Buyuk Britaniyada Ahmadiya ta'limoti (harakati)

  

Ahmadiya harakatining ramziy belgisi
Ahmadiya harakatining dunyo b`ylab tarqalish darajasi (qancha toʻq boʻlsa, shuncha koʻproq odamni qamrab olgan)
Ahmadiya harakati tarqalgan mamlakatlar
Davlatlar
Afrika

JazoirAngolaBeninBotsvanaBurkina-FasoBurundiKamerunKabo-VerdeMarkaziy Afrika RespublikasiChadKomor orollariKot-d’IvuarKongo DRKongo RespublikasiJibutiMisrEkvatorial GvineyaEritreyaEfiopiyaGabonGambiyaGanaGvineyaGvineya-BisauKeniyaLesotoLiberiyaLiviyaMadagaskarMalaviMaliMavritaniyaMavrikiyMarokashMozambikNamibiyaNigerNigeriyaRuandaSenegalSeyshel orollariSyerra-LeoneSomaliJanubiy AfrikaSudanSvazilendTanzaniyaTunisUgandaZambiyaZimbabve

Osiyo

AfgʻonistonBahraynBangladeshButanBruneyBirmaKambodjaXitoyGonkongHindistonIndoneziyaIroqEronIsroilIordaniyaQozogʻistonKoreyaQuvaytQirgʻizistonLaosLivanMalayziyaMaldiv orollariMoʻgʻulistonNepalUmmonShimoliy KoreyaPokistonFalastinFilippinQatarRossiyaSaudiya ArabistoniSingapurJanubiy KoreyaShri-LankaSuriyaTayvanTojikistonTailandKurkaTurkmanistonBirlashgan Arab AmirliklariOʻzbekistonVetnamYaman

Yevropa

AlbaniyaAndorraArmanistonAvstriyaOzarbayjonBelarusBelgiyaBosniya va GertsegovinaBolgariyaXorvatiyaKiprChexiyaDaniyaEstoniyaFinlandiyaFransiyaGruziyaGermaniyaGretsiyaVengriyaIslandiyaIrlandiyaItaliyaJersiKosovo • [Latviya]] • LixtenshteynLitva • Lyuksemburg]] • MaltaMoldovaMonakoChernogoriyaNiderlandiyaShimoliy MakedoniyaNorvegiyaPolshaPortugaliyaRuminiyaRossiyaSan-MarinoSerbiyaSlovakiyaSloveniyaIspaniyaShvetsiyaShveysariyaUkraina • Birlashgan Qirollik]]

Amerika

Antigua va BarbudaBarbadosBelizBraziliyaKanadaChiliKolumbiyaKosta-RikaKubaDominikaDominik RespublikasiEkvadorSalvadorGvatemalaGayanaGaitiGondurasYamaykaMeksikaNikaraguaPanamaParagvayPeruSurinamTrinidad va TobagoQoʻshma Shtatlar

Okeaniya

AvstraliyaSharqiy TimorFijiKiribatiMarshall orollariMikroneziyaNauruYangi ZelandiyaPalauPapua-Yangi GvineyaSamoaTongaTuvaluVanuatu

Londondagi Baytul Futuh masjidi Buyuk Britaniyadagi eng katta masjid va Gʻarbiy Yevropadagi eng katta masjidlardan biridir.

Ahmadiya Musulmonlar Jamiyati Buyuk Britaniyada 1913-yil iyul oyida Londonga kelgan Chaudri Fateh Muhammad Sialning saʼy-harakatlari bilan tashkil etilgan. Sial Ahmadiya Musulmon Jamiyati tomonidan xorijga yuborilgan birinchi missioner edi va harakatning birinchi xalifasi Hakim Nur-ud-Dinning shaxsan rahbarligi ostida xizmatda boʻlgan.[1]

Buyuk Britaniya va Shimoliy Irlandiya Birlashgan Qirolligi
United Kingdom of Great Britain and Nothern Ireland1
ShiorDieu et mon droit
(Fransuzcha: Xudo va mening huquqim)
Madhiya: Xudo shohni saqlasin
Location of Buyuk Britaniyada Ahmadiya ta'limoti (harakati)
Poytaxt London
Eng katta shahar London
Rasmiy til(lar) Ingliz tili
Hukumat Hamdoʻstlik
• Qirol
Charles III
Rishi Sunak
Mustaqillik
• Angliya va Shotlandiya qirolliklar birlashishi
26 mart 1707
• Buyuk Britaniya va Irlandiya birlashishi
1-yanvar 1801
Maydon
• Butun
244,820 km2 (78-oʻrin)
• Suv (%)
1.34
Aholi
• 2002-yilgi roʻyxat
59,553,800 (22-oʻrin)
• Zichlik 243/km2
YIM (XQT) 2005-yil roʻyxati
• Butun
AQSh$1,869,000 mil. (6-oʻrin)
• Jon boshiga
AQSh$31,383
Pul birligi Pound Sterling (GBP)
Vaqt mintaqasi UTC+0
• Yoz (DST)
UTC+1
Qisqartma UK
Telefon prefiksi 44
Internet domeni .uk, .gb, .co.uk

