 2021 / 2022
1  Lissabon 1 538 930   168%
2  Parij-Orli 1 372 064   93%
3  Rim-Fiumichino 1 291 377   182%
4  London-Hitrou 1 184 916   178%
5   Kolumbiya Bogota 1 095 936   165%
6  Amsterdam 980 722   113%
7  Mexiko-Benito Xuares 907 328   78%
8   Bryussel 887,208   116%
9   Parij-Sharl de Goll 871 273   146%
10   Frankfurt 794 852   92%
11   Myunxen 782 962   145%
12   Portu 779 479   236%
13   Buenos-Ayres-Ezeiza 760 528   207%
14   Nyu York-JFK 748 423   184%
15   Mayami 689 639   153%
16   Lima 689 453   144%
17   London-Gatvik 636 045   341%
18   San-Paulu-Guarulhos 628 327   156%
19   Syurix 584 046   77%
20   Jeneva 524,183   94%
Manba: Estadísticas de táfico aereo[48]
MADdan eng gavjum mahalliy yoʻnalishlar (2022)
Oʻrni Manzil Yoʻlovchilar soni Oʻzgarish 2021 / 2022
1  Palma de Mallorca 1 880 865   64%
2   Barselona 1 716 423   69%
3 Gran Canaria 1 434 501   53%
4 Tenerife – Shimol 1 294 010   47%
5 Ibiza 919 939   50%
6 Bilbao 647 371   82%
7 Lanzarote 578 269   57%
8 Vigo 563 810   64%
9 Korunya 538 795   66%
10 Malaga 530 005   129%
11 Santyago de Kompostela 499 071   70%
12 Sevilya 392 613   97%
13 Fuerteventura 391 094   44%
14 Tenerife – Janubiy 373 582   62%
15 Menorka 363 442   14%
16 Asturiya 327 047   72%
17 Valensiya 308 797   65%
18 Alikante 280 304   94%
19 San-Sebastyan 198 741   131%
20 Santander 192,147   99%
Manba: Estadísticas de táfico aereo[48]

Tibbiy yordam tahrir

Madriddagi Ramon y Cajal universiteti kasalxonasi parvarish qilishni talab qiladigan tibbiy va jarrohlik favqulodda vaziyatlar uchun aeroportga yoʻnaltiruvchi shifoxona sifatida biriktirilgan[49][50].

Bundan tashqari, tibbiy yordamga muhtoj tranzit yoʻlovchilar uchun aeroportning oʻzida tibbiyot xonalari va tibbiyot xodimlari mavjud[51]. Shuningdek, kardiorespirator tutilish holatlarida defibrillyatorlar bilan jihozlangan 75 ta yurakni qutqarish punktlari mavjud[51].

Yer usti transporti tahrir

Taksi tahrir

Barcha terminallarda uchib kelish zonasidan tashqarida taksi toʻxtash joylari biriktirilgan. Rasmiy taksilar qizil chiziqli oq rangda va eshiklarida Madrid shahar kengashi gerbi tasvirlangan.

Temir yoʻl tahrir

Madrid metropoliteni Madrid moliya tumanidagi Nuevos Ministerios metro bekati orqali aeroportni shahar markazi bilan bogʻlaydi. Barajas 8-liniyasi 2-terminaldagi (T1 va T3ga kirish) va 4-terminaldagi metro bekatlaridan Madrid markaziga tez yetib olish imkonini beradi. Metro, shuningdek, Ispaniya temir yoʻl tarmogʻidagi bekatlar bilan aloqalarni taʼminlaydi.

2006-yil oktyabr oyida Chamartin bekati va 4-terminal oʻrtasidagi Cercanias aloqasini qurish uchun tender boshlandi. Endi tugallangan ushbu yagona Cercanías liniyasi (C-1) Madrid Barajas 4-terminalini Chamartin bekati va Atocha AVE tezyurar poyezd bekatlari bilan bogʻlaydi[52]. 2011-yil iyun oyida AVE tezyurar poyezdlarini aeroport vokzaliga yetib borish imkonini beradigan ikki oʻlchovli liniya bilan jihozlash toʻgʻrisida qaror qabul qilindi[53].

