Vikipediya

Turkiya—Suriya zilzilasiga gumanitar yordam (2023)

Asosiy maqola: Turkiya—Suriya zilzilasi (2023)

2023-yil 6-fevralda Gaziantepda 7,8 Mw magnitudali ikkita zilzila va 9 soatdan keyin oʻsha kuni Qahramanmaroshda 7,5 Mw magnitudali zilzila sodir boʻldi. Turkiya va Suriyada sodir boʻlgan zilzilalar natijasida minglab odamlar halok boʻlgan, ayrimlar yaralangan. Zilzilalardan keyin yuzlab yer silkinishlari qayd etilgan. 2023-yilgi Turkiya-Suriya zilzilasiga gumanitar yordam koʻrsatishda koʻplab milliy hukumatlar va tashkilotlar ishtirok etdi. 80 dan ortiq davlat zilzila qurbonlariga insonparvarlik yordamini amalga oshirishni vaʼda qilgan.

2023-yilgi Gaziantep-Qahramanmarash zilzilalari uchun qoʻllab-quvvatlash xabarini chop etgan mamlakatlar.

Xalqaro tashkilotlar tahrir

Arab ligasi tahrir

  Arab davlatlari uyushmasi Bosh kotib Ahmad Abu Gayt ushbu gumanitar ofatdan jabr koʻrganlarga xalqaro yordam berilishini soʻradi[1].

Yevropa ittifoqi tahrir

  Yevropa Ittifoqining inqirozni boshqarish va gumanitar aʼzosi Yanes Lenarchič Yevropa Ittifoqining fuqarolik muhofazasi mexanizmi ishga tushganini hamda Favqulodda vaziyatlarda harakatni muvofiqlashtirish markazi Yevropadan qutqaruv guruhlarini muvofiqlashtirganini eʼlon qildi[2].

Birlashgan Millatlar tashkiloti tahrir

  Birlashgan Millatlar Tashkiloti Turkiyaga hamdardlik maktubi yubordi va BMT yigʻilishida halok boʻlganlar uchun bir daqiqalik sukut saqladi[3]. „BMT Qochqinlar boʻyicha Oliy Komissarligi (UNHCR) Turkiya va Suriyadagi halokatli zilzilalardan jabr koʻrgan xalq bilan birdam“, — dedi BMTning Qochqinlar boʻyicha Oliy komissari Filippo Grandi.

Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti tahrir

  Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti Prezidenti Tedros Adhanom Gebreyesus „Bugun ertalab JSSTning shoshilinch tibbiy yordam guruhlari Turkiya va Suriyadagi zilzila oqibatida yengil jarohatlanganlarga asosiy tibbiy yordam koʻrsatish uchun harakat qilishdi“ deya xabar berdi[4] .

NATO tahrir

  NATO ning Bosh kotibi Jens Stoltenberg „Biz bu dahshatli zilziladan keyin ittifoqdoshimiz Turkiya bilan toʻliq birdammiz. Prezident Erdogʻan va Tashqi ishlar vaziri Chavushoʻgʻli bilan aloqadaman. NATOga aʼzo davlatlar hozirda qoʻllab-quvvatlashga safarbar qilingan“ deb maʼlumot berdi[5].

Turkiy davlatlar tashkiloti tahrir

  Turkiy davlatlar tashkiloti zilzilalarda hayotdan koʻz yumganlarga hamdardlik bildirdi va Turkiyan bilan hamdard ekanliklarini maʼlum qildi[6].

Birlashgan Millatlar Tashkilotiga aʼzo va kuzatuvchi davlatlar tomonidan amaliy yordam tahrir

Afgʻoniston tahrir

  Islom Amirligi (IEA) zilzila qurbonlariga 15 million AFN (166 ming dollar) yordam berishini maʼlum qildi[7].

Albaniya tahrir

  Albaniya favqulodda qutqaruvchilar va tibbiyot xodimlaridan iborat 53 kishilik iborat guruh yubordi[8]. Bundan avvalroq Albaniya Bosh vazir Edi Rama „birdamlik qutqaruv missiyasi“ 6-fevralda joʻnab ketishini aytgan edi.

Amerika Qoʻshma shtatlari tahrir

  AQSh Prezidenti Joe Biden Turkiyadagi zilzilaga „AQSh tomonidan zudlik bilan javob berishga ruxsat berganini“ va „AQSh tomonidan qoʻllab-quvvatlanadigan gumanitar sheriklar“ Suriyada javob berayotganini aytdi[9]. Amerika Qoʻshma Shtatlari Xalqaro Taraqqiyot Agentligi (USAID) Turkiyaga ikki shahar qutqaruv guruhini yuborganini aytdi[10]. Jamoalar VA-TF1 — 79 kishi va 6 itdan, CA-TF2 — 78 aʼzodan iborat boʻlgan[11].

Argentina tahrir

  Argentina Tashqi ishlar vazirligi bayonotiga koʻra, Janubiy Amerika mamlakatining taklifi xayriya omborlarini boshqarish, shuningdek, BMT QOQK uylarini yigʻish va ularni boshqarish boʻyicha tajribaga ega boʻlgan ijtimoiy-sanitariya, psixologik-ijtimoiy va travmadan keyingi yordam hamda logistika xodimlarini oʻz ichiga oladi. Jabrlangan odamlar uchun lagerlar va boshpanalar bunyod etish ishlari amalga oshiriladi. Bundan tashqari, Argentina suvni tozalash uchun planshetlar va dezinfektsiyalash vositalarini taklif qilgan[12].

Armaniston tahrir

  Armaniston Bosh vaziri Nikol Pashinyan Armaniston yordam berishga tayyorligini aytgan[13]. 2023-yil 7-fevralda Pashinyan Turkiya Prezidentlari va Suriya Prezidenti bilan telefon orqali suhbat o‘tkazdi, shundan so‘ng Armaniston hukumati Turkiya va Suriyaga qidiruv-qutqaruv guruhlar va oziq-ovqat yordami jo‘natishini tasdiqladi[14].

Avstraliya tahrir

  Avstraliya Bosh vaziri Anthony Albanese Turkiya va Suriyadagi tiklanishga yordam berish uchun 10 million dollarlik dastlabki gumanitar yordam mablagʻini joʻntgan. Albanese, shuningdek, ushbu mintaqadagi hozirgi paytda azob chekayotgan odamlarning qaygʻusiga hamdard ekanliklarini bildirdi[15]. U ham Avstraliya Turkiyaga 72 kishidan iborat qidiruv-qutqaruv guruhi yuborilishini maʼlum qildi[16].

Avstriya tahrir

  Avstriya Kansleri Karl Nehammer Avstriyaning Turkiyaga tabiiy ofatlarga yordam berish bo‘limidan 84 askar jo‘natishini maʼlum qildi va yordam tashkilotlari uchun 3 million yevro vaʼda qilgan[17].

Bangladesh tahrir

  Bangladesh dushanba kungi dahshatli zilziladan so‘ng qidiruv-qutqaruv ishlarini olib borish uchun O‘t o‘chirish xizmati va fuqarolik mudofaasi (DSCD)dan 12 kishilik qutqaruv guruhi Turkiyaga jo‘natilgan. FSCDning 12 kishilik qutqaruv guruhi Bangladesh Qurolli Kuchlari Departamenti tomonidan Bosh vazirning topshirigʻiga binoan yuborilgan qoʻshma yordam guruhi bilan birga joʻnatilish uchun tayyorgarlik qilingan[18]. Bangladesh sodir boʻlgan dahshatli zilzila munosabati bilan 9-fevral kuni bir kunlik davlat motam eʼlon qildi[19]. Bangladesh Turkiyaga 46 kishilik tibbiy va qutqaruv guruhini qutqaruv jihozlari, dori-darmonlar, chodirlar va oziq-ovqatlar bilan birga yubordi. Qutqaruv guruhiga Bangladesh armiyasining 24 nafar aʼzosi, Bangladesh oʻt oʻchirish xizmati va fuqarolik mudofaasining 12 nafar xodimi hamda bir jurnalist bilan birga 10 nafar tibbiyot mutaxassisi kiradi. Qutqaruv guruhiga Bangladesh armiyasining podpolkovnik Md Ruhul Amin, PSC boshchilik qiladi. Ular Turkiyaga Bangladesh havo kuchlari C-130J transport samolyoti bilan jo‘nab ketishdi[20][21]. 10-fevral kuni jamoa vayronalar ostidan 17 yoshli qizni tiriklayin chiqarib oldi[22]. Turkiyaning Dakkadagi elchixonasi Bangladesh xalqini Turk Havo Yoʻllari koʻmagida TIKA (Turk hamkorlik va muvofiqlashtirish agentligi) kampaniyasi orqali zaruriy mahsulotlar koʻrinishida qoʻllab-quvvatlashga chaqirdi. Turk Havo Yoʻllari Turkiyaga yordamni bepul yetkazishni taklif qildi va Bangladesh hukumati gumanitar yordamning tez yetkazib berilishini taʼminlash uchun bojxona talablarini bajarishda yordam beradi[23]. Bangladesh, shuningdek, Bangladesh havo kuchlarining C-130J transport samolyotida zarur miqdordagi chodir, adyol va quruq oziq-ovqatdan iborat 11 tonna gumanitar yordam va dori-darmonlarni Suriyaga yubordi[24].

Belgiya tahrir

  Belgiya tibbiy yordam koʻrsatish uchun B-FAST guruhini yubordi. Flamand bosh vaziri Jan Jambon yordam uchun 200 ming yevro vaʼda qildi[25].

Flandriya tahrir

Jan Jambon, Flandriya Prezidenti Belgiyadagi Vazir-Prezidenti yordam uchun €200 000 vaʼda qildi[26] Flamand Qizil Xoch jamiyati oʻz mablagʻlarining 200 000 yevrosini joʻnatdi[27].

Birlashgan arab amirliklari tahrir

  BAA Turkiyada dala kasalxonasini tashkil etishga vaʼda bergan edi[28]. Prezident Muhammad bin Zoid Al Nahayon zilzila oqibatlarini bartaraf etish uchun Turkiya va Suriyaga umumiy qiymati 100 million dollar (har biriga 50 million dollar) miqdorida yordam paketini taqdim etishni buyurdi[29].

Bolgariya tahrir

  Bolgariyadagi Turkiyaning elchisi Aylin Sekizkökning soʻzlariga koʻra, mamlakat yordam taklif qilgan birinchilardan boʻlib aytgan Ozarbayjondan keyingi ikkinchi oʻrinda turadi[30]. Yevropa Ittifoqi mamlakatlari orasida birinchilardan boʻlib tibbiy qutqaruv guruhlarini, shu jumladan Bolgariya Harbiy-havo kuchlarining ikkita C-27J Spartan samolyotini, Harbiy tibbiyot akademiyasi tibbiy guruhi, yongʻin xavfsizligi va aholini muhofaza qilish xizmati va Sofiya munitsipaliteti yordamini taklif qildi. Shunga koʻra, Ichki ishlar vazirligi 78 nafar oʻt oʻchiruvchi va qutqaruvchini qutqaruv vositalari, itlar va 20 ta texnika bilan, Bolgariya Qizil Xoch jamiyati esa Togʻli qutqaruv xizmatidan 12 nafar qutqaruvchi va besh itdan iborat qidiruv-qutqaruv guruhi, Mudofaa vazirligining Harbiy tibbiyot akademiyasidan 4 nafar jarrohlar guruhi va Sofiya shahar maʼmuriyati Favqulodda vaziyatlar boʻlimining 16 nafar qutqaruvchisini yubordi[31][32]. Yordam jamoalari Adana Shakirpasha aeroportiga Bolgariya havo kuchlarining C-27J Spartan samolyotlari orqali amalga shirilgan beshta parvozlar orqali[33], oʻt oʻchiruvchilarning bir qismi Plovdivdan quruqlik orqali 21 ta tez yordam mashinasi bilan yetib borishgan. 9-fevral kuni havo orqali qo‘shimcha 20 ta o‘t o‘chiruvchi, Sofiyadagi kasalxonalar va shahar tez yordam xizmatidan 30 nafar ko‘ngilli shifokorlar, hamshiralar va feldsherlar yuboriladi[34][35][36].

Bosniya va Gersogaviniya tahrir

Xavfsizlik vaziri Nenad Nešićning aytishicha, Bosniya va Gertsegovina yordam koʻrsatish uchun 50 nafar fuqarolik mudofaa agentini yuboradi[37].

Buyuk Britaniya tahrir

 
Buyuk Britaniya Bosh vaziri Rishi Sunak Turkiya Respublikasi Prezidenti Rajab Toyyib Erdo‘g‘onga telefon orqali hamdardlik bildirdi.
 
2023-yil 10-fevralda Turkiyaga Buyuk Britaniya yordami yuborilgan posilkalar

  Buyuk Britaniya tashqi ishlar vaziri James Cleverly, 76 nafar qidiruv-qutqaruv mutaxassisi, uskunalari va qutqaruv itlarining Gaziantepga yetib borishini aytdi[38][39]. Buyuk Britaniya Suriyada faoliyat yurituvchi Oq dubulgʻalilar tashkilotiga 3,8 million funt sterling yubordi va yana 3 million funt sterling berishga vaʼda qildi[40]. Premer-liga Favqulodda vaziyatlar qoʻmitasiga £1 million xayriya qildi[41]. Sharqiy London masjidi Buyuk Britaniyaning Islomiy yordam, Diyanet va boshqa xayriya tashkilotlari bilan hamkorlikda zilzila qurbonlari uchun 60 000 funt sterling jamgʻardi[42].

Braziliya tahrir

  Braziliya Itamarati zilziladan jabr koʻrgan aholiga gumanitar yordam koʻrsatayotgani haqida rasmiy kommyunikeda eʼlon qilgan[43].

Daniya tahrir

  Daniya Taraqqiyot boʻyicha hamkorlik vaziri Dan Jørgensen Daniya hukumati Suriya va Turkiyaga asosiy gumanitar yordam uchun 30 million DKK (4 million yevro) ajratishini aytdi[44]. Favqulodda vaziyatlarni muvofiqlashtirish uchun sunʼiy yoʻldosh va elektron uskunalarga ega 12 kishilik Daniya-Finlandiya-Shvetsiya Texnik yordam va qoʻllab-quvvatlash guruhi Turkiyaga joʻnatildi[45].

