Oʻzbekiston Professional futbol ligasi
O‘zbekiston professional futbol ligasi, qisqacha O‘zPFL — Oʻzbekiston hududida futbol jamoalari o‘rtasida tegishli ravishda Superliga, Pro liga, Birinchi liga, ayollar Oliy ligasi, ayollar Birinchi ligasi, futzal Oliy ligasi va Birinchi ligasi, O‘zbekiston kubogi, Liga Kubogi, O‘zbekiston Superkubogi, O‘zbekiston U-19 chempionatidan boshlab O‘zbekiston U-21 chempionatigacha bo‘lgan barcha yosh toifalaridagi va boshqa shu kabi professional futbol musobaqalari o‘tkazishni muvofiqlashtirish, futbol klublari o‘rtasida musobaqalar tashkil etish va o‘tkazish, ularning sport va tashkiliy-boshqaruv faoliyati hamda o‘zaro munosabatlari bo‘yicha yo‘l-yo‘riq berib borish ishlarini amalga oshiruvchi tashkilot hisoblanadi[1].
 | |
| Davlat |
 Oʻzbekiston , Toshkent |
|---|---|
| Konfederatsiya | Osiyo Futbol Konfederatsiyasi |
| Tashkil etilgan | 20-iyun, 2008-yil) |
| Yuqori liga |
Oʻzbekiston Superligasi Oʻzbekiston Pro-ligasi Oʻzbekiston Birinchi Ligasi |
| Xalqaro musoboqalar |
Osiyo Chempionlar ligasi OFK kubogi |
| Veb-sayt | pfl.uz |
| Amaldagi oʻyin | 2022-yilgi mavsum |
| Bosh direktor | Diyor Imomxoʻjayev |
| Kuboklar |
Oʻzbekiston kubogi Liga kubogi |
TarixiTahrirlash
1992-yilda Oʻzbekiston Futbol Federatsiyasi tashkiliy tuzilmasining bir qismi bo‘lgan va O‘zbekistonda professional futbol musobaqalarini o‘tkazishga mas’ul bo‘linma edi. 2008-yil boshlarida Osiyo Futbol Konfederatsiyasi Oʻzbekiston Futbol federatsiyasiga PFLni alohida tashkilot sifatida tashkil etishni tavsiya qildi. 2008-yil 20-iyunda Oʻzbekiston futbol assotsiatsiyasi va futbol klublarining Umumiy yigʻilishida tashkil etildi hamda 2-iyulda Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan davlat roʻyxatidan oʻtkazildi[2].
Maqsadi va vazifalariTahrirlash
Oʻzbekiston Professional futbol ligasining asosiy maqsadi Oʻzbekiston Respublikasi hududida futbol jamoalari oʻrtasida futbol boʻyicha tegishli ravishda Superliga, Pro liga, Birinchi liga, ayollar Oliy ligasi, ayollar Birinchi ligasi, ayollar futzali, futzal Oliy ligasi va Birinchi ligasi, Oʻzbekiston Kubogi, Liga Kubogi, Oʻzbekiston Superkubogi, Oʻzbekiston barcha yosh toifalaridagi va boshqa shu kabi professional futbol musobaqalari oʻtkazishni muvofiqlashtirish, futbol klublari oʻrtasida musobaqalar tashkil etish va oʻtkazish, ularning sport va tashkiliy-boshqaruv faoliyati hamda oʻzaro munosabatlari boʻyicha yoʻl-yoʻriq berib borishdan iborat.