Metropolitan avtobusi tahrir

EMT (Madrid shahar transport kompaniyasi) aeroport va Madrid (Avenida de América bekati) oʻrtasida muntazam jamoat avtobuslari qatnovini amalga oshiradi: 200-avtobus toʻliq chiziq sifatida ishlaydi – yoʻlovchilarni teskari tartibda yigʻishdan oldin 1, 2 va 4-terminallarning joʻnash joyida yoʻlovchilarni tushiradi. EMT jamoat tungi avtobus xizmati N4 (laqabi „Buho“, boyoʻgʻli) shuningdek, Madridning markazidan (Plaza Cibeles) Barajasga (Plaza de los Hermanos Falco y Alvarez de Toledo, aeroportdan 400 m masofada, avtomagistral ustidagi oʻtish yoʻlagi orqali) xizmat koʻrsatadi. EMT shuningdek, Barajas aeroportini kunduzi Madridning asosiy temir yoʻl stantsiyasi boʻlgan Renfening Atocha stantsiyasiga va tunda Plaza Cibelesga bogʻlaydigan ekspress avtobusga ega. Yuqorida aytib oʻtilgan ikkita xizmatdan farqli oʻlaroq, bu liniya yilning barcha kunlarida sutkaning 24 soati ishlaydi. [54]

CRTM (Consorcio Regional de Transportes de Madrid) aeroport va metropolitenga yaqin shaharlar oʻrtasida toʻrtta avtobus qatnovini amalga oshiradi:

Uzoq masofali avtobuslar tahrir

T1 va T4 terminallaridan Avanzabus avtobus kompaniyasi Avila, Kastellon, Salamanka, Valensiya va Zamora yoʻnalishlariga qatnovlarni amalga oshiradi. T4 terminalidan Alsa avtobus kompaniyasi Saragosa, Barselona, Valyadolid, Leon, Mursiya, Alikante, Gixon, Ovyedo, Lugo, Korunya, Santyago -de-Kompostela, Burgos, Vitoriya, San Sebastian, Santander, Bilbao, Logrono va Pamplona shaharlariga qatnaydi. T1 terminalidan Socibus kompaniyasi Andalusiyaning yirik shaharlariga: Huelva, Kordova, Kadis, Xeres va Sevillaga xizmat koʻrsatadi.

Aeroportda odamlarni tashish tahrir

  2006-yil boshida Ispaniyadagi birinchi haydovchisiz tranzit tizimi va Yvropadagi eng uzun aeroportdagi odamlarni tashish tizimi yangi terminal (T4) va yangi yoʻldosh terminali (T4S) oʻrtasida yoʻlovchilarni tashishni boshladi[55]. CITYFLO 550 poyezdlarini avtomatik boshqarish texnologiyasini qoʻllagan holda, tizim bir-biridan ikki kilometr masofada joylashgan ikkita terminal oʻrtasida yoʻlovchilarni tashish uchun yagona transport turi hisoblanadi[56]. Bombardier toʻliq yer osti transport tizimi, shu jumladan qurilish ishlari, tizimdan foydalanish va texnik xizmat koʻrsatish boʻyicha yagona pudratchi boʻldi.

Yoʻnalish uzunligi 2 kilometr (1.2 mi) va soatiga 13000 yoʻlovchini tashishi mumkin[57].

Aeroportda toʻxtash joyi tahrir

Aeroportda yettita umumiy toʻxtash joyi boʻlgan uzoq va qisqa muddatli avtoturargohlar mavjud. P1 – terminal binosi oldida joylashgan ochiq avtoturargoh; P2 – bu T2 va T3 terminallariga toʻgʻridan-toʻgʻri kirish imkoniyatiga ega yopiq avtoturargoh. 2-terminalda faqat qisqa muddatlarga moʻljallangan „Ekspress“ toʻxtash joyi va 1655 oʻrinli uzoq muddatli avtoturargoh mavjud; uzoq muddatli avtoturargoh va barcha terminallar oʻrtasida bepul transport xizmati ishlaydi. VIP avtoturargohlar ham mavjud.