Eron tahrir

  Eron Prezidenti Ebrahim Raisi Eron „zudlik bilan yordam“ berishga tayyorligini maʼlum qildi. Tashqi ishlar vazirligi voizi Nasser Kanaani, Eron qoʻshnimiz Turkiya va Suriyaga sogʻliqni saqlash va yordam guruhlarini yuborishga tayyorligini bildirdi. U yordamni „axloqiy, insoniy va islomiy masʼuliyat“ deya taʼriflagan[46][47]. Eron 7-fevral kuni Suriyaga 45 tonna dori-darmon, oziq-ovqat, chodir va adyol yetkazib berdi[48]. Suriya fuqaro aviatsiyasi boshqarmasi boshlig‘i Bassem Masurning aytishicha, samolyotlar yuk ortlangan holda gumanitar yordam sifatida yetib kelmoqda[49].

Estoniya tahrir

  Estoniya Bosh vaziri Kaja Kallas Estoniya shahar qidiruv-qutqaruv va tibbiy guruhlarni yuborishga tayyorligini aytgan[50].

Falastin tahrir

  Falastinning Suriyadagi elchisi 8 nafar falastinlik qochqin, jumladan, uch nafar bola halok bo‘lganini maʼlum qildi[51]. Prezident Mahmud Abbos mamlakatning Damashqdagi elchixonasiga qurbonlarning oilalarini qo‘llab-quvvatlash uchun zarur bo‘lgan barcha narsalarni taqdim etishni buyurdi[52]. Falastin maʼmuriyati Suriya va Turkiyaga fuqarolik mudofaasi hamda tibbiy guruhlardan iborat ikkita gumanitar missiya yuborishi rejalashtirilgan[53].

Filippin tahrir

  Filippin Prezident Bongbong Marcos Filippinning 85 nafar xodimi, jumladan Milliy Mudofaa Departamenti va Metro Manila taraqqiyot boshqarmasi tibbiyot xodimlari va muhandislari chorshanba kuniyoq Turkiyaga uchishga tayyorligini aytdi[54].

Finlandiya tahrir

  Finlandiya Prezidenti Sauli Niinistö Turkiya Prezidenti Rejep Tayyip Erdogʻanga maktub yoʻllab hamdardlik bildirdi. Bosh vazir Sanna Marin ham Twitterʼda hamdardlik bildirdi[55]. Taraqqiyot hamkorlik va tashqi savdo vaziri Ville Skinnari Finlandiya hukumati Suriya va Turkiyaga asosiy gumanitar yordam uchun 1 million yevro ajratishini aytgan[56]. Favqulodda vaziyatlarni muvofiqlashtirish uchun sunʼiy yoʻldosh va elektron uskunalarga ega 12 kishilik Daniya-Finlandiya-Shvetsiya Texnik yordam va qoʻllab-quvvatlash guruhi Turkiyaga joʻnatildi[45].

Fransiya tahrir

  Fransiya Ichki ishlar vaziri Gerald Darmaninning aytishicha, Fransiya 139 nafar fuqaro xavfsizligini qutqaruvchi xodimlarni yuboradi[57]. Fransiya suriyaliklar uchun BMT va nohukumat tashkilotlari orqali tarqatiladigan 12 million yevro miqdoridagi yordam pulini berishga vaʼda berdi[58].

Germaniya tahrir

  Germaniya Kansleri Olaf Scholz va tashqi ishlar vaziri Annalena Baerbock yordam berishga vaʼda qilishdi[59]. Germaniya, shuningdek, Turkiya va Suriyaga yordam berish uchun 26 million yevro ajratdi hamda yordam yuklarini joʻnatdi[60]. Fuqaro muhofazasi agentligi THW Turkiyaga 50 kishi va 7 itdan iborat qidiruv-qutqaruv guruhini yubordi[61] Germaniya, shuningdek, Turkiya va Suriyaga yordam berish uchun 26 million yevro ajratdi hamda yordam yuklari ortilgan samolyot yetkazildi[60].

Gretsiya tahrir

  Gretsiya 21 nafar oʻt oʻchiruvchi, 2 qutqaruvchi it va maxsus qutqaruv mashinasi Lockheed C-130 Hercules bilan Elefsinadan Turkiyaga joʻnatildi. Jamoa ortidan o‘t o‘chirish brigadasi ofitser-muhandis, 5 nafar shifokor va Milliy shoshilinch tibbiy yordam markazi qutqaruvchilari bordi[62]. Bosh vazir Kyriakos Mitsotakis Turkiya prezidentiga qo‘ng‘iroq qilib, zilzila oqibatlarini bartaraf etishga yordam berishga vaʼda bergan[63]. Tashqi ishlar vaziri Nikos Dendias va Mudofaa vaziri Panos Panagiotopulos turk hamkasblari Mavlud Chavushoʻgʻli va Hulusi Akar bilan suhbatlashib, hamdardlik va yordam berishga tayyorligini bildirdi[64][65]. 8-fevral kuni yana qutqaruv guruhlari Gretsiyadan Turkiyaga jo‘nab ketdi, guruh tarkibi 15 nafar o‘t o‘chiruvchi va 3 nafar qutqaruvchidan iborat edi[66]. Ko‘rpa-to‘shak, kiyim-kechak, sut kukuni, tagliklar, salfetkalar, kir yuvish vositalari, doka, qo‘l gipslari, shaxsiy gigiyena vositalari, niqoblar, qo‘lqoplar, antiseptiklar va tibbiy asbob-uskunalar kabi yordam vositalarini yig‘ish bo‘yicha respublika miqyosidagi aksiyalar Afina va Salonikidagi insonparvarlik tashkilotlari hamda idoralari[67] tomonidan amalga oshirilgan boʻlib, unda, kichik shaharlarda mahalliy munitsipalitetlar[68][69][70] va futbol federatsiyalarifaol ishtirok etgan[71]. Bundan tashqari, Gretsiya Bosh vaziri Turkiyaga sogʻliqni saqlash va tibbiy asbob-uskunalar va oilalar sigʻadigan va koʻchma klinika sifatida foydalanish mumkin boʻlgan 7500 koʻrpa-toʻshak, 1500 karavot va 500 chodir kabi asosiy ehtiyojlar bilan toʻla 5 ta samolyotni yuborishni buyurdi[72]. O‘sha kuni grek qutqaruvchilari Hataydagi vayronalar ostidan odamlarni, jumladan kamida to‘rt nafar bolani olib chiqqani haqidagi xabarlar va tasvirlar eʼlon qilindi[73]. 9-fevral kuni Yevropa Kengashi yig‘ilishiga kelgan Gretsiya Bosh vaziri Mitsotakis Bryusselda Turkiya uchun donorlar konferensiyasi o‘tkazishni taklif qildi, buning natijasida zarar ko‘rgan hududlarni tiklash uchun qo‘shimcha moliyaviy manbalar topilishi mumkin hamda Gretsiya bu borada yordam berishini maʼlum qildi[74][75].

Gruziya tahrir

  Gruziya Bosh vaziri Irakli Garibashvili Turkiyaga favqulodda yordam koʻrsatishni buyurdi. Tegishli qutqaruv jihozlari va mexanizmlari bilan 60 nafar oʻt oʻchiruvchi Turkiyaga joʻnatildi[76]. 8-fevral kuni 40 kishidan iborat qo‘shimcha guruh yuborildi[77]. Gruziya hukumati zilziladan jabr ko‘rgan aholiga gumanitar yordam ko‘rsatish uchun 1 million Gruziya larisi ajratdi[78][79].

Hindiston tahrir

 
Hindiston havo kuchlari samolyotlari Tabiatga qarshi kurash milliy kuchlarini jihozlari va qutqaruv itlari bilan birga Turkiyaga olib boradi
 
NDRF guruhi Gaziantepda qutqaruv operatsiyasini boshladi
 
IAF tomonidan havo tashish NDRF koʻngillilari va qutqaruv operatsiyalari uchun uskunalardan iborat

  Hindiston bosh vaziri Narendra Modi Hindiston „ushbu fojia bilan kurashish uchun har tomonlama yordam berishga tayyor“ ekanligini aytdi[80]. Hindistonning tabiiy ofatlarga qarshi kurash milliy kuchlaridan (NDRF) 100 nafar xodimdan iborat maxsus o‘qitilgan it otryadlari va uskunalari bo‘lgan ikki guruh qidiruv-qutqaruv ishlarini olib borish uchun ofat hududiga jo‘nashga tayyor. Turkiya hukumati bilan kelishilgan holda tibbiy guruhlar tayyorlangan va yordam materiallari bilan yuborilgan[81]. Hindiston armiyasi Turkiyadagi zilzila sababli 89 kishilik tibbiy guruhni safarbar qildi. Ular 30 o‘rinli tibbiyot muassasasini tashkil etish uchun rentgen apparati, ventilyator, kislorod ishlab chiqarish qurilmasi, yurak monitori va boshqa jihozlar bilan jihozlangan jamoani yubordi[12]. 8-fevralga qadar Hindiston Turkiya va Suriyaga 150 ga yaqin qutqaruvchi hamda iskovich itlarni, shuningdek Turkiya va Suriyaga mos ravishda 130 tonna yuk jo‘natdi[60]. Bundan tashqari, Turkiyaga yana ikkita C-17 samolyotlarini Gumanitar yordam va tabiiy ofatlarga yordam (HADR) jo‘natildi[82]. 9-fevral kuni Hindiston qutqaruvchilar, it otryadlari, dori-darmon va jihozlarni olib yurgan jami oltita IAF C-17 Globemaster III samolyotini yuborildi[83]. Shuningdek, qulab tushgan binolar ostida qolgan kuzatuv qurbonlarini topish uchun dronlarini hamda dori-darmon va oziq-ovqatlarni tashish uchun Kisan dronlari yuborildi[84][85]. Tabiatga qarshi kurash milliy kuchlari dan ikki jamoa (NDRF) qidiruv-qutqaruv ishlariga tayyorlanayotgan edi[86]. Hindiston tabiiy ofatdan zarar koʻrgan Sharqiy Turkiya va Shimoliy Gʻarbiy Suriyaga yordam berish uchun „Doʻst“ operatsiyasini boshladi[83][87]. Doʻst atamasi hind va turkiy tillarda ham birodar soʻziga ishora qiladi. Hindistonning Agra shahrida joylashgan 60-parashyut polkidan 99 kishidan iborat Hindiston armiyasi tibbiy guruhi bilan birga Tabiatga qarshi kurash milliy kuchlari (NDRF) guruhini Turkiyaga dala kasalxonasini ishga tushirish uchun yubordi. Tibbiy guruhga jiddiy tibbiy yordam boʻyicha mutaxassislar guruhlari, jumladan, ortopedik jarrohlik jamoasi va umumiy jarrohlik boʻyicha mutaxassislar jamoasi joʻnatilgan. Adanaga yetib borgan birinchi Hind havo kuchlari falokat oqibatlarini bartaraf etish materiallari va qutqaruv guruhi 50 nafar xodim va maxsus oʻrgatilgan it otryadi hamda zarur jihozlar, jumladan, tibbiy buyumlar, burgʻulash mashinalari hamda boshqa yordam jihozlaridan iborat edi.

Indoneziya tahrir

  Indoneziya Prezident Joko Widodo hukumat vazirliklariga zilzila qurbonlariga yordam berish uchun Turkiyaga gumanitar yordam jo‘natish bo‘yicha ko‘rsatma berdi. „Hozirda yordam Tashqi ishlar vazirligi, Mudofaa vazirligi, shuningdek Ijtimoiy ishlar vazirligi tomonidan tayyorlanmoqda va imkon qadar tezroq jo‘natilishi rejalashtirilgan“, — dedi prezident seshanba kuni Merdeka saroyida bo‘lib o‘tgan matbuot anjumanida[88]. Indoneziyaning Milliy Qidiruv va Qutqaruv Agentligi (BNPP/Basarnas) mamlakatdagi vayronkor zilzila qurbonlarini qidirishda yordam berish uchun Turkiyaga 47 nafar qoʻshma SAR xodimlarini yuborgan. Turkiyaga yuboriladigan qoʻshma SAR guruhi Basarnas xodimlari, Indoneziya Milliy Qurolli Kuchlari, Indoneziya Respublikasi Politsiyasi va Sogʻliqni saqlash vazirligidan iborat. Indoneziyadan SAR qoʻshma guruhi, shuningdek, tana issiqligini aniqlash uchun hayot detektorlari, beton kesish uchun koʻprik hamda kesish uskunalari va Milliy politsiya shtab-kvartirasining Yovvoyi tabiat politsiyasi boshqarmasidan iskovich itlar kabi turli xil qutqaruv vositalari olib kelingan[89]. Markaziy Sulavesi gubernatori Rusdy Mastura viloyatdagi mahalliy hukumatlardan Turkiyaga ham yordam joʻnatishlarini iltimos qildi, chunki Turkiya 2018-yilda Sulavesidagi zilzila va sunami paytida yordam bergan birinchi davlatlardan biri boʻlgan edi[90][91].

Iordaniya tahrir

  Iordaniya Turkiya va Suriyaga 99 nafar qutqaruvchi, 5 nafar shifokor, qidiruv-qutqaruv uskunalari, chodirlar va tibbiy buyumlar yuborilishini maʼlum qildi[53]. Iordaniya qiroli Abdulloh II Suriya va Turkiyadagi hududlarda yuz bergan zilzila qurbonlariga hamdardlik bildirdi. Qirol Abdulloh Turkiya Prezidenti Rajab Toyyib Erdoʻgʻan va Suriya Prezidenti Bashar Asadga yoʻllagan alohida telegrammalarida ikki davlatdagi fojiadan jabr koʻrgan oilalarga yordam koʻrsatish uchun koʻrsatma berganini aytgan. Televidenyeda ham qirolhalok boʻlganlarning oila aʼzolariga hamdardlik bildirdi va jarohatlanganlarning tezroq sog‘ayib ketishini tiladi[92].

Irlandiya tahrir

  Irlandiya Tánaistesi Micheal Martin, Irlandiya Turkiya va Suriya xalqiga 2 million yevro miqdorida favqulodda yordam berishini aytdi[93].