RahbarlariTahrirlash
Tashkilotning ilk rahbari sifatida 2008-2017 yillar mobaynida faoliyat olib borgan. 2017-yilning sentyabridan 2019-yilgacha tashkilotga rahbarlik qilgan. Keyinchalik, 2019-2020 yillarda tashkilotga rahbarlik qilgan. 2020-yildan 2022-yilgacha Bosh direktor vazifasini vaqtincha bajarib kelgan 2022-yilda tashkilot Bosh direktori etib tayinlandi.
| Ismi | Tasvir | Tayinlangan | Boʻshatilgan |
|---|---|---|---|
| Farhod Magometov[3][4] |  |
04.09.2008 | 04.09.2017 |
| Omon G‘ofurov[5] |  |
04.09.2017 | 17.06.2019 |
| Davron Shoqurbonov[6] |  |
17.06.2019 | 26.05.2020 |
| Diyor Imomxoʻjayev[7] |  |
26.05.2020 | hozirgacha |
O‘zPFL tasarrufidagi musobaqalarTahrirlash
Futbol boʻyicha Oʻzbekiston chempionatiTahrirlash
Coca Cola Superligasi — Professional futbol klublari ishtirok etadigan, O‘zbekiston futbol musobaqalari tizimidagi eng yuqori divizion. 1992-yilda Oliy Liga nomi bilan tashkil etilgan. Jami 14ta jamoa qatnashadi. Chempionat mart-noyabr oylarida o‘tkaziladi va har bir jamoa 26ta uchrashuv o‘tkazadi. 2018-yilgacha musobaqa rasman Oliy liga deb nomlangan. 2019-yildan titul homiy ishtirokida dastlab Pepsi Superligasi, keyinchalik, 2020-yildan Coca Cola Superligasi deb nomlanadi. O‘zbekiston chempionatlari tarixida jami 41ta klub ishtirok etgan va ulardan faqatgina 7ta klub chempionlik shohsupasiga erishgan: „Paxtakor“ — 14 marta, „Neftchi“ — 5 marta, „Bunyodkor“ — 5 marta, „Lokomotiv“ — 3 marta, „Do‘stlik“ — 2 marta, MHSK — 1 marta, „Navbahor“ — 1 marta. Turli yillarda O‘zbekiston chempionatida jamoalar soni turlicha bo‘lgan. Dastlabki yillarda chempionat bahslarida 16ta jamoa ishtirok etgan bo‘lsa, keyinchalik turli yillarda jamoalar soni 14, 18 va 20ta bo‘lgan. 2018-yilda bir marta chempionat jamoalari soni 12tani tashkil qilgan.
O‘zbekiston KubogiTahrirlash
Oʻzbekiston Professional futbol ligasi tomonidan tashkillashtiriladigan futbol boʻyicha milliy kubok musobaqasi. Oʻzbekiston Kubogi bahslari 1992-yildan beri tashkil etib kelinadi. Musobaqaning ilk gʻolibi Namanganning „Navbahor“ klubi hisoblanadi. Oʻzbeksiton Kubogi gʻoliblari OFK Chempionlar Ligasida ishtirok etish huquqini qoʻlga kiritadi.
Liga kubogiTahrirlash
Oʻzbekiston Liga kubogi — erkaklar oʻrtasidagi futboli boʻyicha har yili oʻtkaziladigan futbol musobaqasi. Oʻzbekiston Professional futbol ligasi va Oʻzbekiston futbol assotsiatsiyasi tomonidan 2010-yildan buyon oʻtkazib kelinayotgan musobaqa 2016-2018-yillarda oʻtkazilmagan.
Pro ligaTahrirlash
2017-yil 21-noyabr kuni O‘zPFL rahbariyati qaroriga ko‘ra, O‘zbekiston Birinchi ligasi 2018-yilgi mavsumdan boshlab rasman O‘zbekiston Pro-ligasi deb o‘zgartirildi. Liga 18 tadan 16 ta jamoaga qisqartirildi.
Birinchi ligaTahrirlash
2010-yildan boshlab faoliyat olib boradi. 2010-yilgi mavsumdan eʼtiboran 1-Liga musobaqalari ikki mintaqaga boʻlingan holda olib boriladi: Oʻzbekiston PFL 1-Liga Sharq Mintaqasi Oʻzbekiston PFL 1-Liga Gʻarb Mintaqasi. Sharq mintaqasi jamoalari Andijon, Namangan, Fargʻona va Toshkent viloyati futbol klublaridan tashkil topgan. Gʻarb mintaqasi jamoalari Sirdaryo, Jizzax, Navoiy, Samarqand, Qashqadaryo, Surxondaryo, Buxoro, Xorazm viloyatlari hamda Qoraqalpogʻiston Respublikasi futbol klublaridan tashkil topgan. Har bir mintaqada qatnashadigan jamoalar soni: 12 ta.