Baxtsiz hodisalar va falokatlar tahrir

  • 1951-yil 4-yanvarda Ispaniya harbiy havo kuchlarining Lockheed Model 18 Lodestar samolyoti parvozdan keyin dvigatel ishlamay qolishi tufayli qulab tushdi. U Ispaniya harbiy havo kuchlari uchun yetkazib berilayotgan edi. Samolyotdagi har ikki kishi halok boʻldi.
  • 1972-yil 30-sentyabrda Spantax kompaniyasining Duglas C-47 B EC-AQE samolyoti parvoz paytida qulab tushdi. Samolyot mashgʻulot vazifalarini bajarishda foydalanilgan va talaba uchuvchi haddan tashqari aylanib, toʻxtab qolgan. Bortdagi olti kishidan biri halok boʻlgan[58].
  • 1976-yil 9-mayda aeroportga yaqinlashayotgan Eron imperiya harbiy-havo kuchlarining Boeing 747 samolyotini chaqmoq urdi. Bu chap qanotning yonilgʻi bakining portlashiga va qanotning oʻzi ajralishiga olib keldi, natijada samolyot qulab tushdi va barcha 17 yoʻlovchi va ekipaj aʼzolari halok boʻldi[59].
  • 1983-yil 27-noyabrda Avianca 011-reysi qoʻnishga urinayotganda halokatga uchradi. 011 reysi bir qator tepaliklarga urilib, samolyotning oʻng qanoti sinib ketgan. Shundan soʻng 747 arava gʻildiragiga aylanib, besh boʻlakka boʻlinib, teskari holda toʻxtab qoldi. 169 yoʻlovchidan faqat 11 nafari tirik qolgan, 23 nafar ekipaj aʼzolari orasida omon qolganlar yoʻq edi[60].
  • 1983-yil 7-dekabrda Iberia 350-reysi sifatida uchayotgan Iberia 727 samolyoti Aviaco 134-reysida uchayotgan DC-9 samolyoti bilan toʻqtashib ketdi. Aviaco DC-9 Iberia reysi havoga koʻtarilayotganda tasodifan uchish-qoʻnish yoʻlagiga kirib qolgan edi. Natijada toʻqson uch kishi halok boʻldi, ulardan 51 nafari Iberia 727 va 42 nafari Aviaco DC-9 samolyotidan edi.
  • 2006-yil 15-iyulda Barajas aeroportidan Rimdagi Fiumichino aeroportiga TG943 reysini amalga oshirayotgan Thai Airways International aviakompaniyasining Boeing 747–400 HS-TGY samolyotining qanoti uchish-qoʻnish yoʻlagida Air France ERJ-145 samolyotining dumini kesib tashladi. Jabrlanganlar haqida xabar berilmagan[61].
  • 2008-yil 20-avgustda Gran Kanariyaga uchayotgan Spanair 5022-reysi mahalliy vaqt bilan soat 14:45 da 36L uchish-qoʻnish yoʻlagidan koʻtarilgandan soʻng darhol oʻngga va yerga burilib ketdi. „EC-HFP“ roʻyxatidan oʻtgan McDonnell Duglas MD-82 samolyotida 172 kishi, shu jumladan 162 yoʻlovchi boʻlgan[62]. Hodisa oqibatida 154 kishi halok boʻldi, ikki kishi ogʻir, 12 kishi yengil tan jarohati oldi. Bosh vazir Sapatero uch kunlik milliy motam eʼlon qilish haqida buyruq berdi[63].