Iroq tahrir

  Iroq davlat hukumati Turkiya va Suriyaga favqulodda vaziyatlarda kerak boʻladigan yordam materiallari, oziq-ovqat va yoqilgʻi hamda fuqarolik mudofaa guruhlarini yuborishini aytgan[94].; Kurdiston viloyati Turkiya va Suriyada sodir bo‘lgan kuchli zilzilalardan so‘ng Kurdiston mintaqasi Bosh vaziri Masrur Barzaniy qo‘mondonligida Turkiyaga uch nafar favqulodda yordam guruhi jo‘natildi. Tayinlangan guruhlarga Ichki ishlar va sogʻliqni saqlash vazirliklari hamda Barzani xayriya jamgʻarmasi aʼzolari kiradi. Kurdiston mintaqaviy hukumati Sogʻliqni saqlash vaziri doktor Saman Barzanji Kurdiston viloyati hukumatining rasmiy veb-saytiga shunday dedi: „Kurdiston viloyati Bosh vaziri zilzila qurbonlariga yordam berish uchun insonparvarlik va favqulodda yordamlarni yetkazishga chaqirdi. Uning qo‘mondonligida shifokorlar, ekspertlar, hamshiralar, tez yordam mashinalari hamda dori vositalaridan iborat yordam guruhlari tuzildi va bir necha soat ichida Turkiyadagi zilzila zonasiga jo‘natildi“[95].

Islandiya tahrir

  Islandiyadan Turkiyaga qutqaruv ishlari va xalqaro operatsiyalarni muvofiqlashtirish bo‘yicha mutaxassislardan iborat to‘qqiz kishilik guruh jo‘natildi[96][97]. Tashqi ishlar vaziri Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Twitter sahifasida hamdardlik bildirdi[98]. Islandiyadan Turkiyaga qutqaruv ishlari va xalqaro operatsiyalarni muvofiqlashtirish bo‘yicha mutaxassislardan iborat to‘qqiz kishilik guruh jo‘natildi[99].

Ispaniya tahrir

  Ispaniya Bosh vaziri Pedro Sánchez, „Yevropa fuqarolik muhofazasi mexanizmining talabiga binoan, Ichki ishlar vazirligi, Fuqarolik mudofaasi va Favqulodda vaziyatlar Bosh boshqarmasi orqali qidiruv missiyalariga yordam berish uchun Harbiy Favqulodda Boʻlinma va favqulodda havo transportini faollashtirish harakatlari boshlandi“ deya xabar berdi[100]. Ispaniya ham Turkiyada dala kasalxonasini tashkil qildi[53].

Isroil tahrir

  Isroil bosh vaziri Benjamin Netanyahu rasmiylarga tibbiy yordam ko‘rsatishni ko‘rsatganini aytdi. Tashqi ishlar vaziri Eli Cohen turkiyalik hamkasbi Mavlud Chavushoʻgʻli bilan suhbatlashdi va qutqaruv guruhlarini joʻnatish va yordam masalalarini muhokama qildi[101]. Isroil avvalroq 2011-yil Van zilzilalari va 1999-yil Izmit zilzilasi oqibatlarida qidiruv-qutqaruv ishlarida Turkiyaga yordam bergan va 8-fevral holatiga koʻra 430 dan ortiq qidiruv-qutqaruv, tabiiy ofat oqibatlarini bartaraf etish hamda gumanitar yordam xodimlarini asosan Adana va Gaziantep hududlariga safarbar etgan. Shulardan 230 tasi Gaziantepdagi Isroil dala gospitalida ishlaydigan ID shifokorlari, 167 nafari 31 davlatga yordam bergan va qidiruv ishlarini olib borishda katta tajribaga ega boʻlgan Isroil Mudofaa Kuchlari zobitlaridan iborat elita qidiruv-qutqaruv boʻlimidan edi. Ular, shuningdek, Isroilda ham, xorijda ham tabiiy ofatlar va urushlar oqibatlarini bartaraf etish operatsiyalari va oxirgi paytlarda hozirgi urush va Qoʻshma Shtatlardagi Surfside binosi qulashi paytida Ukrainaga yordam berish va 2017-yilgi Puebla zilzilasi, Meksikada faoliyat yuritgan. IDF tomonidan tashkil etilgan 17 kishidan iborat birinchi delegatsiya 6-fevral kuni ertalab ID tomonidan yuborilgan 150 nafar kattaroq delegatsiya bilan joʻnatilgan. Oʻnlab isroillik shifokorlar, hamshiralar, qutqaruvchilar va psixotravmatologlar delegatsiyasidan iborat uchinchi delegatsiya, shuningdek, 10 tonna asbob-uskunalar va insonparvarlik yordami Isroilning koʻngillilar asosidagi shoshilinch tibbiy xizmatlar Yunayted Hatzalah tomonidan yuborildi. NNT 7-fevral kuni tushdan keyin IsraAIDda joʻnagan toʻrtinchi delegatsiya, jarohatlar boʻyicha mutaxassislar va boshqalar oʻzlari bilan birga toza suvga muhtoj boʻlgan turklarga yordam berish uchun suv tozalash tizimlarini olib kelishdi. IsraAID aʼzosining soʻzlariga koʻra, IsraAID kelgusida yana qanday yordam kerakligini aniqlash uchun joylarda ehtiyojlarni baholashni rejalashtirgan. Isroil hukumati 7-fevral holatiga ko‘ra Turkiyaga qutqaruv missiyalarini bajarish uchun 30 tonnadan ortiq insonparvarlik uskunalarini yubordi va ikkinchi reysni gumanitar yordam hamda dori-darmonlarni jo‘natishni rejalashtirmoqda, deya xabar beradi Isroilning Vashingtondagi elchixonasi matbuot kotibi. Isroil prezidenti Isaac Herzog Isroil xalqi nomidan hamdardlik bildirish uchun Prezident Recep Tayyip Erdoğanga murojaat qildi. Gaziantepda Isroil dala kasalxonasini tashkil etish mudofaa vaziri Yoav Gallant tomonidan tasdiqlandi. Bosh vazir Benyamin Netanyahu rossiyalik suhbatdoshlari orqali Suriyaga yordam jo‘natish (garchi ikki xalq texnik jihatdan urush holatida bo‘lsa) va u yerdagi qidiruv-qutqaruv ishlariga yordam berish so‘rovi olinganini aytgan. Isroil Suriyaga koʻmak, jumladan, gumanitar yordam, dori-darmon, adyol va chodirlar yuborishni rejalashtirgan. Isroil tomonidan Turkiyaga koʻrsatilgan yordamdan farqli oʻlaroq, Isroil hukumati tomonidan Suriyaga koʻrsatilgan har qanday yordam harbiylarni jalb qilmaydi, deydi ID matbuot kotibi Ran Kochav, harbiylar Suriyaga potentsial yordam berishda ishtirok etmaydi[102][103][104][105][106][107][108][109]. Footage 8-fevral kuni isroillik qutqaruvchilar vayronalar ostidan bir nechta odamni, jumladan, ona va uning yosh o‘g‘lini olib chiqib ketayotgaligi tasvirlangan suratlar eʼlon qilindi[110].

Italiya tahrir

  Italiya Tashqi ishlar vaziri va bosh vazir oʻrinbosari Antonio Tajani, Turkiya tashqi ishlar vaziri Mavlud Chavushoʻgʻli bilan uchrashib, Italiyaning yaqinligini bildirish va fuqarolik himoyasi tayyor ekanligini taʼkidladi. Italiya harbiylarining taʼkidlashicha, transport parvozlari jihozlar, sogʻliqni saqlash va boshqa xodimlarni olib oʻtadi[111][112].

Jazoir tahrir

  Jazoir qutqaruv va yordam operatsiyasida qatnashish uchun 89 nafar fuqarolik mudofaa agentidan iborat birinchi guruhni Turkiyaga yubordi[113]. Ushbu insonparvarlik yordami Suriya uchun 115 tonna farmatsevtika va oziq-ovqat mahsulotlari va chodirlardan, Turkiya uchun esa 95 tonna turli mahsulotlardan iborat[114]. Fuqaro muhofazasining tabiiy ofatlarga ixtisoslashgan 86 nafar favqulodda yordam xodimlaridan iborat ikkinchi guruhi dushanba kuni kechqurun Bufarik aeroportidan yordam operatsiyalarida qatnashish uchun yigʻilishdi[113]. Bundan tashqari, Jazoir Qizil Yarim Oy jamiyati prezidenti ushbu gumanitar operatsiya doirasida birinchi yordamga ixtisoslashgan 40 nafar ko‘ngilli falokat hududlariga yuborilganini maʼlum qildi[113].

Janubiy Koreya tahrir

  Janubiy Koreya Prezidenti Yoon Suk-yeol Turkiya va Eronga insonparvarlik yordami berishni vaʼda qildi[115]. Ertasi kuni hukumat Koreyaning tabiiy ofatlarga yordam berish guruhini (KDRT) tuzish uchun 110 kishidan iborat qutqaruv guruhini yuborish qarorini maʼqulladi — ulardan 60 nafari Milliy yongʻin agentligi, Tashqi ishlar vazirligi va KOIKA tomonidan yuborilgan, qolgan 50 nafari esa Milliy mudofaa vazirligidan joʻnatilgan. Harbiy transport samolyotlari orqali tibbiy buyumlar bilan birga jami 5 million dollarlik gumanitar yordam yuborilmoqda va bu Janubiy Koreya tomonidan bir vaqtning oʻzida yuborilgan eng yirik qutqaruv missiyasi hisoblanadi[116].

Kambodja tahrir

  Kambodja 100 ming dollar yordam yubormoqda[117].

Kanada tahrir

  Kanada Bosh vazir Justin Trudeau Kanada „Turkiya va Suriya xalqiga zudlik bilan yordam“ sifatida 10,000,000 dollar miqdorida yordam berayotganini aytdi[118][119].

Kipr tahrir

  Kipr Turkiyaga yordam yuborishga tayyor ekanini bildirdi[120]. Kipr hukumati Turkiyaga taxminan 20 kishilik qutqaruv guruhi joʻnatishga qaror qilgan[60].

Kolumbiya tahrir

  Kolumbiya Prezidenti Gustavo Petro Kolumbiya tashqi ishlar vazirligi „aniq yordam berish uchun aloqa oʻrnatishga“ vaʼda bergan[121].

Kuba tahrir

  Kubaning Kommunistik partiyasi birinchi kotibi va prezidenti Miguel Diaz-Canel Twitterʼda hamdardlik bildirdi hamda hamkorlikni taklif qildi: „Kubaning birdamligi hamda insonlar halok boʻlgani uchun turk xalqi va hukumatiga samimiy hamdardlik bildiramiz. Kuchli zilzila oqibatid insonlarga yetkazilgan jarohatlar va moddiy zararlar, shuningdek, jabrlanganlarga yordam berishda hamkorlik qilishga tayyormiz“ degan[122]. Yana bir twitter xabarida esa, „Shunga oʻxshab, Gaziantepdagi zilzila oqibatida halok boʻlganlar va talofatlar keltirib chiqarganini hisobga olib, Suriya xalqi va hukumatiga hamdardligimiz hamda jabrlanganlarga gʻamxoʻrlik qilishda hamkorlik qilishga tayyor ekanligimizni bildiraman“ deya yozadi[123].

Latviya tahrir

  Latviya Tashqi ishlar vaziri Edgars Rinkevichs halok boʻlganlarning oilalariga „chuqur hamdardlik“ bildirdi va barcha jarohatlanganlarning tezroq sogʻayib ketishini tiladi[124].

Litva tahrir

  Litva Prezidenti Gitanas Nauseda Litva yordam yuborishga tayyorligini aytdi[125].

Livan tahrir

  Livan Fuqarolik Mudofaa Bosh boshqarmasi Turkiyaga yordam berish uchun 20 nafar aʼzoni yubordi[126]. Livan armiyasi qidiruv-qutqaruv ishlarida qatnashish uchun yana 20 nafar muhandislik polkini Turkiyaga yuboradi[127].

Liviya tahrir

  Liviya bosh vaziri Abdul Hamid Dbeibeh Turkiya va Suriyadagi fojia qurbonlariga chuqur hamdardlik bildirdi[128]. Uning maʼlum qilishicha, mamlakati koʻrsatadigan yordamga 55 nafar favqulodda yordam xodimlari hamda Milliy xavfsizlik boshqarmasi, Jinoiy qidiruv departamenti va Harbiy tibbiyot departamenti mutaxassislari, shuningdek, 4 ta iskovich it kiradi[129][53].

Lixtenshteyn tahrir

  Lixtenshteyn Tashqi ishlar vazirligi matbuot relizi orqali hamdardlik bildirdi va birdamlik uchun 200 000 CHF yordam vaʼda qildi[130].

Lyuksemburg tahrir

  Lyuksemburg Tashqi ishlar vazirligi 'favqulodda.luʼ terminali va Lyuksemburg gumanitar aralashuv guruhining favqulodda vaziyatlarga javob berish xodimi (axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT)) CGDIS AKT sohasida tabiiy ofatlarni baholash va muvofiqlashtirish uchun Birlashgan Millatlar Tashkilotining favqulodda vaziyatlar guruhiga yordam berish uchun 7-fevral kuni kechqurun Turkiyaga yuborilgan. Jamoa xalqaro yordam ehtiyojlarini baholagan va mazkur hududdagi yordam saʼy-harakatlarini muvofiqlashtirgan[131].

Malayziya tahrir

  Malayziya bosh vaziri Anvar Ibrohim qutqaruv ishlariga yordam berish uchun SMART qidiruv-qutqaruv guruhining 75 aʼzosini joylashtirishni maʼqulladi[132].

Malta tahrir

  Malta Turkiyaga 32 kishilik guruh va bir qutqaruvchi it jo‘natdi[60].

Mavritaniya tahrir

  Mavritaniya Prezidenti Mohammed Ould Ghazouani Mavritaniya hukumatiga Suriya va Turkiyani qoʻllab-quvvatlash uchun zarur choralarni koʻrish toʻgʻrisida buyruq chiqardi[133].

Marokash tahrir

  Marokash qutqaruv ishlarida yordam berish uchun Turkiya va Suriya chegarasiga ixtisoslashgan qutqaruv guruhlarini yuborishga vaʼda bergan edi[134]. Qirol Muhammad VI Turkiya prezidentiga hamdardlik maktubini yo‘lladi, shuningdek, qutqaruv ishlarida yordam berish uchun Turkiya va Suriya chegarasiga ixtisoslashgan qutqaruv guruhlarini yuborishga vaʼda berdi[135][136].

Meksika tahrir

  Meksika Prezidenti Andres Manuel Lopes Obrador Meksika ikki davlatga qutqaruv guruhlarini yuborishini aytgan edi[137]. Shunga koʻra, Meksika harbiylari va Qizil Xoch xodimlari tomonidan tuzilgan qutqaruv guruhi 7-fevral kuni Turkiyaga jo‘nab ketdi[138]. Jamoada 150 kishi va 16 it bor edi[139].