Oʻzbekiston ikkinchi ligasiTahrirlash
Oʻzbekistondagi darajasi boʻyicha 4-oʻrindagi (Superliga va Pro-ligadan keyin) futbol ligasi. 2020-yilda Birinchi liga tashkil etilishidan oldin darajasi boʻyicha 3-oʻrinda edi. Oʻzbekiston Futbol federatsiyasi nazorati ostidagi Oʻzbekiston PFL hamda uning hududiy boʻlimlari qoshida oʻtkazilgan.
U-21 chempionatiTahrirlash
21 yoshgacha boʻlgan yoshlar oʻrtasidagi xalqaro futbol musobaqalarda Oʻzbekiston sharafini himoya qiladi. Oʻzbekiston Futbol Federatsiyasi tomonidan boshqariladi, Osiyo Futbol Konfederatsiyasi (AFC) aʼzosi. Oʻzbekiston futbol tizimida Superliga jamoalarining yoshlar tarkiblari oʻynaydigan musobaqa. Unda OʻzPFL Reglamentiga muvofiq 21 yosh va undan kichik futbolchilar ishtirok etadi. U-21 chempionati uchrashuvlari asosiy tarkiblar uchrashuvidan bir kun keyin tashkil etiladi.
U-19 chempionatiTahrirlash
19 yoshgacha bo‘lgan yoshlar terma jamoasi futbol bo‘yicha yoshlar o‘rtasidagi jahon chempionati (U-20), 19 yoshgacha bo‘lgan (U-19) Osiyo chempionati va boshqa turnirlarda O‘zbekiston sharafini himoya qiladi. Superliga va Pro liga klublarining 19 yoshgacha boʻlgan tarkiblari oʻrtasida oʻtkaziladigan musobaqa. U-19 chempionatiga 2021-yilda asos solingan. Unda ikki yuqori divizionning barcha klublari oʻz tarbiyalanuvchilari bilan gʻoliblik uchun kurash olib boradi.
Ayollar Oliy ligasiTahrirlash
Oʻzbekistonning eng kuchli ayollar klublari toʻp suradigan Oʻzbekiston chempionati oliy divizioni. Turnir 1995-yildan buyon oʻtkazib kelinmoqda. Oʻzbekistonning ayollar jamoalari oʻrtasidagi chempioni Ayollar oʻrtasidagi Osiyo Chempionlar ligasida ishtirok etish imkoniyatiga ega boʻladi.
Futzal Oliy ligasiTahrirlash
Futzal boʻyicha Oʻzbekiston chempionati asosiy divizioni. Unda futzal boʻyicha mamlakatning eng kuchli jamoalari ishtirok etadi. Musobaqa OʻzPFL tomonidan alohida Reglament asosida oʻtkazildi va gʻolib jamoa yakunda Futzal boʻyicha Osiyo Chempionlar ligasida ishtirok etish huquqini qoʻlga kiritadi.
Futzal O‘zbekiston KubogiTahrirlash
Futzal boʻyicha Oʻzbekiston Kubogi — Futzal Oliy liga va Futzal Birinchi ligasi jamoalari qatnashadigan har yilgi musobaqa.
Futzal Birinchi ligaTahrirlash
Futzal U-18 chempionatiTahrirlash
Futzal boʻyicha U-18 chempionatiga 2022-yilda asos solingan. Musobaqa Futzal boʻyicha Oliy liga klublari qoshidagi 18 yoshgacha boʻlgan futzalchilardan iborat jamoalar ishtirokida tashkil etiladi va Osiyo Futbol Konfederatsiyasining Litsenziyalash jarayoni shartlaridan biri hisoblanadi.