Manbalar tahrir

  1. ↑ „El aeropuerto de Madrid se llama desde hoy Adolfo Suárez“ (es). El Mundo (2014-yil 24-mart).
  2. ↑ 2,0 2,1 „Estadísticas de tráfico aereo“. Aena (2022).
  3. ↑ „Air Navigation“. Aena. Qaraldi: 2017-yil 29-iyun.
  4. ↑ „The Largest Airports in the World I: Europe“ (en-US). City Lines. Qaraldi: 2016-yil 20-aprel.
  5. ↑ „Top 10 Biggest and Largest Airports in the World 2015“. abcnewspoint.com. 2016-yil 13-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 20-aprel.
  6. ↑ 6,0 6,1 Ministerio de Fomento de España (2014-yil 24-mart). „El aeropuerto de Madrid- Barajas pasará a denominarse Adolfo Suárez, Madrid- Barajas“. Press-reliz.
  7. ↑ 7,0 7,1 „History“. Aena. Qaraldi: 2017-yil 30-iyun.
  8. ↑ „International Timetable 1949“. Airline Timetable Images. Qaraldi: 2021-yil 23-noyabr.
  9. ↑ „History“. Ferrovial.com. Qaraldi: 2017-yil 30-iyun.
  10. ↑ „10 busiest airport pairs per number of daily flights“. Eurocontrol (2012-yil 15-noyabr). 2019-yil 2-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 18-oktyabr.
  11. ↑ OAG (2007-yil 21-sentyabr). „OAG reveals latest industry intelligence on the busiest routes“. Press-reliz.
  12. ↑ „Two Believed Dead in Madrid Airport Bombing“. The New York Times. Reuters (2007-yil 1-yanvar). Qaraldi: 2017-yil 30-iyun.
  13. ↑ „Madrid bomb shatters ETA cease-fire“. Reuters (2006-yil 31-dekabr). Qaraldi: 2006-yil 31-dekabr.
  14. ↑ „Eta claims Madrid airport attack“. BBC News (2007-yil 9-yanvar). Qaraldi: 2017-yil 30-iyun.
  15. ↑ "Readers' Travel Awards 2009". Condé Nast Traveller. Archived from the original on 15 August 2017. https://web.archive.org/web/20170815044827/http://www.cntraveller.com/magazine/readers-travel-awards-2009/page/airports. Qaraldi: 30 June 2017. Madrid–Barajas aeroporti]]
  16. ↑ Otero, Lara. „El Gobierno cambia de modelo y privatiza la gestión de aeropuertos“. El País (2010-yil 2-dekabr). Qaraldi: 2017-yil 29-iyun.
  17. ↑ Minder, Raphael; Clark, Nicola. „Spain Threatens Fine After Airline's Quick Close“. The New York Times (2012-yil 30-yanvar). Qaraldi: 2017-yil 30-iyun.
  18. ↑ Noceda, Miguel Ángel. „Aena prevé invertir 750 millones para unir las terminales 1, 2 y 3 de Barajas“ (es). El País (2019-yil 27-dekabr). Qaraldi: 2019-yil 27-dekabr.
  19. ↑ aena.es – Airport destinations Retrieved 3 July 2021,
  20. ↑ Souza, Lukas „Air Canada To Launch Madrid Route From Montreal And Expand Europe Services“. Simple Flying (2023-yil 11-sentyabr). Qaraldi: 2023-yil 12-sentyabr.
  21. ↑ „AIR EUROPA RESUMES MADRID – SANTIAGO DE COMPOSTELA ROUTE IN MAY 2024“. AeroRoutes (2023-yil 10-oktyabr). Qaraldi: 2023-yil 10-oktyabr.
  22. ↑ „Avianca el Salvador starts flights between San Salvador and Madrid“. aviacionline (2023-yil 23-iyun). Qaraldi: 2023-yil 5-iyul.
  23. ↑ „China Eastern Adds Wenzhou – Madrid Service From late-Nov 2023“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 16-oktyabr.
  24. ↑ „Zweite Linienstrecke: CSA kündigt Prag-Madrid an“ (2023-yil 12-iyun).
  25. ↑ „Ethiopian Airlines Resumes Madrid Service From Dec 2023“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 11-avgust.
  26. ↑ „Iberia joins British Airways and Qatar Airways to expand the world's largest airline joint business“.
  27. ↑ „Iberia Resumes Regular Cairo Service From Oct 2023“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 11-avgust.
  28. ↑ „Iberia Adds Seasonal Rovaniemi Service in NW23“. AeroRoutes.
  29. ↑ https://grupo.iberia.es/news/04102023/tirana-nuevo-destino-de-iberia?ref=Home
  30. ↑ https://ryanair.com/ (Wayback Machine saytida 2019-08-20 sanasida arxivlangan) Andoza:Bare URL inline