Misr tahrir

  Misr Tashqi ishlar vazirligi hukumat „bu ofatga qarshi turishda yordam berishga tayyor“ligini aytdi[140]. Misr prezidenti Abdel Fattoh as-Sisi ​​birinchi marta suriyalik hamkasbiga qo‘ng‘iroq qilib, yordam taklif qildi[141].

Moldova tahrir

  Moldova 55 nafar qutqaruvchi, 2 qutqaruvchi it va 12 ta toʻliq avtonom aralashuv mashinasidan iborat missiyani yuborishga tayyorligini maʼlum qildi[142].

Mongoliya tahrir

  Mongoliya Prezidenti Uxnaagiin Xurelsux Turkiya Respublikasi Prezidenti Rajab Tayyip Erdoʻgʻonga hamdardlik maktubi yo‘lladi[143]. Mongoliya Turkiyaga 35 kishilik qidiruv-qutqaruv guruhi va gumanitar yordam yubordi[144]. Samolyotda Marta va Balu ismli ikkita qidiruvchi it, shuningdek, Turkiya va Suriya uchun 1500 jun ko‘rpa, o‘n tonna go‘sht, ikki tonna sham va boshqa yordamlar bor edi[145]. Mo‘g‘ul qutqaruvchilari ishning birinchi kunida vayronalar ostidan ikki bola va bir katta yoshli kishini olib chiqib, ularga birinchi tibbiy yordam ko‘rsatdi va keyingi bosqichdagi tibbiy muassasaga o‘tkazdilar. Qutqaruvchilar soat 20:10da (Anqara vaqti bilan) 2 yoshli bolani, soat 21:20da ayolni, 22:33da 15 yoshli o‘smirni qutqarib qolishgan[146].

Niderlandiya tahrir

  Niderlandiya Tashqi ishlar vaziri Wopke Hoekstra, Gollandiya Turkiyaga qidiruv-qutqaruv guruhi joʻnatishini maʼlum qildi[147].

Norvegiya tahrir

  Norvegiya Bosh vaziri Jonas Gahr Støre Norvegiya Suriya va Turkiyaga asosiy gumanitar yordam uchun 150 million NOK (13,5 million yevro) ajratishini aytdi. Inqirozni muvofiqlashtirish boʻyicha toʻrtta mutaxassis zarar koʻrgan mintaqaga yuboriladi.[148]

Ozarbayjon tahrir

  Ozarbayjon prezidenti Ilhom Aliyev, Ozarbayjonning Turkiyaga 370 kishilik qidiruv-qutqaruv guruhi yuborilishini aytdi. Shuningdek, u Ozarbayjon Favqulodda vaziyatlar vazirligining qutqaruv kuchlarini jo‘natishni buyurgan. Vazirlik, shuningdek, Turkiyada jabrlanganlarga yordam berish uchun birinchi tibbiy yordam toʻplamlari, chodirlar, koʻrpa-toʻshaklar, tibbiy buyumlar va boshqa zarur jihozlarni olib yurgan yana bir samolyot yubordi[149][150]. Turkiya bilan birdamlik namoyishi sifatida Bokudagi ko‘ngilochar maskanlarda musiqa oqimi to‘xtatilgani xabar qilingan[151].

Paragvay tahrir

  Paragvay Tashqi ishlar vazirligi 6-fevral kuni „Paragvay halok boʻlganlarning oila aʼzolariga hamda Turkiya hukumati va xalqiga hamdardlik bildiradi, shuningdek, jabrlanganlar va jabrlanganlarning sogʻayib ketishini hamda zilzila natijasida bedarak yoʻqolgan odamlarning zudlik bilan qutqarilishini tilaydi.“deya hamdardlik bildirgan. Bundan tashqari, TIV shuningdek, ushbu fojia bilan kurashish uchun „qo‘lidan kelgan insonparvarlik yordamini“ taqdim etishga tayyorligini maʼlum qilgan[152].

Pokiston tahrir

  Pokiston Turkiya va Suriyaga gumanitar yordam yuborgan, shuningdek, Turkiyaga qutqaruvchilar va shifokorlar jamoasi joʻnatilgan[60]. Tabiiy ofatlarni boshqarish milliy boshqarmasiga (NDMA) barcha mavjud resurslarni, shu jumladan qishki chodirlar, adyol va hayot uchun zarur boʻlgan boshqa vositalarni safarbar qilish topshirigʻi berildi. Pokiston yordam yuklarining bir reysini, ikkinchi reysda esa 50 kishidan iborat qidiruv-qutqaruv guruhini yubordi. Hukumat Suriya va Turkiyaga kunlik yordam parvozlari chorshanba kuni boshlanishini maʼlum qilgan, Tribune Express xabariga koʻra, Pokiston bosh vaziri bu borada tabiiy ofatlarni boshqarish milliy boshqarmasiga koʻrsatma bergan. Pokistonning fuqarolik va harbiy rahbariyati Turkiyadagi kuchli zilziladan jabr ko‘rgan odamlarga chuqur hamdardlik bildirdi, deya maʼlum qildi armiyaning media qanoti (ISPR) Pokiston armiyasining ikki yordam guruhi hozirda olib borilayotgan qutqaruv ishlariga koʻmaklashish uchun jo‘nab ketganini eʼlon qildi. Yordam guruhlari seshanba oqshomida Pokiston havo kuchlarining maxsus C-130 Hercules samolyotida joʻnab ketdi va ertalab Turkiyaga yetib keldi. Ular operatsiya tugaguniga qadar u yerda qolishlari rejalashtirilgan.

Tabiiy ofatdan jabr koʻrgan hududlarda ishlashga moslashgan shifokorlar, feldsherlardan iborat shahar qidiruv-qutqaruv guruhlari oʻz jihozlari va dori-darmonlari bilan joʻnatildi[153][154].ISPR maʼlumotlariga koʻra, Pokiston armiyasi tomonidan qoʻllab-quvvatlanadigan shahar qidiruv va qutqaruv guruhi, jumladan, mutaxassislar, iskovich itlar, qidiruv uskunalari hamda armiya shifokorlari, hamshiralar va texnik xodimlardan iborat tibbiy guruh yuborilgan. Bundan tashqari, 30 oʻrinli koʻchma shifoxona, chodirlar, koʻrpa-toʻshaklar va boshqa yordam buyumlari ham joʻnatilgan. Shuningdek, Turkiyaga yana 52 kishilik qutqaruv va yordam guruhi yuborilganini ham qayd etish mumkin. Qutqaruv 1122 kotibi Rizvan Nasir 52 kishilik ixtisoslashgan qidiruv-qutqaruv guruhiga Panjob hukumati va provinsiya ofatlarni boshqarish boshqarmasi (PDMA) ruxsatidan so‘ng Turkiyaga jo‘nab ketishga ruxsat bergan. Uning so‘zlariga ko‘ra, Birlashgan Millatlar Tashkiloti tomonidan sertifikatlangan Pokiston qutqaruv guruhi zudlik bilan yordam berish uchun jo‘nab ketmoqda.

Polsha tahrir

  Polsha davlat yong‘in xavfsizligi xizmatining 76 nafar o‘t o‘chiruvchisi va 8 nafar qutqaruvchi itidan iborat maxsus guruh Turkiyaga jo‘natilgan[155][156]. 50 kishilik ikkinchi guruh, konchilarni qutqarish guruhi 8-fevral kuni Besni shahriga yetib boradi[157]. 52 nafar harbiy shifokordan iborat uchinchi guruh ham Turkiyada dala gospitalini tashkil etish uchun 8-fevral kuni joʻnab ketadi[158].

Portugaliya tahrir

  Portugaliya Milliy Respublika gvardiyasi, Fuqaro muhofazasi, Sapper oʻt oʻchiruvchi va Milliy institutning 53 aʼzosi, tez tibbiy yordam shifokorlari va 6 ta izquvar itidan iborat qutqaruv guruhi 8-fevral kuni Turkiyaga joʻnab ketishgan[159][160].

Qatar tahrir

  Qatar amiri Tamim bin Hamad Al Taniy, qidiruv-qutqaruv guruhi maxsus qutqaruv mashinalari, yordam uskunalari, chodirlar va qishki yuklarni olib, havo ko‘prigi orqali Turkiyaga uchib borishini aytgan[161]. Qatar, shuningdek, uysiz qolganlar uchun Turkiyaga 10 000 konteyner uy joʻnatishni taklif qildi[53].

Qirgʻiziston tahrir

  Qirgʻiziston Prezidenti Sadir Japarov Turkiyaga chuqur hamdardlik va yordam bildirdi. Shuningdek, Turkiyaga 63 nafar qutqaruvchi, oziq-ovqat va qutqaruv uskunalari joʻnatishlarini maʼlum qildi[162]. 6-fevral kuni Qirgʻizistondan 67 nafar qutqaruvchi 2 ta maxsus oʻrgatilgan it, oziq-ovqat va qutqaruv vositalari bilan Turkiyaga yetib keldi va Qahramanmaroshda qutqaruv ishlarini boshladi[163]. Shuningdek, Qirg‘iziston Turkiyaga qo‘shimcha 100 nafar kuchli qutqaruvchilar guruhini yana 2 ta maxsus o‘qitilgan it, 120 ta yurt, 20 ta issiq chodir, ko‘chma dala kasalxonasi va shifokorlar brigadasi jo‘natildi.

Qozogʻiston tahrir

  Qozogʻiston Prezidenti Kasim-Jomart Toqayev Turkiyaga yordam va favqulodda yordam taklif qildi[164].

Quvayt tahrir

  Quvayt amiri Navaf al-Ahmad al-Jobir as-Sabah „shoshilinch yordam va tibbiy xodimlar“ jo‘natish uchun havo reyslarini tashkil etishga buyruq berdi[165].

Rossiya tahrir

  Rossiya Favqulodda vaziyatlar vazirligining maʼlum qilishicha[166], qutqaruv ishlariga yordam berish uchun 100 nafar qutqaruvchidan iborat ikkita aviatashuvchi va o‘t o‘chirish samolyot (Ilyushin Il-76 yuk samolyoti) tayyorlangan edi. Shunga koʻra, Turkiyaga Favqulodda vaziyatlar vazirligining 140 nafar qutqaruvchisi, 7 ta kinologik SAR va aviatsiya kasalxonasidan iborat ikkita samolyoti joʻnatilgan[167]. Yana bir EMERCOM samolyoti 50 nafar qutqaruvchi va 3 nafar kinologik ekipaj bilan Suriyaga jo‘natilgan[168]. Mudofaa vaziri Sergey Shoygu Suriyadagi Rossiya kuchlariga qutqaruv ishlarida yordam berishni buyurgan[169].

Ruminiya tahrir

  Ruminiya Favqulodda vaziyatlar bosh inspektsiyasi (IGSU) va SMURD tibbiy brigadalarining qidiruv-qutqaruv aralashuviga ixtisoslashgan guruhlari bortida 60 aʼzo, 4 ta qutqaruv iti va tegishli maxsus jihozlardan iborat boʻlgan Ruminiya havo kuchlarining uchta samolyoti voqea joyiga joʻnab ketdi[170][171]. 8-fevral kuni Ruminiya hukumati zilzilalardan omon qolganlarni qidirish va qutqarishda yordam berish uchun Turkiyaga ikkinchi RO-USAR guruhini yubordi. Qidiruv-qutqaruv guruhlari deyarli 120 kishiga koʻpaydi, jumladan, favqulodda vaziyatlarni boshqarish boʻyicha mutaxassislar, tibbiyot xodimlari va falokat zonalarida missiyalarda qatnashadigan yetti yordamchi itning xizmatchilaridan iborat[172].

Salvador tahrir

 
Salvador USAR qutqaruv xodimlari Turkiyaga joʻnab ketishdan oldin

  El Salvador Prezidenti Nayib Bukele, „Hukumatim Prezident Erdogʻan hukumatiga kerakli yordamni berishga tayyor“ dedi[173].Turkiyaga qidiruv-qutqaruv guruhi yuborildi[174]. Salvador 111 USAR qutqaruv xodimi va uchta qutqaruvchi itni yubordi. Ular 2023-yil 9-fevralda yetib borishgan[175].

Saudiya Arabistoni tahrir

  Saudiya Arabistoni Qiroli Salman va uning valiahd shahzodasi Muhammed bin Salman Qirol Salman gumanitar koʻmak va yordam markaziga havo yuk tashishni boshqarish, boshpana, oziq-ovqat hamda Suriya va turk xalqlariga zilzila oqibatlarini yumshatish uchun logistik yordam berish topshirigʻi berilgan. Qirol Saudiya Arabistoni Salman mamlakat barcha uchun ogʻriqli voqeada Turkiyani toʻliq qoʻllab-quvvatlashini va uning yonida ekanligini aytib hamdardlik bildirdi[176]. Shuningdek, Turkiya va Suriyadagi zilzila qurbonlariga yordam berish maqsadida „Sahem“ platformasi orqali Milliy kampaniyasi amalga oshirilgan[177][178].

Serbiya tahrir

  Serbiya Turkiyaga yordam berish uchun ikkita maxsus guruh (28 kishi) va aloqa xodimlarini, shuningdek, kesish, koʻtarish, qutqarish, balandlikda ishlash hamda elektron qidiruv uchun zarur uskunalarni yubordi[179].