Tarixi tahrir

Kelganidan keyin koʻp yillar oʻtmay, Buyuk Britaniyada masjidga ehtiyoj paydo boʻldi va 1926-yilda Londonda Fazl masjidi rasman ochildi va u shaharning birinchi masjidi boʻldi.[2][3] Jamiyat mamlakat boʻylab koʻplab masjidlar va missiya uylarini kengaytirdi va qurdi. Ulardan eng mashhuri Janubiy Londondagi Baytul Futuh masjidi boʻlib, Gʻarbiy Yevropadagi eng katta masjidlardan biri hisoblanadi.[4]

Xalqaro shtab-kvartirasi tahrir

Ahmadiya Musulmon Jamiyatining Xalqaro Bosh qarorgohi 1984-yildan beri Buyuk Britaniyada (London shahrida). Jamiyatning toʻrtinchi xalifasi Mirzo Tohir Ahmad 1984-yilda Pokistondan majburiy surgun qilinganidan beri Londondagi Fazl masjidi to 2019-yil 15-aprelda Xalqaro shtab-kvartirani Islomobod, Tilfordga koʻchirilgunch 35 yil davomida Xalqaro shtab-kvartira boʻlib xizmat qilgan.

Demografiyasi tahrir

2017-yil holatiga koʻra, Buyuk Britaniyada 150 mahalliy boʻlimda 30 000 Ahmadiy bor.[5][6]

Ahmadiy taʼlimotini qabul qilgan taniqli shaxslar tahrir

Mirzo Masrur Ahmad — beshinchi xalifa va butun jahon Ahmadiya musulmonlar jamoasining hozirgi rahbari

Mirzo Tohir Ahmad — Toʻrtinchi xalifa, uning davrida Jamiyat shtab-kvartirasi Pokistondan Buyuk Britaniyaga koʻchib oʻtgan.

Doktor Abdus Salam — birinchi musulmon Nobel mukofoti sovrindori va jamiyatning sodiq aʼzosi, Londonning Putni shahrida yashagan.

Tariq Ahmad, Uimbldonlik baron Ahmad — Buyuk Britaniyaning Lordlar palatasi aʼzosi, Hamdoʻstlik va Janubiy Osiyo boʻyicha Davlat vaziri va Bosh vazirning mojarolarda jinsiy zoʻravonlikning oldini olish boʻyicha maxsus vakili[7]

Iftixar A. Ayaz — Tuvalu konsulligi xodimi

Cllr Iftixar Chaudhri — Runnymede meri

Abdul Rahim Dard — yozuvchi, missioner, tarixiy Fazl masjidining imomi va Pokiston harakatining siyosiy faoli

Foteh Muhammad Sial — Ahmadiya Musulmon Jamoasi tomonidan xorijga yuborilgan birinchi Ahmadiy missioner

Bashir Ahmad Orchard — Ahmadiya Musulmon Jamiyatining yevropalik nasldagi birinchi missioneri

Ahmadiyaga qarshi kampaniya tahrir

Harakat Buyuk Britaniyadagi sunniy mutaassibligidan aziyat chekadi. Ular Britaniya Musulmonlar Kengashi tomonidan musulmonlar sifatida tan olinmagan va Xatme Nubuvvat akademiyasi tomonidan qoralash nishoniga olingan.[8][9][10]

Manbalar tahrir

  1. „28 February - 5 March“ (en-GB). Al Hakam (2020-yil 28-fevral). Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  2. „Fazl Mosque“. Qaraldi: 4-may 2012-yil.
  3. „The Baitulfutuh Mosque- Ahmadiyya Muslim Community: An Overview“. www.baitulfutuh.org. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  4. Association, Press. „Western Europe's largest mosque opens in Morden“ (en-GB). The Guardian (2003-yil 2-oktyabr). Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  5. „A religious killing in Scotland: A quiet man with a loud message: A horrific murder prompts fears of more attacks on a small Islamic sect“. The Economist (2-aprel 2016-yil). Qaraldi: 2-aprel 2016-yil.
  6. „Why Britain’s Ahmadis are worried“. The Economist. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  7. „Lord Ahmad of Wimbledon“ (en). GOV.UK. Qaraldi: 2020-yil 30-avgust.
  8. „The murder of an Ahmadi“. The Economist (21-may 2016-yil). Qaraldi: 21-may 2016-yil.
  9. „Mosque warned over 'kill Ahmadis' leaflets“ (en-GB). BBC News (2019-yil 21-mart). Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  10. Nasser, Tahir. „The Muslim Council of Britain is failing Ahmadis like Asad Shah | Tahir Nasser“ (en-GB). The Guardian (2016-yil 25-aprel). Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.