  31. ↑ „Ryanair NW23 Network Changes – 17SEP23“.
  32. ↑ „Ryanair“.
  33. ↑ „Ryanair NW23 Network Changes – 17SEP23“.
  34. ↑ „Ryanair NW23 Network Changes – 17SEP23“.
  35. ↑ „Ryanair NW23 Network Changes – 17SEP23“.
  36. ↑ „Ryanair NW23 Network Changes – 17SEP23“.
  37. ↑ „SunExpress NS24 Network Expansion – 24SEP23“.
  38. ↑ „Flights for 50 euros between Corvera Airport and Barcelona and Madrid launched by Volotea airlines“.
  39. ↑ „Air Canada Cargo expands domestic and transatlantic freighter network“ (2022-yil 31-mart).
  40. ↑ „New air freight route links east China, Spain – Xinhua | English.news.cn“.
  41. ↑ cygnusair.com – Our destinations (Wayback Machine saytida 2022-02-01 sanasida arxivlangan) retrieved 18 July 2020
  42. ↑ skycargo.com – Air retrieved 18 July 2020
  43. ↑ airlineroutemaps.com – FedEx retrieved 14 August 2022
  44. ↑ „Lufthansa Cargo Adds Morocco A321 Freighter Service From July 2023“. AeroRoutes (2023-yil 15-iyun). Qaraldi: 2023-yil 16-iyun.
  45. ↑ „Qatar Airways Cargo“. Qaraldi: 2020-yil 18-iyul.
  46. ↑ swiftair.com – Cargo retrieved 18 July 2020
  47. ↑ UBM (UK) Ltd. „Turkish Cargo adds 7 destinations in Jan 2018“ (2018). Qaraldi: 2018-yil 6-aprel.
  48. ↑ 48,0 48,1 „Inicio“. www.aena.es. Qaraldi: 2023-yil 9-aprel.
  49. ↑ Escandón, Pelayo. „40 años del 'Piramidón'“ (es). El País (2017-yil 23-oktyabr). Qaraldi: 2019-yil 16-avgust.
  50. ↑ „El Hospital Ramón y Cajal referente con el protocolo de manejo de portadores de drogas“. madrid.org.
  51. ↑ 51,0 51,1 „Medical care – Aeropuerto Madrid-Barajas – Aena.es“. aena.es. Qaraldi: 2019-yil 16-avgust.
  52. ↑ „Fomento“. 2008-yil 26-iyunda asl nusxadan arxivlangan.
  53. ↑ "Dual gauge to enable high speed to Madrid Airport". Railway Gazette International. 8 June 2011. Archived from the original on 2020-07-28. https://web.archive.org/web/20200728190525/https://www.railwaygazette.com/nc/news/single-view/view/dual-gauge-to-enable-high-speed-to-madrid-airport.html. Qaraldi: 2023-10-18. Madrid–Barajas aeroporti]]
  54. ↑ „Línea Exprés Aeropuerto“. Municipal Transport of Madrid (2010-yil 8-noyabr). 2010-yil 8-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 29-iyun.
  55. ↑ „En funcionamiento el primer sistema automático de transporte en un aeropuerto español“ (Spanish). Vía Libre (2006-yil 20-iyun). Qaraldi: 2022-yil 3-yanvar.
  56. ↑ Aviation.ca (2012-yil 20-dekabr). „Bombardier to Run INNOVIA System at Madrid-Barajas Airport for 10 More Years“. Press-reliz.
  57. ↑ „Airport Management – Automated People Mover (APM)“. AENA. Qaraldi: 2021-yil 22-fevral.
  58. ↑ „EC-AQE Accident description“. Aviation Safety Network. Qaraldi: 2010-yil 7-sentyabr.
  59. ↑ National Transportation Safety Board (1978-yil 6-oktyabr). „Special Investigation Report – Wing Failure of Boeing 747–131, Near Madrid, Spain, May 9, 1976“ (en). Press-reliz.
  60. ↑ ASN Aircraft accident Boeing 747-283B HK-2910 Madrid–Barajas Airport (MAD). Aviation-safety.net. Retrieved on 2 May 2011.
  61. ↑ „THAI clarifies incident concerning flight TG 943 routed Madrid – Rome“. Travel Tips Asia (2006-yil 18-iyul). Qaraldi: 2017-yil 29-iyun.
  62. ↑ (2008-yil 21-avgust). „Press conference, 21 August 2008“. Press-reliz.
  63. ↑ Durán, Luis F.; Blasco, Pedro. „La tragedia aérea de Barajas se salda con 153 muertos y 19 heridos, varios de ellos graves“ (es). El Mundo (2008-yil 26-avgust). Qaraldi: 2017-yil 29-iyun.

Havolalar tahrir 

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Madrid–Barajas_aeroporti&oldid=4100857" dan olindi