Singapur tahrir

 
Zilzila qurbonlari uchun Singapurliklarning Turkiyaga yoʻl olgan xayriya toʻplamlari

  Singapur 2023-yil 7-fevralda Singapur fuqarolik mudofaasi kuchlari (SCDF) ning ixtisoslashgan Tabiatdan yordam va qutqaruv guruhi (DART) maʼlum kontingentdan 20 nafar xodimdan iborat dastlabki guruhi „Arslon yurak“ operatsiyasi nomi ostidagi qutqaruv guruhini joʻnatdi[180][181]. Shu kuni Turkiyaning Singapurdagi elchisi Mehmet Burchin Gonenli ham „Arslon yurak“ operatsiyasi kontingentiga minnatdorchilik bildirish uchun SCDF shtab-kvartirasiga tashrif buyurdi[181]. Keyingi 48 soat ichida SCDFning yana 48 nafar xodimi oldingi guruhni toʻldirish uchun joylashtirilgan[182]. Ular tabiiy ofatlarni oldini olishga yordam berish uchun, qutqaruv guruhi shifokorlari, feldsherlar va K-9 boʻlinmalari ofitserlarini oʻz ichiga olgan jamoa bilan yetib borishgan. Singapur Qizil Xoch jamiyati, shuningdek, Turk Qizil Yarim Oy jamiyati va Suriya Arab Qizil Yarim Oy jamiyati oʻrtasida teng taqsimlanishi uchun dastlabki 100 000 AQSh dollari miqdoridagi yordamni vaʼda qilgan. Bundan tashqari, Singapur Qizil Xoch (SRC) ham zudlik bilan yordam va tiklash operatsiyalari bilan shugʻullanishini eʼlon qilgan va 100,000 AQSh dollari miqdorida gumanitar yordam vaʼda qilgan, shuningdek, Singapurga yordam berish uchun yerlik aholi, xususan, Singapurdagi turk jamiyatidan iborat Family Links (RFL) xizmatini jabrlangan oila aʼzolarini qidirish uchun faollashtiradi[183][184][185]. 2023-yil 8-fevral kuni SCDF xodimlarining qoʻshimcha 48 nafar aʼzosi ham gumanitar yordam koʻrsatish uchun Adana shahriga joʻnab ketdi[186]. SCDF qo‘shimcha qilishicha, Adanadan guruh qidiruv-qutqaruv ishlarini boshlash uchun talofat yetgan hududlarga yuboriladi[186]. Bu 2023-yil 9-fevral holatiga ko‘ra 68 nafar SCDF xodimini tashkil etadi[187]. Oʻsha kuni SCDF guruhi tomonidan Dulkadiroğluda qulagan binodan bir bola qutqarildi[188]. Bu vaqt ichida minglab singapurliklar Turkiyaning Singapurdagi elchixonasining xayriya chaqirigʻiga monand tarzda yordam qilishdi[189]. Xayr-ehsonlar miqdori shunchalik katta ediki, elchixonada joy qolmagani sababli ularni oʻz binolarida qabul qilishni toʻxtatishga majbur boʻldi. 2023-yilning 10-fevraliga qadar ikkinchi xayriya yig‘ish punkti eʼlon qilindi[189].

Slovakiya tahrir

  Slovakiya Bosh vaziri Eduard Heger Turkiyaga 13 oʻt oʻchiruvchi va ikki togʻli qutqaruvchi itlar bilan borishini maʼlum qilgan[190].

Sloveniya tahrir

  Sloveniya hukumati yetkazilgan zararni baholash va qutqaruv ishlarini muvofiqlashtirish uchun uch nafar fuqarolik ekspertini jo‘natishini maʼlum qilgan[191]. 7-fevral kuni Turkiyaga bir guruh mutaxassislar (operativ muvofiqlashtirish boʻyicha) joʻnatilgan. Shu bilan birga, hukumat kinologik qidiruv-qutqaruv guruhiga yordam berishni taklif qildi (itlar, yetti itga ishlov beruvchi va uchta yordamchi xodim) va agar bunday yordam boʻlsa, joʻnatish uchun texnik yordam paketini (chodirlar, adyollar, generatorlar) tayyorlashni boshlashini maʼlum qilgan[192].

Tailand tahrir

  Tailand Turkiyaga 20 kishilik Shahar qidiruv-qutqaruv guruhini yubormoqda[193]. Qirol Maha Vajiralongkorn Turkiya va Suriyadagi fojia qurbonlariga chuqur hamdardlik bildirdi[194][195].Tailand Bosh vaziri Turkiyaning Tailanddagi elchisi tomonidan qabul qilingan Tailand Qirollik hukumatidan Turkiya hukumatiga 5 000 000 baht (taxminan 150 000 AQSH dollari) miqdoridagi dastlabki gumanitar yordamni taqdim etdi Tabiiy ofatlarning oldini olish va oqibatlarini yumshatish boʻlimi Turkiyaga 42 kishilik Shahar qidiruv-qutqaruv guruhi va ikkita qutqaruv iti yuborilganini maʼlum qildi[196].

Tunis tahrir

  Tunis Prezident Kais Saied ham Turkiya, ham Suriya uchun 14 tonna adyol va oziq-ovqatdan iborat „insonparvarlik yordami“ni yuborgan. Saied, shuningdek, koʻngilli shifokorlarni Tunis harbiy samolyotlarida olib chiqishga ruhsat soʻradi, dedi rasmiylar[197].

Turkmaniston tahrir

  Turkmaniston Turkiyaga qutqaruv guruhi bilan birga gumanitar yordam samolyotini jo‘natgan[198]. Turkiyaning poytaxt Ashxoboddagi elchisi Togan Oʻrol oʻzining Twitter sahifasi orqali bergan bayonotida „Zilziladan jabrlanganlarga yordam guruhi hamda moddiy koʻmak bugun ertalab Ashxoboddan Vazirlar Kengashi raisining taʼlim, sport va sog‘liqni saqlash masalalari bo‘yicha o‘rinbosari Nurmuhammet Amaneperov bilan uchib ketdi“ deb yozadi[199].

Ukraina tahrir

  Ukraina Prezidenti Volodimir Zelenskiy Turkiyaga yordam taklif qildi[200]. Tashqi ishlar vaziri Dmitriy Kuleba Ukraina inqirozga qarshi kurashda yordam berigani uchun Turkiyaga qutqaruvchilarning katta guruhini yuborishga tayyorligini va ularni joylashtirishni muvofiqlashtirish uchun turklar bilan yaqindan hamkorlik qilayotganini aytdi[201]. Ukraina Turkiyaga 87 kishilik qidiruv-qutqaruv guruhi yuboradi[53].

Vatikan tahrir

Rim papasi Francis Turkiya va Suriyadagi zilzilalardan so‘ng telegramma orqali „samimiy hamdardlik“ bildirdi[202]. Bundan tashqari, Italiya Rim-katolik cherkovi shoshilinch yordam uchun 500 000 yevro ajratdi[202].

Vatikan shahri tahrir

Rim-katolik cherkovi shoshilinch yordam uchun 500 000 yevro ajratdi[203].

Vengriya tahrir

  Vengriya Tashqi ishlar vaziri Péter Szijjártó tomonidan eʼlon qilingan 50 kishilik qidiruv-qutqaruv guruhi, jumladan olti nafar shifokor Turkiyaga joʻnatildi[204]. Keyinchalik joʻnatilgan xodimlar soni 28 qutqaruvchi it bilan 156 taga koʻpaytirildi[205].

Vyetnam tahrir

  Vyetnam Prezidenti vazifasini bajaruvchi Võ Thị Ánh Xuân Turkiya va Suriyaga hamdardlik maktublarini yubordi[206]. 9-fevral kuni Vyetnam yong‘inning oldini olish va qutqarish politsiyasi departamenti, Jamoat xavfsizligi vazirligi va Mudofaa vazirligi dan 100 nafar qutqaruvchilar, asbob-uskunalar va tibbiy buyumlar bilan taʼminlangan holda joʻnatildi[207]. Vetnam birinchi marta shunday xorijda qutqaruv missiyasini joʻnatgan. 11-fevral kuni 17 yoshli Abuzer Baran Bakir Vetnam, Pokiston va Turkiya qutqaruv guruhlari tomonidan qariyb 140 soatlik qurshovdan keyin vayronalar ostidan qutqarib olindi[208].

Xitoy tahrir

  Xitoy Kommunistik partiyasi bosh kotibi va raisi Xi Jinping Turkiya prezidenti Rajab Toyyib Erdo‘g‘an va Suriya prezidenti Bashar Asadga hamdardlik bildirdi va 40 million yuan (6 million dollar) qiymatidagi insonparvarlik yordamini taqdim etishini aytdi. Shu jumladan, qutqaruv va tibbiy guruhlar yuborilishi rejalashtirilgan[209][210]. Xitoy, shuningdek, Suriyaga shoshilinch insonparvarlik yordami sifatida 30 million yuan (4,4 million dollar) va Turkiyaga favqulodda gumanitar yordam sifatida 40 million yuan (5,9 million dollar) naqd pul taklif qilishini eʼlon qildi[211][212]. 2023-yil 8-fevral kuni Xitoy hukumatining 82 nafar xodim va 4 nafar qutqaruvchi itdan iborat qutqaruv guruhi Adana aeroportiga yetib keldi hamda talofat koʻrgan hududlarga yetib borganidan keyin qutqaruv ishlarini boshlaydi[213]. Fuqarolik jamiyatining 52 kishidan iborat qutqaruv jamoalari qutqaruv ishlarini olib borish uchun Turkiyadagi zilziladan zarar koʻrgan hududlarga yoʻl oldi[214]. Turkiyadagi baʼzi xitoylik xodimlar zilziladan zarar koʻrgan bir necha aholini qutqarishda yordam berdi[215][216]. 7 fevral kuni Xitoy Qizil Xoch Jamiyati Turkiya va Suriyaga mos ravishda 200 000 AQSh dollari miqdorida yordam koʻrsatdi[217][218]. Shuningdek, Suriyadagi zilziladan aziyat chekkan hududlarga qutqaruv guruhi va 5000 kishi uchun tibbiy buyumlar partiyasini yuborildi[219][220].

Gonkong tahrir

  Gonkong SAR hukumati mamlakatning janubiy qismi va Suriyada halokatli zilziladan keyin omon qolganlarni qidirishga yordam berish uchun Turkiyaga 59 kishilik guruh hamda ikkita qutqaruv itini yubordi[221].

Xorvatiya tahrir

  Xorvatiya bosh vaziri Andrej Plenkovic Xorvatiya Turkiyaga 40 kishilik qidiruv-qutqaruv guruhi yuborilishini maʼlum qildi[222][223][224]. Xorvatiya Zilzilaga qarshi muhandislik markazidan 2020-yilgi Petrinya zilzilasi bilan kurashish bo‘yicha katta tajribaga ega bo‘lgan ikki mutaxassis va qurilish muhandisi yuborildi[225]. 10-fevral kuni Xorvatiya parlamenti Turkiyaga taxminan 819601.50 yevrolik favqulodda yuklardan iborat insonparvarlik karvonini yuborishga ruxsat berdi. Xorvatiya ham Suriyaga yordam berish uchun Qizil Xoch va Karitas oʻrtasida teng taqsimlangan jami 200000 yevro xayriya qildi[226].

Yangi Zelandiya tahrir

  Yangi Zelandiya Tashqi ishlar vaziri va Bosh vazir Chris Hipkins Turkiya va Suriyadagi gumanitar tiklanish harakatlariga yordam berish uchun 1.5 million NZ $ qiymatidagi gumanitar yordam ajratilishini eʼlon qildi, shuningdek, „Biz Yangi Zelandiyadagi zilzilalar haqida biroz bilamiz, shuning uchun qalbimiz ular bilan“ deya hamdardlik bildirdi[227].

Yaponiya tahrir

  Yaponiya Tashqi ishlar vazirligi 75 nafar qutqaruvchi jo‘natishini maʼlum qildi. Yaponiya, qidiruv-qutqaruv ishlarini olib borish uchun Turkiyaga tabiiy ofatdan qutqarish bo‘yicha Yaponiya qutqaruv guruhini (JDR) jo‘natgan[228][229].

Oʻzbekiston tahrir

  Oʻzbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Turkiya janubi-sharqida ro‘y bergan kuchli zilzila munosabati bilan Rejep Tayyip Erdo‘g‘anga hamdardlik bildirdi. U marhumning oila aʼzolari va yaqinlariga hamdardlik bildirib, jabrlanganlarning tezroq sog‘ayib ketishini tiladi[230]. Favqulodda vaziyatlar vazirligi Prezident Mirziyoyev farmoni bilan Turkiyaga qidiruv-qutqaruv guruhi va insonparvarlik yordami yuborilishini maʼlum qildi[231].

Shimoliy Makedoniya tahrir

  Shimoliy Makedoniya tomonidan 40 nafar qutqaruvchi va 22 nafar maxsus guruh aʼzolaridan iborat jamoa, jumladan, 100 ming yevro miqdorida moliyaviy yordam, 10 ming koʻrpa-toʻshak va 200 ta sanitariya zambillari yuborilgan[232][233]. Qoʻshimcha 36 kishilik maxsus jamoa yuborildi[234].

Shri Lanka tahrir

  Shri Lanka Tashqi ishlar vaziri Ali Sabri Turkiya Tashqi ishlar vazirligi bilan aloqaga chiqib, yordam taklif qildi. Prezident Ranil Wickremesinghe qurbonlar, jarohatlar va vayronagarchiliklar munosabati bilan shokda va qaygʻudaligini maʼlum qildi. Agar zarur boʻlsa, Mudofaa vazirligi va Tashqi ishlar vazirligi koʻrsatmalariga asoslanib, Shri-Lanka armiyasi zilziladan jabr koʻrgan Turkiyadagi qidiruv-qutqaruv ishlariga yordam berish uchun 300 nafar harbiy xizmatchidan iborat kontingentni yuborishga tayyorligini bildirdi[235] .

Shveysariya tahrir

   Shveysariya Federal Tashqi ishlar vazirligi 6-fevral kuni Turkiyaga 80 nafar mutaxassis va sakkiz nafar qutqaruvchi it yuborilishini maʼlum qilgan. Bundan tashqari, Suriyaga maqsadli yordam koʻrsatish masalasi ham koʻrib chiqilishi kerak edi[236].

Shvetsiya tahrir

  Shvetsiya Tashqi ishlar vaziri Tobias Billström, „Shvetsiyaning Yevropa Ittifoqi raisi sifatida, bu falokatda Yevropa Ittifoqining ushbu mamlakatlarga yordam berish uchun harakatlarini muvofiqlashtirish maqsadida Mavlud Chavushoʻgʻli va Suriya bilan bogʻlanamiz“ deb aytdi[237]. Hukumat Suriya va Turkiyaga insonparvarlik yordami uchun 7 million SEK (620 000 yevro) ajratdi[238]. Favqulodda vaziyatlarni muvofiqlashtirish uchun sunʼiy yoʻldosh va elektron uskunalarga ega 12 kishilik Daniya-Finlandiya-Shvetsiya texnik yordam va qoʻllab-quvvatlash guruhi Turkiyaga yuborilgan[45].

Chernogoriya tahrir

  Chernogoriya Prezidenti Milo Dukanovic mamlakat nomidan hamdardlik bildirdi va zarur yordamlarni koʻrsatishlikni taklif qildi[239]. Chernogoriya Turkiyaga qutqaruv guruhlarini yubordi[53].

Chex Respublikasi tahrir

  Chexiya bosh vaziri Petr Fiala, Chexiya „Bugun soat 14:00da joʻnab ketadigan USAR guruhining 68 aʼzosi orqali Turkiyaga yordam berishini“ aytdi[240].

Chili tahrir

  Chili hukumati Turkiya va Suriyadagi falokat hududlarida aholiga yordam ko‘rsatishni boshlashini hamda Chilining Turkiyadagi elchixonasi hamda Turkiya hukumati bilan hamkorlikda yordam berajakligini aytdi[241][242].