HomiylarTahrirlash
Oʻzbekiston Professional futbol ligasi 2018-yilda Pepsi shirkati bilan hamkorlikni yoʻlga qoʻygan. 2019-yildan boshlab esa Coca-Cola Ichimligi Uzbekistan kompaniyasi Oʻzbekiston Superligasiga titul homiy vazifasini bajarib kelmoqda. Ommaviy axborot vositalarida va rasmiy tadbirlarda futbol boʻyicha Oʻzbekiston chempionati yuqori divizioni Coca-Cola Superliga deb yuritiladi.[8]
YutuqlarTahrirlash
Oʻzbekiston Professional futbol ligasi Osiyo qitʼasida Litsenziyalash boʻyicha yetakchilardan biri sanaladi. 2021-yil yakunlariga koʻra, Oʻzbekistonning 12 ta klubi Osiyo Futbol Konfederatsiyasi litsenziyasini qoʻlga kiritdi va bu qitʼada 3-eng yaxshi natija sifatida qayd etildi. 2021-yilda ayollar jamoalari oʻrtasida ham Oʻzbekistonning 2 ta klubi Osiyoda birinchilaridan boʻlib litsenziyalashdan muvaffaqiyatli oʻtdi[9].
OʻzPFL Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligi hamda O‘zbekiston nodavlat-notijorat tashkilotlari milliy assotsiatsiyasi tomonidan 2021-yil yakunlariga koʻra „Eng shaffof nodavlat-notijorat tashkilotlari TOP-20“ ro‘yxatidan o‘rin olgan[10].
RekordlarTahrirlash
Xalqaro maydonda Oʻzbekiston klublari Osiyo qitʼasidagi musobaqalarda ishtirok etishadi. Oʻzbekiston chempioni va kubogi sohibi Osiyo Chempionlar ligasi guruh bosqichida qatnashsa, vitse-chempion va uchinchi oʻrin egasi Osiyo Chempionlar ligasi saralash bosqichida qatnashadi. 2022-yilga qadar oʻzbek klublari OFK kubogida ham ishtirok etgan. „Nasaf jamoasi“ 2011-yilda OFK Kubogida gʻolib chiqishga erishgan.[11]
ManbalarTahrirlash
- ↑ „PFL Superliga taqvimini o‘zgartirdi va o‘zgarishlarga izoh berdi“. kun.uz.
- ↑ „Sport maktablari faoliyatini hamda sport maktablari trenerlari va mutaxassislari mehnatini moddiy rag‘batlantirish tizimini yanada takomillashtirish to‘g‘risida“. LexUz (23-sentabr 2010-yil).
- ↑ Diyor Imomxoʻjayev. „Omad sizga, Farhod Magomedov“. championat.asia.
- ↑ „Farhod Magomedov PFL direktorligidan bo‘shatildi“. kun.uz (10-oktabr 2017-yil).
- ↑ „PFL bosh direktori Omon G‘ofurov iste'foga chiqdi“. kun.uz.
- ↑ „Rasman: Davron SHakurbanov O'zPFL bosh direktori vazifasini vaqtincha bajaruvchi etib tayinlandi“. championat.asia.
- ↑ „Bukmekerlik idoralari, kelishilgan o‘yinlar va futboldagi korrupsiya. PFL rahbariyati bilan suhbat“. kun.uz.
- ↑ Coca-Cola sponsors the 2019 Uzbekistan Super League
- ↑ „Litsenziyalash yakunlari: 12 ta klub OFK litsenziyasini, 9 ta klub esa milliy litsenziyani shartli ravishda qo‘lga kiritdi“. Oʻzbekiston Professional futbol ligasi.
- ↑ „Litsenziyalash yakunlari: 12 ta klub OFK litsenziyasini, 9 ta klub esa milliy litsenziyani shartli ravishda qo‘lga kiritdi“. Oʻzbekiston Professional futbol ligasi.
- ↑ Kun tarixi. „Nasaf“ OFK kubogini qoʻlga kiritganiga 7 yil toʻldi