De-fakto davlatlardan amaliy yordam tahrir

Kosova tahrir

  Kosovo Prezidenti Vjosa Osmani Kosovo hukumati[lower-alpha 1] „Kosovo xavfsizlik kuchlari orqali kerakli yordamni ko‘rsatishga tayyor“ ekanligini aytdi[243]. O‘sha kuniyoq Turkiyaga ixtisoslashgan kontingent yuborildi[244]. Prezident Osmani Turkiya va Suriyadagi qurbonlar xotirasiga 2023-yil 8-fevralni milliy motam kuni deb eʼlon qildi[245][60].

Shimoliy Kipr tahrir

  Shimoliy Kipr Prezidenti Ersin Tatar, birdamlik bildirdi va jami 8 ta mashina bilan 59 kishidan iborat qidiruv-qutqaruv guruhini yuborayotganliklarini maʼlum qildi[246].

Tayvan tahrir

  Tayvan Prezidenti Tsai Ing-wen tabiiy ofat oqibatlarini bartaraf etish uchun 200 ming dollar xayriya qilishini eʼlon qildi[247]. Keyinchalik bu mablagʻ 2 000 000 dollarga oshirildi[248]. Tayvan hukumati, shuningdek, qutqaruv ishlariga yordam berish uchun 40 kishidan iborat guruh, 3 qutqaruv iti va 5 tonna jihozni[249], keyin esa 90 kishidan iborat yana bir guruh va 2 qutqaruvchi itni yubordi[250].

Birlashgan Millatlar Tashkilotiga aʼzo va kuzatuvchi davlatlar tahrir

Belarus tahrir

  Belarus Prezidenti Aleksandr Lukashenko Turkiya va Suriyaga hamdardlik bildirdi[251].

Janubiy Afrika tahrir

  Janubiy Afrika Respublikasi Prezidenti Kiril Ramafosa Turkiya Prezidentiga hamda zilzila qurbonlariga hamdardlik bildirdi[252].

Monako tahrir

  Monako shahzodasi Albert II Turkiya prezidenti Rajab Toyyib Erdo‘g‘anga quyidagi maktub yo‘llab, Turkiyaga hamdardlik bildirdi: „Janob Prezident, zilzilalardan so‘ng chuqur hayajonimni izhor etmoqchiman. Sizning mamlakatingizga bu holat juda qattiq taʼsir qildi. Ushbu ofat qurbonlarining oila aʼzolari va yaqinlariga samimiy hamdardlik bildiraman. Mening oilam va Monako xalqi jabrlanganlar va jabrlanganlarning oila aʼzolariga qanchalik ogʻir ekanligini qalban his qilmoqdamiz. Muhtaram Prezident, Siz va xalqingizga chuqur birdamligimizni izhor etamiz“[253].

Shimoliy Koreya tahrir

  Shimoliy Koreya Mehnat partiyasi bosh kotibi Kim Chen In Suriya prezidenti Bashar al-Asadga hamdardlik bildirdi[61].

Eslatmalar tahrir

  1. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named status

Manbalar tahrir

  1. ↑ „AB kurtarma ekiplerini, uydu yardımını Türkiye'ye getiriyor“. Qaraldi: 6-fevral 2023.
  2. ↑ „AB'den Türkiye'ye kurtarma ekipleri gönderiliyor“. Anadolu Ajansı. Qaraldi: 6 fevral 2023.
  3. ↑ „BM’de 1 dakikalık saygı duruşu“. Haber7. Qaraldi: 6 fevral 2023.
  4. ↑ „Deprem sonrası tüm dünyadan destek mesajları yağıyor! Rusya'da uçak yardımı... "Seferber olmuş durumdayız"“ (Türkçe). Mynet Haber. Qaraldi: 6 fevral 2023.
  5. ↑ „Liderlerden Türkiye'ye yardım ve taziye mesajları“. www.cumhuriyet.com.tr. Qaraldi: 6 fevral2023.
  6. ↑ „TDT Genel Sekreteri'nin Türkiye’nin Kahramanmaraş kentinde meydana gelen deprem nedeniyle taziye mesajı. | Haberler“. Türk Devletleri Teşkilatı. Qaraldi: 6 fevral2023.
  7. ↑ „Afghanistan announces aid for quake-hit Turkey and Syria“ (en). Ariana News (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  8. ↑ „Ekipi shqiptar mbërrin në Turqi, nisin menjëherë punën në terren! Personeli mjekësor që iu përgjigj thirrjes për ndihmë pas tërmetit shkatërrues“ [The Albanian team arrives in Turkey, they immediately start work on the ground! Medical personnel who responded to the call for help after the devastating earthquake] (sq). shqiptarja.com. Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  9. ↑ Klein, Betsy. „Biden says he has "authorized an immediate US response" to deadly earthquake in Turkey and Syria“. CNN (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  10. ↑ „Turkey-Syria: Time 'running out' for people trapped“. Deutsche Welle (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  11. ↑ Smart, Sara. „Virginia first responders en route to Turkey“. CNN (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  12. ↑ 12,0 12,1 „Argentina ofrece asistencia humanitaria por los terremotos en Turquía y Siria“ [Argentina offers humanitarian assistance for the earthquakes in Turkey and Syria] (es). swissinfo.ch. Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  13. ↑ „Armenian response“. Twitter. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  14. ↑ „Armenia Sends Rescue Teams to Quake-Hit Turkey, Syria“. massispost.com. Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  15. ↑ „Australia giving 70m to aid Syrian, Turkey quake recovery“. AFR (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  16. ↑ „Four Australians missing in Türkiye earthquake, search-and-rescue team sent to help“. ABC News (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  17. ↑ „Austria will send aid to Turkey following earthquake“. CNN (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  18. ↑ „Bangladesh sends rescue team to Turkey“ (en). The Financial Express (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  19. ↑ „Bangladesh observes state mourning“. NEWAGE (2023-yil 10-fevral). Qaraldi: 2023-yil 11-fevral.
  20. ↑ „46-member Bangladeshi team joins rescue operation in Turkey“. Dhakatribune (2023-yil 10-fevral). Qaraldi: 2023-yil 11-fevral.
  21. ↑ „Bangladesh sends 46-member rescue team to Turkey“. The Dailystar (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 11-fevral.
  22. ↑ „Bangladeshi team rescues girl alive in Turkey“. The Daily Star (2023-yil 10-fevral). Qaraldi: 2023-yil 11-fevral.
  23. ↑ „Turkish envoy outlines relief priorities, thanks Bangladesh for post-quake support“. Anadolu Agency (2023-yil 9-fevral). Qaraldi: 2023-yil 11-fevral.
  24. ↑ „BAF's top transport aircraft en route to Syria with relief“. United News of Bangladesh (2023-yil 11-fevral). Qaraldi: 2023-yil 11-fevral.
  25. ↑ „Belgisch B-FAST-team gaat medische hulp bieden aan Turkije en Syrië na zware aardbevingen“ (nl-BE). Het Nieuwsblad. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  26. ↑ „Belgisch B-FAST-team gaat medische hulp bieden aan Turkije en Syrië na zware aardbevingen“ [Belgian B-FAST team will provide medical aid to Turkey and Syria after severe earthquakes] (nl-BE). Het Nieuwsblad. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  27. ↑ „Rode Kruis-Vlaanderen maakt 200.000 euro vrij voor humanitaire hulp na aardbeving in Turkije“ (nl). HLN.
  28. ↑ „Live updates | EU rushes rescuers, satellite help to Turkey“. Associated Press (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  29. ↑ „BREAKING: UAE President orders 2700 million for earthquake relief in Syria and Türkiye“. wam (2023-yil 2-iyul).
  30. ↑ „Посланик Айлин Секизкьок: Турция преживява небивало бедствие“ (bg). Vesti.bg. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  31. ↑ „България е първата европейска държава, която изпрати хуманитарна помощ и спасителни екипи за Турция - По света и у нас - БНТ Новини“ (bg). bntnews.bg. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  32. ↑ „Two Bulgarian Spartans to Fly Rescue Teams and Equipment to Turkiye after Deadly Earthquake“ (en). bta.bg. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  33. ↑ Özen, Ege Buğra „Bulgaristan uçakları Adana'da“ (tr). AirTurkHaber.com (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  34. ↑ „Ексклузивен разказ на българските спасители в Турция“ (bg). bTV Новините. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  35. ↑ „30 български лекари ще отпътуват, за да помагат в Турция“ (bulgarian). nova.bg. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  36. ↑ „30 медицински специалисти - доброволци от България заминават за Турция - По света и у нас - БНТ Новини“ (bg). bntnews.bg. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  37. ↑ „Ministarstvo sigurnosti pokrenulo proceduru slanja pomoći Turskoj, stižu spasioci iz BiH“ (bs). Klix.ba. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  38. ↑ „UK Sending 76 Search-and-rescue Specialists To Turkey“. Barron's. Agence France-Presse (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  39. ↑ „UK responds to Türkiye's request for assistance with immediate deployment of search & rescue and medical teams following earthquakes“. Gov.uk (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  40. ↑ „UK pledges additional $3.64 million in funding to White Helmets for search and rescue efforts in Syria“. CNN (2023-yil 10-fevral). Qaraldi: 2023-yil 10-fevral.
  41. ↑ „Premier League donates one million pounds to earthquake fund“. Channel News Asia. Reuters (2023-yil 10-fevral). Qaraldi: 2023-yil 10-fevral.
  42. ↑ „Pangingilak ng Pondo Idinaos sa London Moske para Tulungan ang mga Naapektuhan sa mga Lindol ng Turkey-Syria“ (fil). International Quran News Agency (2023-yil 13-fevral). Qaraldi: 2023-yil 13-fevral.
  43. ↑ „Itamaraty prepara ajuda humanitária a Síria e Turquia“ [Itamaraty prepares humanitarian aid for Syria and Turkey] (pt-BR). G1. Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  44. ↑ „Danmark sender 20 millioner kroner til Syrien efter jordskælv“ (da-DK). JP (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  45. ↑ 45,0 45,1 45,2 „Nordisk beredskabshold under dansk ledelse er på vej til Tyrkiet“ [Nordic emergency response team under Danish leadership is on its way to Turkey] (da-DK). DR (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  46. ↑ „Major earthquakes hit Turkey, Syria: Who is stepping up to help?“. www.aljazeera.com.
  47. ↑ „Liderlerden Türkiye'ye yardım ve taziye mesajları“. www.cumhuriyet.com.tr.
  48. ↑ al-Jazaeri, R.. „Iranian plane carrying humanitarian aid arrives at Damascus Int'l Airport“. Syrian Arab News Agency (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  49. ↑ Faucon, Benoit „Iran Delivers Aid to Quake-Hit Syria“ (en). The Wall Street Journal (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  50. ↑ @kajakallas. „Estonia is ready to help following this morning's tragic earthquake in #Türkiye and neighbouring countries“. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  51. ↑ „Eight Palestinian refugees killed in Syria earthquake“. en.royanews.tv.
  52. ↑ „الرئيس ينعى الضحايا من اللاجئين الفلسطينيين الذين قضَوا في زلزال سوريا“ (ar). alhadath.ps (2023-yil 6-fevral).
  53. ↑ 53,0 53,1 53,2 53,3 53,4 53,5 53,6 „Live Updates | Turkey, Syria earthquake search intensifies“. Associated Press (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  54. ↑ „Marcos: Philippines to send rescue team, aid to quake-stricken Turkey“. news.abs-cbn.com (2023-yil 7-fevral).
  55. ↑ „Finland's Niinistö, Marin offer condolences to Turkey after quake“. News (2023-yil 6-fevral).
  56. ↑ „Finland prepares €1m aid package for Turkey and Syria“. yle.fi (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  57. ↑ Mawad, Dalal. „France will send more than 100 rescue workers to Turkey, interior minister says“. CNN (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  58. ↑ „Turkey-Syria earthquake: Total death toll passes 20,000“. Deutsche Welle (2023-yil 9-fevral). Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  59. ↑ „Hundreds dead in Turkey, Syria after powerful earthquake“. Deutsche Welle (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  60. ↑ 60,0 60,1 60,2 60,3 60,4 60,5 60,6 „Live Updates | Turkey, Syria quake is deadliest in decade“. Associated Press (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  61. ↑ 61,0 61,1 „Turkey-Syria earthquake: Death toll passes 11,000“. Deutsche Welle (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  62. ↑ „Greece sends rescue teams to Turkey – Statements of the Greek PM, Foreign Ministry and President Sakellaropoulou“. Orthodox Times (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  63. ↑ „PM tells Erdogan Greece ready to ‘contribute even more’ to quake relief efforts“. Kathimerini (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  64. ↑ „Επικοινωνία Δένδια - Τσαβούσογλου για το σεισμό στην Τουρκία - Έτοιμη να βοηθήσει η Αθήνα“. CNN (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  65. ↑ „Συλλυπητήριο μήνυμα του Ν. Παναγιωτόπουλου στον Χ. Ακάρ για τον σεισμό στην Τουρκία“. Capital (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  66. ↑ „Νέα διάσωση από την ΕΜΑΚ στην Τουρκία - Αναχωρεί και δεύτερο κλιμάκιο“ (Greek). Capital.gr (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  67. ↑ „Συλλογή ειδών πρώτης ανάγκης για τους σεισμόπληκτους σε Τουρκία και Συρία – Δείτε πώς μπορείτε να βοηθήσετε“. The Press Project (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  68. ↑ „Αλληλεγγύη στους σεισμόπληκτους της Τουρκίας και της Συρίας“. Chalandri.gr (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  69. ↑ „Ηγουμενίτσα: Συγκέντρωση ανθρωπιστικής βοήθειας για τους σεισμόπληκτους στην Τουρκία και την Συρία“. Thesprotia24.gr (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  70. ↑ „Καλαμάτα: Κύμα συμπαράστασης Μητρόπολης, Δήμου και φορέων για πληγέντες από σεισμό σε Τουρκία και Συρία“. MessiniaLive.gr (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  71. ↑ „Γ.Σ Ηρακλής: Συλλέγει τρόφιμα, ρούχα και φάρμακα για τους σεισμόπληκτους σε Τουρκία-Συρία“. FOS (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  72. ↑ „Φεύγουν 5 αεροπλάνα με ανθρωπιστική βοήθεια στην Τουρκία με εντολή Μητσοτάκη- Φάρμακα, κουβέρτες, κρεβάτια και σκηνές“. TheTOC (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  73. ↑ „Greek rescuers find young boy in Hatay earthquake ruins“. Kathimerini (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 10-fevral.
  74. ↑ „Mitsotakis: Greece to be at the forefront of efforts for a donor conference in Brussels“. Capital (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  75. ↑ „PM: Greece supports idea of donor conference to help quake victims“. Kathimerini (2023-yil 9-fevral). Qaraldi: 2023-yil 10-fevral.
  76. ↑ „IN ORDER TO GET INVOLVED IN THE RESCUE OPERATIONS, RESCUERS LEFT GEORGIA FOR TURKEY“. Georgian Ministry of Internal Affairs (2023-yil 6-fevral). 2023-yil 9-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  77. ↑ „40 MORE RESCUERS FROM GEORGIA WILL JOIN THE GEORGIAN RESCUERS TEAM INVOLVED IN RESCUE OPERATIONS IN TURKEY“. Georgian Ministry of Internal Affairs (2023-yil 6-fevral). 2023-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  78. ↑ „40 more rescuers from Georgia will join the Georgian rescuers team involved in rescue operations in Turkey“. Georgian Ministry of Internal Affairs (2023-yil 8-fevral). 2023-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  79. ↑ „Georgia allocates GEL 1 million for humanitarian aid for population affected by disaster in Türkiye“. Interpressnews (2023-yil 10-fevral). Qaraldi: 2023-yil 10-fevral.
  80. ↑ „India Condolences“.
  81. ↑ „Turkey Earthquake Live Updates: More than 2,600 dead in Turkey and Syria after three quakes; bad weather worsens situation“ (2023-yil 6-fevral).
  82. ↑ „PM Modi Gets Emotional On Turkey Devastation, Recalls 2001 Gujarat Earthquake“. NDTV.com. 2023-yil 7-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  83. ↑ 83,0 83,1 „Earthquake: Sixth 'Operation Dost' flight reaches Turkey with relief assistance“ (en). ANI News. Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  84. ↑ Kandavel, Sangeetha. „Drones from Tamil Nadu head to Turkey for rescue efforts, medicine supply“ (en-IN). The Hindu (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  85. ↑ „Garuda Aerospace To Deploy Droni, Kisan Drone To Support Turkey Rescue Mission“. Mobility Outlook. Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  86. ↑ „Turkey Earthquake Live Updates: More than 2,600 dead in Turkey and Syria after three quakes; bad weather worsens situation“ (2023-yil 6-fevral).
  87. ↑ Bureau, ABP News „Operation Dost: Indian Team Arrives In Quake-Hit Turkey, Starts Rescue Operation In Gaziantep“ (en). news.abplive.com (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  88. ↑ Pandu AJ, Rangga; Ihsan, Nabil „Indonesia prepares humanitarian aid for Turkiye“. Antara News (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  89. ↑ Poetra „Basarnas akan kirim 47 personel SAR gabungan ke Turkiye menggunakan pesawat TNI AU“ (en-US). Airspace Review (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  90. ↑ „Gubernur Sulteng HUT Ke-73, Ajak Warganya Kirim Bantuan untuk Korban Gempa Turki“ (id-ID). Tribunpalu.com. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  91. ↑ Redaksi „Bencana Turki dan Suriah, Gubernur Sulteng Imbau Pemda dan Pemkot Segera Beri Bantuan, Per Rabu 7 Februari 2023 Jumlah Korban Jiwa 7.266 orang“ (id). Pos Rakyat (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  92. ↑ „King expresses condolences over victims of earthquake in Türkiye, Syria; directs aid delivery to affected families“ (en-US). The Royal Hashemite Court (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  93. ↑ „Tánaiste announces €2 million in emergency aid for Turkey and Syria following earthquakes“. TheJournal.ie.
  94. ↑ „Turkey-Syria earthquakes: World leaders pledge support – DW – 02/06/2023“. dw.com.
  95. ↑ „Kurdistan Region rescue teams’ aids for earthquake victims continue“ (en). Kurdistan Regional Government. Qaraldi: 2023-yil 10-fevral.
  96. ↑ „Leave for Turkey tonight“. Iceland Monitor (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  97. ↑ „Icelandic Experts to Assist in Turkey Earthquake Response“. Iceland Review (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  98. ↑ https://twitter.com/thordiskolbrun/status/1622519268565712896?ref_src=twsrc%5Egoogle%7Ctwcamp%5Eserp%7Ctwgr%5Etweet
  99. ↑ „Icelandic Experts to Assist in Turkey Earthquake Response“. Iceland Review (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  100. ↑ „Messages of help and condolences from leaders“. www.cumhuriyet.com.tr. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  101. ↑ Spiro. „Israel to dispatch emergency aid, teams to earthquake-stricken Turkey“. www.timesofisrael.com.
  102. ↑ Schanen, Taylor, Naomi, Adam. „Countries rush aid, medical teams and rescue dogs to Turkey and Syria“. Washington Post. The Washington Post. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  103. ↑ Gross, Judah Ari. „Another Israeli aid delegation takes off for southern Turkey after deadly quakes“. Times of Israel. The Times of Israel. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  104. ↑ „The IDF’s Humanitarian Aid Through the Years“. IDF Humanitarian Missions.
  105. ↑ Odenheimer, Alisa. „Israel to Provide Rapid Aid to Turkey After Deadly Earthquake“. Bloomberg News. Bloomberg. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  106. ↑ Berman, Lazar. „Request was received’: Israel to send earthquake relief to Syria as well as Turkey“. Times of Israel. The Times of Israel. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  107. ↑ Fabian, Emanuel. „We’ll do our best to save lives’: IDF rescue delegation arrives in southern Turkey“. Times of Israel. The Times of Israel. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  108. ↑ Fabian, Emanuel. „IDF to set up field hospital in Turkey; Israel’s search and rescue team starts work“. Times of Israel. Times of Israel. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  109. ↑ Spiro, Amy. „Israel to dispatch emergency aid, teams to earthquake-stricken Turkey“. ToI. The Times of Israel. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  110. ↑ „Watch: Israeli team rescues earthquake survivors in Turkey“. NBC. NBC News. Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  111. ↑ „Aid, rescuers rushed to Turkey, Syria after deadly quake“ (2023-yil 6-fevral).
  112. ↑ „Leaders to help and condolences to Turkey“. www.cumhuriyet.com.tr. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  113. ↑ 113,0 113,1 113,2 „Earthquake in Turkey and Syria: summary of aid sent by Algeria“. APS (2023-yil 6-fevral).
  114. ↑ „Turkey-Syria quake: Algeria sends 210 tonnes urgent humanitarian aid for disaster victims“. APS (2023-yil 7-fevral).
  115. ↑ „Yoon orders humanitarian aid for quake-hit Iran, Turkey“ (en) (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  116. ↑ „튀르키예에 韓긴급구호대 110여명 급파…단일 파견으로 최대규모(종합)“. Naver. Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  117. ↑ „Cambodia sends aid for Turkiye relief efforts“ (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  118. ↑ Justin Trudeau [@JustinTrudeau]. „After yesterday’s devastating earthquakes, we’re providing 20 million in immediate aid to the people of Türkiye and Syria – and we’ll continue to provide support as the situation evolves. Our partners are already distributing food, emergency fuel, and shelter items.“ (2023-yil 7-fevral). 2023-yil 7-fevralda asl nusxadan arxivlangan.
  119. ↑ „Powerful earthquake kills hundreds in Turkey and Syria“. Canadian Broadcasting Corporation (2023-yil 5-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  120. ↑ Prakas, Nikolaos. „Cyprus government says ready to send help after Turkish quake (updated)“. Cyprus Mail (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  121. ↑ „Colombian President expresses solidarity“ (2022-yil 6-fevral). Qaraldi: 2022-yil 6-fevral.
  122. ↑ https://misiones.cubaminrex.cu/en/articulo/cuba-sends-condolences-turkiye-following-devastating-earthquake
  123. ↑ „Cuba sends condolences to Syria and Turkey, affected by a powerful earthquake in the early hours of this Monday“ (2023-yil 6-fevral).
  124. ↑ „World leaders voice solidarity after powerful earthquake strikes Türkiye“ (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  125. ↑ „Tweet by the Lithuanian President“. Twitter (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  126. ↑ „Lebanese response“. Twitter. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  127. ↑ „Lebanese response“. Twitter. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  128. ↑ @Dabaibahamid. „My condolences to our brothers“.
  129. ↑ „Libya sends rescue team to Turkey as hunt for quake survivors continues | The Libya Observer“ (en). libyaobserver.ly. Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  130. ↑ „arxiv nusxasi“. 2023-yil 29-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  131. ↑ „Luxembourg sends emergency communications tool to Turkey“. delano.lu.
  132. ↑ „Turkiye quake: Malaysia to deploy 75 SMART members to help in SAR operations“. New Straits Times (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  133. ↑ „غزواني يصدر أوامر بتقديم دعم لسوريا وتركيا“ (ar). AlAkhbar.info (2023-yil 9-fevral). Qaraldi: 2023-yil 10-fevral.
  134. ↑ Arbai. „المغرب يستعد لإرسال مساعدات عاجلة إلى تركيا“ (2023-yil 6-fevral).
  135. ↑ Arbai, Khalid „المغرب يستعد لإرسال مساعدات عاجلة إلى تركيا“ (2023-yil 6-fevral).
  136. ↑ „HM the King Sends a Message of Condolences to the Turkish President following the violent Earthquake that struck his country“. Ministry of Foreign Affairs, African Cooperation and Moroccan Expatriates. 2023-yil 7-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  137. ↑ „AMLO lamenta terremoto en Turquía y Siria y ofrece apoyo de México“ (es). Aristegui Noticias. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  138. ↑ „Delegación mexicana de rescatistas partió esta mañana a Turquía tras sismo: Sedena“ (es). Milenio. Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  139. ↑ Akbarzai, Sahar. „Mexico's famous rescue dogs are headed to Turkey“. CNN (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  140. ↑ @MfaEgypt. „مصر تعرب عن خالص تعازيها وتضامنها مع تركيا وسوريا في ضحايا الزلزال المدمر“ (ar) (2023-yil 6-fevral).
  141. ↑ „In a first, Egypt’s Sisi calls Syria’s Assad after devastating earthquake“ (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  142. ↑ „R. Moldova caută un avion cu care să trimită o misiune de salvare în Turcia, lovită de cutremur“ (ro). europalibera.org (2023-yil 6-fevral).
  143. ↑ „Mongolian President Sends Condolence Message to His Turkish Counterpart“ (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  144. ↑ „Mongolia sends rescuers and medical personnel to Turkey“ (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  145. ↑ „Mongolian Search and Rescue Team heads to Turkey“ (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  146. ↑ „Mongolian rescuers save three people from rubble in Hatay, Turkey“ (2023-yil 9-fevral). Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  147. ↑ @wbhoekstra. „Shocked by the news of the devastating earthquake in Türkiye and Syria“ (2023-yil 6-fevral).
  148. ↑ „Norge gir 150 millioner til jordskjelvofrene“ (NO). regjeringen.no (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  149. ↑ „Azerbaijan voices solidarity with Türkiye after deadly earthquake“. Anadolu Agency (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  150. ↑ „Azerbaijan Sends Rescuers, Humanitarian Aid to Quake-Hit Türkiye“ (2023-yil 6-fevral).
  151. ↑ Haber 27. „Son Dakika... Bakü'de restoranlarda ve eğlence merkezlerinde müzik çalınması durduruldu“. Gaziantep Son Dakika Olay Haber | Kent Haber 27 (2023-yil 6-fevral).
  152. ↑ „Paraguay se solidariza con Turquía y sigue situación de compatriotas“. swissinfo.ch (2023-yil 6-fevral).
  153. ↑ „Pakistan stands in firm solidarity with Türkiye in the wake of the massive Earthquake“.
  154. ↑ „Factbox: Turkey quake: international support and offers of aid“ (2023-yil 6-fevral).
  155. ↑ Mateusz Morawiecki [@MorawieckiM]. „This morning I received news about a tragic earthquake in southern Turkey. My thoughts and prayers are with the families of the victims. In these difficult times, Turkey can count on Poland.“. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  156. ↑ Ministry of Interior and Administration [@MSWiA_GOV_PL]. „Polscy strażacy z grupy HUSAR jeszcze dziś wyruszą z pomocą ratowniczą do Turcji dotkniętej trzęsieniem ziemi.“ (pl). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  157. ↑ „Ratownicy górniczy lecą do Turcji. Będą działali z polskimi strażakami - Remiza.pl - Polski Serwis Pożarniczy“. remiza.com.pl (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  158. ↑ „Polscy lekarze wojskowi polecą do Turcji - stworzą mobilne centrum medyczne. Błaszczak: To nasz wkład | Niezalezna.pl“. niezalezna.pl. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  159. ↑ PÚBLICO „Portugal vai enviar equipa de 53 operacionais para a Turquia nas "próximas horas"“ (pt). PÚBLICO. Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  160. ↑ „Portugal offers rescue help to Turkey“ (en). www.theportugalnews.com. Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  161. ↑ Alkhaldi, Celine. „Qatar and Kuwait will set up air bridge to Turkey to supply humanitarian aid“. CNN (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  162. ↑ „Kyrgyzstan sends rescuers to Turkey“. Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  163. ↑ „Kyrgyzstan sends rescuers to Turkey“ (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  164. ↑ Ualikhanova. „Kazakhstan Offers Emergency Assistance to Türkiye after Deadly Earthquake“ (en). The Astana Times (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  165. ↑ Alkhaldi, Celine. „Qatar and Kuwait will set up air bridge to Turkey to supply humanitarian aid“. CNN (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  166. ↑ „МЧС России“. Telegram. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  167. ↑ „МЧС России“. Telegram. Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  168. ↑ „МЧС России“. Telegram. Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  169. ↑ „Putin Sends Condolences to Erdogan, Assad After Devastating Earthquake“. The Moscow Times (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  170. ↑ „Romania to send personnel specialised in search and rescue interventions to Turkey“. stiripesurse.ro (2023-yil 6-fevral).
  171. ↑ „România trimite în Turcia 3 aeronave cu 60 de salvatori și 7 tone de echipamente“ (ro). digi24.ro (2023-yil 6-fevral).
  172. ↑ „Romania's rescue teams dispatched to Turkey increase to 120 people, seven utility dogs“ (en). www.agerpres.ro. 2023-yil 9-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  173. ↑ Redacción. „El Salvador ofrece ayuda a Turquía ante los daños causados por terremoto de magnitud 7,7“ (es). Infobae (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  174. ↑ „In photos: Rescue workers journey to Turkey and Syria in race to retrieve earthquake survivors“. CNN (2023-yil 9-fevral). Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  175. ↑ „El Salvador envía rescatistas para ayudar en búsqueda de víctimas en Turquía“ (es). SWI swissinfo.ch. Qaraldi: 2023-yil 10-fevral.
  176. ↑ „عام / خادم الحرمين الشريفين يعزي الرئيس التركي في ضحايا الزلزال الذي ضرب جنوب الجمهورية التركية“. Saudi Press Agency (2023-yil 7-fevral).
  177. ↑ „Custodian of the Two Holy Mosques, HRH Crown Prince Direct KSrelief to Send Airlift, Provide Various Aid, and Organize Popular Campaign through "Sahem" Platform to Help Victims of Earthquake in Turkiye and Syria“. Saudi Press Agency (2023-yil 7-fevral).
  178. ↑ „الحملة الشعبية لإغاثة متضرري الزلزال بسوريا وتركيا (عطاؤكم يخفف عنهم)“. Sahem Platform (2023-yil 8-fevral). 2023-yil 23-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  179. ↑ „Vucic makes urgent decision: Serbia is sending special teams to Turkey“ (sr). Telegraf.rs (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  180. ↑ „SCDF to send 20-man team to aid in Turkey earthquake rescue efforts; Red Cross pledges over 232k | The Straits Times“. www.straitstimes.com (2023-yil 7-fevral).
  181. ↑ 181,0 181,1 Cheng, Ian „SCDF to send 20-member team to Türkiye to help with rescue efforts after deadly earthquake“ (en). CNA (2023-yil 7-fevral). — „The team is from a contingent known as Operation Lionheart. The on standby round-the-clock contingent, with 79 members, was formed in 1990 and has since been deployed on 19 search and rescue or humanitarian relief assistance missions.“. 2023-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  182. ↑ „SCDF's advance team arrives in southern Türkiye to assist with quake rescue efforts“ (en). CNA. Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  183. ↑ „[Earthquake in Türkiye and Syria Singapore Red Cross Supports Immediate Relief and Recovery Operations - Türkiye“] (en). reliefweb.int. — „In response to the recent emergencies in Türkiye and Syria, the Singapore Red Cross (SRC) is pledging USD 24100,000 in humanitarian aid (USD$50,000 respectively) to the Turkish Red Crescent (TRC) and the Syrian Arab Red Crescent (SARC) to directly support their ongoing relief efforts. SRC will also be launching a public appeal to help support recovery operations in both countries.“. 2023-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  184. ↑ „[Earthquake in Türkiye and Syria Singapore Red Cross Supports Immediate Relief and Recovery Operations“] (en-gb). www.redcross.sg. Singapore Red Cross Society (2023-yil 7-fevral). 2023-yil 7-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  185. ↑ Tang, Louisa „Türkiye-Syria quake: Turkish community in Singapore calls for aid, worries about missing relatives“ (en). CNA (2023-yil 9-fevral). 2023-yil 9-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  186. ↑ 186,0 186,1 Hamzah, Firdaus; Tang, Louisa „SCDF's advance team arrives in southern Türkiye to assist with quake rescue efforts“ (en). CNA (2023-yil 8-fevral). 2023-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  187. ↑ Devareich, Samuel. „Second SCDF team to be sent to Turkey to help with rescue efforts following massive earthquake“ (en). The Straits Times (2023-yil 8-fevral). 2023-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  188. ↑ Coconut, Jane „Boy rescued from collapsed building by Singapore Civil Defence Force team in Turkey“ (en-SG). sg.news.yahoo.com (2023-yil 9-fevral). — „SCDF said that their advance team, consisting of 20 officers, helped rescue a boy from the rubble of a collapsed 3-storey building in the city of Dulkadiroğlu in Turkey.“. 2023-yil 9-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  189. ↑ 189,0 189,1 Zheng, Zhangxin „Large crowd at SGX Centre with many lugging donations for Turkey earthquake survivors“ (en). mothership.sg (2023-yil 9-fevral). 2023-yil 9-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  190. ↑ Murajdová. „Pomáhame Turecku. Slovensko posiela do oblasti zničenej zemetrasením hasičov a horských záchranárov so psami“. tvnoviny.sk. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  191. ↑ „Slovenija bo v Turčijo napotila strokovnjake za oceno stanja in operativno koordinacijo reševanja | GOV.SI“. Portal GOV.SI.
  192. ↑ „V Turčijo odhajajo reševalni psi in njihovi vodniki. V teku je tudi zbiranje pomoči. #video“. siol.net.
  193. ↑ „Thailand deploying 20-member Urban Search & Rescue team to Turkey“. The Nation Thailand (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  194. ↑ „ในหลวง มีพระราชสาส์นแสดงความเสียพระราชหฤทัย กรณีเกิดแผ่นดินไหว ตุรกี“ (th). bangkokbiznews (2023-yil 9-fevral). Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  195. ↑ „ในหลวง มีพระราชสาส์น แสดงความเสียกรณีเกิดแผ่นดินไหว สาธารณรัฐอาหรับซีเรีย“ (th). bangkokbiznews (2023-yil 9-fevral). Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  196. ↑ „1784 : กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย กระทรวงมหาดไทย“. www.disaster.go.th. 2023-yil 9-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  197. ↑ „African leaders send condolences to Turkey, Syria over devastating earthquake“. AfricaNews (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  198. ↑ „Turkmenistan's humanitarian aid plane on its way to Türkiye“ (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  199. ↑ „Türkmenistan’dan insani yardım taşıyan uçak Türkiye’ye hareket etti“.
  200. ↑ „Hundreds dead in Turkey, Syria after powerful earthquake“. Deutsche Welle (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  201. ↑ „Tweet by the Ukrainian Foreign Minister“. Twitter (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  202. ↑ 202,0 202,1 „Factbox: Turkey quake: international support and offers of aid“ (en). Reuters (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  203. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ReutersFeb8
  204. ↑ „Hungary Rushes to Turkey’s Aid after Deadly Earthquakes“ (2023-yil 6-fevral).
  205. ↑ „Szijjártó Péter bejelentette: Szíriának is segít a magyar állam a földrengés sújtotta területen“ (hu) (2023-yil 9-fevral).
  206. ↑ „Vietnam sends sympathy messages to Turkey, Syria over earthquake“ (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  207. ↑ „Vietnamese police set off for search, rescue mission in Turkey“ (2023-yil 9-fevral). Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  208. ↑ „Hope endures in Türkiye as more survivors emerge from rubble on day 6 of rescue efforts“. www.aa.com.tr. Qaraldi: 2023-yil 12-fevral.
  209. ↑ „Çin Büyükelçiliği'nden Türkiye'ye dayanışma mesajı“ (tr). Aydinlik (2023-yil 6-fevral).
  210. ↑ „Turkey earthquake prompts outpouring of aid from Asia-Pacific“. Nikkei Asia (2023-yil 7-fevral).
  211. ↑ „China offers emergency aid of $4.4 mln to earthquake-hit Syria“. Reuters (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  212. ↑ „China to give Turkey $6m. in emergency aid for earthquake relief“. The Jerusalem Post. Reuters (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  213. ↑ „Information on Rescue Teams Sent to Turkey from the Chinese Ministry of Foreign Affairs“. Railly News (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  214. ↑ „Chinese earthquake rescue team arrives in Turkey“. The Standard (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  215. ↑ „中国救援队成功救出第四人“ [Chinese rescue team successfully rescues fourth person] (simplified Chinese). Guancha.cn (2023-yil 10-fevral). 2023-yil 12-fevralda asl nusxadan arxivlangan.
  216. ↑ „Çinli ekip yaşam arıyor - atv haber 10 Şubat 2023“ (Turkish). ATV (Turkish TV channel) (2023-yil 10-fevral).
  217. ↑ Xinhua News Agency „zh:中国政府决定向土耳其和叙利亚提供紧急援助“ [Chinese government decides to provide emergency aid to Turkey and Syria] (simplified Chinese). Toutiao (2023-yil 7-fevral). 2023-yil 9-fevralda asl nusxadan arxivlangan.
  218. ↑ „China to give Turkey $6m. in emergency aid for earthquake relief“. The Jerusalem Post. Reuters (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  219. ↑ „zh:应叙利亚使馆和叙利亚红新月会特别请求，中国红十字会援助叙利亚首批医疗物资启运“ [At the special request of the Syrian embassy and the Syrian Arab Red Crescent, the Red Cross Society of China sent the first batch of medical supplies to Syria] (simplified Chinese). Toutiao (2023-yil 9-fevral). 2023-yil 12-fevralda asl nusxadan arxivlangan.
  220. ↑ „Turkey-Syria earthquake: Chinese rescue team saves woman trapped for 80 hours“. South China Morning Post (2023-yil 10-fevral). Qaraldi: 2023-yil 12-fevral.
  221. ↑ „Hong Kong dispatches rescue team to Turkey as families in city wait for news of loved ones after catastrophic quake leaves 11,000 dead“. South China Morning Post (2023-yil 8-fevral). Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  222. ↑ „Croatian Prime Minister tweet“. Twitter. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  223. ↑ „Šef hrvatskih spasilaca u Turskoj: 'Tragat ćemo za preživjelima koliko god bude potrebno'“ [Croatian rescue team leader in Turkey: 'We will search for survivors for as long as necessary'] (hr). Jutarnji list (2023-yil 9-fevral). Qaraldi: 2023-yil 10-fevral.
  224. ↑ „Razoran potres u Turskoj: Hrvatska poslala tim za spašavanje“ [Devastating earthquake in Turkey: Croatia sends rescue team] (hr). Ministry of Internal Affairs of Croatia (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 10-fevral.
  225. ↑ Sutlić, Korana „Hrvatski statičari idu u Tursku: ‘Bili smo u Italiji i Albaniji, ali čini mi se, ovo je puno dramatičnije...‘“ (hr-hr). Jutarnji List. Jutarnji List (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  226. ↑ „Humanitarni konvoj krenuo u Tursku“ (HR). Hrvatska radiotelevizija. Qaraldi: 2023-yil 10-fevral.
  227. ↑ Pearse, Adam. „Turkey earthquake: NZ commits 2.5m in humanitarian support as death toll climbs“. The New Zealand Herald (2023-yil 7-fevral). 2023-yil 7-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  228. ↑ „Live updates | EU rushes rescuers, satellite help to Turkey“. Associated Press (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  229. ↑ „Dispatch of the Japan Disaster Relief Rescue Team in response to the damages caused by the earthquake in the Republic of Turkey - Türkiye | ReliefWeb“. reliefweb.int.
  230. ↑ „O‘zbekiston Turkiyadagi zilzila oqibatlarini bartaraf etish uchun gumanitar yordam va FVV qutqaruvchilarini jo‘natadi“. daryo.uz (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  231. ↑ „O‘zbekiston Turkiyadagi zilzila oqibatlarini bartaraf etish uchun gumanitar yordam va FVV qutqaruvchilarini jo‘natadi“. www.daryo.uz. Qaraldi: 6-fevral 2023.
  232. ↑ Buyuk. „Europe, US, Balkan Countries, Pledge Aid for Quake-Hit Turkey“ (en-US). Balkan Insight (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  233. ↑ „Владата испраќа спасувачки тимови и армиски специјалци во Турција“ (mk). ВОА. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  234. ↑ Божиновска, Жана П. „Армијата испрати уште 36 спасувачи во Турција“ (mk-MK). Слободен печат (2023-yil 9-fevral). Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
  235. ↑ „Sri Lanka expresses solidarity with Turkey; stands ready to send disaster relief team“. adaderana.lk (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  236. ↑ „La Suisse fournit une aide humanitaire d’urgence à la Turquie et à la Syrie“. www.eda.admin.ch. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  237. ↑ „Help and condolence messages from leaders to Turkey“. www.cumhuriyet.com.tr. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  238. ↑ „Sweden sends 7 mln SEK in humanitarian aid to Turkey, Syria following deadly earthquake“. government.se (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  239. ↑ „CG u mislima sa porodicama žrtava i hiljadama povrijeđenih“. RTCG - Radio Televizija Crne Gore - Nacionalni javni servis.
  240. ↑ „Czech Prime Minister tweet“. Twitter. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  241. ↑ S.A.P, El Mercurio „Chile inicia gestiones para colaborar con Turquía luego de fatal terremoto | Emol.com“ (Spanish). Emol (2023-yil 9-fevral). Qaraldi: 2023-yil 10-fevral.
  242. ↑ ADN „Terremoto en Turquía: Chile comienza gestiones para enviar ayuda“ (es). ADN. Qaraldi: 2023-yil 10-fevral.
  243. ↑ „Help and condolence messages from leaders to Turkey“. cumhuriyet.com.tr. Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  244. ↑ „Kontingjenti i FSK-së niset drejt Turqisë“ (sq). kallxo.com (2023-yil 6-fevral).
  245. ↑ „Të mërkurën ditë zie në Kosovë për viktimat në Turqi e Siri“ [Wednesday is a day of mourning in Kosovo for the victims in Turkey and Syria] (sq). teve1.info (2023-yil 7-fevral).
  246. ↑ https://www.ntv.com.tr/amp/galeri/dunya/dunyadan-turkiyeye-7-7-buyuklugundeki-deprem-icin-taziye-ve-yardim-mesajlari,NzSdQ5YyYk64T-z-9llzow
  247. ↑ „土耳其強震台灣捐20萬美元賑災 蔡總統：願提供即時救援“ (zh-hant). Central News Agency (Taiwan) (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  248. ↑ „外交部公布土耳其賑災捐款專戶 援款增至200萬美元“ (zh-hant). Central News Agency (Taiwan) (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  249. ↑ „土耳其強震逾1200死 台灣搜救隊40人3犬出發救災“ (zh-hant). Central News Agency (Taiwan) (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 6-fevral.
  250. ↑ „台灣搜救隊首批前往土耳其 第2批90人7日上午出發“ (zh-hant). Central News Agency (Taiwan) (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  251. ↑ „Lukashenko sends condolences to Türkiye, Syria over earthquake“ (en-EN). eng.belta.by (2023-yil 6-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  252. ↑ „Ramaphosa, world leaders send condolences to victims of Turkey and Syria earthquake“. citizen.co.za (2023-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 7-fevral.
  253. ↑ Esteve, Camille „Prince Albert II expresses support after earthquakes in Turkey“ (2023-yil 7-fevral). 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Turkiya—Suriya_zilzilasiga_gumanitar_yordam_(2023)&oldid=4181783" dan olindi